Hypocritical Religiosity

Yıl 2006, Cilt: 6 Sayı: 3, 17 - 35, 01.06.2006

Ejder Okumuş

Öz

Hypocritical religiosity, in the beginning, may be seen problematic from the conceptual viewpoşnt because it is supposed to harm the possitive meaning content of religiosity. But if the matter is approached carefully, it will be understood that the concept states clearly the religiosity exposed hypocritically. Considering that there is hypocritical religiousness as a reality in social life, as well as sincere religiosity, this conceptualisation is not wrong. Hypocritical religiosity, a style of religious behavior, is the opposite of sincere religiosity. It states displaying religiousness and hypocrisy in religiosity. Hypocritical religiosity is that human shows a religious action based on various material or spiritual self-interest expectations to make happy society. Hypocritical religious does not act as he/she believes. The essential emphasis on hypocritical religiosity is to perform hypocrisy under the name of religiosity and based on religiosity. In this study, hypocritical religiosity as a social relationship is discussed both with regard to itsconceptualisation and possibilities of its observation from the sociological point of view.

Anahtar Kelimeler

Hypocrisy, religiosity, hypocritical religiosity, etnomethodology, body language, attribution theory

Gösterişçi Dindarlık

Öz

Gösterişçi dindarlık, ilk etapta dindarlığın olumlu anlam içeriğini bozduğu dü-şünülerek kavramsal açıdan problemli görülebilir. Ancak konuya dikkatli yak-laşıldığında, riyâkârca ortaya konan dindarlığın bu kavramla çok açık ifade edildiği anlaşılır. Sosyal hayatta samimi dindarlık gibi gösterişçi dindarlık da bir gerçeklik olarak karşımıza çıktığına göre bu şekilde bir kavramsallaştırma yanlış görünmemektedir. Bir dinî davranış biçimi olarak gösterişçi dindarlık, ihlasla sergilenen dindarlığın zıddı olup teşhirci dindarlığı, dindarlıkta gösterişi, ikiyüzlülüğü, ifade eder. Gösterişçi dindarlık, insanın samimi olarak, inandığı gibi değil, çeşitli hesaplarla başka insanların hoşuna gidecek biçimde hareket etmesidir. Gösterişçi dindarlıkta asıl vurgu, dindar olarak, dindarlık adına ve dindarlık temelinde gösteriş yapmaktır. Toplumsal bir ilişki biçimi olarak gösterişçi dindarlık, bu çalışmada hem kavramsallaştırma yönünden tartışılmakta, hem de sosyolojik bakış açısıyla gözlemlenebilmesi ve tespit edilebilmesinin imkanları yönünden ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gösteriş, dindarlık, gösterişçi dindarlık, etnometodoloji, beden dili, yükleme kuramı

Kaynakça

• Kur’an-ı Kerim Kitab-ı Mukaddes
• Ahmed b. Hanbel, Müsned
• Ahmet Rıfat, Tasvîr-i Ahlâk, Ahlak Sözlüğü, Haz. Hüseyin Algül, Tercüman 1001 Temel Eser, byy., ty.
• el-Alûsî, Rûhu'l-Meânî fî Tefsîri'l-Kur'âni'l-Azîm ve's-Seb'u'l- Mesânî, c. 4, Dâru'l-Fikr, Beyrut 1993
• el-Alûsî, Rûhu'l-Meânî fî Tefsîri'l-Kur'âni'l-Azîm ve's-Seb'u'l-Mesânî, c. 15, Dâru'l-Kütübi'l-'Ilmiyye, Beyrut 1994
• Arslan, Hüsamettin, "Notlar", Bilimsel Bilginin Sosyolojisi, (Barry Barnes), Çev. Hüsamettin Arslan, 2. bs., Vadi Yay., Ankara 1995
• el-Aynî, Umdetu'l-Kârî Şerhu Sahîhi'l-Buhârî, c. 18, Kahire 1972
• Barnes, Barry, Bilimsel Bilginin Sosyolojisi, Çev. Hüsamettin Arslan, 2. bs., Vadi Yay., Ankara 1995
• Brainy Dictionary, http://www.brainydictionary.com/words/sa/sanctimony2 15316.html tyu njh, 11.10.2004
• Buhârî, Sahîhu'l-Buhârî
• Dârimî, Sunenu'd-Dârimî, c. 2, Dâru İhyâi's-Sunnetu'n- Nebeviyye, byy., ty.
• Debord, Guy, Gösteri Toplumu ve Yorumlar, Çev. A. Ekmekçi-O. Taşkent, Ayrıntı Yay., İstanbul 1996
• Derveze, M. İzzet, et-Tefsîru'l-Hadîs, Çev. Ş. Karataş-A. Çelen-M. Çelen, c. 1, 2. bs., Ekin Yay., İstanbul 1998 Ebû Davud, Sünen
• Ellul, Jacques, Sözün Düşüşü, Çev. Hüsamettin Arslan, Para- digma Yay., İstanbul 1998 el-Endülüsî, el-Kâdî Ebû Mu- hammed, el-Muhadderu'l-Vecîz fî Tefsîri'l-Kitâbi'l-Azîz, c. 1, Tah. A. Abdüşşâfî Muhammed, Dâru'l-İlmiyye, Beyrut 1993
• Erdem, Hüsameddin, Sondevir Osmanlı Düşüncesinde Ahlâk, Konya 1996
• Feridüddin Attar, Tezkiretü'l-Evliya, Çev. Süleyman Uludağ, 2. bs., Erdem Yay., İstanbul 1991
• el-Ferrâ, Ebû Zekeriyyâ Yahya b. Ziyâd Me'âni'l-Kur'ân, c. 3, 3. bs., Alemü'l-Kütüb, Beyrut ty.
• el-Gazzâlî, İhyâu Ulûmi'd-Dîn, c. 3, el-Mektebetu't-Ticâretu'l- Kübrâ, Mısır ty.
• Gazâlî, İhyâ-i Ulûm'id-Din, c. 1, Çev. Ali Arslan, Merve Yay., İs- tanbul 1993
• Hazin, et-Te'vîl fî Meâni't-Tenzîl, c. 4, Mısır ty.
• Hökelekli, Hayati, Din Psikolojisi, TDVY., Ankara 1996
• Hucvirî, Keşfu'l-Mahcûb, Çev. Süleyman Uludağ, Dergah Yay., İstanbul 1982
• Hyper Dictionary, http://www.hyperdictionary.com/dictionary/sanctimonio usness, 11.10.2004
• el-Isfahanî, Râğıb Müfredâtu Elfâzi'l-Kur'an, Dâru'l-Kalem- Dâru'ş-Şâmiyye, Dımaşk-Beyrut 1992 İbn Mâce, Sünen
• İbn Manzûr, Lisânu'l-Arab, c.5, 2. bs., Dâru Sâdır, Beyrut 1992
• el-Kaysî, Ebû Muhammed Mekkî b. Ebî Tâlib el-Umde fî Ğarîbi'l- Kur'ân, 2. bs., Müessesetu'r-Risâle, Beyrut 1984
• Kınalızade Ali Efendi, Ahlâk, Haz. Hüseyin Algül, Tercüman 1001 Temel Eser, byy., ty.
• Köktaş, M. Emin, Türkiye'de Dinî Hayat, İşaret Yay., İstanbul 1993
• Mengüşoğlu, Takiyettin, İnsan Felsefesi, Remzi Kit., İstanbul 1988
• Merriam-Webster Online, http://www.m- w.com/cgibin/dictionary?book=Dictionary&va= sanctimo- nious, 11.10.2004
• Muhammed Reşîd Rıdâ, Tefsîru'l-Kur'âni'l-Kerîm, c. 5, Dâru'l- Ma'rife, Beyrut 1993
• Muhammed Reşid Rıda, Tefsîru'l-Kur'âni'l-Kerîm, c. 5, Dâru'l- Ma'rife, Beyrut 1973
• Muhammed Şucâî, Makâlât, c. 2, Çev. Ali Eren, İnsan Yay., İs- tanbul 2001
• el-Muhâsibî, er-Riâye liHukûkillâh, 4. bs., Dâru'l-Kütübü'l- 'Ilmiyye, Beyrut ty. (Türkçesi: er-Riâye, Çev. Şahin Filiz- Hülya Küçük, İnsan Yay., İstanbul 1988; Kalp Hayatı (er- Riâye), Çev. Abdülhakim Yüce, Çağlayan Yay., İzmir 1997)
• en-Nesefî, Tefsîru'n-Nesefî, Dâru'l-Kitâbi'l-Arabî, Beyrut ty., c. 4, s. 378
• Okumuş, Ejder Gösterişçi Dindarlık, Ark Yay., İstanbul 2002
• Öztürk, Yaşar Nuri Kur'an'ın Temel Kavramları, Yeni Boyut Yay., İstanbul 1991
• Poloma, Margaret M., Çağdaş Sosyoloji Kuramları, Çev. Hayriye Erbaş, Gündoğan Yay., Ankara 1993
• er-Râzî, Fahruddin, Tefsîru'l-Fahri'r-Râzî, c. 16, Dâru'l-Fikr, Bey- rut 1994
• Sâdî, Gülistan, Çev. Hikmet İlâydın, MEBY., İstanbul 1997
• Stark, R. - Glock,C.Y., "Dimensions of Religious Commitment", Sociology of Religion, Ed. Roland Robertson, Penguin Books, Middlesex 1971
• Şah Veliyyullah, Hüccetullâhi'l-Bâliğa, c. 2, Dâru İhyâi'l-Ulûm, Beyrut 1990
• Tehânevî, Muhammed Ali Kitâbu Keşşâfi Istılâhâti'l-Funûn, c. 1, Mektebetu Lübnan Nâşirûn, Beyrut 1996
• Tûsî, Hace Nasîruddîn Ahlâk-ı Nâsırî, 4. bs., Şirket-i Sihâmî İntişârât-i Harezmî, Tahran 1369
• Uludağ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü , 2. bs., Marifet Yay., İstanbul 1995