Anglikan Kilisesi’nin Osmanlı’daki Sancaktarı Church Missionary Society Hedefleri, Misyonerlik Tanımı Ve Motivasyon Unsurları- III

Yıl 2014, Cilt: 17 Sayı: 45 (15-12-2014), 60 - 92, 15.12.2014

Arzu M. Nurdoğan

https://doi.org/10.15745/da.22524

Öz

On sekizinci yüzyıl sonunda gerçekleşen Sanayi Devrimi, İngiltere’nin teknolojik, askeri ve siyasi üstünlüğüyle neticelenen büyük ölçekli bir dönüşümün habercisi olmakla kalmamış, aynı zamanda Protestan misyoner teşkilatları açısından da altın bir çağın yaşanması için gerekli altyapıyı hazırlamıştır. London Missionary Society (1795), British and Foreign Bible Society (1804), London Jews’ Society (1809) gibi cemiyetlerin yanısıra Church Missionary Society (1799) hem Anglo-Sakson hem Amerikalı türdeşlerini geride bırakan bütçesinin kazandırdığı güçle, Afrika’dan Okyanusya’ya kadar yayılan farklı coğrafyalarda Hristiyanlaştırma hedefini gerçekleştirmek üzere özel olarak yetiştirilip desteklenmiş misyonerlerini görevlendirmiştir. XIX. yüzyıl boyunca her ne kadar ülkesine, toplumuna ve zamanına göre değişen yöntem ve yoğunluk boyutuyla hedeflerine ulaşmaya çalışmışlarsa da, misyon stratejilerinin temelinde “Batı’nın imkânlarından istifade etmek” ve “Batılı medeniyetler seviyesine ulaşmak” argümanları büyük önem taşımıştır. Bu bağlamda, çalışmada; XIX. yüzyılda dünyanın en büyük Protestan teşkilatlarından olan Church Missionary Society’nin misyon anlayışını ve misyonerlik faaliyetlerini dayandırdıkları temel postulatlar ile bunların başlangıç, gelişim ve tutunma stratejileri, modern dünyanın sekü-ler yönde değişimine paralel olarak din ve medeniyet arasında kurdukları rabıtanın anlam ve önemi incelenmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Misyon, misyonerlik, argüman, medeniyet, motivasyon

The Bannerman Of Anglican Church in The Ottoman Empire: Church Missionary Society-Its Aims, Missionary Perception and Motivation Factors- III

Öz

Having come to the fore at the end of the eighteenth century, Industrial Revolution not only was the precursor of a grand-scaled transformation resulted in the technological, military, and political superiority of England, but also created the infrastructure of a golden era for the Protestant missionary organizations. Alongside such societies namely as London Missionary Society (1795), British and Foreign Bible Society (1804), London Jews’ Society (1809), Church Missionary Society (1799), with the power it gained thanks to its budget, which surpassed both its Anglo-Saxon and American congeners, commissioned its specially trained and supported missionaries throughout a wide geography, expanding from Africa to Oceania, for the sake of the purpose of Christianization. Despite having attempted to achieve their targets by means of methods and intensities, varying from each other as per country, society, and time, throughout the 19th Century, the mission strategies essentially proclaimed the arguments of “benefiting from the opportunities of the West”, and “reaching to the level of Western civilizations”. Within this context, what is intended in this study is to observe the basic postulates, on which Church Missionary Society, which was one of the world’s biggest Protestant organizations, grounded its sense of mission and its missionary activities, and the initiation, development, and adherence strategies thereof, as well as to observe the meaning and significance of the relation they constituted between religion and civilization in parallel with the secular direction of the change in the modern world

Anahtar Kelimeler

Mission, missionary, argument, civilization, motivation

Kaynakça

• CMS Arşivi (Birmingham)
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi [BOA] • Dahiliye Nezareti Siyasi Evrakı • Yıldız Evrakı Perakende Mabeyn Başkitabeti • Kitap Ve Makaleler • Adelson, Roger. (1995). London and the Invention of the Middle East : Money,
• Power, and War, 1902-1922. New Haven : Yale UP. • Aykıt, Dursun A. (2008). Misyon ve İnciller : Misyonerliğin Tarihsel Kökenleri.
• İstanbul : Kesit Yayınları. • Bağış, Ali İhsan. (1985). “Tarihsel Gelişim”. Türk-İngiliz İlişkiler 1583-1984
• (400. Yıldönümü). (ed.) A.İ. Bağış. Ankara : Başbakanlık Basın-Yayın ve Enfor
• masyon Genel Müdürlüğü, s. 15-46. • Bailey, Frank E. (1942). British Policy and the Turkish Reform Movement, Camb
• ridge : Harvard University Press. • Bradley, Ian C. (2006). The Call to Seriousness : the Evangelical Impact on the
• Victorians. Oxford : Lion. • Burak, D. Mehmet. (2004). Birinci Dünya Savaşı’nda (1914-1918) Türk İngiliz
• İlişkileri, Ankara : Babil Yayıncılık. • Clark, G. S. R. Kitson. (1962). The Making of Victorian England : being the Ford
• Lectures delivered before the University of Oxford. London : Methuen. • Clarke, Daniel. (1885). Christian Heroines; or, Lives and Sufferings of Female
• Missionaries in Heathen Lands. London : b.yy. • Consecrated Persons and Their Mission in Schools : Reflections and Guidelines.
• (2003). (haz.) Catholic Church, London : Catholic Truth Society. • Cox, Stuart G. (1920). Knowing the Time. London : Church Missionary Society. • Dalyan, M. Gökhan. (2012). 19. Yüzyılda Amerikalı Misyonerlerin Hakkari Gün
• lüğü (1830-1870). İstanbul : Öncü Kitap. • Davis, Ralph. (1979). The Industrial Revolution and British Overseas Trade. Le
• icester : Leicester University Press. • Dennis, James S. (1894). Foreign Missions After a Century. Edinburgh & London
• : Oliphant, Anderson & Ferrier. • Erdoğan, Dilşen İnce. (2008). Amerikan Misyonerlerinin Faaliyetleri ve Van Er- meni İsyanları (1896). İstanbul : IQ Yayınları. • Graves, Philip G. (1999). Osmanlı’dan Günümüze Türk-İngiliz İlişkileri (1790
• 1939), (çev.) Y. Tezkan, Ankara : Yüzyıl Yayınları. • Gündüz, Şinasi-Aydın, Mahmut. (2002). Misyonerlik : Hristiyan Misyonerler,
• Yöntemleri ve Türkiye’ye Yönelik Faaliyetleri. İstanbul : Kaknüs Yayınları. • Hanrahan, Noel. (1974). “To Confront the Vast World of Paganism”, Worldmis
• sion. Summer, s. 52-58. • Hobsbawm, Eric. (1968). Industry and Empire. Harmondsworth : Penguin. • Karal, Enver Z. (1962). Osmanlı Tarihi : Birinci Meşrutiyet ve istibdat devirleri
• (1876-1907). Ankara : TTK. • Kent, Marian. (1984). “Great Britain and the End of the Ottoman Empire 1900
• 1923”, The Great Powers and the End of the Ottoman Empire. (ed.) Marian Kent.
• London : Allen & Unwin. • Kocabaş, Süleyman. (1985). Türkiye ve İngiltere. İstanbul : Vatan Yayınları. • Koçabaşoğlu, Uygur. (1989). Anadolu’daki Amerika. Ankara : İmge Yayınları. • Kürkçüoğlu, Ömer. (1978). Türk-İngiliz İlişkileri (1919-1926). Ankara : Ankara
• Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yay. • Meram, Ali Kemal. (1969). Belgelerle Türk-İngiliz İlişkileri Tarihi. İstanbul :
• Kitapçılık Ticaret. • Oymak, İskender. (2012). Metot ve Çalışma Alanları Açısından Türkiye’de Mis
• yonerlik Faaliyetleri. İstanbul : Ankara Okulu Yayınları. • Soy, H. Bayram. (2004). Almanya’nın Osmanlı Devleti Üzerinde İngiltere ile Nü
• fuz Mücadelesi (1890-1914). Ankara : Phoneix Yay. • Stock, Eugene. (1899). The History of the Church Missionary Society. Its Envi
• ronment : Its Men and Its Works. C. II, III. London : C.M.S. • Turan, Süleyman. (2011). Misyoloji. Hıristiyan Misyon Bilimi. Ankara : Sarkaç Yayınları. • van den Berg, Johannes. (1956). Constrained by Jesus’ Love : An Inquiry into
• the Motives of the Missionary Awakening in Great Britain in the period between
• 1698 and 1815. Proefschrift : Theologische Academie Uitgaande van de Johan
• nes Calvijn Stichting de Kampen. • Warneck, Gustav. (1901). Outline of a History of Protestant Missions from the
• Reformation to the Present Time : A Contribution to Modern Church History.
• (çev.) G. Robson. Edinburgh : Oliphant Anderson & Ferrier. • Warren, Max A.C. (1950). Unfolding Purpose : An Interpratation of the Living
• Tradition which is CMS. London : C.M.S.