Values Involved in Turkish Lesson Curriculum in Second Stage of Elementary Education

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 29, 535 - 559, 01.06.2015

Feride İdi Tulumcu Fatih Mehmet Tulumcu

Öz

Anahtar Kelimeler

Turkish lesson curriculum, Values

İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Dersi Programlarında Yer Alan Değerler

Öz

Bu araştırmanın amacı; Cumhuriyet Dönemi ilköğretim ikinci kademe Türkçe dersi programlarında yer alan değerleri incelemektir. 1924 ile 2013 yılları arasında orta kademe için kullanılan Türkçe dersi öğretim programları ( 1924, 1929, 1931, 1938, 1949, 1962, 1981, 2006 Türkçe öğretim programları) incelenmiştir. Araştırma verileri Yaman'ın (2009) 62 maddeden oluşan "Ders Kitaplarındaki Değerler Formu (DKDF)" dikkate alınarak elde edilmiştir. Formda değerler estetik, teorik, iktisadi, siyasi, sosyal ve dini değerler olmak üzere altı grupta toplanmıştır. Verilerin işlenmesinde doküman incelemesi kullanılmış, veriler içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Bu araştırmanın sonucunda Türkçe programlarında en çok sosyal değerlere vurgu yapıldığı ortaya çıkmıştır. Tüm programlarda edebi metinler, estetik değerlerin kazandırılmasında en önemli araç olarak karşımıza çıkmaktadır. 2006 Türkçe Dersi programıyla estetik değerlerin sadece edebi metinler ile ele alınamayacağı fikri ön plana çıkmış; sürekli değişen ve gelişen teknolojinin etkisinin de göz önünde bulundurulması gerekliliği vurgulanmıştır. Siyasi değerler, dönemin özellikleri de göz önünde bulundurularak Türkçe dersi programlarına yansıtılmış, günümüze gelene kadar ise özellikle 2006 İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda siyasi değerler evrensel bir boyutta ele alınmıştır. Teorik değerlerin yapılandırmacı yaklaşımın da etkisiyle 2006 programında ayrıntılı bir biçimde ele alındığı ve bu değerlerin sistematik olarak programa yansıtıldığı görülmüştür. Etkinlik temelli ve öğrenci merkezli yaklaşımın temel dil becerilerinin kazandırılmasında en önemli faktör olarak kendini göstermesi ile birlikte teorik değerler, 2006 programı ile ulaşılması beklenen temel becerilerin belirlenmesinde en önemli etken olarak karşımıza çıkmasına sebep olmuştur. Bütün programlarda dini ve iktisadi değerlere diğer değerlere oranla daha az yer verildiği görülmüştür. Araştırmanın bulguları literatür ışığında yorumlanmış ve birtakım öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe dersi programları, Değerler

Kaynakça

• Akyol, Ş. (2010). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Sevgi Temasının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Allport, G. W.,Vernon, P. E. ve Lindzey, G. (1960). A study of values. Boston: HoughtonMifflin.
• Bulut, S. (2011). Atasözlerinin Değerler Eğitimindeki Yeri. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Demirel, Ö. (2010). Eğitim Sözlüğü. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Demirel, Ö. (2012). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Demirtaş, T. (2012). Nasreddin Hoca Fıkralarının Estetik Değeri. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Ekşi, H. ve Katılmış, A. (2011). Karakter Eğitimi El Kitabı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Eyüp, B. (Ekim,2011). Cumhuriyetin Kuruluşundan Günümüze Türkçe Dersi Öğretim Programlarında Değerler [Bildiri], Değerler Eğitimi Sempozyumu, Eskişehir.
• Girgin, Y. (2011). Cumhuriyet Dönemi (1929-1930, 1949,1981) Ortaokul Türkçe Öğretimi Programlarının İçerik Genel ve Özel Amaçlarıyla Karşılaştırmalı Gelişim Düzeyi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 11-26.
• Güngör, E. (1998). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar Ahlak Psikolojisi Ahlaki Değerler ve Ahlaki Gelişme. Profesörlük Tezi. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güven, S. (2013). İlköğretim Ders Programlarının Öğrenciye Kazandırılması Hedeflenen Değerler Açısından İncelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(14), 355-374.
• Hökelekli, H. (2013). Ailede, Okulda, Toplumda Değerler Psikolojisi ve Eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Karatay, H. (2011). Karakter Eğitiminde Edebi Serlerin Kullanımı. TurkishStudies - International PeriodicalForTheLanguages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(1), 1398-1412.
• Kuçuradi, İ. (2013). İnsan ve Değerleri. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Kurtdede-Fidan, N. (2009). Öğretmen Adaylarının Değer Öğretimine İlişkin Görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim, 2(2), 1-18.
• Lickona, T. (1991). Educating for character: How school can teach respect and responsibility. New York: Bantam.
• Maarif Vekâleti, (1340). Lise Birinci Devre Müfredat Programı. İstanbul: Matbaa- Amire.
• Maarif Vekâleti, (1929). Orta Mektep ve Liselerin Türkçe Müfredat Programı. Ankara: Yeni Gün Matbaası.
• Maarif Vekâleti, (1931). Ortamektep Müfredat Programı (1931-1932 ders senesi tadilatı). İstanbul: Devlet Matbaası.
• MEB, (1938). Ortaokul Programı. Ankara: Mili Eğitim Basımevi.
• MEB, (1949). Ortaokul Programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (1962). Ortaokul Programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (1981). İlköğretim Okulları Türkçe Eğitim Programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB, (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Pamuk, A. (2007). Karakter Eğitimi Programları ve Eleştirisi: İnsan Temelli Evrensel Ahlâk Yasası Mümkün mü? Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 42-47.
• Şen, Ü. (2008). Altıncı Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 763-780.
• Temizyürek, F. ve Balcı, A. (2006). Cumhuriyet Dönemi İlköğretim Okulları Türkçe Programları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• TDK, (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yaman, H., Taflan, S. ve Çolak, S. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(18), 107-120.
• Yıldırım, A. Ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S. ve Öcal, A. (2010). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Değer Yönelimleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 407-416.
• Yiğittir, S. (2011). Değerler Eğitimi Neden Ve Nasıl. Gönüllü Eğitim Dergisi, 17, 36-39.