İnsan Hakları, Ahlak ve Kültür Açısından “Onur” Kavramına Yaklaşımın Kavramın Tanımlanmasına Etkileri

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 54 (15-12-2018), 225 - 246, 15.12.2018

Fatma Betül Parmaksızoğlu

https://doi.org/10.15745/da.492744

Cited By: 1

Öz

Onur, özellikle çok kültürlü ve çok dinli toplumlarda önemli olan barış, saygı, hoşgörü, insan hakları fikirleri “insanın değerli” bir varlık oluşu ile bağlantılı bir kavramdır.  Tanımı ve içeriğini belirlemek ise oldukça zordur.  Çünkü insan onuru, tarihi süreçte içeriği değişen, sosyal, felsefi, teolojik ve hukuki boyutları olan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Batı toplumlarında “onur” kavramının, hukuki, ahlaki ve kültürel açıdan çeşitli tanımları yapılmakta, kavram analiz edilmektedir. Bu analiz, kavramın klasik ve modern olarak farklı şekillerde tanımlandığını göstermektedir. Kavramın algılanmasında semavi dinlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Bununla birlikte bu dinlerin toplumsal barışa destek sağlaması da beklenmektedir. Dolayısıyla semavi dinlerin insana, onun haklarına verdiği değeri anlamak için, bireylerin dini dünya görüşlerini oluşturan Kutsal kitapların yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu çalışma, Semavi dinlerin kutsal kitaplarında onur kavramını inceleme dışında bırakarak, İslam dininin kavrama yaklaşım biçiminin nasıl olması gerektiğini kavramın anlaşılma biçimleri doğrultusunda tartışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

: Onur, Şeref, İnsan, İnsan hakları, Ahlak

The Effects of the Approach to The Concept of “Honor” in Terms of Human Rıghts, Moralıty and Culture on The Defınıtıon of the Concept

Öz

We often hear the term “dignity” in our age. Especially in societies with multicultural and multi-faith, peace, respect, tolerance and human rights ideas are associated with human precious beings. However, understanding what dignity is and which rights it includes are difficult. Because human dignity has social, philosophical, theological and legal dimensions in which its content changes in historical process. Dignity is a term discussed in western societies and has a place in international contexts. That’s why the emphasis is on its naming in western thought and conceptualization types. The definitions of term in terms of legal, moral and cultural are analyzed. This analysis shows it is described as classical and modern with different meanings. It is thought that perceiving the term as classical far from modern meaning results from monotheistic religions. But it is also expected that these religions contribute to social peace. Therefore, in order to understand the monotheistic religions’ attitude towards human and human rights, Holy Scriptures should be reviewed. Analyzing the dignity in Holy Scriptures is out of our studies. Our purpose is to discuss how Islamic attitude towards this term should be in accordance with understanding types of the term.

Anahtar Kelimeler

Dignity, Honour, Human, Human Rights, Morality, Culture

Kaynakça

• Kaynaklar/References
• Aldanmaz, Orhan (2010). “İnsan Onuru Işığında Kişisel Özerklik ve Yerellik İlkesi”, Erzincan Üniv. Hukuk Fak. Dergisi, cilt: XIV, sayı: 1-2, Haziran.
• Arslan, Kahan Onur (2015). “İnsan Onuru Kavramı ve Koruma Tedbirleri Bağlamında Temel Bir İlke Olarak İnsan Onurunun Korunması”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, no.120, September.
• Barker, Camilla (2011). Dignity in International Human Rights Law, İnternational Write for Rights Movement, This Edition Published.
• Brennan, Andrew and Los Y.S (2007). “Two Conceptions of Dignity: Honour and Self Determination” Perspectives on Human Dignity: A Conversation, Edited by; Jeff Malpas and Norelle Lickiss , University of Tasmania and Sydney/ Australia Springer.
• Bulut, Nihat (2009) Sanayi Devriminden Küreselleşmeye Sosyal Haklar, XII Levha Yay. İst, Haziran.
• Bulut, Nihat (2008) “Eski Yunan’dan Aydınlanma Çağına İnsan Onuru Kavramının Gelişimine Genel Bir Bakış”, Erzincan Üniv. Hukuk Fak. Dergisi, Cilt XII, sayı: 3-4, Aralık.
• Dicke, Klaus “The Founding Function of human Dignity in The Universal Declaration of Human Rights”, The Concept of Human Dignity in Human Rights Discourse Edited by: David Kretzmer and Eckart Klein, The Minerva Center for Human Rights The Hebrew Üniversity of Jerusdem, Tel Aviv Üniversity/ Kluwer Law İnternational The Hague/ London/Newyork.
• Düzgün, Şaban Ali (2007). , “İnsan Onuru ve Toplumsal Yaşam İçin Etik”, Kelam Araştırmaları Dergisi, s:1.
• Gören, Zafer (2007). “Avrupa Birliği Temel haklar Şartının Ana İlkesi: Dokunulmaz İnsan Onuru”, İstanbul Ticaret Üniv. Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 6, Sayı:12, Güz.
• Heper, Altan (2010). “İnsan Onuru ve İnsan Tasarımı ve Aktüel Tartışmalar”, Prof. Dr. Rona SEROZAN’a Armağan, XII Levha Yay. Cilt II, No: 111, İst- Eylül.
• Heper, Altan (2012). “Kültürler arası İlişki Bağlamında İnsan Onuru”, “Hukuka Felsefi ve Sosyolojik Bakışlar-V” Sempozyum- İstanbul Barosu HFSA Bildirileri/2, 13-17 Eylül, 2010 24. Kitap, HFSA, Haz. Hayrettin ÖKÇESİZ, Gülriz UYGUR, Saim ÜYE, İst. Barosu Yay. İst.
• Kafadar, Muhammed Fatih “ Hukuk, Sivil Toplum ve Demokrasi: “İnsan Onuru””, old.umut.org.tr / Userfiles /11 Ekim- III- 3.m.k.pdf.
• Kuçuradi, İoanna (2011). İnsan Hakları: Kavramları ve Sorunları, Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara.
• Kuçuradi, İoanna (2009). “ Felsefe ve İnsan Hakları”, İnsan Haklarının Felsefi Temelleri, Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara.
• Lewis, Milton (2007). “A Brief History of Human Dignity: İdea and Application”, Perspectives on Human Dignity: A Conversation, Edited by; Jeff Malpas and Norelle Lickiss University of Tasmania and Sydney/ Australia Springer.
• Macit, Mustafa, (2014). “Yoksulluk, İnsan Onuru ve Din”, Atatürk Üniv. İlahiyat Fak. Dergisi, sayı: 41, Erzurum.
• Malpas, Jeff (2007) .“Human Dignity and Human Being”, Perspectives on Human Dignity: A Conversation, Edited by; Jeff Malpas and Norelle Lickiss University of Tasmania and Sydney/ Australia Springer.
• Ritschl , Dietrich, “Can Etical Maxims be Derived from Theologıcal Concepts of Human Dignity”, The Concept of Human Dignity in Human Rights Discourse, Edited by: David Kretzmer and Eckart Klein, The Minerva Center for Human Rights The Hebrew Üniversity of Jerusdem, Tel Aviv Üniversity/ Kluwer Law İnternational The Hague/ London/Newyork.
• Seymen Çakar, Ayşen “Hukuki Bir Kavram Olarak İnsan Onuru”, old.umut.org.tr/ userfiles/Hukukdünyasi/ 2012.tambildiriler/11 ekim- N-1.a.c.pdf.
• Sulmasy, Daniel P. (2007). “Human Dignity and Human Worth”, Perspectives on Human Dignity: A Conversation, Edited by; Jeff Malpas and Norelle Lickiss University of Tasmania and Sydney/ Australia Springer.
• Shultziner, Doron (2007). “Human Dignity: Functions and Meanings”, Perspectives on Human Dignity: A Conversation, Edited by; Jeff Malpas and Norelle Lickiss University of Tasmania and Sydney/ Australia Springer.
• Şimşek, Oğuz (1999). Anayasa Hukukunda İnsan ONURU Kavramı ve Korunması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• Toprakkaya, Arslan (2013).“H. Jonas’ta İnsan Ve Doğanın Değeri”, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar, Sayı: 15.
• Türe, Fatih (2014). “İnsan Haklarının Normatif Kökeni”, Muğla Sıtkı Kocaman Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı :32, Bahar.
• Ulusal, Şemsettin (2014).“ Uluslararası Hukukta İnsan Onuru Fikrinin Gelişmesine İslam’ın Katkısı”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı: 23, 2014.
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b9e6fef9cda92.38941975 (16/09/2018)http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5b9e72b62d4db2.55436031(16/09/2018)