Fârâbî'nin Ahlâk Felsefesinde Değerlerin Kaynağı Sorunu

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 29, 393 - 414, 01.06.2015

Hasan Hüseyin Bircan

Öz

Fârâbî'nin değerlerle ilgili görüşü yetkinlik ve mutluluk öğretisine dayanmaktadır. Yetkinlik ve mutluluk öğretisi ise Faal Aklın feyezânına açık olmayı, onunla ittisal kurup ondaki akledilirleri almayı ve sonunda da onun derecesine yükselip melekût âlemine katılmayı gaye olarak göstermektedir. Böylece aklın yetkinlik dereceleri, Faal Akıl ve er-Reîsü'l-evvel hakkındaki görüşleriyle, Fârâbî'nin, yetkinlik ve mutluluğu, Faal Akılla ittisal kurmaya bağlamakla değerlerin kaynağını, en azından ilkeler bakımından aşkın bir kaynağa dayandırıyor görünmektedir. İşte bu çalışmada, Fârâbî'nin değerlerin kaynağını gerçekten bu anlamda aşkın bir kaynağa dayandırıp dayandırmadığı sorunu ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Değer, Ahlak, Farabi, İyi ve kötü, Akıl

The Problem of Sources of Values in the Moral Philosophy of Fârâbî

Öz

Anahtar Kelimeler

Value, Morals, Farabi, Good and Bad, Mind

Kaynakça

• Fârâbî, E. N. (1992). Tahsîlü’s-saade. (Thk. C. Ali Yasin). el-Amalü’l-felsefiyye içinde, Beyrut. [=Fârâbî, E. N. (1999). Mutluluğun Kazanılması, Çev. Ahmet Arslan. Ankara: Vadi Yayınları].
• Fârâbî, E. N. (1986a). el-Medînetü’l-fâzıla, (Nşr. Nasri Nadir). Beyrut.
• [=Fârâbî, E. N. (1997). İdeal Devlet, Çev. A. Arslan, Ankara: Vadi Yayınları].
• Fârâbî, E. N. (1986c). es-Siyâsetü’l-medeniyye. (Nşr. Fevzi M. Neccar). Beyrut.
• Fârâbî, E. N. (1986b). Füsûlün Müntezea. (Nşr. M. F. Neccar). Beyrut.
• Fârâbî, E. N. (1997). Fusulü’l-medeni. (Çev. Hanifi Özcan). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları].
• Fârâbî, E. N. (1987). et-Tenbîh alâ sebîli’s-saade, (Thk., S. Halifat). Amman.
• Fârâbî, E. N. (1992). Mutluluk Yoluna Yöneltme.(Çev. Hanifi Özcan). İzmir].
• Fârâbî, E. N. (1986d). Kitâbü’l-mille. (Nşr. Muhsin Mehdi), Beyrut: Dâru’l-Meşrık.
• Fârâbî, E. N. (2002). “Kitabü’l-mille (Din Kitabı)”. (Çev. Fatih Toktaş), Dîvân, 2002/1, Sy. 12].
• Fârâbî, E. N. (1983). Risâle fi’l-Akl. (Nşr. S. J. Maurice Bouyges), Beyrut.
• Fârâbî,E. N. (2003). “Aklın Anlamları.” İslâm Filozoflarından Felsefe Metinleri içinde. (Ed. ve Çev. Mahmut Kaya). İstanbul: Klasik Yayınları].
• Fârâbî, E. N. (2003). Felsefenin Temel Meseleleri. İslâm Filozoflarından Felsefe Metinleri içinde, (Ed. ve Çev. Mahmut Kaya). İstanbul: Klasik Yayınları.
• Bircan, H. H. (2001). İslâm Felsefesinde Mutluluk. İstanbul: İz Yayınları.
• Bircan, H. H. (2008). Farabi’ye Göre İnsanın Yetkinliği ve En Yetkin İnsan (Er- Reisü’l-Evvel). Bilge Adamlar. Yıl: 6, Sayı 19-20.
• Saliba, C. (1982). el-Mu‘cemü’l-felsefiyye. I-II. Beyrut.