On Religious School(er)s: The Modern Resources of Theologİcal Heritage

Yıl 2004, Cilt: 2 Sayı: 6, 116 - 132, 01.04.2004

Necdet Subaşı

Öz

Religious High Schools and their population, zvhich havc ahvays been
on the focus of strong discussions during the period of Republic, are investigatcd
on their identily search and theological foundations. The birth of these
schools is merely seen as a part of a strategic attempt of Kemalism to be able it
to elineh in civil society. Often, this type of an explanation also underlines the
vision of these schools that comes out of a resultant from social demands, reactions,
and sensitivity. Wİthout doubl, this relationship is also aimîng to
strengthen the modernity of the schools. Hozoever, the contribution of the nem
actors of religious zuorld to religion and the daily life has alzvaysbeen a point of
discussion. This research aimed to build a map that enables to reviezv the religious
schools in order to strengthen them on their theological accumulation.

Anahtar Kelimeler

Religious High Schools, Being Religious High Schooler, Theology, Theological Building, Jdentity.

İmam Hatip(li)ler Üzerine: Teolojik Birikimin Modern Kaynakları

Öz

Bu incelemede, Cumhuriyet Dönemi boyunca her zaman sıcak bir tartış-
ma konusu olan İmam Halîp Okulları ve imam hatipliler, kimlik arayışları ve buna
çok kere yön veren teolojik birikimleri temelinde ele alınmaktadır imam hatiplerin
ortaya çıkışı, Kemalizm'in verili sivil topluma tutunma stratejisinin bir par-
çası olarak görülür. Söz konusu açıklama, imam hatiplerin toplumsal talep, tepki
ve hassasiyetlerin bir bileşkesi olarak ortaya koyduğu vizyonun da sık sık altı-
nı çizer. Hiç kuşkusuz bu ilişkisellik, imam hatiplerin modern vurgusunu da güç-
lendirme amacı taşır. Ancak teolojik inşa ya da bilinen anlamıyla din dünyasının
yeni aktörlerinin gündelik hayata ve dinsellige katkıları her zaman tartışma yaratır.
8u çalışma söz konusu tartışmayı, mevcut gerilim modunun dışında kalarak
sürdürmeyi ve imam hatipleri teolojik birikim temelinde gözden geçirmeye imkân
verecek bir harita oluşturmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

İmam Hatip Lisesi, İmam Hatiplilik, Teoloji, Jeolojik İnşa, Kimlik.

Kaynakça

• Akşit, B. (1993). Türkiye'de Islâmi eğitim: Osmanlı'nın son dönemlerinde medrese reformu ve Cumhuriyet'te imam hatip okulları (çev. Ö. Arikan). Çağdaş Türkiye'de İslâm -din, siyaset, edebiyat ve laik devlet (Ed. R. Tapper) içinde. İstanbul: Sarmal. Aktay Y. (2000). Cumhuriyet döneminde din politikaları ve din istismarı. İslâmiyât, 3 (3), 29-36.
• Atacan, F. (2000). 28 Şubat 1997: Türk-İslâm Sentezi'nin Sonu. Mübeccel Kırayİçin Yazılar (Haz. F. Atacan, F. Ercan, H. Kurtuluş & M. Türkay) içinde. İstanbul: Bağlam.
• Aydınlar Ocağı. (1981). Milli eğitim ve din eğitimi, ilmî seminer tebliğler, müzakereler, sonuçlar. İstanbul: Aydınlar Ocağı.
• Ayhan, H. (1999). Türkiye'de din eğitimi (1920-1998). İstanbul : İFAV
• Baloğîu, Z. (1990). Türkiye'de eğitim- İstanbul: TÜSİAD.
• Bolay, S. veTÜrköne, M. (1995). Din eğitimi raporu. Ankara: Ankara Merkez İmam Hatip Lisesi Öğrencileri ve Mezunları Vakfı.
• Ceyhun, D. (1999). Kod adı: Ulu hakan: Türk aydınının dramı (Medrese'den imam Hatip'e) (2. baskı). İstanbul: Sisçani Yayınları.
• Çarkoğlu, A. & Toprak, B. (2000). Türkiye'de din, toplum vesiyaset. İstanbul: TESEV
• Dağ, M. (1981). Türkiye'de din eğitiminin bazı sorunları. Atatürk'ün 100. Doğum Yılında Türkiye'de 1. Din Eğitimi Semineri- Ankara: İlahiyat Vakfı.
• Dînçer, N. (1998). İmam-hatip okulla.il meselesi: 1913'ten günümüze (haz. M. E. Düzdağ). İstanbul: Şule Yayınları.
• Ensar (Ed.) (1995). Kuruluşunun 43. yılında, imam hatip liseleri. İstanbul: Ensar Yayınları.
• Erdil, K. (1974). İmam-hatip okulları ve Diyanet İşleri Başkanlığı nın istihdam-ihtiyaç sorunu -IX. Millî Eğitim Şûrası-, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Erdoğan, M. (2004). Tefrik-i tedrisata ihtiyaç var. Liberal Düşünce Topluluğu http://www.liberal-dt.org.tr/guncel/Erdogan/me_tefriki%20tedrisat.htm web adresinden 08.05.2004 tarihinde edinilmiştir.
• Fuller, G. E & Lesser lan, O. (1996). Kuşatılanlar İslam veBatı'nın jeopolitiği (çev. O. Arıkan). İstanbul: Sabah Yayınları.
• Heper, M. (1996). Türkiye'de İslâm, siyasal sistem ve toplum (çev. M. lllucan). Türk siyasal hayatının gelişimi (Ed. E. Kalaycıoğlu &. A. Y. Sarıbay). İstanbul: Beta.
• Jaschke, G. (1972]. Yeni Türkiye'de İslâmlık (çev. H. Örs). İstanbul: Bilgi.
• Kaplan, İ. (1999). Türkiye'de milli eğitim ideolojisi ve siyasal toplumsallaşma üzerindeki etkisi. İstanbul: İletişim.
• Karaman, M. (1997). Sosyo-kültürel değişme sürecindç din eğitimi -1920-1930 dönemi cumhuriyet inkılapları Açısından bir değerlendirme™. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karpat, K. (1996). Türk demokrasi tarihi sosyal, ekonomik, kültürel temeller [2. baskı). İstanbul: Ala.
• Klemm, D. E. (2002). Teolojik tartışmanın retoriği. Retorik heımeneutik ve sosyal bilimler -insan bilimlerinde retoriğe dönüş- (Ed. ve çev. H. Arslan). İstanbul: Paradigma.
• Köker, L. (1990). Modernleşme, Kemalizm ve demokrasi. İstanbul: İletişim.
• Mardin, Ş. (1992). Türkiye'de din ve siyaset. İstanbul: İletişim.
• MEB (1999). İmam-hatip liseleıi gelişim modeli. Ankara: Din Öğretimi Genci Müdürlüğü http://www.meb.gov.tr/Stats/Apk2002/504.Vıtm#5b6 web adresinden 10.03.2004 tarihinde edinilmiştir.
• Öcal, M. (1994). İmam hatip liseleri ve ilköğretim okulları- İstanbul: Ensar Yayınları.
• Rustovv, D. A. (1995). Türkiye'de İslâm ve politika (1920-1955). Türkiye'de İslâm ve laiklik içinde (Ed. D. Dursun). İstanbul: İnsan.
• Sakaoğlu, N. (1993). Cumhuriyet dönemi eğitim tarihi (2. baskı). İstanbul: İletişim.
• Sitembolükbaşı, Ş. (1995). Türkiye'de İslâm'ın yeniden inkişafı (1950-1960). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Subaşı, N. (2002).Ara dönem din politikaları. Toplum ve Bilim, 93, 284-314.
• Subaşı, N. (2003). ilahiyat' Nedir? Tezkire, 31-32, 65-74.
• Tanilli, S. (1994). Nasıl bir eğitim istiyoruz? İstanbul: Cem.
• Unsur, A. (1995). İmam-hatip liseleıi: Kuruluşundan günümüze. İstanbul: Önder Yayınları.
• Yamaner, Ş. (1999). Atatürkçü düşüncede ulusal eğitim -dinsel ve geleneksel eğitimden laik ve çağdaş eğitime-. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınlan.
• Yavuz, F. (1969). Din eğitimi ve. toplumumuz. Ankara: Sevinç Matbaası.