Otizm Spektrum Bozukluğuna Yönelik Toplumsal Tutumlar Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 24, 07.07.2021

Selma Batum , Aydan Aydın

Öz

Bu araştırmada Flood, Bulgrin ve Morgan (2013) tarafından geliştirilen Otizm Spektrum Bozukluğuna Yönelik Toplumsal Tutumlar Ölçeği (OYTTÖ)’nin Türkçe’ye uyarlanması amaçlanmıştır. OYTTÖ’nin yapı geçerliğini sınamak amacıyla Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanmış ve üç faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Ölçeğin alt boyutları ve toplam puan arasındaki korelasyonlarda anlamlı bir ilişki bulunmuştur. OYTTÖ’nin ölçüt-bağımlı geçerliği için Yetersizlikten Etkilenmiş Kişilere Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmış ve OYTTÖ ile arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki (p<,001) bulunmuştur. Ölçeğin test tekrar test güvenirliği ,72; Cronbach Alpha içtutarlık katsayısı ,87 olarak hesaplanmıştır. Madde analizi sonucu, madde-toplam ve madde-kalan korelasyonlarının anlamlı olduğu (p<,001); t testi kullanılarak yapılan (alt-üst %27) analizler sonucu maddelerin ve faktörlerin ayırt edici olduğu saptanmıştır. AFA sonucunda elde edilen faktör yapısının gözlenen veri setiyle uyum yeteneğini sınamak amacıyla Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. DFA sonucu elde edilen standartlaştırılmış faktör yük değerleri (,31-,91), t değerleri (t>2,58; p<,001) ve uyum iyiliği değerleri dikkate alınarak modelin kabul edilebilir bir model olduğu görülmüştür. Model için uygulanan DFA sonucunda elde edilen χ2/df oranı 2,40’dır. Diğer uyum değerlerinden RMSEA=0.071, GFI=0.84, AGFI=0.81, RMR=0.43, SRMR=0.73, CFI=0.94, NFI=0.90, NNFI=0,94 olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Otizm, Toplumsal Tutum, Tutum Ölçeği

Kaynakça

• Ainscow, M. (2008). Teaching for diversity: The next big challenge. In F. M. Connelly,M. F. He, & J. Phillion (Eds.), The handbook of curriculum and İnstruction (pp. 240-259). Los Angeles: Sage Publications.
• Al-Sharbati, M. M., Al-Farsi, Y. M., Ouhtit, A., Waly, M. I., Al-Shafaee, M., Al-Farsi, O., ... & Al-Adawi, S. (2015). Awareness about autism among school teachers in Oman: A cross-sectional study. Autism, 19(1), 6-13.
• Apers, C. (2016). Teachers’ Perceptions About Their Preparedness to Teach and Include Children with Autism Spectrum Disorder in the Regular Classroom. Master Of Thesis, At Massey University, Palmerston North, New Zealand.
• Aroian, K., & Norris, A. (2005). Confirmatory factor analysis. In B. Munro (Ed.), Statistical methods for health care research (5ª ed., pp. 351-375): Lippincott Williams & Wilkins.
• Barnes, C., & Oliver, M. (1993). Disability: A sociological phenomenon ignored by sociologists. University of Leeds.
• Büyüköztürk, Ş.(2010) Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (12.Baskı). Ankara:Pegem Yayıncılık.
• Campbell, J. M., Ferguson, J. E., Herzinger, C. V., Jackson, J. N., & Marino, C. A. (2004). Combined descriptive and explanatory information improves peers’ perceptions of autism. Research in Developmental Disabilities, 25(4), 321-339.
• Centers for Disease Control and Prevention. (2017). Newdata on autism: Five important facts to know. Retrieved from http://www.cdc.gov/ncbddd/autism/facts.html
• Crocker, J., Major, B., Steele, C. (1998). Social stigma.S. Fiske, D. Gilbert, G. Lindzey (eds.). In Handbook of Social Psychology. vol. 2, pp. 504–553. Boston, MA: McGraw-Hill.
• Çapık, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 196-205.
• Dağlı, A., Ergül, H. F., & Kaya, İ.(2017). Öğretimsel Muhalefet Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi,5(50), 237-251.
• Doll, B., LeClair, C., & Kurien, S. (2009). Effective classrooms: classroom learningenvironments that fosterschool success. In C. R. Reynolds & T. B. Gutkin (Eds.), The handbook of school psychology (4th ed.). Hoboken, NJ: Wiley.
• Engelhardt, J. (2014). The understanding and perceptions of teaching assistantsworking with children with autism. Good Autism Practice, 15(1), 22-33.
• Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K., & Sanisoğlu, S. Y. (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 33(1), 210-223.
• Evci, N., & Aylar, F. (2017). Derleme: Ölçek geliştirme çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(10), 389-412.
• Fazio, R.H., & Olson, M.A. (2003). Implicit measures in social cognition research: Theirmeaning and use. Annual Review of Psychology, 54, 297-327.
• Flood, L. N., Bulgrin, A., & Morgan, B. L. (2013). Piecing together the puzzle: Development of the societal attitudes towards autism (SATA) scale. Journal of Research in Special Educational Needs, 13(2), 121-128.
• Foley-Nicpon, M., Doobay, A. F., & Assouline, S. G. (2010). Parent, teacher and, self perceptions of psychosocial functioning in intellectually gifted children and adolescentswith autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders 40 (8), 1028–1038.
• Furnham, A., & Buck, C. (2003). A comparison of lay-beliefs about autism and obsessivecompulsivedisorder. International Journal of Social Psychiatry, 49, 287-307.
• Gözüm, S., & Aksayan, S. (2002). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: ölçek uyarlama aşamaları ve dil uyarlaması. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 4(1), 9-14.
• Gray, D. E. (2002). ‘Everybody just freezes. Everybody is just embarrassed’: Felt and enacted stigma among parents of children with high functioning autism. Sociology of Health & Illness, 24(6), 734-749.
• Güleç-Aslan, Y. (2014). Presevice mental retardation education teachers’ perceptions toward autism spectrum disorders field. Kastamonu Education Journal, 22(3), 869.
• Hertz-Picciotto, I.,& Delwiche, L. (2009). The rise in autism and the role of age at diagnosis. Epidemiology (Cambridge, Mass.), 20(1), 84-90.
• Horrocks, J. L., White, G., & Roberts, L. (2008). Principals’ attitudes regarding inclusion of children with autism in Pennsylvania public schools. Journal of autism and developmental disorders, 38(8), 1462-1473.
• Huws, J. C., & Jones, R. S. P. (2010). ‘They just seem to live their lives in their own little world’: Lay perceptions of autism. Disability & Society, 25(3), 331-344.
• Jorm, A. F. (2000). Mental health literacy: Public knowledge and beliefs about mental disorders.The British Journal of Psychiatry, 177, 396-401.
• Karabekiroğlu, K., Cakin-Memik, N., Özcan-Özel, O., Toros, F., Öztop, D., Özbaran, B., ... & Aydın, C. (2009). DEHB ve Otizm ile İlgili Bilgi Düzeyleri ve Damgalama: Sınıf Öğretmenleri ve Anababalarla Çok Merkezli Bir Çalışma. Klinik Psikiyatri, 12, 79-89.
• Katz, D. (1960). The functional approach to the study of attitudes. Public opinion quarterly, 24(2), 163-204.
• Kline, R. B. (2011). Ebooks Corporation: Principles and practice of structural equation modeling. Methodology in the social sciences. 3rd edition. New York: Guilford Press.
• Liu, Y., Li, J., Zheng, Q., Zaroff, C. M., Hall, B. J., Li, X., & Hao, Y. (2016). Knowledge, attitudes, and perceptions of autism spectrum disorder in a stratified sampling of preschool teachers in China. BMC psychiatry, 16(1), 142.
• Macaroğlu-Akgül, E. (2012). Are we ready for an inclusive classroom?: school administrators’ and teachers’ perceptions of autism. Energy education science and technology part B-Social and Educational Studies, 4(4), 1925-1934.
• Mahoney, D. (2007). College students' attitudes toward individuals with autism. Doctoral dissertation, The University of North Carolina at Chapel Hill.
• Martin, D. N. (2012), The ever-changing social perception of autism spectrum disorders in the United States. Project completed in partial fulfilment for graduation from the Honors College of East Carolina University.
• Masten, A. S., & Motti-Stefanidi, F. (2009). Understanding and promoting resilience inchildren: Promotive and protective processes in schools. In T. B. Gutkin & C. R.Reynolds (Eds.), The hand book of school psychology (4th ed.). United States: John-Wiley and Sons.
• Mavropoulou, S., & Padeliadu, S. (2000). Greek teachers’ perceptions of autism and implications for educational practice: A preliminary analysis. Autism, 4(2), 173-183.
• Mavropoulou, S., & Sideridis, G. D. (2014). Knowledge of autism and attitudes of children towards their partially integrated peers with autism spectrum disorders. Journal of autism and developmental disorders, 44(8), 1867-1885.
• McGregor, E. M., & Campbell, E. (2001). The attitudes of teachers in Scotland to the integration of children with autism into mainstream schools. Autism, 5(2), 189-207.
• Monette, D. R., Sullivan, T. J., & De Jong, C. R. (2010). Applied social research: A tool for the human services. Nelson Education.
• Odom, S.L., Li, S., Sandal, S., Zercher, C., Marquart, J.M., & Brown, W.H. (2006). Social Acceptance and Rejection of Preschool Children With Disabilities: A Mixed-Method Analysis. Journal of Educational Psychology, 98(4), 807-823.
• Otrar, M., & Argın, F. S. (2015). Öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 391-403.
• Özyürek, M. (2006). Engellilere yönelik tutumların değiştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Rakap, S., Balikci, S., Parlak-Rakap, A., & Kalkan, S. (2016). An Analysis of Turkish Pre-Service Te-achers’ Knowledge of Autism Spectrum Disorder: Implications for Teacher Preparation Programs. SAGE Open, 6(3), 2158244016668853.
• Sarrett, J. C. (2011). Trapped Children: Popular Images of Children with Autism in the 1960s and 2000s. Journal of Medical Humanities, 32(1), 141-153.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Schumacher, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A Beginners Guide to Structural Equation Modeling: SEM.
• Shakespeare, T. (1994). Cultural Representation of Disabled People : dustbins fordisavowal? Disability & Society, 9 (3),283-299.
• Shea, V., & Mesibov, G. B. (2005). Adolescents and adults with autism. Handbook of Autism and Pervasive Developmental Disorders, Volume 1, Third Edition, 288-311.
• Stafford, M.C., & Scott, R.R. (1986). Stigma deviance and social control: some conceptual issues. In The Dilemma of Difference, S.C. Ainlay, G. Becker, L.M. Coleman (eds). New York: Plenum.
• Sun, X., Allison, C., Auyeung, B., Baron-Cohen, S., & Brayne, C. (2013a). A review of healthcare service and education provision of Autism Spectrum Condition in mainland China. Research in Developmental Disabilities, 34(1), 469-479.
• Sun, X., Allison, C., Auyeung, B., Matthews, F. E., Baron-Cohen, S., & Brayne, C. (2013b). Service provision for autism in mainland China: Preliminary mapping of service pathways. Social Science & Medicine, 98, 87-94.
• Swaim, K. F., & Morgan, S. B. (2001). Children's attitudes and behavioral intentions toward a peer with autistic behaviors: Does a brief educational intervention have an effect?.Journal of autism and developmental disorders, 31(2), 195-205.
• Tavşancıl, E. (2014). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Uçar, C. (2008). Farklı gelişenleri kabul edici tutum geliştirme programının normal gelişen öğrenci tutumlarının değişimine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Yaşar, P., & Cronin, K. A. (2014). Perspectives of College of Education Students in Turkey on Autism Spectrum Disorders. International Journal of Special Education, 29(1), 61-75.
• Yazıcı, D.N., & Akman, B. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Otizmli Çocukların Kaynaştırılması Hakkındaki Düşüncelerinin İncelenmesi. Ozel Egitim Dergisi, 19(1), 105-128.
• Yeong Yu, S., Ostrosky, M., & Fowler, S.A. (2012). Measuring Young Children’s Attitudes Toward Peers With Disabilities: Highlights from the Research. Topics in Early Childhood Special Education, 32(3), 132-142.
• Yuker, H. E., & Block, J. R. (1986). Research with the Attitudes towards Disabled Persons Scales (ATDP) 1960-1985.
• Yumak, N., & Akgül, E. M. (2010). Investigating elementary school administrators’ and teachers’ perceptions on children with autism. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 910-914.