Ortaokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinde Verilen Değerler Eğitimine İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 45, 151 - 167, 25.06.2023

Seviye Arslan Murat Ince

https://doi.org/10.34234/ded.1260866

Öz

Bu araştırma, Ortaokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde verilen değerler eğitimine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, karma yöntem desenlerinden sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Araştırmaya Bolu ili Gerede ve Dörtdivan ilçelerinde yer alan yedi farklı okulda 2021-2022 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören 315 ortaokul öğrencisi katılmıştır. Katılımcılar 162 kız ve 153 erkek öğrenciden oluşmaktadır. Öğretmen görüşlerini almak için ise MEB’de görev yapan 10 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeninin katılımı sağlanmıştır. Araştırmada verileri toplamak amacıyla, öğrencilere yönelik geliştirilen “İnsani Değerler Ölçeği” ve yarı yapılandırılmış “Öğretmen Görüşme Formu” kullanılmıştır. Elde edilen nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; öğrenci değer düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrenci değer düzeylerinin cinsiyete ve sınıflarına göre anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır. Öğretmenlerin değer eğitimine ilişkin görüşlerinde, öğretmenlerin değer eğitiminde rol model olması gerektiği ve değer eğitiminde teknoloji ve kitle iletişim araçlarının bilinçsiz kullanımı sorunlarıyla karşı karşıya kaldıkları sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değer, Değerler Eğitimi, Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi

Perspectives of Teachers and Students on Values Education in Secondary School Religious Culture and Moral Knowledge Course

Öz

This research was carried out to evaluate the opinions of teachers and students on the values education taught in the secondary school Religious Culture and Moral Knowledge course. In this study, sequential descriptive pattern, one of the mixed method designs, was used. 315 secondary school students studying at seven different schools in the 2021-2022 academic year in Gerede and Dörtdivan districts of Bolu province participated in the study. Participants consisted of 162 female and 153 male students. In the research conducted, the opinions of 10 Religious Culture and Moral Knowledge (DKAB) teachers employed in the Ministry of National Education (MoNE) were sought. The study utilized the “Human Values Scale,” a tool developed for students, and a semi-structured “Teacher Interview Form” to collect data. The qualitative data was analyzed using descriptive analysis technique. According to the results of the research; it was found that student value levels were above average. It was also found that the students’ value levels indicated significant differences according to gender and grade. According to the teachers’ opinions on value education, they emphasized the importance of being role models in instilling values in students. Additionally, the teachers expressed concerns about the challenges posed by the unconscious use of technology and mass media in value education.

Anahtar Kelimeler

Value, Values education, Religious culture and moral knowledge course

Kaynakça

• Altıntaş, E. M. (2014). Öğretmenlerine Göre İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinde Değer Öğretimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Aydın, B. (2019). İlkokul Yıllarında Öğrencileri Mutlu ve Mutsuz Eden Öğretmen Davranışları ve Bu Davranışların Etkileri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi,9(1), 69-92.
• Bartev, M. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin İnsani Değerler Açısından Durumlarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Batmaz, O., & Erdoğan, T. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin Değerler Eğitimine Yönelik Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(6), 2681-2692.
• Baydar, P. (2009). İlköğretim Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Programında Belirlenen Değerlerin Kazanım Düzeyleri ve Bu Süreçte Yaşanılan Sorunların Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Boydak, K. (2019). Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre Özel Liselerde Yürütülen Değerler Eğitimi Uygulamalarının Değerlendirilmesi (Kayseri Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Dilmaç, B. (2007). Bir Grup Fen Lisesi Öğrencisine Verilen İnsani Değerler Eğitiminin İnsani Değerler Ölçeği İle Sınanması. Yayınlanmamış Doktora tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Genç, M. F. (2013). Öğretmenler Gözüyle İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinde Değerler Eğitimi. Samsun: Etüt Yayınları.
• Gözel, Ü. (2018). Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programının Değerler Eğitimi Açısından Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Hofmann-Towfigh, N. (2007). Do Student's Values Change in Different Types Of Schools?. Journal of Moral Education, 36(4), 453-473.
• İşcan, C. D. (2019). Değerler Eğitiminde Temel Kavramlar. P. Ünüvar ve A.F. Ersoy (Ed). Karakter ve Değerler Eğitimi (31-50). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• MoNE, (2018). Ortaokul 5,6,7, 8. Sınıflar Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Nalçacı, A. (2016). Ortaokul 5. Sınıf Öğrencilerinin Hoşgörü Eğilimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 293-304.
• Milson A. J. (2003). Teachers'sense Of Efficacy For The Formation Of Students' character. Journal of Character Education, 1(2), 89.
• Özdamar, K. (1999). Paket Programlar ile Istatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitapevi.
• Pırnaz, E. (2020). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Değerler Eğitimine ve Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Kök Değerlere Yönelik Görüşleri (Kahramanmaraş İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Türk Dil Kurumu. (2022). Büyük Türkçe Sözlük. Http://tdk.gov.tr adresinden 05.07.2022 tarihinde edinilmiştir.
• Tekin, H. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımı İle Algılanan İnsani Değerlerin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adıyaman Üniversitesi, Adıyaman.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.