Values in the Content of Fourth Grade Turkish Textbooks

Yıl 2014, Cilt: 12 Sayı: 27, 217 - 259, 01.06.2014

Fatm Susar Kırmızı

Öz

Anahtar Kelimeler

Values education, Turkish lesson, Lesson book

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Metinlerinde Yer Alan Değerler

Öz

Türkçe dersinde temel bir öğrenme aracı olan metinler güncel ve geçmiş yaşamdan izler taşıdığı, kişiler arası etkili iletişime vurgu yaptığı için genç kuşaklara kazandırılmak istenen değerlerin iletilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. İlkokul çağın içerisinde bulunulan dönem itibariyle değer eğitimi açısından özel bir öneme sahiptir. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim 4. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan metinleri inceleyerek var olan değerleri belirlemektir. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi tercih edilmiştir. Değerlerin belirlenmesinde Aydın ve Akyol Gürler (2012) tarafından yapılan sınıflandırma temel alınmıştır. Çalışmada, kitapta yer alan metinlerin tümü incelenerek değerler ve değerlerin yer aldığı tümcelere ilişkin örnek alıntılara yer verilmiştir. Metinlerde yer alan değerler dört ana grupta toplanmıştır. 1. Sosyal yaşama ilişkin değerler; 2. Evrensel düşüncenin gelişimine ilişkin değerler; 3. Ülkeye bağlılığa ilişkin değerler; 4. Kişinin kendisini tanımasına ilişkin değerler. Türkçe Dersi kitabında yer alan metinlerde en çok vurgulanan üç alt değer sırasıyla doğa sevgisi/doğal çevreye duyarlılık (% 35), iyimser olma/olumlu düşünebilme (% 27,5), millet sevgisi (% 22,5) değerleridir.

Anahtar Kelimeler

Değerler eğitimi, Türkçe dersi, Ders kitabı

Kaynakça

• Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının (değerlerinin) İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, M. Z. ve Akyol Gürler, Ş. (2012). Okulda Değerler Eğitimi. İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Bacanlı, H. (2006). Duyuşsal Davranış Eğitim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Batur, Z., Gülveren, H. ve Bek, H. (2010). Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi Örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49.
• Belet, D. ve Deveci, H. (2008). Türkçe Ders Kitaplarının Değerler Bakımından İncelenmesi. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu: 2-4 MayısÇanakkale: Bildiriler. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Cemiloğlu, M. (2003). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Çelikkaya, H. (1996). Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Dönmez, C. (2006). Değerler Eğitiminde Kahramanların Kullanımına Bir Örnek: Mustafa Kemal Atatürk. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(2), 113-133.
• Ekinci Çelikpazu, E. ve Aktaş, E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Değer İletimi Açısından İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, 6(2), 413- 424.
• Genç, S. Z. ve Eryaman, M. Y. (2008). Değişen Değerler ve Yeni Eğitim Paradigması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 89-102.
• Kavcar, C. (1999). Edebiyat ve Eğitim (3. bs.). Ankara: Engin Yayıncılık.
• Kızılçelik, S. ve Erjem, Y. (1994). Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü. Ankara: Atilla Kitabevi.
• Kolaç, E. (2010). Hacı Bektaş Veli, Mevlana ve Yunus Felsefesiyle Türkçe Derslerinde Değerler ve Hoşgörü Eğitimi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 55, 193-208.
• Köylü, M. (2006). Küreselleşme ve Ahlaki Değerler. Y., Mehmedoğlu ve A. U. Mehmedoğlu (Ed.). Küreselleşme Ahlak ve Değerler. İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Kuzgun, Y. (1992). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Ankara: ÖSYM.
• MEB. (2005). Türkçe Dersi Öğretim Programı (1-5. Sınılar). Erişim: 13.03.2012, http://ttkb.meb.gov.tr/program
• Öz, E. ve Öz, S. (2011). İlköğretim 4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı. Ankara: Bilim ve Kültür Yayınları.
• Özbay, M. ve Karakuş Tayşi, E. (2011). Dede Korkut Hikâyeleri’nin Türkçe Öğretimi ve Değer Aktarımı Açısından Önemi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(1), 23-31.
• Robb, B. (1998). What Is Values Eduation- And So What? The Journal of Values Education, 1, 1-11.
• Sevinç, M. (2006). Evrensel ve Yerel Değerlerin Eğitime Yansımaları. Y., Mehmedoğlu ve A. U. Mehmedoğlu (Ed.). Küreselleşme Ahlak ve Değerler. İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Şen, Ü. (2007). Milli Eğitim Bakanlığının 2005 Yılında Tavsiye Ettiği 100 Temel Eser Yoluyla Türkçe Eğitiminde Değer Öğretimi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şen, Ü. (2008). Altıncı Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 763-779.
• Tan, H. (2000). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Teori ve Uygulama. İstanbul: MEB Yayınları.
• TDK. (2012). Büyük Türkçe Sözlük. Erişim: 18.08.2012, http://www.tdk.gov.tr
• Turan, S. (2012). Sorgulanan Eğitim: Bir Yaşam Alanı Olarak Okul. Erişim: 06.08.2012, http://kursiyernet.meb.gov.tr/kursiyer/
• Varol, N. (2007). Doğal ve Teknolojik Afetler Konusunda Toplumun Bilinçlendirilmesi ve “Afem’in” Rolü. TMMOB Afet Sempozyumu: 5-7 Aralık 2007- Ankara:Bildiriler.
• Yaman, H., Talan, S. ve Çolak, S. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (18), 107-120.
• Yazıcı, K. (2012). Değerler Eğitimine Genel Bir Bakış, Türklük Bilimi Dergisi Araştırmaları,19, 499-522.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.