Suriyeli Sığınmacı Öğrencilerin Din Eğitimi Sorunları: Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenleri Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 30 Sayı: 2, 383 - 405, 31.12.2019

Ali Baltacı , Mehmet Kamil Coşkun İsa Ceylan

Öz

Son yıllarda çeşitli nedenlerle artan göç hareketleri din eğitiminde de çeşitli sorunlara yol açmıştır. Bu araştırmanın amacı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersi öğretmenlerinin görüşlerine göre Suriyeli sığınmacı öğrencilerin din eğitimi sorunlarının belirlenmesidir. Ayrıca araştırma kapsamında ilgili sorunlara ilişkin öğretmenlerce önerilen olası çözüm yöntemlerine de yer verilmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeli ile tasarlanmıştır. Araştırma verileri amaçlı nitel araştırma örneklem yöntemlerinden olan maksimum çeşitlilik örneklem yöntemi ile İstanbul ilinin Küçükçekmece, Bağcılar, Sultangazi, Fatih ve Esenyurt ilçelerinde 45 okulda çalışan 79 DKAB öğretmeninden toplanmıştır. Araştırma sonucunda, Suriyeli sığınmacı öğrencilerin genel olarak bilişsel, duyuşsal, davranışsal, gelişimsel ve sosyal sorunları olduğu belirlenmiştir. Din derslerinde yaşanan en önemli sorun dil ve sınıf içi disiplin sorunları ile din derslerine karşı sergilenen olumsuz tavırlardır. Ayrıca din öğretimi müfredatı ile ilgili sorunlar da bulunmaktadır. Öğretmenlere göre öğrencilere dil ve uyum eğitimi verilmesi ile okullarda yaşanan pek çok sorun çözümlenebilir.

Anahtar Kelimeler

Din eğitimi, Suriyeli sığınmacı öğrenciler, Öğretmen, Öğrenci, Sorun

The Problems of Religious Education of Syrian Asylum Seeker Students: A Qualitative Study on Religious Education Teachers

Öz

In recent years, the increasing migration movements caused various problems in religious education. The aim of this study is to determine the problems of religious education of Syrian refugee students according to religious education teachers. In addition, possible solution methods proposed by the teachers regarding the related problems were also included in the research. The research is designed with the case study method of qualitative research methods. The research data were collected from 79 teachers working in 45 schools in the Küçükçekmece, Bağcılar, Sultangazi, Fatih and Esenyurt districts of İstanbul province, with the maximum diversity sampling method, which is one of the qualitative research sampling methods. As a result of the research, it has been determined that Syrian refugee students generally have cognitive, affective, behavioral, developmental and social problems. The most important problems experienced in the religion courses are language and classroom discipline problems, and negative attitudes against religion courses. There are also problems with the religious education curriculum. According to the teachers, many problems in schools can be solved by offering language and adaptation training to students.

Anahtar Kelimeler

Religious education, Syrian refugee students, Teacher, Student, Problem

Kaynakça

• Akkaya, Ahmet. “Suriyeli mültecilerin Türkçe algıları.” Ekev akademi dergisi 56, sy 56 (2013): 179-190.
• Altaş, Nurullah. Gençlik döneminde din olgusu ve liselerde din öğretimi. Nobel, 2004.
• Altıntaş, Muhammed Esat. “DKAB öğretmenlerine göre suriyeli çocukların devlet okullarında karşılaştıkları sorunlar (nitel bir araştırma).” Marife18, sy 2 (2018): 469-499.
• Aşıkoğlu, Nevzat. “Din öğretiminde öğretmenin rolü ve din dersi öğretmeni yeterlilikleri (Türkiye örneği).” Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15, sy 1 (2011): 5-13.
• Baltacı, Ali. “Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin örgütsel adalet algısı ve iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki.” İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi 6, sy 11 (2019): 28-49.
• ———. “Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme.” Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7, sy 1 (2018): 231-274.
• ———. “Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli.” Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3, sy 1 (2017): 1-15.
• Baltaci, Ali. “A comparison of Syrian migrant students in Turkey and Germany: Entrepreneurial tendencies and career expectations.” European Journal of Educational Research 6, sy 1 (2017): 15-27.
• Batar, Yusuf. Empatik din eğitimi. Elips Kitap, 2011. Bilgin, Beyza. Türkiye’de din eğitimi ve liselerde din dersleri. Emel Matbaacılık, 1980.
• Bircan, Tuba. “Educational assessment of Syrian refugees in Turkey.” Migration Letters 12, sy 3 (2015): 226-237.
• Boyraz, Zeki. “Türkiye’de göçmen sorununa örnek Suriyeli mülteciler.” Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks 7, sy 2 (2015): 35-58.
• Cardinal, Monique C. “Religious education in Syria: unity and difference.” British Journal of religious education 31, sy 2 (2009): 91-101.
• Creswell, John W. Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative. Prentice Hall Upper Saddle River, NJ, 2002.
• Culbertson, Shelly, ve Louay Constant. Education of Syrian refugee children: Managing the crisis in Turkey, Lebanon, and Jordan. Rand Corporation, 2015.
• Doğan, Recai, ve Nurullah Altaş. “Din öğretiminde yeni yöntem tartışmalarında kuramdan uygulamaya: İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi programları (Ankara modeli).” Değerler Eğitimi Dergisi 2, sy 5 (2004): 23-38.
• Dörtkardeş, İhsan. “‘Suriyeli öğrenciler imam hatiplere yönlendirilsin’ genelgesi - Son Dakika Flaş Haberler. Erişim tarihi: 18 Nisan 2019. https://www.cnnturk.com/turkiye/suriyeli-ogrencilerimam-hatiplereyonlendirilsin-genelgesi.
• Duman, Betül. “Yoğun göç almış metropollerde etniklik ve öteki ile ilişki.” Sosyoloji Dergisi 3, sy 27 (2013): 1-24.
• Emin, Müberra Nur. “Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Temel eğitim politikaları”. Seta, 2016.
• Fıstık, Fırat. “Suriyelilerin kaldığı çadır kentler kapatılıyor, gelecekleri belirsiz”. Medyascope. Erişim: 22 Nisan 2019. https://medyascope.tv/2019/05/22/suriyelilerin-kaldigi-cadir-kentlerkapatiliyorgelecekleri-belirsiz/.
• Green, Molly. “Language barriers and health of Syrian refugees in Germany.” American journal of public health 107, sy 4 (2017): 486-499.
• Gürer, Ömer Fethi. “36 bin 385 Suriyeli imam hatip okullarında eğitim görüyor”. BirGün Gazetesi. Erişim: 16 Nisan 2019. https://www.birgun.net/haber-detay/36-bin-385-suriyeli-imam-hatipokullarinda-egitimgoruyor-209499.html.
• Ihlamur-Öner, Suna Gülfer. “Türkiye’nin Suriyeli mültecilere yönelik politikası.” Ortadoğu Analiz 6, sy 61 (2014): 42-45.
• Kap, Derya. “Suriyeli mülteciler: Türkiye’nin müstakbel vatandaşları.” Akademik Perspektif 1, sy 3 (2014): 30-35. Kartal,
• Bilhan. “Türkiye’ye yönelik Suriyeli göçünün çok yönlü doğasına giriş”. İçinde Beklenmeyen misafirler: Suriyeli sığınmacılar penceresinden Türkiye toplumunun geleceği, 13-29. Transnational Press London, 2018.
• Kızıl, Ömür, ve Cengiz Dönmez. “Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılara sağlanan eğitim hizmetleri ve sosyal bilgiler eğitimi bağlamında bazı sorunların değerlendirilmesi.” International Journal of Education Technology and Scientific Researches 2, sy 4 (2017): 207-239.
• Kızılabdullah, Yıldız, ve Tuğrul Yürük. “Din eğitimi modelleri çerçevesinde Türkiye’deki din eğitimi üzerine genel bir değerlendirme.” Dini Araştırmalar 11, sy 32 (2008): 107-130.
• Kolukırık, Suat. “Uluslararası göç ve Türkiye: Yerel uygulamalar ve görünümler.” Zeitschrift fürdie Welt der Türken/Journal of World of Turks 6, sy 2 (2014): 37-53.
• Landis, Joshua. “Islamic education in Syria: Undoing secularism”. Teaching Islam: Textbooks and Religion in the Middle East, 2003, 177-196.
• Miles, Matthew B., ve A. Michael Huberman. Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. New York: Sage Publications, Inc, 1994.
• Moralı, Gürkan. “Suriyeli mülteci çocuklara Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar.” Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 8, sy 15 (2018): 1426-1449.
• Özdemir, Ahmet Selman. “Türkçe eğitim merkezi – Mülteciler derneği”. Erişim 17 Haziran 2019. https://multeciler.org.tr/turkce-egitim-merkezi/.
• Seydi, Ali Rıza. “Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar.” Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 2014, sy 31 (2014): 267-305.
• Sirkeci, Ibrahim. “Turkey’s refugees, Syrians and refugees from Turkey: a country of insecurity.” Migration Letters 14, sy 1 (2017): 127-144.
• Şeker, Betul Dilara, Ibrahim Sirkeci, ve M. Murat Yüceşahin. Göç ve uyum. London: Transnational Press, 2015.
• Tanrıkulu, Faik. “Türkiye’de yaşayan Suriyeli çocukların eğitim sorunu ve çözüm önerileri.” Liberal Düşünce Dergisi 22, sy 86 (2017): 127-144.
• Taşpınar, Mehmet. Kuramdan uygulamaya öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2017.
• Tosun, Aybiçe, Ayşe Yorulmaz, İshak Tekin, ve Kübra Yildiz. “Mülteci öğrencilerin eğitim sorunları, eğitim ve din eğitiminden beklentileri: Eskişehir örneği.” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19, sy 1 (2018): 107-133.
• Tosun, Cemal. Din ve kimlik. C. 118. Türkiye Diyanet Vakfı, 1993.
• “Türkiye’deki Suriyeli Sayısı Nisan 2019 – mülteciler Derneği”. Erişim 29 Nisan 2019. https:// multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/.
• Yavuz, Ömer, ve Sefa Mızrak. “Acil durumlarda okul çağındaki çocukların eğitimi: Türkiye’deki Suriyeli mülteciler örneği.” Göç Dergisi 3, sy 2 (2016): 175-199.
• Yıldız, Özkan. “Türkiye kamplarında Suriyeli sığınmacılar: Sorunlar, Beklentiler, Türkiye ve Gelecek Algısı.” Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 16, sy 1 (2013): 140-169.