Gemilerin Savaş Nedeniyle Limanda Alıkonulması ile İlgili Sigorta Hukuku Sorunları

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 105 - 147, 25.11.2023

Samim Ünan

Öz

Deniz sigortalarında savaş rizikoları önemli bir yer tutmaktadır. Çalışmamızda temel olarak tekne ve makine sigortaları ele alınmakla birlikte, belirtmek gerekir ki hem tekne ve makine hem de yük sigortalarında savaş rizikoları mutlak bir şekilde sigorta koruması dışında bırakılmaktadır. Savaş ve grev teminatları ayrı klozlar çerçevesinde temin edilmektedir. Ülkemizde gemilere ilişkin sigorta koruması “Tekne Sigortası Genel Şartları” ve ayrıca sözleşmede kararlaştırılan İngiliz klozları çerçevesinde sağlanmaktadır. Günümüzde, Ukrayna limanlarında mahsur kalan gemilerin savaşan devletlerin her ikisi tarafından da buna zorlanmış olup olmadığı şu an için kesin bir şekilde bilinmemekle birlikte, donatanların açıklamalarından Ukrayna’nın gemilere limandan ayrılma iznivermediği anlaşılmaktadır. Bundan başka, limanlardan en az birinde, denize çıkışın ayrıca mayınlama ve mavna batırılarak da fiilen engellenmiş olduğu bilgisi mevcuttur. Bu veriler ışığında değerlendirme yaptığımız çalışmamızda şu sonuçlar ortaya çıkmaktadır: (1) Mahsur kalan gemilerin donatanları savaş rizikosu teminatı almış değillerse, sigorta koruması devre dışıdır. Yalnızca savaş teminatı alınmış bulunan donatanlar IWSC Hulls-Time madde 3 (detainment = alıkoyma) uyarınca sigorta korumasından yararlanabileceklerdir. (2) London Blocking and Trapping Clause ile koruma altına alınan donatanlar daha geniş bir sigorta güvencesine sahip olacaklardır.

Anahtar Kelimeler

Sigorta Hukuku, Deniz Sigortaları, Gemi, Savaş Rizikoları, Gemilerin Alıkonulması

Insurance Law Issues on War-Related Detainment of Ships in Ports

Öz

War risks are an important part of the marine insurance. In our study, although we mainly focus on hull and machinery insurance, it should be noted that war risks are excluded under both hull and machinery and cargo insurances. War and strike risks are covered by separate clauses. Under Turkish law, hull and machinery cover is provided subject to “General Terms for Hull and MachineryInsurance” and English clauses are also incorporated into the insurance contract.Although it is not known if the ships stuck in the Ukrainian ports, were forced by either Russia or Ukraine to remain there, it is understood from the statements of the UkrainianNavy that Ukraine did not allow the ships to leave their ports. Moreover, there is information that access to the sea from the ports was actually prevented by mines and the sinking of barges at least in one location. In our study, the following are scrutinized: (1) If the owners of the stranded ships do not have war risk cover, there is no insurance protection. Only ships with war cover shall benefit from cover by the conditions provided under IWSC Hulls-Time clause 3 (detainment). (2) Owners protected by the London Blocking and Trapping Clause will have wider cover.

Anahtar Kelimeler

Insurance Law, Marine Insurances, Ship, War Risks, Detainment of Ships

Kaynakça

• Gilman J & Templeman M & Blanchard C & Hopkins P & Hart N & Walsh D, Arnould, Law of Marine Insurance and Average, (B. 20, Sweet & Maxwell 2021)
• Miller, Marine War Risks (B. 2, Lloyd’s of London Press 1994)