BÖLGESEL KALKINMADA HAVALİMANI ROLLERİ: İŞLETİCİLER İÇİN ÖNERİLER

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 27 - 39, 28.06.2020

Meltem Akca

Öz

Havacılık sektörü hızlı büyüme verileri ile ekonomiye yüksek katma değer sağlayan bir sektör olarak her geçen gün gelişimini arttırmaktadır. Bu gelişim uçak üreticilerinden, havalimanı işleticilerine kadar sektör içindeki birçok oyuncunun faaliyetlerini etkilemektedir. Sektörün yakın ve uzak çevresi ile olan ilişkisi de hava taşımacılık faaliyetlerinin etkilerinin daha geniş bir alana yayılmasına zemin hazırlamaktadır. Uçuş operasyonlarına yer ve hava arası aktarım olanağı tanıyan havalimanları, havacılık sektörü için önemli bir stratejik birim olarak kabul edilmektedir. Havalimanlarının özelleştirilerek ticarileştirilmesi yaklaşımı da meydanların yönetimini daha kurumsal ve profesyonel hale getirmektedir. Diğer taraftan, havalimanları, bulundukları bölgelerin ekonomisini canlandırarak kalkınmayı hızlandırmaktadır. Bu kapsamda, havalimanı ile ilişkili doğrudan ve dolaylı işlerde istihdam yaratılması, yeni iş alanlarının oluşturulması ve ilişkili sektörlerin gelişiminin desteklenmesi kalkınmanın itici gücünü oluşturmaktadır. Bu çalışmada ise havalimanlarının ekonomik rollerini belirlemek ve bölgesel kalkınmayı hızlandıracak öneriler sunulması amaçlanmıştır. Çalışma amacı doğrultusunda, kavramsal çerçeve incelenmiş ve havalimanı işleticileri için öneriler oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

havacılık, havalimanı, bölgesel kalkınma, havalimanı rolü, havalimanı işleticisi

Kaynakça

• Addie, J. P. D. (2014). Flying high (in the competitive sky): conceptualizing the role of airports in global city-regions through “aero-regionalism”. Geoforum, 55, 87-99.
• Air Transport Action Group,(2018) Aviation Benefits Beyond Borders, ATAG Press.
• Ashford, N. J., Mumayiz, S., & Wright, P. H. (2011). Airport engineering: planning, design, and development of 21st century airports. John Wiley & Sons.
• Azzam, M. (2017). Evolution of airports from a network perspective–An analytical concept. Chinese Journal of Aeronautics, 30(2), 513-522.
• Bieger, T., & Wittmer, A. (2011). Airline strategy: From network management to business models. Aviation Systems içinde (ss. 77-102). Springer, Berlin.
• Bilotkach, V., Clougherty, J. A., Mueller, J., & Zhang, A. (2012). Regulation, privatization, and airport charges: panel data evidence from European airports. Journal of Regulatory Economics, 42(1), 73-94.
• Cidell, J. (2014). The role of major infrastructure in subregional economic development: an empirical study of airports and cities. Journal of Economic Geography, 15(6), 1125-1144.
• Cristureanu, C., & Bobircă, A. (2007). Airports driving economic and tourism development. REJ, 31.
• Daley, B. (2009). Is air transport an effective tool for sustainable development?. Sustainable Development, 17(4), 210-219.
• Ergas, Y., & Felsenstein, D. (2012). Airport relocation and expansion and the estimation of derived tourist demand: The case of Eilat, Israel. Journal of Air Transport Management, 24, 54-61.
• Fasone, V., Kofler, L., & Scuderi, R. (2016). Business performance of airports: Non-aviation revenues and their determinants. Journal of Air Transport Management, 53, 35-45.
• Florida, R., Mellander, C., & Holgersson, T. (2015). Up in the air: the role of airports for regional economic development. The annals of regional science, 54(1), 197-214.
• Freathy, P., & O’Connell, F. (1999). Planning for profit: The commercialization of European airports. Long Range Planning, 32(6), 587-597.
• Gillen, D. (2011). The evolution of airport ownership and governance. Journal of Air Transport Management, 17(1), 3-13.
• Graham, A.(2018). Managing airports: An international perspective. Routledge.
• Halpern, N., & Graham, A. (2015). Airport route development: A survey of current practice. Tourism Management, 46, 213-221.
• ICAO. (2019). Aviation Benefit Report, ICAO, 1-76.
• Karagülle, A. Ö. (2007). Taşımacılık Sektöründe Havayolu ve Karayolu İşletmelerinin Karşılıklı Beklentileri ve Bir Entegre Yolcu Taşımacılığı Modeli Önerisi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
• Kuyucak, F., & Şengür, Y. (2009). Değer zinciri analizi: Havayolu işletmeleri için genel bir çerçeve. KMU İİBF Dergisi, 11(16), 132-147.
• Janić, M. (2007). The sustainability of air transportation: a quantitative analysis and assessment. Ashgate Publishing.
• Oum, T. H., Yu, C., & Fu, X. (2003). A comparative analysis of productivity performance of the world's major airports: summary report of the ATRS global airport benchmarking research report—2002. Journal of Air Transport Management, 9(5), 285-297.
• Oum, T. F. X., & Fu, X. (2009). Impacts of Airports on Airline Competition: Focus on Airport Performance and Airport-Airline Vertical Relations, ITF Round Tables. In International Transport Forum. OECD.
• SHGM (2020). Faaliyet Raporu 2019, Ankara.
• Smyth, A., Christodoulou, G., Dennis, N., Marwan, A. A., & Campbell, J. (2012). Is air transport a necessity for social inclusion and economic development?. Journal of Air Transport Management, 22, 53-59.
• Sterzenbach, R., & Conrady, R. (2003). Luftverkehr: Betriebswirtschaftliches lehr-und handbuch. Oldenbourg Verlag.
• Tretheway, M., & Kincaid, I. (2016). Competition between airports: occurrence and strategy. Airport Competition içinde (ss. 139-156). Routledge.
• Urfer, B., & Weinert, R. (2011). Managing airport infrastructure. Aviation Systems içinde (ss. 103-131). Springer, Berlin.
• Williams, A. (2016). Developing strategies for the modern international airport: East Asia and beyond. Routledge.
• Wittmer, A., Bieger, T., & Müller, R. (2011). Aviation systems: management of the integrated aviation value chain. Springer.
• Wittmer, A., & Vespermann, J. (2011). The environment of aviation. Aviation Systems içinde (ss. 39-57). Springer, Berlin.