Yüzme Antrenörlerinin İletişim ve Liderlik Becerilerinin İncelenmesi: Ege Örneği

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 15 - 28, 03.07.2025

Sermin Ağralı Ermiş , Yeşim Kıvanç

Öz

Bu araştırmada, yüzme antrenörlerinin iletişim ve liderlik becerilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ege Bölgesi'nde çeşitli kulüplerde görev yapan 165 kadın ve 157 erkek olmak üzere toplam 322 yüzme antrenörü çalışmaya katılmıştır. Aykırı uç değer gösteren 28 anket değerlendirme dışı bırakılmıştır. Veriler, gönüllülük esasına dayalı olarak çevrimiçi Google Form aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, İletişim Becerileri Ölçeği ve Öz Liderlik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 25.0 programında %95 güven aralığında gerçekleştirilmiş; tanımlayıcı istatistikler, Bağımsız Örneklem t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Pearson Korelasyon Analizi ve Regresyon Analizi uygulanmıştır. Araştırmaya katılan antrenörlerin %51.2’si kadın, %48.8’i erkektir. Katılımcıların %40.4’ü Aydın, %31.4’ü İzmir, %15.5’i Muğla ve %12.7’si Manisa illerinde ikamet etmektedir. Antrenörlerin %57.8’i antrenörlük yaptıkları branşı daha önce icra etmişken, %42.2’si bu branşı daha önce yapmamıştır. Eğitim durumları incelendiğinde, katılımcıların %9.6’sının lise, %74.5’inin lisans ve %15.8’inin yüksek lisans mezunu olduğu belirlenmiştir. İletişim Becerileri Ölçeği'nden elde edilen ortalama puan 123.63±6.55, Öz Liderlik Ölçeği'nden elde edilen ortalama puan ise 123.52±11.86’dır. Verilerin çarpıklık ve basıklık değerleri -1.5 ile +1.5 aralığında olduğundan, normal dağılım gösterdiği ve analizlerde parametrik testlerin kullanılmasının uygun olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, antrenörlerin iletişim becerileri ve öz liderlik düzeylerinin cinsiyet, yaş ve öğrenim durumu gibi demografik değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterdiği; ancak ikamet edilen il değişkeninin bu beceriler üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Antrenör , İletişim , Liderlik , Yüzme.

Kaynakça

• Abakay, U. (2010). Futbolcu-antrenör iletişiminin farklı statülerdeki futbolcuların başarı motivasyonuyla ilişkisi (Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı). Ankara.
• Abakay, U., & Kuru, E. (2009). Coach communication scale in football: A study of validity and reliability. Ovidius University Annals Series Physical Education and Sport, Science Movement and Health, 9(1), 183-186.
• Abakay, U., & Kuru, E. (2013). Kadın futbolcularda antrenörle iletişim düzeyi ve başarı motivasyonu ilişkisi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(1).
• Acar, V. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri (Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı).
• Ağralı Ermiş, S., ve Dereceli, E. (2023). Farklı liglerde oynayan basketbolcuların liderlik yönelimleri (Ege bölgesi örneği). Türk Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 11-20.
• Akçam, A., Kanbay, Y., & Işık, E. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 74-92.
• Akkuzu, N., & Akkaya, N. (2014). Development and validity-reliability study of Communication Skills Scale for student teachers: Suggestion of an alternative model. Turkish Studies, 9 (8), 111-132. doi: 10.7827/TurkishStudies.7212
• Akyol, P.F. (2019). Farklı fakültelerdeki öğrencilerin iletişim becerilerinin karşılaştırılması. Spor Eğitim Dergisi, 3(3), 71-77.
• Akyüz, Ö., & Karavelioğlu, M.B. (2022). Spor bilimleri fakültesinde okuyan aktif sporcuların liderlik özelliklerinin belirlenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 231-245.
• Alkaya, Y. (2004). Lise öğrencilerinin iletişim ve empati becerilerinin sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir).
• Anshel, M.H. (2003). Sport Psychology: From Theory to Practice (4th ed.). San Francisco, CA: Benjamin Cummings.
• Arıcan, H.Ö.B. (2021). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri: Sporcular ve sedanterler. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 70-78.
• Arslantaş, C.C., & Pekdemir, I. (2007). Dönüşümcü liderlik, örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel adalet arasındaki ilişkileri belirlemeye yönelik görgül bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 261-286.
• Aspegren, K. (1999). Teaching and learning communication skills in medicine-a review with quality grading of articles. Medical Teacher, 21(6), 565-570.
• Bayrak, E., & Nacar, E. (2015). Profesyonel takım sporlarında görev yapan antrenörlerin iletişim beceri düzeylerinin araştırılması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(14), 391-405.
• Cansoy, R. (2015). Türkiye’de ortaöğretim okullarındaki öğrencilerin gençlik liderlik özelliklerinin incelenmesi (Doktora tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü). Eskişehir.
• Cranmer, G.A., & Myers, S.C. (2015). Sports teams as organizations: A leader–member exchange perspective of player communication with coaches and teammates. Communication & Sport, 3(1), 100-118.
• Çevik, D.B. (2011). Müzik Öğretmeni Adaylarının İletişim Becerileri. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 31(1),
• Dereceli, Ç., Dereceli, E., & Yıldız, T. (2023). Spor Yapan ve Spor Yapmayan Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Kişisel Uyum Düzeyleri ile Liderlik Yönelimlerinin Karşılaştırılması. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi, 6(2), 38-51.
• Fraser-Thomas, J.L., Côté, J. & Deakin, J. (2005). Youth sport programs: An avenue to foster positive youth development. Phys. Educ. Sport Pedagog.10, 19–40
• Görür, D. (2001). Lise Öğrencilerinin İletişim Becerilerini Değerlendirmelerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Günay, K. (2003). Sınıf Yönetiminde Öğretmenlerin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, Türkiye.
• Holt, N.L. & Neely, K.C. (2011). Positive youth development through sport: A review. Rev. Iberoam. Psicol. Ejerc. Deporte 2011, 6, 299–316.
• Jones, D., & Rudd, R. (2008). Transactional, Transformational, Or Laissez-Faire Leadership: An Assessment of College Of Agriculture Academic Program Leaders'(deans) Leadership Styles. Journal of Agricultural Education, 49(2), 88-97.
• Kabaş, S.S. (2015). Öğretmen algılarına göre ortaokul müdürlerinin dönüşümsel ve etkileşimsel liderlik stilleri ile öğrencilerin TEOG sınavı başarısı arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Karabacak, K., Nalbant, D., & Topçuoğlu, P. (2015). Examination of teacher candidates’ problem-solving skills according to several variables. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 3063-3071.
• Karademir, T., & Türkçapar, Ü. (2016). Bireysel ve takım sporcularından iletişim becerilerinin incelenmesi. Journal of Physical Education and Sports Sciences, 18(4), 67-80.
• Kılcıgil, E., Bilir, P., Özdinç, Ö., Eroğlu, K., Eroğlu, B. (2009). İki Farklı Üniversitenin Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1): 19-28.
• Koçyiğit, M., Erdoğdu, M., Mustafa, U. (2018). Çınar. Üniversite Öğrencilerinin Rekreatif Etkinliklerle Sosyalleşme Düzeylerinin İletişim Becerileri Ve Duygusal Zekâları Üzerine Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 2018: 966-988. Erişim Adresi: dergipark.org.tr/en/download/article-file/558775
• Korkut, F. (1997). Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi, IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 208-218.
• Korkut, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
• Koser, İ.E. ve Barut, Y. (2020). Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerileri, Problem Çözme Becerileri ve Bağlanma Stilleri İlişkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(23), 1765-1789.
• Laidlaw, T.S., Kaufman, D.M., Macleod, H., Zanten, S., Simpson, D., & Wrixon, W. (2006). Relationship of resident characteristics, attitudes, prior training and clinical knowledge to communication skills performance. Medical Education, 40, 18-25.
• Miranda, S.R. (2019). Preferred leadership styles by gender. Journal of Management Development, 38(7), 604-615. https://doi.org/10.1108/JMD-01-2019-0034
• Ocak, G., & Erşen, Z.B. (2015). Öğretmen Adaylarının İletişim Becerileri Algılarının İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi; Sayı 33; 1-19.
• Onay, M., & Heptazeler, O. (2014). Kadın ve erkek yöneticilerin liderlik davranışları arasındaki farklar. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 73-85.
• Özbey, Ö. (2019). Türkiye Olimpik Hazırlık Merkezlerinde görev yapan antrenörlerin liderlik ve iletişim beceri düzeylerinin sporcular tarafından değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara).
• Özçetin, S., & Atalay, H. (2023). Spor bilimleri fakültesindeki öğrencilerin liderlik özelliklerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 65, 95-113. https://doi.org/10.21764/maeuefd.890775
• Özer, D. (2011). Etkili iletişim becerilerinin sosyal ortama uyum sağlamadaki işlevi, Fırat Üniversitesi uygulaması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ).
• Özerbaş, M. A., & Bulut, M. (2007). Öğretmen adaylarının algıladıkları iletişim becerisi düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 123-135. Erişim adresi: dergipark.org.tr/en/download/article-file/1495939
• Özsarı, A., & Yıldız, K. (2020). Gençlik kampı liderlerinin takım çalışmasına yatkınlıklarının incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 25(3), 187-197.
• Öztürk, Ö.T., Soytürk, M., Ada, E.N.D., & Çamlıyer, H. (2011). Üniversite Takımlarında Sporcu Olan Öğrencilerle Spor Yapmayan Öğrencilerin İletişim Becerisi Düzeylerinin Karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 22(2), 43-53.
• Pehlivan, K.B. (2005). Öğretmen adaylarının kişisel algıları doğrultusunda bir çalışma. İlköğretim Online, 4(2).
• Pelit, E., Karaçor, M., & Kılıç, İ. (2018). Duygusal zekânin iletişim becerilerine etkisi: turizm öğrencileri üzerinde bir araştirma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 85-107.
• Sağ, S. (2024). Dövüş sporcularının algılarına göre antrenör iletişim becerisinin sporcudaki sürekli öfke-öfke ifade tarzı ile ilişkisi.
• Saygıdeğer, A. (2004). Benlik saygısı düzeyleri farklı genel lise öğrencilerinin bazı kişisel özelliklerine göre iletişim becerilerine ilişkin algılarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü). Eskişehir.
• Selağzı, S., & Çepikkurt, F. (2015). Antrenör ve sporcu iletişim düzeylerinin belirlenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 11-18.
• Sungur, S.A. (2018). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri algısı ile kişilerarası ilişki boyutları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Selçuk İletişim, 11(2), 126-138.
• Şahin, M., & Bezci, Ş. (2004). Gençlik ve Spor Bakanlığı gençlik kamplarında görev yapan kamp liderlerinin bazı demografik değişkenlere göre liderlik becerilerinin incelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 43-58.
• Şeker, A. (2000). Sınıf öğretmenlerinin iletişim becerileri ile sınıf atmosferi arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya).
• Tabak, A., Sigri, Ü. ve Türköz, T. (2013). Öz Liderlik Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması çalışması.Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 67, 213-246.
• Tekeli, Ö. (2018). Elit düzey kadın ve erkek voleybolcular ile basketbolcuların iletişim becerilerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü). Balıkesir.
• Temel, E. (2016). Dönüşümcü liderlik ve psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkide örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü: Nazilli’deki kamu kurumlarında bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Tepeköylü, Ö., Soytürk, M., & Çamlıyer, H. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu (BESYO) öğrencilerinin iletişim becerisi algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(3), 115-124.
• Terry, P. (1984). The coaching preferences of elite athletes competing at Universiade ’83. Canadian Journal of Applied Sport Sciences, 9, 201-208.
• Toros, T., & Duvan, A. (2011). Eskrimcilerde algılanan antrenörlük davranışı, kolektif yeterlik ve hedef yönelimleri arasındaki ilişki. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1).
• Tunçbilek, B. (2013). Dönüştürücü ve etkileşimci liderlik niteliklerinin özendirme üzerindeki rolü (Yayımlanmamış doktora tezi, Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Tutuk, A., Al, D., & Doğan, S. (2002). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. CÜ Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 36-41.
• Türetgen, İ.Ö., Ballı, E., & Artan, İ.E. (2007). Lider ortaya çıkışında cinsiyet ve kişiliğin etkisinin yapıyı harekete geçirme türü görevde incelenmesi. Psikoloji Çalışmaları, 37(2), 19-50.
• Türksoy, A. (2020). Futbolda liderlik ve antrenörlük. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Ulukan, H., Kartal, A., Zengin, S., Abanoz, E., & Parlak, N. (2017). Investigation of communication levels of university students doing sports and do not sport Spor yapan ve yapmayan üniversite öğrencilerinin iletişim düzeylerinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 14(3), 2317-2325.
• Uygun, K., & Arıkan, A. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 8(4),
• Yıldırım, C. (2000). Gençlik ve Spor Bakanlığı, gençlik liderlerinin öğrenilmiş güçlük, liderlik ve karar verme özelliklerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü). Kocaeli.
• Yılmaz, E., & Aktuğ, S. (2011). Uzaktan eğitimde çevrimiçi ders veren öğretim elemanlarının uzaktan eğitimde etkileşim ve iletişim üzerine görüşleri. In M. Akgül et al. (Eds.), Akademik Bilişim (pp. 501-512).
• Yılmaz, İ. (2008). Sporcu Algıları Çerçevesinde Farklı Spor Branşlarındaki Antrenörlerin Liderlik Davranış Analizleri ve İletişim Beceri Düzeyleri, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 109.
• Yılmaz, M., Üstün, A., & Odacı, H. (2009). Okul öncesi öğretmen adaylarının iletişim becerileri düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Giresun Üniversitesi Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 8-19.
• Yüksel, M. (2020). Sporun sosyal hareketlilik üzerindeki rolü. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(3), 919-930.