KUR’ÂN’DAKİ FUÂD KELİMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 59, 349 - 371, 15.12.2020

Hatice Avcı

https://doi.org/10.15745/da.811775

Cited By: 1

Öz

Kur’ân’daki kelimeler ayete ve bağlama göre farklı anlamlar kazanabilir. Ancak herhangi bir kelimeye tefsirlerde ve meallerde farklı anlamlar verilmesi, bazen ayetleri anlamayı zorlaştırmakta ve anlam karışıklıklarına yol açabilmektedir. Böyle bir probleme sebep olduğunu düşündüğümüz kelimelerden biri fuâddır. Bu çalışmada fuâd kelimesinin ayetlerdeki kullanımı incelerek kelimenin anlamına ulaşmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, kelimenin sözlük anlamı araştırılmış ve ilgili ayetler bağlamıyla incelenmiştir. Sözlükler ve klasik tefsirlerin kaynak olarak kullanıldığı çalışmada deskriptif yöntem kullanılmıştır. Kaynaklarda daha çok kalp, beyin, akıl anlamları verilen fûad kelimesinin temelde bir duyu, yeti veya işlevi ifade ettiği kanaatine varılmıştır. Bu kelimenin algılama, idrak etme, düşünme, anlama, sezme gibi anlamlar içerdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ancak ayetlerde, bahsi geçen yetilerin ait olduğu organa, mecaz yoluyla işaret edilmiş olması da mümkündür. Bu ise anlamayı zorlaştıran karışıklığın ortaya çıkma sebebidir. Çünkü fuâdın anlamı olarak sunduğumuz algılama, düşünme, akıl yürütme gibi işlevler beynin görevi olarak bilinse de Kur’ân bunların yeri olarak kalbi göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Kur'ân, Tefsir, Fuâd, Algı, Kalp, Beyin

An Evaluation on the Word of Fuâd in the Qur'an

Öz

The words in the Quran can have different meanings depending on the verse and its context. However, giving different meanings to any word of Quran in tafsirs and translation make it difficult to understand the verses and may cause confusion. One of the words that we think causes such a problem is fuâd. In this study, it is aimed to reach the meaning of the word by examining the usage of the word fuâd in the verses. For this purpose, the lexical meaning of the word was researched and the relevant verses were examined in context. It was preferred descriptive method in the study in which dictionaries and classical tafsirs were used as sources. It is concluded that the word fûad, which means mostly heart, brain and mind in the sources, basically refers to a sense, ability or function. It is reasoned that this word contains meanings such as perception, comprehension, thinking, understanding, and intuition. However, in the verses, it is possible that the organ to which the aforementioned abilities belong is meant through metaphor. This is the reason for confusion that makes it difficult to understand. Because, although the functions such as perception, thinking, reasoning that we present as the meaning of fuâd are known as the task of the brain, the Quran has shown the heart as their place.

Anahtar Kelimeler

Quran, Tafsir, Fuâd, Perception, Heart, Brain

Kaynakça

• Aktaş, E. (2013). Kur’ân ve Hadis Rivayetlerinde Kalp Kavramı. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Askerî, Ebû Hilâl (2017). Arap Dilinde ve Kur’ân’da Farklar Sözlüğü el-Furûk fi’l-luga. Çev. V. Akdoğan. İstanbul: İşaret Yayınları.
• Bolay, S. H. (2020). “Akıl”. İslam Ansiklopedisi. İstanbul:TDV.
• Cerrahoğlu, H. (1993). Kur'ân-ı Kerim'de Akıl Ve Kalp Kavramları Ve Bunların Birbirleriyle Münasebetleri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Cevherî, İsmail b. Hammâd (1974). Tâcü’l-luğa ve sıhâhu’l-‘Arabiyye. Tah. Ahmed ‘Abdulğafur Attar. Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-Melâyin.
• Çalık, F. (2011). “Bir Semantik Analiz Denemesi: Kur’ân’da Kalp Kavramı”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(2): 167-190.
• Çelem, S. (2020). “Haddâdî’nin El-Muvaddih li ‘ilmi’l-Kur’ân Tefsiri Üzerine”. Diyanet İlmî Dergi 56: 35-60.
• Duman, M. Z. (2016). Beyânu’l-Hak. Ankara: Fecr Yayınları.
• Eagleman, D. (2020). Incognito Beynin Gizli Hayatı. Çev. Z. Arık Tozar. 40. Baskı. İstanbul: Domingo.
• Ezherî, Ebû Mansur Muhammed b. Ahmed (1967). Tehzîbü’l-luga. Tah. Yakub ‘Abdünnebî. Dâru’l-Mısriyye.
• Ferrâ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Ziyâd (1983). Me‘âni’l-Kur’ân. Beyrut: ‘Âlemü’l-Kütüb.
• Fîrûzâbâdî, Mecdiddîn Muhammed b. Yakûp (2005). Kâmûsu’l-muhît. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle.
• Haddâdî, Ahmed b. Muhammed b. Hamdân. el-İtḳān fî ulûmi’l-Kur’ân. Kastamonu: Yazma Eser Kütüphanesi, 3659.
• İbn Fâris, Ebû Hüseyn Ahmed (1979). Mucemü mekâyîsi’l-luga. Tah. ‘Abdusselâm Muhammed Harun. Beyrut: Dâru’l-Fikr.
• İbn Kesîr (2000). Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘azîm. Tah. Mustafâ es-Seyyid Muhammed vd. Kâhire: Müessesetü Kurtuba, Mektebetü’l-Evlâdi’ş-Şeyh li’t-Türâs.
• İsfehânî, Râgıb (1430/2009). Müfredâtü elfâzi’l-Kur’ân. Thk. Safvân Adnân Dâvûdî. 4. Baskı. Beyrut: ed-Dâru’ş-Şâmiyye.
• Karadağ, A. (2011). Kur’an-ı Kerim’e Göre Kalbin Nitelikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Elazığ.
• Mukâtil b. Süleymân (2002). Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. Tah. ‘Abdullah Mahmud Şehate. Beyrut: Müessesetü’l-Tarihi’l-‘Arabî.
• Mukâtil b. Süleymân (2004). Kur’ân Terimleri Sözlüğü el-Eşbâh ve’n-nezâir fî’l-Kur’âni’l-Kerîm. Çev. M. B. Eryarsoy. İstanbul: İşaret Yayınları.
• Okur, E. (2020). “Kur’ân-ı Kerîm’de Düşünme Vasıtaları Olarak Kalp, Fuâd, Lübb Kavramlarının Filolojik Tahlili”. Mîzânü’l-Hak: İslami İlimler Dergisi 10:97-121.
• Râzî, Fahreddin (1981). Tefsîru Fahru’r-Râzî. Beyrut: Daru’l-Fikr.
• Şehrûr, M. (2001). Lügavî Kur’an Okumaları. Öz. M. Ünver. Samsun: Sidre Yayınları
• Taberî, Ebu C‘afer Muhammed b. Cerîr (2001). Câmi‘u’l-beyân an te’vîli âye’l-Kur’ân. Tah. ‘Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. Kâhire: Dâru Hecr.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer (1998). el- Keşşâf ‘an hakâ‘ikı gavâmizi’t-tenzîl ve ‘uyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. Tah. ‘Âdil Ahmed ‘Abdulmevcûd vd. Riyâd: Mektebetü’l-‘Ubeykân.