The Perception of Woman as Fitna in Traditional Islamic Culture

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 49 - KADIN Özel Sayı (24-11-2016), 107 - 130, 24.11.2016

Kamil Çakın

https://doi.org/10.15745/da.268779

Cited By: 2

Öz

One of the most discussed topics in Islamic
Civilization and Culture is “women”. This discussion is perhaps one the oldest
in human history. It seems that humanity has discussed the topic of woman based
on two reasons and pushed them into the background: the strength of woman is
weak compared to men; and woman’s food is provided by man. When Islam was born,
Islam did not accept the disparagement of woman because of these reasons. The
Quran as well as the Prophet Muhammad changed this situation in woman’s favor.
When it comes to women, it can be said that the Quran and life of the Prophet
Muhammad endeavored to raise the position of woman.

However, after the Prophet Muhammad’s death, the
situation changed to the detriment and opposition of woman. Eventually, woman
was considered as fitna that lead man astray. The sayings of Prophet Muhammad
were used as evidence in this regard despite the fact that the Prophet Muhammad
had no such intent in this sense. Warnings of the Prophet Muhammad that
highlighted the weakness of man were used as evidence that woman were a fitna.

It appears that there are different perceptions of
human, man and woman’s disposition based on this issue. It is expected that the
creation of man is superior to that of the creation of women and that women are
innately weak. In that case, firstly it must be revealed that the perception of
the Quran and sound hadith about the discernment of humans is separate for
woman and man, it must then be studied from the negative inversion aspect of
views about woman. It must be done to pull this issue to affirmative perception
like in era of happiness, and for reconsidering the perceptions of our age.

This article is a study that it is based on object-orientated
knowledge and demonstrated that the hadiths that were narrated from Prophet
Muhammad can be understood differently and interpreted under certain conditions
and antiquity.      

Anahtar Kelimeler

Islamic Civilization, Culture, Women, Fitna

Geleneksel İslam Kültüründe Kadının Fitne Olarak Algılanması

Öz

İslam kültür ve medeniyetinde en çok tartışılan
konulardan birisi “kadın” olmuştur. Bu tartışma belki de insanlık tarihi kadar
eskidir. Öyle görülüyor ki insanlık iki sebepten dolayı kadını tartışmış ve onu
ikinci plana itmiştir: Kas gücünün erkeğe göre zayıf olması ve iaşesinin erkek
tarafından sağlanması. İslam doğduğunda kadının bu durumdan dolayı hor
görülmesini kabul etmemiş, hem Kur’an hem de Hz. Peygamber bu durumu kadının
lehine olacak şekilde değiştirmiştir. Kadın söz konusu olduğunda denebilir ki
Hz. Peygamber’in hayatı kadının konumunu yükseltme mücadelesiyle geçmiştir.

Fakat Hz. Peygamber’in vefatından sonra çok geçmeden
durum kadının aleyhine olacak şekilde değişmiş ve nihayetinde kadın erkeği
yoldan çıkaran bir “fitne” olarak görülmüştür. Bu noktada Hz. Peygamber’in hiç
de böyle bir kasıtla söylemediği bazı sözleri, bu konuda delil olarak
kullanılmış, erkeğin zaafiyetine dikkat çekecek tarzdaki uyarıları, kadının “fitne”
şeklinde algılanmasına delil kılınmıştır.

Bu meselenin temelinde insanın, erkeğin ve kadının
yaratılışına/fıtratına/doğasına dair algıların yattığı görülmektedir. Erkeği
yaratılıştan üstün, kadını yaratılıştan zayıf gören bir algı biçiminden farklı
bir yaklaşım elbette ki beklenemez. O halde öncelikle Kur’an’ın ve sahih
hadislerin topyekûn insana, ayrı ayrı kadın ve erkeğe dair bakışı ortaya
konmalı, sonra kadına bakıştaki negatif evrilmenin boyutları irdelenmelidir.
Meselenin anlaşılabilmesi için öncelikle asr-ı saadetteki müsbet algı boyutuna
çekilmesi, sonra konunun çağımız anlayışları ışığında yeniden gözden geçirilmesi
gerekmektedir.

Bu makale, böyle bir amaca dönük ilmi bir çabanın
ürünü olarak ve aynı zamanda Hz. Peygamber’den nakledilen hadislerin bazı
şartlarda ve tarih içinde farklı anlaşılıp yorumlanabileceğini gösteren bir
araştırma olarak kabul edilmelidir.    

Anahtar Kelimeler

İslam Medeniyeti, Kültür, Kadın, Fitne

Kaynakça

• • Armaner, Neda (1961).“Hadislere Göre Kadının Sosyal Durumuna Umumi Bir Bakış”. AÜİF Dergisi. C. IX, S. I: 131-139.
• • Beyhaki, (1425-2004). Şuabu’l-İman. Tah. Dr. Abdulaliy Abdulhamid Hâmid, Mektebetu’r-Rüşd
• • Buhari, Muhammed b. İsmail ( ty). el-Camiu’s-Sahih. İstanbul.
• • Bursevi, İsmail Hakkı (1995). Rûhu’l-Beyân Muhtasarı. Tah. M. Ali Sabuni, İstanbul: Damla Yay.
• • Cassâs (1405). Ahkâmu’l-Kur’an. Tah. Muhammed Sadık Kamhavi, Beyrut: Dâru’t-Turas.
• • Coşkun, Gülay (2010). Kur’an ve Sünnet Perspektifinde Fitne Kavramı. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• • Çağatay, Neşet (1957). İslam’dan Önce Arap Tarihi ve Cahiliye Çağı. Ankara: AÜİF Yay.
• • Çakın, Kamil (1997). İslam’da Hadis ve Sünnetin Yeri. Ankara: Seba yay.
• • Ebu Davud, Süleyman ibnu’l-Eş’as (ty). es-Sunen. Daru’l-Mektebetu’l-Garbi.
• • Yazır, Elmalılı M. Hamdi (ty). Hak Dini Kur’an Dili. 2/520 (Nisa 11. Ayetin tefsiri), İstanbul: Azim Yay.
• • Hakim Tirmizi (ty). Nevâdiru’l-Usûl fi Ma’rifeti Ehadisi’r-Resul. Medine: el-Mektebetu’l-İlmiyye.
• • İbn Battâl (1423/2003). Şerhu Sahihi’l-Buhari. Tah. Ebu Temim Yasir b. İbrahim, Riyad: Mektebetu’r-Ruşd.
• • İbn Hacer (1326). Tehzibu't-Tehzib. Hindistan: Dairetu'l-Mearif.
• • İbn Kesir, ebu’l-Fida (ty). Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim. Beyrut: Daru’l-Ma’rife.
• • İbn Manzûr (1375/1956). Lisânu’l-Arab. Beyrut: Dâru Sâdır.
• • İbnu’l-Cevzi (1386-1966). Mevzûât. Tah. Abdurrahman M. Osman, Medine.
• • Kotan, Sehal Deniz (2007). Medine Dönemi Sosyal Yaşantısında Kadının Konumu. (Yüksek Lisans) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• • Kurtubi (1423/2002). el-Câmi li Ahkâmi’l-Kur’an. Tah. M. İ. el-Hafnavi, Kahire: Dâru’l-Hadis.
• • Malik (1425/2004). el-Muvatta. Tah. M. Mustafa el-A’zami.
• • Mamer, İbn Ebi Amr Raşid el-Ezdi (1403). el-Câmi. Tah. Habibu’r-Rahman el-Azami, Beyrut.
• • Maturidi (1426/2005). Te’vilâtu Ehli’s-Sunne. Tah. Mecdi Bâsellum, Beyrut.
• • Mesnevi, Beşinci Defter. Çev. Muhammed Nur Gültekin, Ankara: Öteki Yay: 940-960. Beyitler
• • Muslim, ibnu’l-Haccac el-Kuşeyri (ty).el-Camiu’s-Sahih. İstanbul.
• • Mubarekfuri, Abdurrauf (ty). Tuhfetu’l-Ahvezi. Mısır.
• • Munavi (1356). Feyzu’l-Kadir. 5/436, Mısır.
• • Neysaburi (ty). Mustedrek. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• • Özen, İbrahim (2010). Kur’an-ı Kerim ve Modern Tıbba Göre Kadının Yaratılışı, Basılmamış Yüksek Lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• • Râzi, Fahruddin (1420), Mefâtihu’l-Gayb (et-Tefsiru’l-Kebir). Beyrut: Dâru İhya, 25/91, Ter. Heyet, Akçağ Yay.
• • Reşid Rıza (1990). Tefsiru’l-Menâr. Mısır.
• • Sefiri, Şemsuddin Muhammed b. Ömer (1425/2004). el-Mecâlisu’l-Va’ziyye fi Şerhi Hadisi Hayri’l-Beriyye. Tah. Ahmed Fethi Abdurrahman, Beyrut.
• • Şenol, Şule Soyal (2015). Kadınların Özel Hallerini İlgilendiren Rivayetlerin Tahlili ve Değerlendirilmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
• • Şevkâni (1380/1960). Fevâid. Tah. Abdurraif b. Yahya el-Muallimi, Kahire.
• • Taberâni (1420/1999). Evsat. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• • Taberi (1420/2000). Câmiu’l-Beyân fi Te’vili’l-Kur’an. Tah. Ahmed Muhammed Şakir, Risâle.
• • Tîbî, Şerafüddin el-Hüseyin b. Abdullah (1417/1997). el-Kâşif an Hakaiki’s-Sunen (Şerhu Mişkâti’l-Mesâbih). Tah. Abdullatif Hindâvi, Riyad.
• • Zeccâc, Ebu İshak İbrahim (1408/1988). Meâni’l-Kur’an. Tah. Abdulcelil Abduh Çelebi, Beyrut.