Some Evaluations on Ibn Battuta's Travel to the Blacksea Region

Yıl 2009, Cilt: 9 Sayı: 1, 53 - 73, 01.02.2009

Tahsin Koçyiğit

Öz

The famous traveler Ibn Batuta had made a journey to Karadeniz area at the beginnings of the 16th century. In this travel he had met some administrators and notable peoples. And he had written down not only about the region’s agri-cultural, geographical and demographical features, but also he had given con-siderable information about religious life, customs and way of lives in this area. Within this frame, aim of this article is to deal with the Ibn Batuta’s impressions about Karadeniz and then to make an assessment on them under the lights of some modern research.

Anahtar Kelimeler

İbn Battuta, Travel Book, Blacsea, al-Rıhla

İbn Battuta’nın Karadeniz Seyahati Üzerine Bazı Mülahazalar

Öz

İbn Batuta, XIV. Yüzyılın başlarında Karadeniz çevresine yaptığı seyahatle biz-lere, bölgenin idareci ve ileri gelenleri, ile tanışmakla kalmamış; bölgenin ziraat ürünleri ve coğrafi özellikleri, şehirlerinin fizikî ve demografik yapıları, dinî ah-lakî, örfî, geleneksel yaşayış biçimleri, vb. bir çok konuda bilgiler vermiştir. Eli-nizdeki bu makalede, yukarıda sözünü ettiğimiz hususlar çerçevesinde Ibn Battûta’nın dilinden Karadeniz’in fizikî çevresi ve bölge sakinleri ile ilgili izle-nimleri ele alınacak ve çağdaş araştırmaların ışığında bunlarla ilgili bazı değer-lendirmeler yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

İbn Battûta, Seyahatname, Karadeniz, er-Rıhle

Kaynakça

• Abdizâde Hüsameddin, Amasya Tarihi -I-, Yay. Haz: A. Yılmaz-M. Akkuş, Anka- ra 1986.
• Armağan, Mustafa “Orhan Gazi” Osmanlı Ansiklopedisi, (İstanbul 1996), I, 76- 79.
• Aykut, A. Said, İbn Battûta Seyahatnâmesi, I-II, Yapı Kredi Yay., İstanbul 2000.
• Bostan, M. Hanefi, XV-XVI. Asırlarda Trabzon Sancağı Sosyal ve İktisâdî Hayat, TTK. Yay., Ankara 2002.
• Brockellman, C.,Geschichte der Arabischen Litteratur (GAL), I-II; Geschichte der Arabischen Litterature: Supplementband (Supp.), I-III, E. J. Brill, Leiden 1937-1949.
• Bryer, A. A. M., “The Question of Byzantine Mines in the Pontos: Chalybian Iron, Chaldian Silver, Koloneian Alum and the Mummy of Cherian”, Anatolian Studies, XXXII, (1982), 133-150.
• Dunn, Ross E., İbn Battuta’nın Dünyası, çev: Yeşim Sezdirmez, Klasik yayınları, İstanbul 2004, 4.
• Göde, Kemal “Eretnaoğulları”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), XI, 295-296.
• İbn Battûta, Ebû Abdullah Muhammed b. Abdullah b. Muhammed b. İbrahim el-Levâtî et-Tancî (ö. 770/1368), Tuhfetu’n-Nuzzâr fî Ğarâibi’l-Emsâr ve’l- Esfâr (er-Rıhle), tahk:Ali el-Muntasır el-Kettânî, I-II, Müessesetu’r-Risâle, IV. Baskı, Beyrut 1405/1984.
• İbn Kesîr, el-Bidâye ve’n-Nihâye, (Mektebetü’l-Ma‘ârif, Beyrut, 1966.), I-XIV.
• K.V. Zetterstein, “Müstansır”, İslâm Ansiklopedisi (MEBİA), (Eskişehir 1997), I- XIII.
• Mehmet Şeker, İbn Battûta’ya Göre Anadolu’nun Sosyal-Kültürel ve İktisâdî Ha- yatı ile Ahîlik, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1993.
• Pamuk, Bilgehan, “XVII. Yüzyılın Ortalarında Gümüşhane (Torul) Kazası”, Belle- ten, c. LXXIII, Sayı 266, Nisan 2009.
• Tozlu, Selahattin, “Gümüşhane’nin Adı Hakkında (Siyasi Tarih ve Yerleşme Ta- rihi Bakımından)”, Karadeniz Tarihi Sempozyumu (25-26 Mayıs 2005) I. Cilt, Başlangıçtan 20. Yüzyıla Trabzon, 2007.
• Uzunçarşılı, İ. Hakkı, Osmanlı Tarihi, TTK Yay., (Ankara 1982); Anadolu Beylik- leri, (Ankara 1988).