Boşnak Halk Kültüründe Doğum Geçiş Merasimi Üzerine Tespit ve Değerlendirmeler

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 2, 5 - 31, 01.04.2012

Yusuf Ziya Sümbüllü &# ; Edina Ustavdıć

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Boşnak Halk Kültüründe Doğum Geçiş Merasimi Üzerine Tespit ve Değerlendirmeler

Öz

Doğum, evlilik ve ölüm insan hayatının üç temel geçiş dönemini ifade eder. Bu dönemler etrafında bir dizi inanç, inanma ve pratikler kümelenmiştir. Geçiş dönemleri, ilgili toplumun sosyo-kültürel kazanımlarını ve inançsal eğilimlerini ihtiva ediyor olmakla beraber, bu dönemlere başlı başına birer kültür taşıyıcısı nazarı ile yaklaşmak uygun olacaktır. Çalışmamızda, bahsi geçen geçiş dönemlerinden ilki olan doğum merasimi, uzun soluklu tarihi, sosyal ve kültürel birliktelik içerisinde bulunmakla daima ilgimizi çeken Bosna-Hersek’in üç kurucu halkından biri olan Boşnaklar etrafında ele alınmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda, çalışmamızda Boşnak halk kültürü içerisinde geleneksel duruşuyla yer almış olan doğum öncesi, sırası ve sonrasına ait bir dizi pratik veya yaklaşım, saha çalışması etrafında derlenen bilgiler eşliğinde şekillendirilmiş ve sorucevap formunda düzenlenerek dikkatlere sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Geçiş Dönemi, Doğum, Kültür, Boşnak, Gelenek

Kaynakça

• ACIPAYAMLI, Orhan (1974). Türkiye’de Doğumla İlgili Adet ve İnanmaların Etnolojik Etüdü, Ankara: Atatürk Ünv. Yay.
• ARAZ, Rıfat (1995). Harput’ta Eski Türk İnançları ve Halk Hekimliği, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.
• ARTUN, Erman (2005). Türk Halkbilimi, İstanbul: Kitabevi Yay. http://www.dinimizislam.com/detay.asp?Aid=1452 (Erişim tarihi: 14.11.2012)
• BOZKUŞ, Gamze, KONAK, Akın (2011). “Doğum Sonu Dönem İle İlgili Geleneksel İnanç ve Uygulamalara Dünyadan
• Ve Türkiye’den Örnekler”, ZFWT, Vol. 3, No. 1. ÇAĞIMLAR, Zekiye (2004). “Adana’da Çocuğa Bağlı İnançlar ile Bunlara Bağlı Pratiklere Genel Bir Bakış”, I. Halkbilim
• Sempozyumu “Halk biliminde Çocuk” Bildiriler Kitabı, 30 Eylül -I Ekim, Eskişehir. ÇORUHLU, Yaşar (2000). Türk Mitolojisinin Anahatları, İstanbul: Kabalcı Yay.
• HANGİ, Antun (1906). Bosna Hersek’te Müslimanlar’ın Hayat ve Adetleri, Sarayova.
• İNAN, Abdülkadir (1954). Tarihte ve Bugün Şamanizm, İstanbul: Türk Tarih Kurumu Yay.
• İNAN, Abdülkadir (1976). Eski Türk Dini Tarihi, İstanbul: MEB Yay.
• KAFESOĞLU, İbrahim (1988). Türk Milli Kültürü, İstanbul: Ötüken Yay.,
• KALAFAT, Yaşar, Doğu Anadolu’da, Eski Türk İnançlarının İzleri, Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yay., Ankara, MULAHALİLOVİÇ, Enver, Bosna Hersek’te Müslümanların Dini Adetleri, Sareyevo, 1988
• ÖRNEK, Sedat Veyis (1977). Türk Halk Bilimi, Ankara: Türkiye İş Bankası Yay.
• ÖZTÜRK, Ali (2000). Çağlar İçinde Türk Destanları, İstanbul: Alioğlu Yay.
• SELÇUK, Ali (2004). “Tahtacıların Doğum İle İlgili İnanç ve Uygulamalarına Fenomenolojik Bir Yaklaşım”, TÜBAR- XVI-/ Güz.
• SELVER, Mustafa (2003). Balkanlara Stratejik Yaklaşım ve Bosna, İstanbul: IQ Kültür Yayıncılık.
• SEYHAN, Ercan (2007). Bosna-Hersek’in Jeostratejik Önemi ve Türkiye, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler
• Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar. SEYİDOĞLU, Bilge (1995). “Manas Destanında Giriş Merasimleri”, Bozkırdan Bağımsızlığa Manas, Yayına Hazırlayan:
• Emine Gürsoy-Naskali, Ankara: TDK, Yay. SÜMBÜLLÜ, Yusuf Ziya (2007). “Türk Kültür Tarihinde Başa Çevirme Geleneği”, Uluslar Arası Türklük Bilgisi Sempozyumu, Erzurum.
• TAVKUL, Ufuk (2001). “Karaçay-Malkar Nart Destanlarında Olağanüstü Doğum Motifi”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (11) Bahar. http://faculty.washington.edu/jlutz/Garrison_Species_Codes.txt (Erişim tarihi: 14.11.2012) http://www.dinimizislam.com/detay.asp?Aid=1452(Erişim tarihi: 14.11.2012) KAYNAK KİŞİLER