Review of Values in Feridun Oral’s Illustrated Story Books

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 33, 61 - 86, 07.07.2017

Aytaç Dilek

Öz

Anahtar Kelimeler

Values, Feridun Oral, Children’s Literature, Illustrated Children’s Books, MEB Values

Feridun Oral’ın Resimli Hikaye Kitaplarındaki Değerlerin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada Feridun Oral’ın 0-6 yaş resimli hikaye kitaplarının MEB’in belirlediği değerler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma deseni
kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler doküman incelemesi yoluyla incelenmiştir. Doküman incelemesi sonucunda ortaya çıkan verilerin analizinde içerik analizi
yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Feridun Oral’ın 14 kitabı oluşturmaktadır. Örneklem Feridun Oral’ın 0-6 yaş resimli hikaye kitapları ve 2015 Ekim ayından önce yayınlanan kitaplarıyla sınırlıdır. Feridun Oral’ın resimli çocuk kitaplarındaki metinler incelenerek yer verilen değerler tespit edilip kodlar oluşturulmuştur. Bu
kapsamda olumlu değer ifadeleri dikkate alınmış, olumsuz şekilde geçen değer ifadeleri
ve mecazi ifadeler araştırma kapsamına alınmamıştır. İçerik analizi ve değerlendirmenin yapılmasında MEB Değerler Kontrol listesi kullanılmıştır. Birinci aşamada kitaplar
hiçbir analize tabi tutulmadan bağımsız bir şekilde okunmuştur. İkinci aşamada değer
özelliği olup olmadığı kontrol edilmiştir. Üçüncü aşamada ise hangi değer özelliklerinin
olduğu incelenmiştir. Araştırmanın güvenirliğini sağlamak için yedi araştırmacı tarafından kitaplar bağımsız şekilde, MEB’in değerler kontrol listesi ile değerlendirilmiş, ilk
önce kodlama yapılmış daha sonra kategoriler ve temalar oluşturulmuştur. Ayrıca araştırmanın Güvenilirliğini arttırmak amacıyla 2 alan uzmanı tarafından rastgele örneklem
yöntemiyle kitaplar analiz edilmiş ve güvenilirlik %88 bulunmuştur. Araştırma sonucunda 9 kitapta “Sevgi” değeri, 10 kitapta “Yardımlaşma-Dayanışma” ve “Çalışkanlık”
değeri, 9 kitapta “Nazik Olmak”, “Şefkat-Merhamet” değeri, 8 kitapta “Dostluk” değeri, 7 kitapta “Hoşgörü - Duyarlılık” değeri 5 kitapta, “Aile Birliğine Önem Verme” değeri,
5 kitapta “Paylaşımcı Olmak” değeri, 4 kitapta “Sorumluluk”, “Temizlik” ve “İyilik
Yapmak” değeri, 2 kitapta “Doğruluk - Dürüstlük” değeri, 2 kitapta “Misafirperverlik”
değerine yer verildiği görülmüştür. Resimli çocuk kitaplarında “Sevgi”, “Sorumluluk”,
“Hoşgörü - Duyarlılık”, “Nazik Olmak”, “Dostluk”, “Yardımlaşma - Dayanışma”, “Temizlik”, “Doğruluk - Dürüstlük”, “Aile Birliğine Önem Verme”, “İyimserlik”, “Misafirperverlik”, “İyilik Yapmak”, “Çalışkanlık”, “Paylaşımcı Olmak”, “Şefkat - Merhamet” gibi belirgin şekilde işlenen değerlerin yanı sıra “Saygı”, “Adil Olma”, “Cesaret,
“Vatanseverlik”, “Alçakgönüllülük”, “Kültürel Mirasa Sahip Çıkma” ve “Fedakarlık”
gibi farklı değerlerde ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değerler, Feridun Oral, Çocuk Edebiyatı, Resimli Çocuk Kitapları, MEB Değerler

Kaynakça

• Akbalık, H. (2015). Değerler Eğitimi Bağlamında Hacı Bektaş-i Veli’nin Eserlerinde Yer Alan Eğitsel Unsurlar. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Aydın, M.Z., ve Gürler, Ş.A. (2012). Okulda Değerler Eğitimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (3.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Dirican, R., ve Dağlıoğlu, H. E. (2013). 3-6 Yaş grubu çocuklarına yönelik yayımlanan resimli hikaye kitaplarının bazı temel değerler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdem, A. R. (2003), Üniversite Kültüründe Önemli Bir Unsur: Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, cilt:1, sayı: 4, İstanbul.
• Ersoy, A.Ö. ve Bayraktar, S. (2014). Okul Öncesi Dönemde Çocuk Edebiyatı Kavramı ve Çocuk Kitaplarının Özellikleri. A. Turla (Ed.). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Hedef Yayınları
• Gönen, M., Katrancı, M., Uygun, M. ve Uçuş, Ş. (2011). İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerine Yönelik Çocuk Kitaplarının, İçerik, Resimleme ve Fiziksel Özellikleri Açısından İncelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi Cilt 36(160).
• Güler, E. (2014). Çocuk Edebiyatı Kapsamında Mehmet Güler’in Eserleri Üzerine Bir İnceleme. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kaynak, L. (2012). Değerler Eğitimi Bağlamında Sevinç Çokum’un Hikayelerinin Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Kılınç, F. E. (2015). Okul Öncesi ve İlkokul Döneminde Değerler Eğitimi. Ankara: Eğiten Kitaplar Yayınevi
• Mardi,Ö. (2006). Çocuk Kitapları Resimlemede Karakter Yaratma. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• MEB, Değerler Eğitimi Yönergesi http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/10/05/743046/dosyalar/2013_02/24015229_ deerlereitimiynergesi.pdf (07.03.2016 tarihinde alınmıştır).
• Oğuzkan, A. F. (2001). Çocuk Edebiyatı (6. Baskı) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sever, S. (2003). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık
• Şen, Ü. (2007). Milli Eğitim Bakanlığının 2005 Yılında Tavsiye Ettiği 100 Temel Eser Yoluyla Türkçe Eğitiminde Değerler Öğretimi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Tan, M. (1989). Çağlar Boyunca Çocukluk. Ankara Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Fakültesi, Cilt 22. Sayı 1.
• Toran, M. (2012). Çocukluğun ve Erken Çocukluk Eğitiminin Tarihi ve Kuramsal Temelleri. Avcı, N. ve Toran, M. (Ed.) Okul Öncesi Eğitime Giriş. Ankara: Eğiten Kitap
• Türk, İ. (2009). Değerler Eğitiminde Saygı. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Osmanpaşa Üniversitesi / Sosyal Bilimle Enstitüsü
• TDK, (2005) Türkçe Sözlük. (4. Baskı). Ankara: Akşam Sanat Okulu Matbaası
• Ulusoy, K. ve Dilmaç B. (2015). Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Akedemi Yayınları
• Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2003). Çocuk Edebiyatı (3. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları
• Yaldız, H. T. (2006). Masalların Çocuk Eğitimi Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yardımcıel, F. (2015). Bir Çocuk Edebiyatı Yazarı Olarak Aysel Gürmen’in Esereri Üzerinde İlettiği Değerler Bakımından İncelemeler. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum