Ortopedik Engelli Çocuğu Olan Ebeveynlerin Din Eğitimi İhtiyaç ve İçeriklerine Yönelik Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 64, 125 - 158, 15.06.2023

Burak Pekcan , Cemal Tosun

https://doi.org/10.15745/da.1262464

Cited By: 1

Öz

Bu makale, ortopedik engelli çocuğu olan ebeveynlerin din eğitimi ihtiyaçları ve bu din eğitiminin içerik ve metoduna ilişkin görüşleri bağlamında kurgulanmıştır. Çalışmanın amacı ortopedik engelli çocuğu olan ebeveynlerin din eğitimi ihtiyaçları ile din eğitiminin içerik ve yöntemine yönelik görüşlerini betimsel bir bakış açısıyla ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması tercih edilmiştir. Çalışma grubu ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi ile belirlenen ortopedik engelli çocuğu olan 20 ebeveynden oluşmaktadır. Veriler betimsel analiz yöntemi ile çalışmanın problematiği doğrultusunda belirlenen tema ve başlıklara göre kodlanarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda, ebeveynlerin görüşlerinden hareketle, ebeveynlerin din eğitimine ihtiyaçları olduğu tespit edilmiştir. Ebeveynler kendilerine yönelik din eğitimi içeriklerinin dinin engellilere sağladığı kolaylıklar, engelliliğin dindeki yeri, imtihan ve ahiret inancının engellilere katkısı şeklinde olabileceğini tavsiye etmiştirler. Ebeveynler, engelliliğe dair kitap ve broşürler hazırlanarak ve evde ve rehabilitasyon merkezlerinde din eğitimi programları düzenlenerek kendilerine din eğitimi verilmesinin faydalı olacağını düşünmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Engellilik, Ortopedik Engellilik, Ortopedik Engelli Çocuğu Olan Ebeveynler

Opinions of Parents with Orthopedically Disabled Children on Religous Education Needs and Contents

Öz

This article has been designed in the context of the religious education needs of parents with orthopedically disabled children and their views on the content and method of this religious education. The aim of the study is to reveal the religious education needs of parents with orthopedically disabled children and their views on the content and method of religious education from a descriptive point of view. In this study, one of the qualitative research methods case study was preferred. The study group consists of 20 parents determined by the maximum diversity sampling, one of the purposive sampling methods. The data were analyzed by coding according to the themes and titles determined in the context of the problematic of the study with the descriptive analysis method. As a result of the study, it was determined that parents need religious education based on the opinions of the parents. Parents suggested that the content of religious education for them could be in the form of the convenience in which religion provides for the disabled, the place of disability in religion, the test and the contribution of belief in the hereafter to the disabled. Parents think that it would be beneficial to provide them with religious education by preparing books and brochures on disability and by organizing religious education programs at home and in rehabilitation center.

Anahtar Kelimeler

Religous Education, Disability, Orthopedic Disability, Parents with an Orthopedically Disabled Child

Kaynakça

• Acara, Yusuf. “Saadet Asrı Toplum Tecrübesinin Engellilere İlişkin Kodları”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 13/1 (2013), 131-171.
• Akgemik, Fatma Zehra. Zihinsel Engelli Çocukların Ebeveynlerinde Dini Başa Çıkma. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Aydın, Mehmet. Din Felsefesi. İzmir: İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları, 2020.
• Ayten, Ali. Din, Erdem ve Sağlık. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2015.
• Başkonak, Mustafa. “Covid-19 Salgın Sürecinde Engellilere Yönelik Uzaktan Yaygın Din Eğitimi”. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 12 (28 Aralık 2021), 89-119. https://doi.org/10.53112/tudear.995019
• Başkonak, Mustafa. “Erişilebilirlik ve Ulaşılabilirlik Uygulamaları İle Cami Mimarisine Yeni Bir Bakış: Engelsiz Cami Örneği”. Çağımızda Cami Mimarisinde Arayışlar Uluslarası Sempozyumu. ed. Ali Yılmaz vd. 607-619. Giresun: Giresun Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Yayınları, 2017.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. ed. Muhammed Züheyr b. Nasr. 8 Cilt. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 2. Basım, 1422.
• Büyüköztürk, Şener vd. (ed.). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2021. Cebeci, Suat. Dini Danışma ve Rehberlik. Ankara: DİB Yayınları, 2016.
• Coşkun, İbrahim. İlahi Adalet ve Engelli Bireyler. İstanbul: Kitap Dünyası Yayınları, 2016.
• Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri. çev. M Bütün - S. B. Demir. Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım, 2018.
• Çelik, Hüseyin. “İntihar Olgusu ve İslam’ın Ruh Sağlığına Verdiği Önem”. Toplum Bilimleri Dergisi 10/20 (2016).
• Demir, Mustafa. “Hadis İlmi Açısından Engellilik”. İlahiyat Bilimleri Açısından Engellilik -I-. ed. Mustafa Başkonak - Saadettin Özdemir. 70-97. Konya: Eğitim Yayınevi, 2020.
• Döndüren, Hamdi. “İslam’ın Engellilere Tanıdığı Kolaylıklar ve Ruhsatlar”. Ülkemizde Engelliler Gerçeği ve İslam (sempozyum). 99-124. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
• Duman, M. Zeki - Akçakaya, Emine. “Engelli Bebeği Olacağını Öğrenen Kadınların Gebeliğe İlişkin Karar Verme Süreçlerini Etkileyen Faktörler”. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 23/2 (Ekim 2020), 104-132.
• Erkan, Gönül. Ortopedik Özürlü Çocukların Kendini Kabul Düzeyi Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Sakatları Koruma Milli Koordinasyon Kurulu, 1990.
• Eser, Mithat. Engelli Sahabiler. İstanbul: Nesil Yayınları, 2014.
• Eser, Mithat. “İslam Tarihinde Engellilik”. Özel Eğitimde Din Eğitimi. ed. Saadettin Özdemir - Mustafa Başkonak. 43-59. Ankara: Grafiker Yayınları, 2018.
• Kara, Elif. Engelli Çocuğu Olan Ebeveynlerin Bu Konuyla İlgili Dinî Tutumları. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2003.
• Kara, Elif. “Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Çocuklarının Durumunu Dini Açıdan Değerlendirmeleri”. OMÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi.
• Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları, 2017.
• Karataş, Münevver. Görme Engelli Çocukların Ebeveynlerinde Dini Başa Çıkma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Kaya, Fuat. Zihinsel Engelli Çocuklara Sahip Ailelerde Problem Çözme ve Dini Başa Çıkma. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Kula, Mustafa Naci. “Engelli Bireylerde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik”. Özel Eğitimde Din Eğitimi. ed. Saadettin Özdemir - Mustafa Başkonak. 306-324. Ankara: Grafiker Yayınları, 2018.
• Kula, Mustafa Naci. “Engellilere Verilecek Tebliğ ve İrşad Hizmeti”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 4/1 (2004), 17-45.
• Kula, Naci. “Engelli Birey ve Ailelerinin Yaşantılarında Hz. Muhammed’in Örnekliği”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 11/1 (2011).
• Kumaş, Ali vd. Sorulu Cevaplı Engelliler İlmihali - İnanç, İbadet ve Sosyal Hayat-. Ankara: DİB Yayınları, 2020.
• Kur'ân-ı Kerim Meâli. çev. Halil Altuntaş - Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 3. Basım, 2009. MEB. “Evde ve Hastanede Eğitim Hizmetleri Yönergesi” 2629/73 (2010).
• Musayev, İslam. “Engelli Bireylere Sahip Ailelerin Din Eğitimi”. Özel Eğitimde Din Eğitimi. ed. Saadettin Özdemir - Mustafa Başkonak. 277-306. Ankara: Grafiker Yayınları, 2018.
• Özay, Hilal. “İslam Hukuku Açısından Engellilik”. İlahiyat Bilimleri Açısından Engellilik -I-. ed. Mustafa Başkonak - Saadettin Özdemir. 124-169. Konya: Eğitim Yayınevi, 2020.
• Özdemir, Saadettin. “Türkiye’de Özel Eğitim ve Özel Eğitimde Din Eğitimi”. Özel Eğitimde Din Eğitimi. ed. Saadettin Özdemir - Mustafa Başkonak. 22-42. Ankara: Grafiker Yayınları, 2018.
• Özmen, Dilek - Çetinkaya, Aynur. “Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Yaşadığı Sorunlar”. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 28/3 (2012), 35-49.
• Öztürk, Sevgi. İşitme, Görme ve Ortopedik Engelli İlköğretim Öğrencilerinin Benlik Kavramlarının Özel Eğitim Okullarına veya Kaynaştırma Eğitimine Devam Etme Durumlarına Göre İncelenmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Pekcan, Burak. Ortopedik Engelli Bireye Sahip Ebeveynlerin Din Eğitimi İhtiyacının İncelenmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Sancaklı, Saffet. “Hz. Peygamberin Engellilere Karşı Bakış Açısının Tespiti”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi VI/2 (2006), 37-72.
• Speraw, Susan. “Spiritual Experiences of Parents and Caregivers Who Have Children with Disabilities or Special Needs”. Issues in Mental Health Nursing 27/2 (01 Ocak 2006), 213-230. https://doi.org/10.1080/01612840500436974
• Tokur, Behlül. İmtihan Psikolojisi. Ankara: Fecr Yayınları, 2018.
• Turanalp, Muhammed Fatih. “Ortopedik Engelli Bireylerde Din Eğitimi”. Özel Eğitimde Din Eğitimi. ed. Saadettin Özdemir - Mustafa Başkonak. 189-206. Ankara: Grafiker Yayınları, 2018.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 2018.
• Yıldırım, Duran Ali. “Tefsir İlmi Açısından Engellilik”. İlahiyat Bilimleri Açısından Engellilik -I-. ed. Mustafa Başkonak - Saadettin Özdemir. 46-69. Konya: Eğitim Yayınevi, 2020.