Ethical and Aesthetic Values in Environmental Education in Science Education Curriculum and Textbooks

Yıl 2004, Cilt: 2 Sayı: 7, 127 - 146, 20.07.2004

Canan Laçin Şimşek

Öz

Anahtar Kelimeler

Environmental Education, Environmental Ethics, Environmental Aesthetics, Environmental Conscious, Values Education

Fen Bilgisi Öğretim Programı ve Ders Kitaplarına Göre Çevre Eğitiminde Etik ve Estetik Değerler

Öz

Çevre eğitimi, insanın çevreyle ilgili bilgi ve duygularını değerlendirme ve açıklamaya yardım ederek, meydana gelen çevre problemlerine nasıl çözüm üzreteceklerini ya sa bu çözüme nasıl destek vereceklerini anlamalarını sağlamaya çalışır. Bu bağlamda, kişinin değer anlayışını, inançlarını ve buna bağlı davranışlarını sorgulamasını sağlar.Bu çaışmada, ilköğretim fen bilgisi dersinde değinilen çevre eğitimiyle ilgili konuların öğretilmesinde etik ve estetik unsurlardan ne derece yararlanıldığı, bu eğitimin temelinde yer alan değerlerin neler olduğu ve olması gerektiği, öğretim programı ve ders kitapları bazında incelenmiştir. Araştırmada nitel betimsel bir yöntem kullanılmıştır. İnceleme, Fen Bilgisi Öğretim Programı ve ders kitaplarındaki çevre eğitimi konularında yapılmıştır. İçerik analiziyle elde edilen bulgular yorumlanmıştır. Çalışma sonunda; Fen Bilgisi Öğretim Programı ve ders kitaplarında insan merkezli bir çevre eğitimi anlayışının hakim olduğu görülmüştür. Çevresine duyarlı birey ve toplumların oluşması için yapılması gerekenlerle ilgili öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çevre Eğitimi, Çevre Etiği, Çevre Estetiği, Çevre Bilinci, Değer Eğitimi

Kaynakça

• Akarsu, B. (1984). Felsefe terimleri sözlüğü. Ankara: Savaş Yay.
• Akbaba, G. (2003). Yaparak ve yaşayarak öğrenmek, çevre eğitimi. Bilim ve Teknik, 36 (428), 28.
• Bozkurt, N. (1999). Dünyamız gelecekte ne kadar yeşil kalabilecek: Felsefe açısından çevre. Felsefelogos, 1, 87-92.
• Braus, J. A. , & Wood, D. (1993). Environmental education in the school: Creating a program İhat works! Washington, DC: North American Association for Environmental Education (NAAEE).
• Ciniviz, M. Y. (2002). Etik sorunları açısından "Ekolojik etik": Hans Jonns etiği üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bİlimler Enstitüsü, Ankara.
• Çepni, S., A. Bacanak ve M. Küçük. (2003). Fen eğitiminin amaçlarında değişen değerler: Fen-Teknoloji-TopIum. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 7-29.
• Daştan, H. (1999). Çevre koruma bilinci ve duyarlılığının oluşmasında eğitimin yeri ve önemi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Disinger, J. F. '(2001). K-12 education and the environment: Perspectives, expectations and practice. The Journal of Environmcntal Education, 33(1), 4-11.
• Doğan, M. (1997). Çevre eğitimi. Çevre ve İnsan, Mart, 24—27.
• Güngör, E. (2000). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yay.
• Haynes, F. (2002). Eğitimde etik. İstanbul: Ayrıntı Yay.
• İnam, A. (1993). Çevre eğitiminin felsefi temelleri. Eğitim Bilimleri Birinci Ulusal Kongresi. Ankara: 24—28 Eylül 1990. Bildiriler 11-1 Eğitim Programları ve Öğretim. MEB Basımevi.
• Jicklİng, B. (2003). Environmental education and environmental advocacy: Revised. The Journal of Environmental Education, 34(2), 20-27.
• Keleş, R. & C. Hamamcı. (2002). Çevrebilim. Ankara: İmge Kitabevi.
• I.ynch, M. (1998). Valus oricntati071 ofan environmental education centre: A case study. Unpublished doctorate thesis, McGilI university Department of Culture and Values in Education, Montreal.
• McMiIIan, E. E. (2003). A method for evaluating the impact of an introductory environmental studies Class on the values of student. Applicd Environmental Educationand Communication, 2, 91-98.
• Ozensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitimi Dergisi, I (3), 217-239.
• Palmer, J. , & Neal , P. (1996). The handbook of environmcntal cducation. London: Routledge.
• Polat, Ö. D. (1999). Türkiye'de çevre eğitiminin durumu. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Reiss, M. J. (1999), Teaching ethics in science. Studics İn Scicncc Education, 34, 115 140.
• Tepe, H. (1999). Çevre etiği: Toprak etiği'mi yoksa 'insan etiği'mi? Felsefelogos, 1, 41-55.
• Tont, S. A. (1996). çevre ve etik. Bilim ve TeknikDergisi, 29(343), 18-21.
• Tünalı, İ.(1989). Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ünder, H. (1996). Çevre felsefesi. Ankara: Doruk Yay.
• Yalçın, C. (1993). Çevre duyarlılığı ve eğitim. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yücel, S. A. & Morgül, F. İ. (1988). Yüksek Öğretimde çevre olgusunun araştırılmaşı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 84-97.
• İncelenen Kitaplar:
• Arslan A. , Gökçe, N. , Işık, N., Şirin, 5. & Güney, S. (2002). İlköğretim fen bilgisi 5 ders kitabi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları.
• Büyük, Ş. , Baş, Z. B-, Salmaner, V. & Görür, N. (2002). İlköğretim bilgisi 7 ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları.
• Güngör, B. , Yıldıran, F. N., Dökme, İ., Aydınlı, R. , Ülker, S. & Baş, Z. B. (2002). İlköğrctim fen bilgisi 6 ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları.
• Işık, N. , Arslan A, Şirin, 5., Gökçe, N., Ülker, S. & Güney, S. (2002). İlköğretim fen bilgisi 4 ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları.
• Koyuncu, A. Ç. , Kavas, B., Tiryaki, N. & Salmaner, V. (2002). İlköğretim fen bilgisi 8 ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları.