Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

TEK PARTİLİ DÖNEMDE DİN EĞİTİMİ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 50 - 71, 21.06.2021
https://doi.org/10.31457/dased.903438

Öz

1920’li yıllarda Osmanlı Devleti yıkılmış, yerine Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştu. Cumhuriyetin kurulması bir devrimdi. Bu devrimle Osmanlı dönemine ait bazı kurumlar tarihe karışmış ve bazılarının yerine yeni yapılar hayata geçirilmişti. Bu değişikliklerden günümüzde de tartışılmaya devam edileni din sahasında yapılan değişikliklerdir. Din eğitimi, toplumsal hayatta Osmanlı dönemindeki önem ve yerini Cumhuriyetin ilk yıllarında/devrim yıllarında/tek partili dönemde koruyamaz. Yapılan değişikliklerden en çok öne çıkanlar; medreselerin kapatılması, tekkelerin kapanması, okullarda din dersi okutulmasına son verilmesi ile imam hatip okulları ve ilahiyat fakültesinin faaliyetlerinin sona ermesidir. Bu değişikliklere din ile ilişkilendirilen ve kutsallık yüklenen Arap alfabesinin terkedilerek, yerine Latin alfabesinin kabul edilmesi de eklenebilir
Bununla birlikte tek partili dönemin sonlarına doğru din eğitimi tekrar hayata geçirilir. Bu durum bir çelişki gibi görünse de temelinde değişen iç ve dış dinamiklerin sonucu olarak tarihte yerini alacaktır. Tabii ki yöneticilerin tavrı da bu gelişmede önemli bir etkendir.
Yukarıda bahsedilenler genelde Cumhuriyet dönemi eğitim tarihi çalışmalarında yer almaktadır. Ancak Atatürk’ün tutumu konusuna ya değinilmemekte ya da önyargılı olarak değerlendirmelerde bulunulmaktadır. Ayrıca Kur’an kursları konusuna hemen hiç yer verilmemektedir. Bununla birlikte tek partili dönem ile çelişkili bir durum yaratan, yaygın eğitim kurumu “Kur’an kursları” ile halka din eğitimi verilmesi dikkat çekmektedir. Bu çalışmada özellikle bu iki konu incelenecektir.

Kaynakça

  • Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (BİGM). (1947). Millî eğitim meslek, teknik ve yükseköğretim istatistikleri 1945-1946, İstanbul: Pulhan.
  • BİGM. (1945). Millî eğitim istatistikleri 1942-1943, Ankara.
  • BİGM. (1948). Millî eğitim meslek, teknik ve yükseköğretim istatistikleri 1946-1947, İstanbul: Pulhan.
  • BİGM. (1949). Millî eğitim meslek, teknik ve yükseköğretim istatistikleri 1947-1948, İstanbul: Pulhan.

التعليم الديني في فترة طرف واحد

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 50 - 71, 21.06.2021
https://doi.org/10.31457/dased.903438

Öz

في العشرينات من القرن الماضي ، دمرت الإمبراطورية العثمانية ، وتأسست بدلاً من ذلك جمهورية تركيا. كان قيام الجمهورية ثورة. مع هذه الثورة ، أصبحت بعض المؤسسات التابعة للعهد العثماني تاريخًا وتم تنفيذ هياكل جديدة بدلاً من بعضها. من بين هذه التغييرات ، الذي لا يزال يُناقش اليوم هو التغييرات التي تم إجراؤها في مجال الدين. لا يمكن للتعليم الديني أن يحافظ على أهميته ومكانته في الحياة الاجتماعية في العهد العثماني في السنوات الأولى للجمهورية / سنوات الثورة / فترة الحزب الواحد. أبرز التغييرات التي تم إجراؤها هي ؛ إغلاق المدارس ، وإغلاق نزل الدراويش ، وإغلاق الدروس الدينية في المدارس ، ونشاط مدارس الإمام الخطيب وكليات الفقه. التخلي عن الأبجدية العربية المرتبطة بالدين ونسب القداسة إلى هذه التغييرات ، واعتماد الأبجدية اللاتينية بدلاً منها.

Kaynakça

  • Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (BİGM). (1947). Millî eğitim meslek, teknik ve yükseköğretim istatistikleri 1945-1946, İstanbul: Pulhan.
  • BİGM. (1945). Millî eğitim istatistikleri 1942-1943, Ankara.
  • BİGM. (1948). Millî eğitim meslek, teknik ve yükseköğretim istatistikleri 1946-1947, İstanbul: Pulhan.
  • BİGM. (1949). Millî eğitim meslek, teknik ve yükseköğretim istatistikleri 1947-1948, İstanbul: Pulhan.

Education of Religion in the Period of One-Party Rule

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 50 - 71, 21.06.2021
https://doi.org/10.31457/dased.903438

Öz

In the 1920’s Ottoman Empire became out of date and Republic of Turkey was founded. Foundation of the republic was a revolution. Lots of institutions were out of date and new ones were established. Among these changes, the ones made on the religion field are still in the air. The education of religion that took a great deal in the life of the people during the Ottoman Empire could not be the same during the first years of the republic or in the years of the revolution or in the period of one-party-rule. Some of the points which came forward were the closure of the “medreses”, stopping the teaching of Islamic Religion, calling for the pray in the Turkish Language instead of Arabic, and banning all of the lodges of dervishes. The use of Arabic letters associated with religion and attributed to holiness was discontinued and Latin letters began to be used instead. This can also be added to these changes mentioned above.
However, religious education starts again towards the end of the one-party period. Although this situation seems to be a contradiction this will take its place in history as a result of changing internal and external dynamics. Of course, the attitude of managers is an important factor in this situation.
The subjects mentioned above take place in the studies of history of education in the Republic era. However, Atatürk’s attitude is not mentioned or is evaluated with prejudice. On the other hand, courses of Quran is hardly featured. Nonetheless, it is interesting that Quran courses, which were in cantradiction with one-party rule, continued to serve the public. In this study, these two issues will be researched.

Kaynakça

  • Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (BİGM). (1947). Millî eğitim meslek, teknik ve yükseköğretim istatistikleri 1945-1946, İstanbul: Pulhan.
  • BİGM. (1945). Millî eğitim istatistikleri 1942-1943, Ankara.
  • BİGM. (1948). Millî eğitim meslek, teknik ve yükseköğretim istatistikleri 1946-1947, İstanbul: Pulhan.
  • BİGM. (1949). Millî eğitim meslek, teknik ve yükseköğretim istatistikleri 1947-1948, İstanbul: Pulhan.
Toplam 4 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm DASED
Yazarlar

Muzaffer Deniz

Yayımlanma Tarihi 21 Haziran 2021
Gönderilme Tarihi 25 Mart 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 5 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Deniz, M. (2021). TEK PARTİLİ DÖNEMDE DİN EĞİTİMİ. Doğu Anadolu Sosyal Bilimlerde Eğilimler Dergisi, 5(1), 50-71. https://doi.org/10.31457/dased.903438