The Examination of the Yenisei Inscriptions within the Scope of the Values Taught in Social Studies Course Curriculum

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 40, 77 - 113, 25.12.2020

Aygün Yıldız Kerem Çolak

https://doi.org/10.34234/ded.698299

Cited By: 1

Öz

Yenisei Inscriptions, one of the products of thousands of years of Turkish history and deep-rooted culture, is a fairly beneficial resource for the Turkish nation as well as for the generations that will be raised with the aimed values. Accordingly, the main purpose of this research is to determine value factors existing in Yenisei Inscriptions, which are aimed to be internalized by students within the scope of values education and also to find out the correspondence of social studies course to 18 values which are also included in the curriculum released by the Ministry of National Education in 2018. A qualitative research pattern is adopted in this research, the expressions in Yenisei Inscriptions are analysed through “descriptive analysis” within the scope of “document analysis” method. The result of the research indicate that many of 18 values in the curriculum of Social Studies, which aimed at students are mentioned in Yenisei Inscriptions. According to the results of the research, it can be said that Yenisei Inscriptions can be utilized in activities of values education in social studies.

Anahtar Kelimeler

Yenisei Inscriptions, Social Studies, Value, Value education

Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’nda Yer Alan Değerler Kapsamında Yenisey Yazıtlarının İncelenmesi

Öz

Binlerce yıllık Türk tarihinin ve köklü kültürünün en mühim ürünlerinden biri olan Yenisey Yazıtlarının, başta Türk ulusu olmak üzere, gelecekte yaşayacak olan nesillerin, aktarılması hedeflenen değerlere sahip bireyler olarak yetiştirilmeleri noktasında oldukça kapsamlı bir kaynak niteliği taşıdığı düşünülmektedir. Bu doğrultuda, araştırmanın temel amacı, Yenisey Yazıtlarında bulunan ve değerler eğitimi kapsamında öğrencilerce içselleştirilmesi hedeflenen değer unsurlarını belirleyip, aynı zamanda 2018’de Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Program’ında (SBDÖP) bulunan on sekiz adet değer ile örtüşme durumunu ortaya çıkarmaktır. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği çalışmada “doküman incelemesi” kapsamında, Yenisey Yazıtlarında bulunan ifadeler “betimsel analiz” yoluyla çözümlenmiştir. Araştırmanın veri kaynağını “Eski Türk Yazıtları” ve “Sibirya’da Türk İzleri: Yenisey Yazıtları” adlı eserler oluşturmuş; söz konusu eserlerin ihtiva ettiği veriler ise Yenisey Yazıtları Analiz Formu adlı veri toplama aracı ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda, Yenisey Yazıtlarında, sosyal bilgiler öğretim programında öğrencilere kazandırılmaya çalışılan on sekiz değerin birçoğuna yer verildiği görülmüştür. Bu bulgulara dayalı olarak, Yenisey Yazıtlarında yer alan değerlerin, 2018 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Program’ında yer alan değerler ile kayda değer düzeyde örtüştüğü sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, sosyal bilgiler derslerindeki değerler eğitimi etkinliklerinde Yenisey Yazıtlarından yararlanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yenisey Yazıtları, Sosyal Bilgiler, Değer, Değer eğitimi

Kaynakça

• Aktepe, V. ve Yalçınkaya, E. (2016). Okul ortamında değerler eğitiminin öğrenci görüşlerine göre çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(2), 113-131.
• Albayrak, F. (2017). Köktürk ve Uygur Dönemi eserlerindeki değerler ve bu değerlere ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
• Aydın, E. (2011a). Yenisey Yazıtlarıyla ilgili genel sorunlar üzerine notlar. 3. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Bildiri Kitabı c. 1, (s. 89-95) içinde. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Aydın, E. (2011b). Yenisey Yazıtları nasıl tarihlendirilebilir?. TSt 7(2), 161-168.
• Aydın, E. (2016). Yenisey Yazıtlarında geçen unvanlar ve unvan niteleyicileri. TDAYB 59(2), 5-26.
• Aydın, E. (2019). Sibirya’da Türk izleri Yenisey Yazıtları. İstanbul: Kronik Kitap.
• Berkant, H. G., Efendioğlu, A., ve Sürmeli, Z. (2014). Değerler eğitimine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 9(5), 427-440.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Ercilasun, A. B. (2008). Başlangıçtan yirminci yüzyıla Türk dili tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ergin, M. (2009). Orhun Abideleri (42. baskı), İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kardaş, M. N. (2015). Orhun Abidelerinin Türkçe öğretiminde değer aktarımı bakımından önemi III: Bilge Kağan Abidesi. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 55-70.
• Keskin, Y. (2008). Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programlarında değerler eğitimi: tarihsel gelişim, 1998 ve 2004 programlarının etkililiğinin araştırılması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kormuşin, İ. (1997). Yenisey: Eski Türk mezar yazıtları. Moskova: Nauka Yayınları.
• Köksel, B. (2011). Orhon yazıtlarında kadın. E-Journal of New World Sciences, 6(2), 331-341.
• Kuşdil, M. E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerin değerler yönelimi ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
• Mandaloğlu, M. (2012). İslamiyet’ten önce Türklerde toplantı ve törenler. TSA, 16(2), 211-232.
• Mayring, P. (2011). Nitel sosyal araştırmaya giriş. A. Gümüş ve M.S. Durgun (Çev.), Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Orkun, H. N. (1994). Eski Türk Yazıtları. İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Özden, Y. (2005). Eğitimde yeni değerler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar. D. Bayrak ve diğerleri (Çev.), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Serin, S. (2012). Kızıl Tuva Müzesi Yenisey Yazıtları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Sertkaya, O. F. (2011). E 2-Uyuk-Arjan (Tuva) Yazıtı. TSt, 6(1), 25-33.
• Sertkaya, O. F. (2013) Runik metinlerin envanter problemi ve Moğolistan'daki runik yazıtların envanteri nasıl yapılmalı?. Makaleler-2 (Seçme Araştırma ve İncelemeler). İstanbul: Çantay.
• Şirin User, H. (2009a). Köktürk ve Ötüken Uygur Kağanlığı Yazıtları, söz varlığı incelemesi. Konya: Kömen Yayınları.
• Şirin User, H. (2009b). Runik harfli Türk Yazıtlarında ağız (diyalektoloji) ögeleri. Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 16-17, 255-269.
• Şirin User, H. (2011). Runik Türk yazıtları çerçevesinde katun ve konçuy. Ötüken'den İstanbul'a Türkçenin 1290. Yılı (720-2010) Sempozyumu Bildiriler (s. 281-294) içinde. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi.
• Tay, B., Durmaz, F. Z., ve Şanal, M. (2013). Sosyal bilgiler dersi kapsamında öğrencilerin değer ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 67-93.
• Tekin, T. (1995). Elegest (Körtle Han) Yazıtı. Türk Dili Araştırmaları Dergisi, 5, 19-32.
• Tuna, O. N. (1957). Bazı imla gelenekleri. Türk Dili AYB, 41-81.
• Ustaoğlu Çelik, A. (2016). Orhun Yazıtlarının sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerler çerçevesinde incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 55, 47-61.
• Ünlü, İ. ve Kaşkaya, A. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin değer eğitimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2656-2679.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı), Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldırım, Y. ve Çalışkan, H. (2017). 2005 ile 2017 Sosyal bilgiler dersi öğretim programlarındaki değerlere ve değerler eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri, Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 1(1), 7-23.