Literacy as a Personal and Social Value

Yıl 2009, Cilt: 7 Sayı: 17, 9 - 26, 01.06.2009

Murat Aşıcı

Öz

As a common concept of many fields such as philosophy, economics, anthropology,
sociology, psychology and theology, the “value” is defined differently in each
discipline. And at various disciplines, this concept is considered and processed through
different aspects. Particularly, in philosophical, sociological and educational sciences
“value” is examined more closely and implicitly.
All definitions and explanations of “value” in different disciplines, allow us to understand
the “literacy” as an educational concept through more qualified and broader perspective.
We need such a perspective; because literacy is regarded as the basic reading
and writing skills in our country.
Started in 1970s and survived until 1990s, the theories and researches that focused
within the frameworks of concepts “interaction” and “socialization” has changed the
definition of literacy and made it different.
Today, literacy is a term of education expressing the communication skills and attitudes.
At the same time, it is the personal development subject that includes the person’s
knowledge and skills to be used in the field of social and cultural issues. Moreover, literacy
is defined as personal and social values that make people have creative and deeper
values and find solutions the community’s problems and contribute to the advancement
of society.
After the 1990s, framework of the concept of literacy has continued to expand. Depending
on technological developments, variations in living conditions in cities and
new needs arisen, in developed societies, different literacy has begun to be concerned.
Computer literacy, technology literacy, internet literacy, media literacy have emerged
as various types of literacy. On the other hand, types of literacy such as information
literacy, cultural literacy and universal literacy have developed.
Literacy is a personal and social value on which non-governmental organizations and
public educational institutions are trying to develop all over the world.
The child’s interest in this value is emerging in the early years when he or she begins
to be interested in reading and writing. Child’s first perceptions, manners and experiments
related literacy starts and are shaped within the family. Family is a very important
institution for the development of child’s literacy knowledge, skills and attitudes. However,
in many researches, it seems that the family alone is not enough for the children
to be literate. In addition, it is highlighted that educational institutions and families
with non-governmental organizations and educational institutions must act together in
cooperation with the family. This emphasis then has revealed as concept of the family
literacy.
As a result, in today’s conditions, for our country to have an advanced and literate
society, it depends on giving special attention to literacy in all educational institutions,
including education in the families and schools and efforts of non-governmental organizations.
It is responsibility of non-governmental organizations and the state as well as
the people to make this leap

Anahtar Kelimeler

Values, Personel values, Family values, Society values, Literacy, Family literacy.

Kişisel ve Sosyal Bir Değer Olarak Okuryazarlık

Öz

Değer kavramı eğitim, iktisat, felsefe, antropoloji ve sosyoloji gibi çeşitli bilimlerin ortak kavramlarından biridir. Okuryazarlığın bu kavramın anlam çerçevesine girip girmediği tartışmalı bir konudur. Ancak insanın değer üreten bir varlık olması ve okuryazarlığı beğendiği, önem verdiği, istediği ve faydalı bulduğu bir davranış olarak tanımlaması bu kavramı kişisel bir değer olarak tanımlamamızı kolaylaştırabilir. Okuryazarlığın sosyal hayattaki bütün ilişkilere özel bir anlam yüklemesi de onu sosyal bir değer olarak düşünmemize imkân verebilir.Bu çalışma öncelikle okuryazarlık kavramının tarihsel süreç içinde nasıl tanımlandığına dair bir sürecin izini sürmektedir. Ayrıca toplumun değer atfettiği bir durumun (okuryazarlığın) zamanla bir değere dönüşüp dönüşemeyeceğini; bununla birlikte insanın varlığını gerçekleştirme yolu olarak kullandığı okuryazarlığın ardındaki düşüncenin bir değer olup olmadığını sorgulamaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Değer, Kişisel değerler, Aile değerleri, Toplum değerleri, Okuryazarlık, Aile okuryazarlığı

Kaynakça

• Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Ankara: Anı Yayınları.
• Ayverdi, İ. (2005). Misalli büyük Türkçe sözlük, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Bobaroğlu, M. (2001/2002). Değer üreten varlık olarak etik insan. Us Dergisi (Değerler Sorunu Özel Sayısı), 6, 77-87.
• Collins, N. D. (1994). Metacognition and reading to learn, Eric Clearinghouse on Reading English and Commmunication Bloomington IN.
• Ege, P. (2006). Çocuklarda okuryazarlık gelişimi. Çoluk Çocuk Dergisi, 65, 6-10.
• Hirsch, E.D. (2002). Cultural literacy. New York: Houghton Miffin Company.
• Oğuz, Ş. (2007). Evrensel Okuryazarlık. http://milliyet.com.tr/1997/02/12/yazar/oguz.html (24.02.2007) tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Özensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 217-239.
• Ekşi, H. (2003). Temel insanî değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), s.79-96.
• Güneş, F. (1997). Okuma–yazma öğretimi ve beyin teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
• Gürdal, O. (2000). Yaşamboyu öğrenme etkinliği: Enformasyon okuryazarlığı. Türk Kütüphaneciliği Dergisi. 14(2), 176-187.
• Köylü, M. (2006). Değerler eğitimine doğru. Eskiyeni Dergisi, 3, 86-93.
• Kucuradi, İ. ( 1998). İnsan ve değerleri. Ankara: Türk Felsefe Kurumu Yayınları.
• Lankshear, C. (1999). Literacy studies in education: Disciplined developments in a post-disciplinary age. Publised in M. Peters (Ed.), After the Disciplines. Grenwood Press.
• Misalli büyük sözlük (2005). İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Miller, G.A. (1998). The challenge of universal literacy. Science Magazine, 241,1293-1299.
• Nergis, A. (2008). İlköğretim Birinci sınıf öğrencilerinin ön okuryazarlık davranışları ile annelerinin okuryazarlığa olan ilgisi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• The Oxford Turkish dictionary, (1993). İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• The Oxford Turkish dictionary, (1992). İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Öztunç, S. (1994). Okuma kavramları testi’nin Türk çocuklarına uyarlanması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Padak, N., & Rasinski, T. (1994). Family literacay: What is it? Kent State University, Occasianal Paper #3, September .
• Savaş, B. (2006). Okuma eğitimi ve çocuklarda dil gelişimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Watson, J.S. (2004). Family literacy: Support for young readers and their parents. School Library Media Activities, 20(8), 24- 48.