A Qualitative Study on the Spiritual Growth After Trauma Among Hemodialysis Patients Abstract

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 1, 155 - 186, 31.03.2022

Ali Ayten , Nur Cesur

https://doi.org/10.33415/daad.1030537

Öz

As part of the Post-traumatic growth models and research, spiritual growth describes all kinds of positive changes in a person’s spiritual life after severe life crises. This study examines the spiritual growth experiences of 24 hemodialysis patients using a semi-structured interview method with a qualitative research design. It handles possible “spiritual growth” experiences in four areas: growth in religious belief, religious feeling, religious life, and human relations. In addition, the religious-related interpretations of the sample group are discussed as a different heading. According to the study results, the patients generally interpret their experiences with positive religious connotations. About 15 of the patients have experienced spiritual growth in at least one area that appears to be essential parameters; helplessness/despair in the face of sickness and death, a positive image of God, the concept of "wisdom,” and the belief in the hereafter.

Anahtar Kelimeler

Spirituality, Post Traumatic Growth, Spiritual Growth, Meaning, Hereafter

HEMODİYALİZ HASTALARINDA TRAVMA SONRASI MANEVİ GELİŞİM ÜZERİNE NİTEL BİR ÇALIŞMA

Öz

“Manevi gelişim”, yüksek derece zorlu hayat krizleri sonrasında kişilerin dinî/manevi hayatlarında yaşadıkları her türlü olumlu değişim deneyimini ifade eden bir kavramdır. Travma Sonrası Gelişim (TSG) model ve araştırmalarının önemli bir parçasını oluşturur. Bu makale manevi gelişim deneyimini, zorlu ve sınırlayıcı bir hastalık ve tedavi süreciyle yaşamlarına devam eden hemodiyaliz (HD) hastaları bağlamında; dinî inançta, dinî duyguda, dinî yaşayışta ve insan ilişkilerinde gelişim olmak üzere dört alanda incelemektedir. Ayrıca, anlamlandırma ve bilişsel değerlendirmelerin merkezinde olduğu TSG modellerine uygun olarak katılımcıların yaşadıkları sürece yükledikleri dinî/manevi anlamlandırma şekilleri farklı bir başlık olarak ele alınmaktadır. Çalışma, nitel araştırma deseni ve yarı yapılandırılmış mülakat tekniğiyle 24 HD hastasından oluşan örneklemde gerçekleştirilmiştir. Bulgulara göre, hastalar hastalıklarını dinî bağlamda genellikle olumlu çağrışımlarla anlamlandırmıştır. Yukarıda zikredilen alanların en az birinde manevi gelişim deneyimi yaşamışlardır. 15 hastanın gelişimlerinin arka planında; hastalık ve ölüm karşısındaki acizlik/çaresizlik, olumlu Allah tasavvuru, “hikmet” kavramı ve ahiret inancının önemli parametreler olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Maneviyat, Travma Sonrası Gelişim, Manevi Gelişim, Anlamlandırma, Ahiret

Kaynakça

• Akgül, Gülendam. “Son Dönem Böbrek Yetmezliği (SDBY)”. Sağlık Psikolojisi Alan Uygulamaları: Kronik Hastalıklar. ed. Nuran Aydemir - Ayla Hocaoğlu Uzunka-ya. 491-522. Ankara: Nobel Yayıncılık, 1. Basım, 2020.
• Albaugh, Jeffrey A. “Spirituality and Life-Threatening Illness: A Phenomenologic Study”. Oncology Nursing Forum 30/4 (07 Ağustos 2003), 593-598. https://doi.org/10.1188/03.ONF.593-598
• Apaydın, Halil vd. “Hastalık sürecinde bireylerin dini eğilimlerine psikolojik bir yakla-şım”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3 (2014), 5-51.
• Arjeini, Zahra vd. “The relationship between posttraumatic growth and cognitive emotion regulation strategies in hemodialysis patients”. Journal of Education and Health Promotion 9/ (2020), 1-6.
• Ayten, Ali. Tanrı’ya Sığınmak. İstanbul: İz Yayıncılık, 2012.
• Calhoun, Lawrence G. vd. “A correlational test of the relationship between posttraumatic growth, religion, and cognitive processing”. Journal of Traumatic Stress: Official Publication of The International Society for Traumatic Stress Studies 13/3 (2000), 521-527.
• Darrell, Linda. “Faith that God cares: the experience of spirituality with African Ameri-can hemodialysis patients”. Social Work and Christianity 43/2 (2016), 189-212.
• De Castella, Rosemary - Simmonds, Janette Graetz. “‘There’s a deeper level of meaning as to what suffering’s all about’: experiences of religious and spiritual growth following trauma”. Mental Health, Religion & Culture 16/5 (2013), 536-556.
• Denney, Ryan Myles. Posttraumatic Spiritual Growth: A Phenomenological Study of Cancer Survivors. The University of Southern Mississippi, Ph.D. Thesis, 2009.
• Doğan, Mebrure. “Üniversite Öğrencilerinin Travma Sonrası Gelişimlerinde İçsel Dinî Motivasyon, Dinî Başa Çıkma, Sabır ve Şükrün Rolü.” Electronic Turkish Studies 13/25 (2018), 207-230.
• Dursun, Pınar - Söylemez, İbrahim. “Travma sonrası büyüme: Gözden geçirilmiş son model ile kapsamlı bir değerlendirme”. Türk Psikiyatri Dergisi 31/11 (2020), 57-68.
• Frankl, Viktor E. İnsanın Anlam Arayışı. çev. Selçuk Budak. İstanbul: Okuyanus, 48. Basım, 2018.
• Gencer, Nevzat. Hemodiyaliz hastalarında dindarlık ve öznel iyi oluş (Doktora tezi). Çorum: Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.
• Hart, Allison C. vd. “Predictors of self-reported growth following religious and spiritual struggles: exploring the role of wholeness”. Religions 11/9 (2020), 1-21.
• Hefferon, Kate vd. “Post-traumatic growth and life threatening physical illness: A syste-matic review of the qualitative literature”. British journal of health psychology 14/2 (2009), 343-378.
• Janoff-Bulman, Ronnie. “Posttraumatic growth: Three explanatory models”. Psychologi-cal inquiry 15/1 (2004), 30-34.
• Kula, Naci. “Gençlerde Izdırap Tecrübesine Bağlı Dini Krizle Başa Çıkmaya Yönelik Öneriler”. Gençlik Dönemi ve Eğitimi II. İstanbul: Ensar Yayınları, 2003.
• Leo, Darius vd. “The effect of trauma on religious beliefs: a structured literature review and meta-analysis”. Trauma, Violence, & Abuse 22/1 (2021), 161-175.
• Murat, Ayşe. Yas ve Dinî Başçıkma: Bir Klinik Örneklem Değerlendirmesi. Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Öğük, Emine. “İslâm Düşüncesinde Şer/Kötülük Probleminin İzahına Katkı Sağlayan Etkili Öğreti: Hikmet”. Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/1 (2015), 11-38.
• Park, Crystal L. “Making sense of the meaning literature: an integrative review of mea-ning making and its effects on adjustment to stressful life events.” Psychological bulletin 136/2 (2010), 257.
• Park, Crystal L. “Religion as a Meaning-Making Framework in Coping with Life Stress”. Journal of Social Issues 61/4 (Aralık 2005), 707-729. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.2005.00428.x
• Park, Crystal L. “The meaning-making model: A framework for understanding meaning, spirituality, and stress- related growth in health psychology”. European Health Psychologist 15/2 (2013), 40-47.
• Perera, Sulani - Frazier, Patricia A. “Changes in religiosity and spirituality following potentially traumatic events”. Counselling Psychology Quarterly 26/1 (2013), 26-38.
• Roberts, James A. vd. “Factors influencing views of patients with gynecologic cancer about end-of-life decisions”. American journal of obstetrics and gynecology 176/1 (1997), 166-172.
• Sağlam-Demirkan, Fatma. Diyaliz Hastalarında Bağlanma, Dini Başa Çıkma ve Yaşam Memnuniyeti Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: İstanbul Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Shaw, Annick vd. “Religion, spirituality, and posttraumatic growth: A systematic re-view”. Mental Health, Religion & Culture 8/1 (2005), 1-11.
• Siegel, Karolynn - Schrimshaw, Eric W. “Perceiving benefits in adversity: Stress-related growth in women living with HIV/AIDS”. Social science & medicine 51/10 (2000), 1543-1554.
• Silberman, Israela. “Religion as a meaning system: Implications for the new millennium”. Journal of social issues 61/4 (2005), 641-663.
• Şimşir, Zeynep vd. “Religion and spirituality in the life of individuals with paraplegia: Spiritual journey from trauma to spiritual development”. Spiritual Psychology and Counseling 2/1 (2017), 89-110.
• Tedeschi, Richard G. vd. Posttraumatic Growth: Theory, Research, and Applications. New York: Routledge, 2018. https://doi.org/10.4324/9781315527451
• Tedeschi, Richard G. - Calhoun, Lawrence G. “TARGET ARTICLE: ‘Posttraumatic Growth: Conceptual Foundations and Empirical Evidence’”. Psychological Inquiry 15/1 (01 Ocak 2004), 1-18. https://doi.org/10.1207/s15327965pli1501_01
• Tedeschi, Richard G. - Calhoun, Lawrence G. “The Posttraumatic Growth Inventory: Measuring the positive legacy of trauma”. Journal of traumatic stress 9/3 (1996), 455-471.
• Tedeschi, Richard G. - Calhoun, Lawrence G. Trauma and Transformation. SAGE, 1995.
• Thornton, Andrea A. “Perceiving benefits in the cancer experience”. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings 9/2 (2002), 153-165.
• Tokgöz, Gül vd. “Kanserli hastalarda travma sonrası stres bozukluğunun yaygınlığı ve ruhsal gelişim.(The prevalence of post traumatic stress disorder in patients with cancer and post-traumatic growth)”. New Symposium Journal 46/2 (2008), 51-61.
• Unantenne, Nalika vd. “The strength to cope: Spirituality and faith in chronic disease”. Journal of religion and health 52/4 (2013), 1147-1161.
• Yorulmaz, Hatice vd. “Posttraumatic growth in chronic kidney failure disease”. Proce-dia-Social and Behavioral Sciences 5/ (2010), 2313-2319.