Hıristiyan Şeytan Algısının Filmlerdeki Yansıması: Amerika ve Avrupa Sineması Örneği

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 1, 1 - 27, 31.03.2023

Emine Battal

https://doi.org/10.33415/daad.1199523

Cited By: 1

Öz

Sinemanın ilk yıllarından itibaren farklı dinleri ve bu dinlere ait temaları konu edinen, lehte ya da aleyhte yorumlar veya eleştiriler yapan sayısız film yapılmıştır. Söz konusu filmlerde öne çıkan dini temsillerin en önemlilerinden birini Şeytan karakteri oluşturmaktadır. Sinema tarihinde Şeytan ile ilgili çok sayıda film yapılarak beyaz perdeye aktarılmıştır. Bu çalışmanın konusu, söz konusu filmler arasında Hıristiyan gelenekten ilham alanların Şeytan’a dair nasıl bir portre çizdiğini tespit etmektir. Dolayısıyla çalışmanın kapsamı, Hıristiyan inancını ve kültürünü yoğun bir şekilde kullanan Avrupa ve Amerika sinemasında Şeytan’ı somut bir şekilde tasvir eden filmlerle sınırlı tutulmuştur. Kapsama dahil edilen filmlerden hareketle Şeytan ya da şeytani güçleri konu edinen yapımcı ya da yönetmenlerin, Hıristiyan kutsal metinlerinin veya dini geleneğinin hangi yönlerinden ne ölçüde yararlandıklarını ve ilgilerini çeken hususları beyaz perdeye nasıl yansıttıklarını tespit etmek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dinler Tarihi, Sinema, Şeytan, Deccal, Hıristiyanlık, Satanizm, Avrupa, Amerika.

The Reflection Of Christian Perception Of Satan İn Films: The Example Of American And European Cinema

Öz

Since the first years of cinema, countless movies have been made about different religions and their themes that made favorable or unfavorable comments and criticisms. In these films, one of the prominent representations has been the character of Satan. In the history of cinema, many films about Satan have been made and transferred to the silver screen. The subject of this study is to determine how the films inspired by the Christian tradition paint a portrait of Satan. Therefore the scope of this study is limited to films that concretely depict Satan in European and American cinema which use the Christian faith and culture intensively. In this study, it is aimed to determine to what extent the producers or directors, who mention Satan or demonic forces, benefit from the Christian scriptures or religious tradition and how they reflect the issues that attract their attention to the screen.

Anahtar Kelimeler

History of Religions, Cinema, Satan, Antichrist, Christianity, Satanism, Europe, America

Kaynakça

• Atchison, Andrew J. - Heide, Kathleen M. “Charles Manson and the Family: The Application of Sociological Theories to Multiple Murder”. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology 55/5 (2011), 771-798.
• Aydın, Mehmet. İlahi Dinlerde Şeytan İnancı ve Anlayışı. Konya: Palet Yayınları, 2018.
• Bıyık, Mustafa. “Hıristiyan Teolojisinde Deccal ve Yecüc-Mecüc Kavramları Üzerine Bir Değerlendirme”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/11 (2007), 53-79.
• Bias, Danny. Freedom Form the World of Satanism & Power of Satan. Morrisville: Lulu Enterprices, 2006.
• Dante. İlahi Komedya/Cehennem. çev. Feridun Timur. İstanbul: Altın Kitaplar, 2020.
• Goethe. Faust. çev. Genç Osman Yavaş. İstanbul: Karbon Kitaplar, 2020.
• Güç, Ahmet. Satanizm. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2002.
• Gürkan, Salime Leyla. “Şeytan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 19 Şubat 2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/seytan#2-diger-dinlerde
• Hoffman, E.T.A. Şeytanın İksirleri. çev. Zehra Kurttekin. İstanbul: Can Yayınları, 2014.
• Işık, Harun. “Kitâb-ı Mukaddes ve Kur’ân’a göre Şeytan”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13 (2018), 35-74.
• İpek, Yasin. Satanizm ve Türkiye’de Satanistler. Kayseri: Kimlik Yayınları, 2021.
• Karabulut, Burç. “Deliver Us From Evil (2014): Baba, Oğul ve Kutsal Hollywood”. Cinerituel. 31 Ağustos 2014. Erişim 25 Ocak 2023. https://www.cinerituel.com/deliver-us-from-evil-baba-ogul-ve-kutsal-hollywood/
• Küçükbezirci, Yağmur. “Bilinçaltı Mesaj Gönderme Teknikleri ve Bilinçaltı Mesajların Topluma Etkileri”. Turkish Studies 8/9 (2013), 1879-1894.
• Lazar, Moshe. “Theophilus: Servant of Two Masters”. Modern Language Notes 87/6 (1972), 31-50.
• Lewis, Matthew Gregory. Şeytanın Gizli Yüzü “The Monk”. çev. Kayra Kaan Fazlı. İstanbul: Parola Yayınları, 2017.
• Link, Luther. Şeytan: Yüzü Olmayan Maske. çev. Emek Ergün. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2003.
• Maarri, Ebu’l-Alâ el-. Gufran Risalesi. çev. Nevzat H. Yanık - Selami Bakırcı. Ankara: TDK Yayınları, 2017.
• McGinn, Bernard. “Antichrist”. Encyclopedia of Religion. ed. Lindsay Jones. 1/394-395. Detroit: Thomson Gale, 2005.
• Messadine, Gerald. Şeytanın Genel Tarihi. çev. Işık Ergüden. İstanbul: Pegasus Yayınları, 2016.
• Mete, Belgin. Korku Filmlerinde Kullanılan Hıristiyanlıkla İlgili Dini Öğeler. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Milton, John. Kayıp Cennet. çev. Enver Günsel. İstanbul: Pegasus Yayıncılık, 2012.
• Neale, J.M. - Forbes, G.H. The Ancient Liturgies of the Gallican Church. Londra, 1855.
• Özay, Zeynep. “Angel Heart Filminin Mitolojik ve İkonografik Göndermeler Üzerinden İncelenmesi”. Sineblog. 19 Mayıs 2019. Erişim 26 Ocak 2023. http://sineblog.org/angel-heart-filminin-mitolojik-ve-ikonografik- gondermeler-uzerinden-incelenmesi/
• Russell, Jeffrey Burton. İblis: Erken Hıristiyan Geleneği. çev. Ahmet Fethi. Ankara: Panama Yayıncılık, 2018.
• Russell, Jeffrey Burton. Lucifer: Ortaçağ’da Şeytan. çev. Ahmet Fethi. Ankara: Panama Yayıncılık, 2018.
• Russell, Jeffrey Burton. Mephistopheles: Modern Dünyada Şeytan. çev. Elif Çelik. Ankara: Panama Yayıncılık, 2019.
• Russell, Jeffrey Burton. Şeytan: Antikiteden İlkel Hıristiyanlığa Kötülük Algıları. çev. Elif Çelik. Ankara: Panama Yayıncılık, 2017.
• Sharma, Arvind. “Satan”. Encyclopedia of Religion. ed. Lindsay Jones. 12/8123-8126. Detroit: Thomson Gale, 2005.
• Wyman, Kelly J. “Satan in Movies”. The Continuum Companion to Religion. ed. William L. Blizek. 300-310. New York: Continiuum, 2009.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Young, Francis. A History of Excorcism in Catholic Christianity. Cambridge: Palgrave Macmillian, 2016.
• Kutsal Kitap. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 3. Basım, 2003.
• Filmanalizi. “The Devil’s Advocate (1997) - Şeytanın Avukatı Film Analizi”. 02 Eylül 2019. Erişim 27 Ocak 2023. https://www.filmanalizi.net/the-devils-advocate-1997-seytanin-avukati-film- analizi/#Kevin_Secimini_Yapiyor