Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

THE BALLOON CRISIS BETWEEN THE UNITED STATES OF AMERICA AND THE PEOPLE'S REPUBLIC OF CHINA IN FEBRUARY 2023

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 14, 1 - 25, 30.06.2024
https://doi.org/10.59114/dasad.1485677

Öz

Between January 28 and February 4, 2023, a balloon belonging to the People's Republic of China over the airspace of the United States brought the parties to the brink of a crisis. The balloon crisis was considered as a new facet of the ongoing “intelligence war” between the US and the PRC. The article analyzes the decision-making processes of the US and the PRC, the parties to the February 2023 bubble crisis, through Graham Allison's three different decision-making models. There are codes of behavior that dominate the foreign policy decisions of states. These codes have an important place in foreign policy analysis. The decision-making process in US foreign policy is shaped under the influence of many actors directly or indirectly involved in the crisis. Negotiations and exchanges between the President, the President's team, the Ministry of Defense, the Ministry of Foreign Affairs and the CIA played an important role in the decision-making process regarding the spy balloon crisis. An analysis of the weight of the main decision-making actors in the PRC's foreign policy decision-making suggests that the influence of the Chinese government and the Communist Party leadership on foreign policy (given the decline of party control since the 1990s) has been weighted in favor of the Chinese government (especially President Xi Jinping). In this article, the hypothesis that “the codes of behavior that dominate states' foreign policy decisions shape their decision-making behavior towards the crises they face in their foreign policies” is tested. While the bureaucratic politics model of Allison's three decision-making models was found to be prominent in explaining the decision-making behavior of the US regarding the bubble crisis, the rational actor model was found to be prominent in explaining the foreign policy decision-making behavior of the PRC.

Kaynakça

  • Ak, Ö. (2012). Liderlik Profili Analizi ve Dış Politika: Turgut Özal ve Recep Tayyip Erdoğan. Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Alden, C., Aran, A., & Alves, A. (2016). Foreign Policy Analysis New approaches. London: Routledge.
  • Alexander, P., & Shabad, R. (2023, Şubat 16). Biden says Chinese President Xi doesn't want to damage relations with U.S. after spy balloon, in exclusive interview. NBC News: https://www.nbcnews.com/politics/white-house/biden-speech-spy-balloon-rcna71050 adresinden alındı.
  • Allison, G. T. (1971). Essence of Decision Explaining the Cuban Missile Crisis. Boston: Little, Brown and Company. Aslan, M. Ç. (tarih yok). Parti Sistemleri. Temmuz 1, 2023 tarihinde TÜBİTAK Bilim ve Toplum Başkanlığı Popüler Bilim Yayınları: https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/parti_sistemleri adresinden alındı.
  • Aydın, F. (2020). Çin Dış Politika Dinamiklerini Anlamlandırmak. İş ve Hayat Dergisi, 6(11), 142-155.
  • Beşgül, B. (2023). Dış Politika Kültürünün Karar Alma Sürecine Etkisi: ABD’nin Irak İşgali. ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 455-481.
  • Bloomberg News. (2023, Şubat 8). China Says US Should Return Debris From Balloon It Shot Down. Bloomberg News: https://www.bloomberg.com/news/articles/2023-02-08/china-says-us-should-return-debris-from-balloon-it-shot-down adresinden alındı.
  • BM Enformasyon Merkezi UNIC. (tarih yok). Milletlerarası Sivil Havacılık Andlaşması. BM Enformasyon Merkezi UNIC: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://inhak.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/2312020095658bm_36.pdf adresinden alındı.
  • Breuning, M. (2007). Foreign Policy Analysis: A Comparative Introduction. New York: Palgrave Macmillan. Chen, T., Li, Q., Zhang, W., & Wang, F.-Y. (2023). Spy Balloon or Sputnik Moment: A Comparative Analysis of Public Opinion in China and the United States. IEEE Transactions on Computational Social Systems, 1-12.
  • Congress.gov. (2023, Şubar 16). S.Res.66 - A resolution condemning the use by the People's Republic of China of a high-altitude surveillance balloon over the territory of the United States as a brazen violation of United States sovereignty. Congress.gov: https://www.congress.gov/bill/118th-congress/senate-resolution/66/all-actions adresinden alındı.
  • CTV News. (2023). Ottawa tight-lipped on details as Canada, U.S. call out China over balloon. CTV News: https://www.ctvnews.ca/politics/ottawa-tight-lipped-on-details-as-canada-u-s-call-out-china-over-balloon-1.6258826 adresinden alındı.
  • Davidson, H. (2023, Şubat 13). Chinese foreign ministry says US also flies balloons over China. Guardian News & Media : https://www.theguardian.com/world/2023/feb/13/chinese-foreign-ministry-says-us-also-flies-balloons-over-china adresinden alındı.
  • Efegil, E. (2016). Dış Politika Analizi Ders Notları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Embassy of the People's Republic of China in the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. (2023, Şubat 16). oreign Ministry Spokesperson’s Remarks on the Unintended Entry of a Chinese Unmanned Airship into US Airspace Due to Force Majeure Ⅳ. Embassy of the People's Republic of China in the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland: https://gb.china-embassy.gov.cn/eng/PressandMedia/Spokepersons/202302/t20230217_11026198.htm adresinden alındı.
  • FOX Business. (2023, Şubat 6). China spy flight: What to know. FOX Business: https://www.foxbusiness.com/politics/montana-china-spy-balloon adresinden alındı.
  • Gündüz, A. (2003). Milletlerarası Hukuk Temel Belgeler Örnek Kararlar. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. Harris, D. (2015, Haziran 9). Intelligence, Surveillance and Reconnaissance in the Information Age. Leading Edge : https://leadingedgeairpower.com/2015/06/09/intelligence-surveillance-and-reconnaissance-in-the-information-age/ adresinden alındı.
  • Hudson, J., Nakashima, E., & Lamothe , D. (2023, Şubat 9). U.S. declassifies balloon intelligence, calls out China for spying. The Washington Post: https://web.archive.org/web/20230210005507/https://www.washingtonpost.com/national-security/2023/02/09/chinese-balloon-surveillance-program/ adresinden alındı.
  • Hudson, V., & Day, B. (2020). Foreign Policy Analysis Classic and Contemporary Theory. United Kingdom: Rowman & Littlefield.
  • Hutzler, A., Cathey, L., Deliso, M., Guerilus , S., & Hutchinson, B. (2023, Şubat 5). China says it reserves right to respond to downing of surveillance balloon. ABC News: https://abcnews.go.com/US/live-updates/china-spy-balloon/?id=96874279 adresinden alındı.
  • Hutzler, A., Cathey, L., Deliso, M., Guerilus, S., & Hutchinson, B. (2023, Şubat 5). China says it reserves right to respond to downing of surveillance balloon. ABC News: https://abcnews.go.com/US/live-updates/china-spy-balloon/?id=96874279 adresinden alındı.
  • Jr, B. D. (2023, Şubat 9). Chinese balloon part of worldwide fleet, US officials say. BBC News: https://www.bbc.com/news/world-us-canada-64572324 adresinden alındı.
  • Kube, C., & Lee, C. (2023, Şubat 3). Suspected Chinese spy balloon found over northern U.S. NBC News: https://www.nbcnews.com/politics/national-security/suspected-chinese-spy-balloon-found-northern-us-military-installations-rcna68879 adresinden alındı.
  • McCarthy, S. (2023, Şubat 10). The US says Xi didn’t know about the balloon. That raises even more questions. CNN World: https://edition.cnn.com/2023/02/10/china/china-balloon-xi-jinping-unaware-intl-hnk/index.html adresinden alındı.
  • Miller , Z., Balsamo, M., Long, C., Madhani , A., & Baldor, L. (2023, Şubat 5). US downs Chinese balloon, drawing a threat from China. The Associated Press: https://apnews.com/article/politics-united-states-government-china-antony-blinken-51e49202f2a0a50541cde059934c4cfb adresinden alındı.
  • Milli İstihbarat Teşkilatı. (tarih yok). Milli İstihbarat Teşkilatı İstihbarat Sözlüğü. Milli İstihbarat Teşkilatı: https://www.mit.gov.tr/kariyer-sozluk.html#%C4%B0 adresinden alındı.
  • Ministry of Foreign Affairs, the People's Republic of China. (2023, Şubat 14). Foreign Ministry Spokesperson Wang Wenbin’s Regular Press Conference on February 14, 2023. Ministry of Foreign Affairs, the People's Republic of China: https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/xwfw_665399/s2510_665401/202302/t20230214_11024997.html adresinden alındı.
  • Ministry of Foreign Affairs, the People's Republic of China. (2023, Şubat 5). The Foreign Ministry Issues Statement on the US Claim of Downing a Chinese Unmanned Airship. Ministry of Foreign Affairs, the People's Republic of China: https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/202302/t20230205_11019871.html adresinden alındı.
  • Mintz, A., & DeRouen Jr, K. (2010). Understanding Foreign Policy Decision Making. Cambridge: Cambridge University Press. National WWI Museum and Memorial. (tarih yok). Balloons and Dirigibles in WWI. National WWI Museum and Memorial: https://www.theworldwar.org/learn/about-wwi/balloons-and-dirigibles-wwi#:~:text=Rising%20at%20average%20altitudes%20between,of%20range%20of%20ground%20fire. adresinden alındı.
  • Pazarcı, H. (2016). Uluslararası Hukuk. Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Pike, F. (2023, Şubat 3). China and the strange history of balloon warfare. The Spectator: https://www.spectator.co.uk/article/china-and-the-strange-history-of-balloon-warfare/ adresinden alındı. Pringle, R., & Ransom, H. (tarih yok). intelligence. Encyclopædia Britannica: https://www.britannica.com/topic/intelligence-international-relations adresinden alındı.
  • Sönmezoğlu, F. (2014). Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi. Ankara: Der Yayınevi. Sönmezoğlu, F. (2017). Uluslararası İlişkiler Sözlüğü. İstanbul: Der Yayınları.
  • Sullivan, H. (2023, Şubat 3). Spy balloons: what are they and why are they still being used? uardian News & Media: https://www.theguardian.com/world/2023/feb/03/spy-balloons-what-are-they-and-why-are-they-still-being-used adresinden alındı.
  • Sümer, G. (2008). Amerikan Dış Politikasının Kökenleri ve Amerikan Dış Politik Kültürü. Uluslararası İlişkiler Dergis, 5(19), 119-144.
  • Thayer, B., & Friend, J. (2018, Ekim 3). The World According to China. The Diplomat: https://thediplomat.com/2018/10/the-world-according-to-china/ adresinden alındı.
  • The Associated Press. (2023, Şubat 11). US blacklists 6 Chinese entities over balloon program. The Associated Press: https://apnews.com/article/politics-united-states-government-china-beijing-business-cdf319c71f097f7f8ef176b6d7b9526c adresinden alındı.
  • The British Balloon Museum and Library. (2019, Kasım 25). Military Ballooning. The British Balloon Museum and Library: https://www.bbml.org.uk/military-ballooning/ adresinden alındı.
  • The Guardian. (2023, Şubat 18). FBI lab will get to the ‘guts’ of Chinese balloon – White House. The Guardian: https://www.theguardian.com/world/2023/feb/18/us-says-salvaged-sunken-remnants-of-downed-chinese-balloon-reinforce-it-was-for-spying adresinden alındı.
  • Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (2022). Çin Halk Cumhuriyeti'nin Siyasi Görünümü. Haziran 30, 2023 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı: https://www.mfa.gov.tr/cin-halk-cumhuriyeti-siyasi-gorunumu.tr.mfa#:~:text=1%20Ekim%201949%20tarihinde%20kurulan,ayn%C4%B1%20zamanda%20Devlet%20Ba%C5%9Fkan%C4%B1'd%C4%B1r. adresinden alındı.
  • Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (2022). Çin Halk Cumhuriyeti'nin Siyasi Görünümü. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı: https://www.mfa.gov.tr/cin-halk-cumhuriyeti-siyasi-gorunumu.tr.mfa#:~:text=1%20Ekim%201949%20tarihinde%20kurulan,ayn%C4%B1%20zamanda%20Devlet%20Ba%C5%9Fkan%C4%B1’d%C4%B1r adresinden alındı.
  • Üstün, K. (2023, Şubat 14). Spy Balloons: A new chapter in the US-China intelligence crisis. Foundation for Political, Economic and Social Research (SETA): https://www.setav.org/en/spy-balloons-a-new-chapter-in-the-us-china-intelligence-crisis/ adresinden alındı.
  • Young, M. P. (2023, Şubat 14). China’s balloon blunder shows the shortcomings of its national security apparatus. Atlantic Council: https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/chinas-balloon-blunder-shows-the-shortcomings-of-its-national-security-apparatus/ adresinden alındı.

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ VE ÇİN HALK CUMHURİYETİ ARASINDA YAŞANAN ŞUBAT 2023 TARİHLİ BALON KRİZİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 14, 1 - 25, 30.06.2024
https://doi.org/10.59114/dasad.1485677

Öz

28 Ocak - 4 Şubat 2023 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletleri hava sahası üzerinde seyreden Çin Halk Cumhuriyeti’ne ait balon, tarafları krizin eşiğine getirmiştir. Yaşanan balon krizi, ABD ile ÇHC arasında süregiden “istihbarat savaşının” yeni bir veçhesi olarak değerlendirilmiştir. Makale, Şubat 2023'te gerçekleşen balon krizinin tarafları olan ABD ve ÇHC’nin karar alma süreçlerini, Graham Allison’ın üç farklı karar alma modeli üzerinden incelemiştir. Devletlerin dış politika kararlarına hâkim olan davranış kodları bulunmaktadır. Bu kodlar, dış politika analizlerinde önemli bir yere sahiptir. ABD dış politikasındaki karar alma süreci, krize doğrudan veya dolaylı olarak müdahil olan pek çok aktörün tesiri altında şekillenmektedir. Casus balon krizine ilişkin olarak karar alma sürecinde Başkan, Başkan’ın ekibi, Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve CIA arasında gerçekleştirilen pazarlıklar ve fikir teatileri, karar almada önemli bir rol oynamıştır. ÇHC’nin dış politika kararlarının alınmasında karar alıcı olarak rol oynayan temel aktörlerin ağırlığı incelendiğinde, Çin Hükümeti ve Komünist Parti yönetiminin dış politikaya etkisinin, (1990’lı yıllardan itibaren parti denetiminin azalmaya başlaması göz önüne alındığında) devlet başkanı Xi Jinping liderliği ve Çin Hükümeti lehine ağırlık kazandığı söylenebilir. Makalede, “Devletlerin dış politika kararlarına hâkim olan davranış kodlarının, devletlerin dış politikalarında karşılaştıkları krizlere yönelik karar alma davranışlarını şekillendirdiği” hipotezi sınanmıştır. Balon krizine ilişkin olarak ABD'nin karar alma davranışlarının açıklanmasında Allison’ın üç karar alma modelinden bürokratik siyaset modelinin öne çıktığı görülürken, ÇHC’nin dış politika karar alma davranışlarının açıklanmasında rasyonel aktör modelinin öne çıktığı görülmüştür.

Kaynakça

  • Ak, Ö. (2012). Liderlik Profili Analizi ve Dış Politika: Turgut Özal ve Recep Tayyip Erdoğan. Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Alden, C., Aran, A., & Alves, A. (2016). Foreign Policy Analysis New approaches. London: Routledge.
  • Alexander, P., & Shabad, R. (2023, Şubat 16). Biden says Chinese President Xi doesn't want to damage relations with U.S. after spy balloon, in exclusive interview. NBC News: https://www.nbcnews.com/politics/white-house/biden-speech-spy-balloon-rcna71050 adresinden alındı.
  • Allison, G. T. (1971). Essence of Decision Explaining the Cuban Missile Crisis. Boston: Little, Brown and Company. Aslan, M. Ç. (tarih yok). Parti Sistemleri. Temmuz 1, 2023 tarihinde TÜBİTAK Bilim ve Toplum Başkanlığı Popüler Bilim Yayınları: https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/parti_sistemleri adresinden alındı.
  • Aydın, F. (2020). Çin Dış Politika Dinamiklerini Anlamlandırmak. İş ve Hayat Dergisi, 6(11), 142-155.
  • Beşgül, B. (2023). Dış Politika Kültürünün Karar Alma Sürecine Etkisi: ABD’nin Irak İşgali. ADAM AKADEMİ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 455-481.
  • Bloomberg News. (2023, Şubat 8). China Says US Should Return Debris From Balloon It Shot Down. Bloomberg News: https://www.bloomberg.com/news/articles/2023-02-08/china-says-us-should-return-debris-from-balloon-it-shot-down adresinden alındı.
  • BM Enformasyon Merkezi UNIC. (tarih yok). Milletlerarası Sivil Havacılık Andlaşması. BM Enformasyon Merkezi UNIC: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://inhak.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/2312020095658bm_36.pdf adresinden alındı.
  • Breuning, M. (2007). Foreign Policy Analysis: A Comparative Introduction. New York: Palgrave Macmillan. Chen, T., Li, Q., Zhang, W., & Wang, F.-Y. (2023). Spy Balloon or Sputnik Moment: A Comparative Analysis of Public Opinion in China and the United States. IEEE Transactions on Computational Social Systems, 1-12.
  • Congress.gov. (2023, Şubar 16). S.Res.66 - A resolution condemning the use by the People's Republic of China of a high-altitude surveillance balloon over the territory of the United States as a brazen violation of United States sovereignty. Congress.gov: https://www.congress.gov/bill/118th-congress/senate-resolution/66/all-actions adresinden alındı.
  • CTV News. (2023). Ottawa tight-lipped on details as Canada, U.S. call out China over balloon. CTV News: https://www.ctvnews.ca/politics/ottawa-tight-lipped-on-details-as-canada-u-s-call-out-china-over-balloon-1.6258826 adresinden alındı.
  • Davidson, H. (2023, Şubat 13). Chinese foreign ministry says US also flies balloons over China. Guardian News & Media : https://www.theguardian.com/world/2023/feb/13/chinese-foreign-ministry-says-us-also-flies-balloons-over-china adresinden alındı.
  • Efegil, E. (2016). Dış Politika Analizi Ders Notları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Embassy of the People's Republic of China in the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. (2023, Şubat 16). oreign Ministry Spokesperson’s Remarks on the Unintended Entry of a Chinese Unmanned Airship into US Airspace Due to Force Majeure Ⅳ. Embassy of the People's Republic of China in the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland: https://gb.china-embassy.gov.cn/eng/PressandMedia/Spokepersons/202302/t20230217_11026198.htm adresinden alındı.
  • FOX Business. (2023, Şubat 6). China spy flight: What to know. FOX Business: https://www.foxbusiness.com/politics/montana-china-spy-balloon adresinden alındı.
  • Gündüz, A. (2003). Milletlerarası Hukuk Temel Belgeler Örnek Kararlar. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. Harris, D. (2015, Haziran 9). Intelligence, Surveillance and Reconnaissance in the Information Age. Leading Edge : https://leadingedgeairpower.com/2015/06/09/intelligence-surveillance-and-reconnaissance-in-the-information-age/ adresinden alındı.
  • Hudson, J., Nakashima, E., & Lamothe , D. (2023, Şubat 9). U.S. declassifies balloon intelligence, calls out China for spying. The Washington Post: https://web.archive.org/web/20230210005507/https://www.washingtonpost.com/national-security/2023/02/09/chinese-balloon-surveillance-program/ adresinden alındı.
  • Hudson, V., & Day, B. (2020). Foreign Policy Analysis Classic and Contemporary Theory. United Kingdom: Rowman & Littlefield.
  • Hutzler, A., Cathey, L., Deliso, M., Guerilus , S., & Hutchinson, B. (2023, Şubat 5). China says it reserves right to respond to downing of surveillance balloon. ABC News: https://abcnews.go.com/US/live-updates/china-spy-balloon/?id=96874279 adresinden alındı.
  • Hutzler, A., Cathey, L., Deliso, M., Guerilus, S., & Hutchinson, B. (2023, Şubat 5). China says it reserves right to respond to downing of surveillance balloon. ABC News: https://abcnews.go.com/US/live-updates/china-spy-balloon/?id=96874279 adresinden alındı.
  • Jr, B. D. (2023, Şubat 9). Chinese balloon part of worldwide fleet, US officials say. BBC News: https://www.bbc.com/news/world-us-canada-64572324 adresinden alındı.
  • Kube, C., & Lee, C. (2023, Şubat 3). Suspected Chinese spy balloon found over northern U.S. NBC News: https://www.nbcnews.com/politics/national-security/suspected-chinese-spy-balloon-found-northern-us-military-installations-rcna68879 adresinden alındı.
  • McCarthy, S. (2023, Şubat 10). The US says Xi didn’t know about the balloon. That raises even more questions. CNN World: https://edition.cnn.com/2023/02/10/china/china-balloon-xi-jinping-unaware-intl-hnk/index.html adresinden alındı.
  • Miller , Z., Balsamo, M., Long, C., Madhani , A., & Baldor, L. (2023, Şubat 5). US downs Chinese balloon, drawing a threat from China. The Associated Press: https://apnews.com/article/politics-united-states-government-china-antony-blinken-51e49202f2a0a50541cde059934c4cfb adresinden alındı.
  • Milli İstihbarat Teşkilatı. (tarih yok). Milli İstihbarat Teşkilatı İstihbarat Sözlüğü. Milli İstihbarat Teşkilatı: https://www.mit.gov.tr/kariyer-sozluk.html#%C4%B0 adresinden alındı.
  • Ministry of Foreign Affairs, the People's Republic of China. (2023, Şubat 14). Foreign Ministry Spokesperson Wang Wenbin’s Regular Press Conference on February 14, 2023. Ministry of Foreign Affairs, the People's Republic of China: https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/xwfw_665399/s2510_665401/202302/t20230214_11024997.html adresinden alındı.
  • Ministry of Foreign Affairs, the People's Republic of China. (2023, Şubat 5). The Foreign Ministry Issues Statement on the US Claim of Downing a Chinese Unmanned Airship. Ministry of Foreign Affairs, the People's Republic of China: https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/202302/t20230205_11019871.html adresinden alındı.
  • Mintz, A., & DeRouen Jr, K. (2010). Understanding Foreign Policy Decision Making. Cambridge: Cambridge University Press. National WWI Museum and Memorial. (tarih yok). Balloons and Dirigibles in WWI. National WWI Museum and Memorial: https://www.theworldwar.org/learn/about-wwi/balloons-and-dirigibles-wwi#:~:text=Rising%20at%20average%20altitudes%20between,of%20range%20of%20ground%20fire. adresinden alındı.
  • Pazarcı, H. (2016). Uluslararası Hukuk. Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Pike, F. (2023, Şubat 3). China and the strange history of balloon warfare. The Spectator: https://www.spectator.co.uk/article/china-and-the-strange-history-of-balloon-warfare/ adresinden alındı. Pringle, R., & Ransom, H. (tarih yok). intelligence. Encyclopædia Britannica: https://www.britannica.com/topic/intelligence-international-relations adresinden alındı.
  • Sönmezoğlu, F. (2014). Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi. Ankara: Der Yayınevi. Sönmezoğlu, F. (2017). Uluslararası İlişkiler Sözlüğü. İstanbul: Der Yayınları.
  • Sullivan, H. (2023, Şubat 3). Spy balloons: what are they and why are they still being used? uardian News & Media: https://www.theguardian.com/world/2023/feb/03/spy-balloons-what-are-they-and-why-are-they-still-being-used adresinden alındı.
  • Sümer, G. (2008). Amerikan Dış Politikasının Kökenleri ve Amerikan Dış Politik Kültürü. Uluslararası İlişkiler Dergis, 5(19), 119-144.
  • Thayer, B., & Friend, J. (2018, Ekim 3). The World According to China. The Diplomat: https://thediplomat.com/2018/10/the-world-according-to-china/ adresinden alındı.
  • The Associated Press. (2023, Şubat 11). US blacklists 6 Chinese entities over balloon program. The Associated Press: https://apnews.com/article/politics-united-states-government-china-beijing-business-cdf319c71f097f7f8ef176b6d7b9526c adresinden alındı.
  • The British Balloon Museum and Library. (2019, Kasım 25). Military Ballooning. The British Balloon Museum and Library: https://www.bbml.org.uk/military-ballooning/ adresinden alındı.
  • The Guardian. (2023, Şubat 18). FBI lab will get to the ‘guts’ of Chinese balloon – White House. The Guardian: https://www.theguardian.com/world/2023/feb/18/us-says-salvaged-sunken-remnants-of-downed-chinese-balloon-reinforce-it-was-for-spying adresinden alındı.
  • Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (2022). Çin Halk Cumhuriyeti'nin Siyasi Görünümü. Haziran 30, 2023 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı: https://www.mfa.gov.tr/cin-halk-cumhuriyeti-siyasi-gorunumu.tr.mfa#:~:text=1%20Ekim%201949%20tarihinde%20kurulan,ayn%C4%B1%20zamanda%20Devlet%20Ba%C5%9Fkan%C4%B1'd%C4%B1r. adresinden alındı.
  • Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (2022). Çin Halk Cumhuriyeti'nin Siyasi Görünümü. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı: https://www.mfa.gov.tr/cin-halk-cumhuriyeti-siyasi-gorunumu.tr.mfa#:~:text=1%20Ekim%201949%20tarihinde%20kurulan,ayn%C4%B1%20zamanda%20Devlet%20Ba%C5%9Fkan%C4%B1’d%C4%B1r adresinden alındı.
  • Üstün, K. (2023, Şubat 14). Spy Balloons: A new chapter in the US-China intelligence crisis. Foundation for Political, Economic and Social Research (SETA): https://www.setav.org/en/spy-balloons-a-new-chapter-in-the-us-china-intelligence-crisis/ adresinden alındı.
  • Young, M. P. (2023, Şubat 14). China’s balloon blunder shows the shortcomings of its national security apparatus. Atlantic Council: https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/chinas-balloon-blunder-shows-the-shortcomings-of-its-national-security-apparatus/ adresinden alındı.
Toplam 41 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Uluslararası İlişkiler (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Meryem Temiz 0000-0001-6950-1389

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2024
Gönderilme Tarihi 17 Mayıs 2024
Kabul Tarihi 30 Haziran 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 7 Sayı: 14

Kaynak Göster

APA Temiz, M. (2024). AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ VE ÇİN HALK CUMHURİYETİ ARASINDA YAŞANAN ŞUBAT 2023 TARİHLİ BALON KRİZİ. Doğu Asya Araştırmaları Dergisi, 7(14), 1-25. https://doi.org/10.59114/dasad.1485677

Doğu Asya Araştırmaları Dergisi (DAAD) I 2021 I abdurresit.karluk@hbv.edu.tr I

Bu eser Creative Commons Alıntı-Gayri Ticari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC-ND 4.0) ile lisanslanmıştır.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivatives 4.0 (CC BY-NC-ND 4.0) International License.