Okul Müdürlerine Göre İmam Hatip Liselerindeki Göçmen Öğrencilerin Eğitimi

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 135 - 162, 31.03.2024

Ali Gül , Mustafa Fatih Ay

https://doi.org/10.33415/daad.1398533

Öz

Son yıllarda ülkemize başta Suriye olmak üzere farklı ülkelerden sayıları milyonları aşan göçmen gelmiştir. Göçmenlerin yeni bir hayata adım attıkları bu süreçte eğitimden sağlığa, ekonomiden sosyal birçok alanda yeni durumlar ortaya çıkmaktadır. Bu alanlardan biri olarak eğitim alanında da göçmenlerin eğitimi ile ilgili gelişmeler yaşanmış ve akademik çalışmalara konu edilmiştir. Gerek genel gerek çeşitli boyutları ile akademik çalışmalara konu edilen göçmenlerin eğitimi meselesi, sınırlı sayıda din eğitimi çalışmasının da konusu olmuştur. Bu çalışmada göçmen öğrencilerin İmam Hatip Liselerindeki eğitim durumları okul müdürlerinin görüşleri çerçevesinde incelenmiştir. Göçmen sayısının yüksek olduğu tespit edilen Ankara’daki 11 okulun müdürleri araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Nitel yöntem ile tasarlanan araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşmeler ile toplanmış ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Analiz sonucunda okul müdürleri, göçmen öğrencilerin İmam Hatip Liselerinde Arapça, Kur’an-ı Kerim vb. derslerin bulunması, dini ve kültürel yakınlık, okul ortamında diğer göçmenlerle beraber olma isteği ve imkânı gibi nedenlerle İmam Hatip Liselerine geldiklerini belirtmiştir. Göçmen öğrencilere ilişkin tespit edilen temel problem alanları ise göçmen öğrencilerin Türkçe düzeylerinin yetersizliği, devamsızlık veya okul terki, iletişim sorunları, önceki aşamalardaki öğrenme eksiklikleri, sınıflardaki dağılımları ve diğer öğrenciler ile aralarındaki sosyokültürel farklılıklardan oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Okul Müdürü, Göçmen, İmam Hatip Lisesi

Education of Migrant Students in Imam Hatip High Schools: Insights from School Principals

Öz

In recent years, more than millions of immigrants have come to our country from different countries, especially Syria. In this process, where immigrants step into a new life, new situations arise in many areas, from education to health, economy to social life. In education, particularly concerning migrants, noteworthy developments have occurred and become the focus of academic scrutiny. While academic studies have delved into the broader aspects of migrant education, religious education studies specific to this demographic remain limited. This study examines the education of migrant students in Imam Hatip High Schools, focusing on the perspectives of school principals. The research is conducted in Ankara, encompassing 11 schools with a significant migrant population. Employing a qualitative methodology, data is gathered through semi-structured interviews and subjected to descriptive analysis. Results indicate that school principals acknowledge the potential for migrant students to learn Arabic, the Holy Quran, and more. The decision to enroll in Imam Hatip High School is attributed to available classes, religious and cultural affinity, and the desire to connect with fellow migrants. Key challenges identified for migrant students are their insufficient Turkish level, absenteeism or school dropout, communication problems, learning deficiencies in previous stages, their distribution in classes, and sociocultural differences between them and other students.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, School Principal, Migrant, Imam Hatip High School

تعليم الطلبة المهاجرين في مدارس الإمام الخطيب الثانوية من وجهة نظر مديري المدارس

Öz

تعليم الطلبة المهاجرين في مدارس الإمام الخطيب الثانوية من وجهة نظر مديري المدارس

Anahtar Kelimeler

الطلاب المهاجرين, مدارس الامام الخطيب الثانوية, مدراء المدارس

Kaynakça

• Ali Awsat Younus Khalid, Osamah. “Okul Müdürlerine Göre Mülteci Öğrencilerin Eğitimi: Sorunlar ve Çözümler”. Karabük Üniversitesi, 2023.
• Altıntaş, Muhammed Esat. “DKAB Öğretmenlerine Göre Suriyeli Çocukların Devlet Okullarında Karşılaştıkları Sorunlar (Nitel Bir Araştırma)”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 18/2 (2018), 469–499. https://doi.org/10.33420/marife.460366
• Aydın, Tuğçe. “Okul Müdürlerinin Gözünden Mültecilerin Eğitim Sorunları: Gaziantep İli Örneği”. Başkent Üniversitesi, 2019.
• Aytekin, Münevver Deren. “İmam-Hatip Liselerinde Okuyan Suriyeli Öğrencilerin Yaşadıkları Uyum ve Dil Sorunları”. Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019.
• Büyüköztürk, Şener vd. Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PEGEM Akademi, 2020.
• Çakmak, Özgür. “Okul Yöneticilerinin Gözüyle Suriyeli Öğrencilerin Eğitiminde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri.” Gaziantep Üniversitesi, 2018.
• Creswell, John. W. Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. ed. Mesut Bütün - Selçuk Beşir Demir. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2nd Ed., 2015.
• Demir, Rıdvan. “Göç ve Göçmenler İle İlgili Türkiye’de Yapılan Din Eğitimi Çalışmaları.” Çeşitli Açılardan Göç ve Eğitim. ed. Rıdvan Demir. Ankara: İKSAD, 2020.
• Demir, Rıdvan. “İmam Hatip Lisesinde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Eğitim Sorunları: Kilis Örneği, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16/44, 2019, s. 280-306.” Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16/44 (2019), 280–306.
• Demir, Rıdvan - Okşar, Yusuf. “Suriyeli Öğrencilerin Din Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar: Kilis İli Örneği.” Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (2018), 285–312.
• Doğan, Süleyman. “Yurt Dışı Yaşantısı Geçiren ve Geçirmeyen Lise Öğrencilerinin Problemleri.” Hacettepe Üniversitesi, 1988.
• Göç ve Acil Durumlarda Eğitim Daire Başkanlığı. “2021-2022 Eğitim-Öğretim Yılı Verileri.” 2023. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_01/26165737_goc2022sunu.pdf
• Güngör, Abdurrahman. “Din Eğitimi ve Mülteci Öğrenciler.” Panik Yok! Ben Mülteciyim Hikâyeleriyle Mülteci Öğrencilere Yönelik Etkinlik Örnekleri. ed. Mehmet Akif Karaman vd. 293–315. Ankara: Vizetek Yayınları, 2020.
• Kalkan Açıkgöz, Öznur - Yemenici, Ahmet. “Türkiye’de Bulunan Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilerin Türkiye’deki Din Eğitimi Deneyimlerinin Değerlendirilmesi.” İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 11/4 (2022), 2242–2266. https://doi.org/10.15869/itobiad.1138106
• Karadağ, Engin vd. “Suriyeli Öğrencilerin Eğitim Sitemine Entegrasyonunda Okul Yöneticilerinin Karşılaştığı Sorunlar.” Mediterranean Journal of Educational Research 14/31 (2020), 21–39. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.2
• Kızılabdullah, Yıldız - Yürük, Tuğrul. “The Contribution of the Religious Culture and Ethics Course on the Integration of Children of Syrians in Adana, Turkey.” Religious Education 113/3 (2018), 289–301. https://doi.org/10.1080/00344087.2018.1456067
• Levent, Faruk - Çayak, Semih. “Türkiye’deki Suriyeli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri.” Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi 14/27 (2017), 21–46.
• Öz, Nedim. “Suriyeli Göçmen Ailelerin Çocukları İçin Çoğunlukla İmam Hatip Liseleri ve İmam Hatip Ortaokullarını Tercih Etme Sebepleri.” Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/2 (2022), 563–585.
• Perruchoud, Richard (ed.). Göç Terimleri Sözlüğü. Cenevre: Uluslararası Göç Örgütü, 2nd Ed., 2009. https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf
• Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. “Yabancılara Yönelik Eğitim-Öğretim Hizmetleri.” 2023. https://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1715.pdf
• Tosun, Aybiçe vd. “Mülteci Öğrencilerin Eğitim Sorunları, Eğitim ve Din Eğitiminden Beklentileri: Eskişehir Örneği.” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19/1 (2018), 107–133.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 6th Ed., 2006.
• “Türk Eğitim Sisteminde Çocuklar İçin Kapsayıcı Eğitimin Desteklenmesi Projesi.” 2023. https://piktes.gov.tr/cms/