BİLİNÇLİ TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI: KARAMAN İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 131 - 139, 21.06.2022

Sabire Yerlikaya , Süheyla Tuna , Şura Nur Karaman , Hülya Şen Arslan

Öz

Bu çalışmada Karaman il merkezinde yaşayan karakteristik özellikleri birbirinden ayrı rasgele tercih edilmiş 250 kişiye bilinçli tüketici davranışlarını belirlemeye yönelik 16 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır. Kızartma yağlarının kaç defa kullanıldığı ile ilgili sorulan soruya verilen yanıtlar ile bireylerin aylık gelir (P=0.02) arasındaki ilişkinin istatistiki olarak önemli olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin çoğunun 1 defa yanıtını vermiş olmasına rağmen 3 ve daha fazla defa kullanan bireylerin de olduğu tespit edilmiştir. Hangi tür konserve gıdaların tercih edildiği ile ilgili sorulan soruya verilen cevap ile kişilerin cinsiyet (P=0.04) ve eğitim durumu (P=0.02) arasındaki ilişkilerin önemli olduğu belirlenmiştir. Tüketicilerin %72’si cam konserveleri tercih etmiştir. Şekerlenen reçelin tüketip tüketilmediğiyle ilgili sorulan soruya verilen yanıtlar ile katılımcıların aylık gelir (P=0.05) ve eğitim durumu (P=0.03) arasındaki ilişkilerin önemli bulunduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların öğrenim seviyeleri arttıkça verilen yanıtların doğruluğu da artmıştır. Ancak çeşitli gıdaları materyal olarak kullanan farklı anket çalışmaları yapılmalı ve elde edilecek verilere göre çeşitli eğitimler düzenlenerek Karaman’da yaşayan tüketicilerin daha bilinçli olması sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

yumurta, yağ, çay, gıda güvenliği, sebze

CONSCIOUS CONSUMER BEHAVIORS: KARAMAN CASE

Öz

In this work, a questionnaire, consists of 16 questions related to conscious consumer behaviors was conducted on randomly selected 250 people living in the city center of Karaman. The relationship between the answers given to the question about how many times frying oil was used and the monthly income of the individuals (P=0.02) was significant. Although most of the individuals participating in the research gave the answer once, it was determined that there were also individuals used it 3 or more times. The relationship between the answer given to the question about which type of canned food is preferred and the gender (P=0.04) and educational status (P=0.02) of the individuals was significant. 72% of consumers preferred glass canned food. The relationship between the answers given to the question about whether candied jam is consumed or not, and the monthly income (P=0.05) and education level (P=0.03) of the individuals was significant. As the education level of the participants increased, the accuracy of the answers also increased. However, more surveys should be conducted on various foods and various trainings should be organized according to the results to be obtained, so that consumers living in Karaman should be more conscious.

Anahtar Kelimeler

egg, oil, tea, food safety, vegetable

Kaynakça

• Aksoy, E. (2014). Malatya Kredi ve Yurtlar Kurumu Bölge Müdürlüğüne bağlı illerdeki yurtlarda kızartmalık yağ denetimi, çalışan ve öğrencilerin atık yağlarla ilgili bilgi düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Ares, G. ve Gámbaro, A. (2007). Influence of gender, age, and motives underlying food choice on perceived healthiness and willingness to try functional foods, Appetite, 49 (1): 148-158
• Armağan, G. ve Özdoğan, M. (2005). Ekolojik yumurta ve tavuk etinin tüketim eğilimleri ve tüketici özelliklerinin belirlenmesi. Hayvansal Üretim 46(2): 14-21
• Aschemann-Witzel, J. ve Stangherlin, I.D.C. (2021). Upcycled by-product use in agri-food systems from a consumer perspective: A review of what we know, and what is missing. Technological Forecasting & Social Change, 168:120749. Baysal, A. (2002). Beslenme kültürümüz. 3. Baskı. T.C. Kültür Bakanlığı. Ankara.
• Durmuş, İ., Erdoğan Demirtaş, Ş., Can, M. ve Kalebaşı, S. (2007). Ankara ilinde yumurta tüketim alışkanlığının belirlenmesi. Tavukçuluk Araştırma Dergisi 7 (1): 42-45
• Gil, J.M., Gracia, A. ve Sánchez, M. (2000). Market segmentation and willingness to pay for organic products in Spain. Int. Food and Agribusiness Management Rev. 3: 207-226
• Gülse Bal, H.S., Göktolga, Z.G. ve Karkacıer, O. (2006). Gıda güvenliği konusunda tüketici bilincinin incelenmesi (Tokat ili örneği). Tarım Ekonomisi Dergisi, 12 (1): 9-18.
• Hawkesworth, S., Dangour, A.D., Johnston, D., Lock, K., Poole, N., Rushton, J., Uauy, R. ve Waage, J. (2010). Feeding the world healthily–the challenge of measuring the effects of agriculture on health, Philosophical Transactions of the Royal Society, 365(1554): 3083-3097
• İskender, H. ve Kanbay, Y. (2014). Üniversite öğrencilerinin yumurta tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi, YYU Veteriner Fakültesi Dergisi, 25 (3), 57-62
• Jürkenbeck, K. ve Spiller, A. (2020). Importance of sensory quality signals in consumers’ food choice. Food Quality and Preference, 90: 104155.
• Kearny, J. (2010). Food consumption trends and drivers, Philosophical Transactions of the Royal Society, 365(1554): 2793-2807.
• Koçak, H. (2005). Amasya ili merkez ilçesi ve köylerinde yiyecek hazırlama, pişirme ve saklama uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Lohr, L. (2003). Factors affecting ınternational demand and trade in organic food products. economic research service/USDA. P, 67-79. Erişim: http//:www.USDA/EconomicResearchService/Chan ging Structure of Global Food Consumption and Trade/WRS-01-1
• Oğur, S. (2020). Bitlis’ teki tüketicilerin gıda güvenliği ve gıda hijyeni konusundaki bilgi ve tutumları. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9(2): 780-796.
• Onurlubaş, E. ve Gürler, A.Z. (2016). Gıda güvenliği konusunda tüketicilerin bilinç düzeyini etkileyen faktörler. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33 (1): 132-141.
• Onurlubaş, E., Gözener, B., Aydemir, A, Gençoğlu, H. (2017). Çay tüketim tercihlerinin belirlenmesi (Tokat ili Merkez ilçe Örneği). Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 4, Sayı:16, s. 112-122
• Sayılı, M. ve Gözener, B. (2013). Trabzon ili Of ilçesinde ailelerin çay tüketim durumu ve alışkanlıkları, Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 8, No: 2 (1-7)
• Saygın, M., Öngel, K., Çalışkan, S., Yağlı, M.A., Has, M., Gonca, T. ve Kurt, Y. (2011). Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları, S.D.Ü. Tıp Fak. Derg. 18(2)/43-47
• Szakály, Z., Kontor, E., Kovács, S., Popp, J., Pető, K. ve Polereczki Z. (2018). Adaptation of the food choice questionnaire: the case of Hungary, British Food Journal, 120 (7): 1474-1488
• Taşdan, K., Albayrak, M., Gürer, B., Özer, O., Albayrak, K. & Güldal, H. (2014). Geleneksel gıdalarda tüketicilerin gıda güvenliği algısı: Ankara ili örneği. II." Uluslararası Davraz Sempozyumu, Süleyman Demirel Üniversitesi 29-31.
• Yalçın, A. ve Kılıçaslan, H. (2013). Tüketicilerin gıda güvenliği ile ilgili tutum ve davranışları (Samsun ili örneği), TEPGE Yayın No: 213
• Yılmaz, E., Yılmaz, İ. ve Uran, H. (2007). Gıda maddeleri tüketiminde medyanın rolü: Tekirdağ ili örneği. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi (3) 9-14
• Yılmaz, E. ve Aydeniz, B. (2011). Hazır gıda restoranlarındaki kızartma yağ kalitesinin kantitatif değerlendirilmesi, GIDA 36 (3): 121-127