Ergenlerin Kişilik Özelliklerinin Problem Çözme Becerisi Üzerine Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 75 - 93, 13.04.2017

Elif Güneri Yöyen Ayşe Azaklı Rıdvan Üney Onur Okan Demirci

Öz

Bu araştırma ergenlerin
kişilik özelliklerinin problem çözme becerileri üzerine etkisini incelemek
amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri 2016-2017 eğitim-öğretim
yılında İstanbul ilinde Bakırköy Anadolu İmam Hatip Lisesi ve Güngören Erdem
Beyazıt Anadolu Lisesi’nde eğitim görmekte olan yaşları14-17 arasında
değişkenlik gösteren, lise 9-12.sınıf öğrencileri arasından çalışmaya gönüllü
olarak katılmayı kabul eden ve rastgele yöntemle seçilen toplam 240 öğrenci ile
yapılmıştır. Araştırma verileri “Mizaç ve Karakter Envanteri” ile  “Kişilerarası Problem Çözme Envanteri”
kullanılarak toplanmış ve veriler SPSS 22.0 paket programı ile Tanımlayıcı İstatistiksel Metotlar
(Frekans, Yüzde, Ortalama, Standart sapma) ve Lineer Regresyon analizi ile çözümlenmiş, sonuçlar % 95 güven aralığında, p<0,05
anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda “mizaç ve karakter” ile “problem çözme becerisi”  arasında istatistiksel olarak anlamlı ve
güçlü bir ilişkinin bulunduğu belirlenmiştir: 
Buna göre “mizaç ve karakter”in “bağlanma düzeyi”, “aydınlanmış ikinci
mizaç düzeyi”, “dürtüsellik”, “beceriklilik”, “manevi kabullenme-akılcı
maddecilik”, “keşfetmekten heyecan duyma” alt boyutları, problem çözme becerisi
alt boyutlarından “yaklaşma kaçınma”, “problem çözme yeteneğine güven” ve
“kişisel kontrol” boyutları ile istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki
göstermiştir. Bu sonuçlar, öğrencilerin mizaç ve kişilik özelliklerini ve
problem çözme becerilerini tanıyıp keşfedebilecekleri müfredat programlarının
düzenlenmesinde, gerek eğitim programının içerisinde ve gerekse okul rehberlik
servisleri aracılığı ile öğrencinin kendilerini geliştirmesi için sunulmasında
önemlidir

Anahtar Kelimeler

Kişilik, Problem Çözme Becerisi, Ergenlik

Kaynakça

• Atik, G., Kemer, G. (2008).İlköğretim ikinci kademe öğrencileri arasındaki zorbalığı yordamada problem çözme becerisi, sürekli öfke-öfke ifade tarzları ve fiziksel özyeterliğin rolü, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 198-206.
• Çam, S., Tümkaya, S. (2007). Kişilerarası problem çözme envanteri'nin (kpçe) geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (8), 95-111.
• Çam, S., Tümkaya, S. (2008). Kişilerarası problem çözme envanteri lise öğrencileri formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2 (5), 7.
• Çetin, F. (2008). Kişilerarası İlişkilerde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı ve Kişilik Yapısının Çatışma Çözme Yaklaşımları Üzerine Etkileri: Uygulamalı bir Araştırma, T.C. Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü Savunma Yönetim Anabilim Dalı, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Çetin, F., Basım, N., Karataş, M. (2011). Çalışanların problem çözme becerilerinde örgütsel adalet algısı ve iş tatmini rolü, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 18(1), 82.
• Dow, G.T., Mayer, R.E. (2004). Teaching students to solve insighl problems: evidence for domain specificity in creativity iraining, Creativity Research Journal, 16 (4), 389.
• Duman, B., Yakar, A., Türkoğlu, İ.E., Yakar, P. (2013). Türkiye'de öğretmen yetiştirme programları çerçevesinde öğretmen adaylarının kişilik tiplerine göre problem çözme becerilerinin incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı (1), 121-143.
• Erkan, Z., Avcı, R. (2014). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri: mizaç ve karakter özelliklerinin rolü, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 88-90.
• Gürlen, E. (2011). Probleme dayalı öğrenmenin öğrenme ürünlerine, problem çözme becerisine, öz-yeterlik algı düzeyine etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 221-232.
• Heppner, P.P. (1982). The development and implications of a personal problem – solving inventory, Journal of Counseling Psychology, 29, 66-75.
• İman, E.D. (2013). Çocuklar için sosyal problem çözme ölçeği'nin 6 yaş grubu için türkiye uyarlaması ve okul öncesi davranış problemleri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 479-498.
• İzgiol, D., Kaya, D., Keşan, C. (2013) The relationship among body mass index of primary mathematics teacher candidates and their score in University entrance exam and problem solving skills, Educational Research, 4(5) , 413-421.
• Karakelle, S. (2012). Üst bilişsel farkındalık, zekâ, problem çözme algısı ve düşünme ihtiyacı arasındaki bağlantılar, Eğitim ve Bilim, 37, 164.
• Kesicioğlu, O.S., Güven, G. (2014). Turkish studies - ınternational periodical for the languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 1371-1383.
• Köse, S., Sayar, K., Ak, İ., Aydın, N., Kalelioğlu, Ü., Kırpınar, İ., Reever, R.A., Przybeck, T.R., Cloninger, C.R. (2004). Mizaç ve karakter envanteri (türkçe TCI): geçerlik, güvenirliği ve faktör yapısı, Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 14, 107-131.
• McMillan, H.J. ve Schumacher, S. (2006). Researchi in education evidence-based inquiry. 6th Edition, Boston : Allyn and Bacon Inc.
• Nacar, F.S., Tümkaya, S. (2011). Analysis of the relationship between the communication of the class teachers and their skills to solve ınterpersonal problems, Elementary Education Online, 10(2), 493-511.
• Serin, O. Serin, N.B., Saygılı, G. (2010). Developing problem solving ınventory for children at the level of primary education (PSIC), Elementary Education Online, 9(2), 446–458.
• Taymur, İ. Türkçapar, M.H. (2012). Kişilik:Tanımı, sınıflaması ve değerlendirmesi, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(2), 154-177.
• Tetik, S., Açıkgöz, A. (2013). Duygusal zeka düzeyinin problem çözme becerisi üzerindeki etkisi: meslek yüksekokulu öğrencileri üzerine bir uygulama, Electronic Journal of Vocational Colleges, Özel Sayı, 87-97.