Dumlupınar Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Öğretmen Adayı Öğrencilerinin Pedagojik Bilgi ve Beceri Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 1 - 12, 29.12.2024

Shohrat Penjiyev Kemal Okay Battal Baybars Recep Eynur

Öz

Çağdaş eğitim anlayışına göre, öğrenme sürecinin ana elemanı öğretmen değil, öğrencidir. Öğretmenin görevi, öğrencilerin bilişsel aktivitelerini artırmada onlara rehberlik etmektir. Öğretmenin bunu yapabilmesi için, öğrenme süreci hakkında, yani öğrenmenin nasıl gerçekleştiği konusunda bilgi sahibi olması gerekmektedir (Taşkesenliğil ve ark., 2008). Bu çalışmada ise beden eğitimi öğretmen adaylarının bu konuda hangi düzeyde yeterli oldukları saptanmaya çalışılmıştır. Alan yazın incelendiğinde spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin genel olarak pedagojik bilgi ve beceri düzeylerinin üzerine düşülmediği daha çok alt yeterliliklerin boyutunun incelendiği görülmektedir. Bu alanda yapılan çalışmaların sıklıkla öğretmen adaylarının pedagojik formasyon aldıktan sonraki tutumlarına yoğunlaştığı görülmektedir. (Alıncak ve Şahin, 2020; Demir, Hazar, Namlı ve Türkeli, 2017; Arı,2017; Boz, Çakır, Engür, Kiremitçi, Vurgun,2022) Aynı zamanda beden eğitimi öğretmen adaylarının geleceğe yönelik tutum ve kaygılarının da alan yazında sıkça işlendiği, öğretmenlik yeterlilikleri kapsamında iletişim becerileri gibi alt basamakların tek tek incelendiği görülmektedir. (Kaya, Özmaden, 2022; Kocaer,2019) Spor bilimleri fakültesi öğretmen adaylarının pedagojik bilgi ve beceri düzeylerinin incelendiği bir çalışmaya ise rastlanılmamaktadır. Bu sebeple bu çalışma Dumlupınar Üniversitesi başta olmak üzere spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin pedagojik bilgi ve beceri düzeylerine betimsel bir yaklaşımla alan yazında katkı sağlayacaktır.
Dumlupınar Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğretmen adaylarının pedagojik bilgi ve beceri düzeylerinin incelendiği bu çalışma nicel bir araştırma olup, araştırma betimsel nitelikte genel tarama modelinde desenlenmiştir. Tarama modeli, var olan durumu aynen resmetmeyi; deneme modeli ise tahmin edilen sebep sonuç ilişkisini sınamak üzere, var olan durumun kontrollü olarak değiştirilmesini esas alır (Karasar, 2005). Karasar (2010) tarama modelini, geçmişte ya da halen var olan bir durumu ortaya çıkarmayı amaçlayan bir çalışma olarak tanımlamaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu, araştırmaya gönüllü olarak katılan 151 spor bilimi fakültesi öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, Aralık 2022- Ocak 2023 tarihleri arasında çevrimiçi ortamda Google docs form alt yapısı kullanılarak toplanmıştır. Online ankete 151 beden eğitimi öğretmeni katılmıştır.
Öğretmen adayı öğrencilere Wong, Chong, Choy ve Lim (2012) tarafından geliştirilen; Gökçek ve Yılmaz (2019) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Öğretimde Pedagojik Bilgi ve Beceri ölçeği uygulanmıştır. Aslında alanyazında anket adı altında kullanılan veri toplama araçlarının çok büyük bir çoğunluğu ölçektir. Ölçekler, belirli bir psikolojik yapıyı ölçmek için geliştirilen, bazen o psikolojik özelliğe ilişkin toplam puan elde edilebilen bazen sadece alt ölçekler bazında değerlendirilebilen veri toplama araçlarıdır. Ölçekler kişilerin tutum, davranış ve eğilimleri gibi soyut kavramların ölçülebilmesi için kullanılmakta ve bazen bazı alt boyutlardan oluşabildiği gibi tek boyutlu da olabilmektedir (Yılmaz,2020). Bu çalışmada alt ölçekleri bulunan anket uygulanmıştır. Ölçek toplamda 37 madde ve 6 alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin çalışma içinde yapılan analizde genel güvenirlik katsayısı 0,99 olarak bulunmuştur.
Verilerin analizlerinde betimsel istatistik tekniklerinin yanı sıra normal dağılım gösteren nicel verilerin ikili grup karşılaştırmalarında “Student t-Test” normal dağılım gösteren üç ve üzeri grupların karşılaştırmalarında ise “One-way Anova” testi kullanılmıştır. Test sonuçlarına göre anlamlı bulunan farklara ilişkin etki büyüklüğünü belirlemek için Cohen d ve eta-kare (η2) değerleri incelenmiştir (Cohen, 1988).
İncelemenin sonucunda cinsiyet değişkenine göre öğrencinin öğrenmesi ve ders planlama ölçeklerinde gruplar arasında anlamlı farklılık gözlenmemiştir. Ancak öğretim desteği, farklılıklarda uzlaşı, sınıf yönetimi ve özen ve ilgi alt ölçekleri ve toplam sonuçta kadın katılımcıların lehine anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir.
Araştırmaya katılan beden eğitimi ve spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin yaş değişkenine göre pedagojik bilgi ve beceri düzeylerinin incelenmesi sonucunda ise 18 yaş grubunun tüm 20,21,22 ve 23 yaş aralığındaki gruplar arasında anlamlı düzeyde bir farklılığın olduğu tespit edilmiştir. Sınıf değişkenine bakıldığında ise her alt ölçeğin tamamında 4. sınıf öğrencilerinin lehine anlamlı bir farklılık gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pedagojik bilgi ve beceri, Spor Bilimleri Fakültesi, Pedagoji, Öğretmen Adayı, Beden Eğitimi ve Spor

Kaynakça

• Alıncak, F., & Şahin, B. (2020). Pedagojik formasyon eğitimi alan beden eğitimi öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(22), 97-103. https://doi.org/10.31589/JOSHAS.244
• Aynas, N., & Yar Sevmiş, B. (2024). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe hazır oluş düzeyleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 213-228. https:// doi.org/10.47525/ulasbid.1416987
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Öğretmenlik Mesleği ve Genel Yeterlilikleri. içinde MEB. Milli Eğitim Bakanlığı. http:// oygm.meb.gov.tr/www/ogretmenlik-meslegi-genel-yeterlikleri/icerik/39
• Bölek, A., & Coşkun Şentürk, G. (2024). Müzik Öğretmeni Adaylarının Beş Büyük Kişilik Özelliklerinin Çalgı Öz Yeterlik Durumlarını Yordaması. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 421-446. https://doi. org/10.34056/aujef.1192106
• Clark, M. R. (2018). Student Teacher Knowledge Development of Environmental Context. içinde ProQuest Dissertations and Theses. https://search.proquest.com/docview/2117244395?accountid=15272
• Dilek, Ç. (2020). Öğretmen adaylarının program okuryazarlık düzeyleri ile pedagojik bilgi ve beceri düzeylerinin incelenmesi [Master Thesis]. içinde Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi (C. 5, Sayı 1). Educational Science Institute.
• Filiz, G., Kutluca, A. Y., & Üstün, E. Y. (2022). Okul öncesi öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgi düzeyleri ve teknoloji metaforlarının incelenmesi. Gazi Journal of Education Sciences, 8(3), 490-522. https://doi. org/10.30855/gjes. 2022.08.03.006
• Gökçek, T., & Yılmaz, A. (2019). The adaptation of the pedagogical knowledge and skills survey into Turkish: Validity and reliability study. Turkish Journal of Education, 8(1), 52-70. https://doi.org/10.19128/turje.459678
• Jondeau, E., & Rockinger, M. (2003). Conditional volatility, skewness, and kurtosis: existence, persistence, and comovements. Journal of Economic Dynamics and Control, 27(10), 1699 1737. https://doi.org/10.1016/S0165- 1889(02)00079-9
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi (5. Baskı). Ankara: Nobel.
• Karayazı, T. (2020). Beden eğitimi öğretmenlerinin atanma usullerine göre örgütsel bağlılık, mesleki stres ve diğerkâmlık düzeylerinin incelenmesi (B. R. Eynur, Ed.; 1. Baskı). Efe Akademi.
• Kardaş, N., Önen, S., Duman, M., Fidan, A., Gökdemir, S., Erkıran, H., Koç, H., Terzi, Y., Korkmaz, A., Korkmaz, M., Akyüz, Z., Yurt, N., Uluğtekin, M., Güzel, A. O., Görsoy, Ş., Demirsoy, H., & Başbuğ, N. (1995). Örnekleriyle Türkçe Sözlük. içinde L. Karahan, Ş. Karakaş, H. R. Topsakal, & İ. Çelik (Ed.), Türk Dil Kurumu (1. Baskı). Milli Eğitim Bakanlığı Yayımlar Dairesi Başkanlığı.
• Kızılaslan Tunçer, B., & Şahin, Ç. (2019). Öğretmen adaylarının eğitim programına ilişkin bilgi düzeylerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 247-260. https://doi.org/10.17556/erziefd.511367
• Leyla, K., Özmaden, M., & Yıldız, Y.(2022). Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinde İşsizlik Kaygısı ve Okula Yabancılaşma. Efe Akademi Yayınları.
• McNeil, J. D. (2014). Contemporary curriculum: ın thought and action (8. Edition). Wiley. https://books.google.com.tr/ books?id=PPSyBwAAQBAJ
• Özden, Y. (2000). Eğitimde yeni değerler (8. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Shulman, L. (1987). Knowledge and teaching:foundations of the new reform. harvard educational review, 57(1), 1-23. https://doi.org/10.17763/haer.57.1.j463w79r56455411
• Şenocak, E., Taşkesenligil, Y., & Sözbilir, M. (2008). Probleme dayalı öğrenme teorik temelleri. milli eğitim, 36(177), 50-64. http://search/yayin/detay/74767
• Türkeli, A., Hazar, Z., Demir, G. T., & Namlı, S. (2017). Beden eğitimi ve spor alanında pedagojik formasyon alan öğrencilerin empatik eğilim düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(4), 12-19. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaunjss/issue/32639/348693
• Yıldız, A. B., Arı, Ç., & Yılmaz, B. (2017). Üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumlarının incelenmesi (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Örneği). Muş Alparslan Üniversitesi Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 35–45.
• Yılmaz, K. (2020). Türkiye’de eğitim yönetimi araştırmalarında kullanılan bazı veri toplama araçları ile ilgili bir değerlendirme. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(1), 1-18.