Türkiye’nin COLREG’e Taraf Olma Süreci ve Tüzüğün Hükmü

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 485 - 580, 08.06.2021

Kerim Atamer

Öz

Uluslararası Denizcilik Örgütüne göre, Türkiye Cumhuriyeti “1972 Denizde Çatışmanın Önlenmesine İlişkin Uluslararası Kurallar Hakkında Sözleşme”ye (“COLREG [1972]”ye) katılma belgesini 16.05.1980 tarihinde sunmuş ve o tarihten bu yana Âkid Devlet statüsündedir. Ne var ki, COLREG [1972]’ye ve öncülerine yürürlük kazandırılması için Ulusal Hukuk’ta atılan adımlar, bugün geçerli olan metne ilişkin olarak tereddütlerin doğmasına sebep olmaktadır. Bu çalışmada, COLREG’in çeşitli versiyonlarına yürürlük kazandırılması amacıyla kabul edilen Türk mevzuatının tarihçesi ayrıntılı bir şekilde incelenmekte ve COLREG [1972] ile zımni kabul usulüne göre yapılan değişikliklerinin doğrudan ve münhasıran Türk Hukuku uyarınca bağlayıcı ve uygulanabilir olduğu sonucuna varılmaktadır. Bu sebeple, 12.12.1977 ve 20.09.1984 tarihli iki Bakanlar Kurulu Kararnamesi ve eklerinde yayımlanan çevirilerin uygulanma olanağı kalmamıştır.

Anahtar Kelimeler

“1972 Denizde Çatışmanın Önlenmesine İlişkin Uluslararası Kurallar Hakkında Sözleşme” (“COLREG [1972]”), Türkiye Cumhuriyeti’nin Katılması, Türk Ulusal Hukuku’nda Yürürlük Kazandırılması

Turkey’s Process of Acceding to COLREG and Regulation’s Provision

Öz

According to the International Maritime Organization, the Turkish Republic has deposited its instrument of accession to the “Convention on The International Regulations for Preventing Collisions at Sea, 1972” (“COLREG [1972]”) on 16.05.1980 and is since a Contracting Party. However, the legal steps taken under domestic law to implement the COLREG [1972] and its predecessors are the source of uncertainties as to which text is applicable today. This paper examines in detail the history of the Turkish legislation implementing the COLREG in its various versions and concludes that the COLREG [1972] together with its amendments under the tacit acceptance procedure are binding and applicable under Turkish law directly and exclusively in their original texts. Therefore, the two Cabinet Decrees of 12.12.1977 and 20.09.1984 together with the translations attached thereto are no longer applicable.

Anahtar Kelimeler

“Convention on The International Regulations for Preventing Collisions at Sea 1972” (“COLREG [1972]”), Accession of the Turkish Republic, Implementation under Turkish Domestic Law

Kaynakça

• Adede, A. O.: “Amendment Procedures for Conventions with Technical Annexes: The IMCO Experience”, Virginia Journal of International Law, 1977, Vol. 17, Iss. 2, s. 201
• Algantürk Light, D.: Denizde Çatma Hukuku, İstanbul 7/2011.
• Allen, C. H.: Farwell’s Rules of the Nautical Road, 8th Ed., Annapolis (USA) 2005.
• Arseven, H.: “Çatmalar”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 1946, C. XII, S. 2-3, s. 681.
• Atamer, K.: Deniz Ticareti Hukuku, C. I, İstanbul 7/2017.
• Can, M.: “19 Kasım 1976 tarihli Londra Konvansiyonu’nun Yürürlüğe Girip Girmediği Meselesi”, XVII. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu (09-10.06.2000), Ankara 9/2000, s. 191.
• Cockcroft, A. N. - Lameijer, J. N. F.: A Guide to the Collision Avoidance Rules, International Regulations for Preventing Collisions at Sea, 7th Ed., Oxford 2012.
• Çağa, T.: Deniz Ticareti Hukuku, C. 1, B. 10., İstanbul 1995.
• Çağa,T. - Kender, R.: Deniz Ticareti Hukuku, C. I, B. 16, İstanbul 10/2010.
• Demir, İ.: “Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin Sınırlandırılması Hakkında Milletlerarası Sözleşme’de Yapılan 2012 Değişikliklerinin Değerlendirilmesi”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 2015, C. XXXI, S. 1, s. 109.
• Deniz Kaner, İ.: Deniz Ticareti Hukuku, B. 3, İstanbul 9/2019.
• Esenli, E.: Uluslararası Denizcilik Örgütü Üye Devlet Denetim Programı (IMSAS) Uygulamalarının Analizi ve Türkiye’nin 2022 Denetimi Açısından Değerlendirilmesi, (T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Denizcilik Uzmanlığı Tezi), Ankara 6/2018 (www.uab.gov.tr et. 12.02.2021).
• Gülkaya Yılmaz, S.: Uluslararası Denizcilik Örgütü Gönüllü Üye Devlet Denetim Programının (VIMSAS) ve Uygulamalarının İncelenmesi, (T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Denizcilik Uzmanlık Tezi), Ankara 10/2014 (www.uab.gov.tr et. 23.05.2020).
• International Maritime Organization: Status of IMO Treaties, Comprehensive information on the status of multilateral Conventions and instruments in respect of which the International Maritime Organization or its Secretary-General performs depositary or other functions, London 07.01.2021 (“IMO Status 2021”) (et. 07.02.2021).
• Kara, H.: Deniz Ticareti Hukuku, İstanbul 9/2020.
• Karan, H.: “The Easing of Procedures for the Revision of Liability Limits under International Maritime Conventions”, Prof. Dr. Turgut Kalpsüz’e Armağan, Ankara 2003, s. 429.
• Kayıhan, Ş.: Deniz Ticareti Hukuku, İstanbul 9/2020.
• Keşkek, A.: “IMO Sözleşmelerinde Yeralan Dolaylı Kabul (Tacit Acceptance) Yöntemi”, Deniz Ticareti Dergisi 1987, C. 4, S. 13, s. 62.
• Llana, Ch. - Wisneskey, G.: Handbook of the Nautical Rules of the Road, 3rd (Online) Ed., 21.11.2009.
• Özçayır, O.: “IMO Conventions: The Tacit Consent Procedure and Some Recent Examples”, Journal of International Maritime Law 2004, Vol. 10, Iss. 2, s. 204.
• Shi, L.: “Successful Use of the Tacit Acceptance Procedure to Effectuate Progress in International Maritime Law”, University of San Francisco Maritime Law Journal 1999, Vol. 11, Iss. 2, s. 299.
• Sözer, B.: “Deniz Alacaklarına Karşı Sorumluluğun Sınırlandırılması Hakkında 1976 Londra Konvansiyonu ile Eki 1996 Protokolü’nün Türk Hukukunda Uygulanma Kabiliyeti ve Türk Ticaret Kanunu’na Göre Donatanın Sorumluluğunun Sınırlandırılması”, XXIX. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu (25.12.2015), Ankara 11/2016, s. 125.
• Sözer, B.: Deniz Ticareti Hukuku - I (Ders Kitabı), B. 5, İstanbul 3/2019.
• Tekil, F.: Deniz Hukuku, B. 6, İstanbul 2001.
• Topsoy, F.: Çatma Hukuku, İstanbul 5/2017.
• Topsoy, F.: Deniz Ticareti Hukuku I, İstanbul 10/2020.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi: 1972 Denizde Çatışmanın Önlenmesine İlişkin Uluslararası Kurallar Hakkında Sözleşmeye Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/541), Türkiye Büyük Millet Meclisi Yasama Dönemi: 24, Yasama Yılı: 2 (2012), Sıra Sayısı: 210 (“TBMM 2012, Sıra Sayısı: 210”).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi: Denizde Can Emniyetinin Korunması Hakkında Londra’da 1929 Yılında Akdedilen Milletlerarası Andlaşmaya Katılmamıza Dair Kanun Tasarısı ve Ulaştırma Komisyonu Raporu (1/572), TBMM Tutanak Dergisi 1950, Dönem: VIII, Toplantı: 4, Cilt: 23, Sıra Sayısı: 50 (“TBMM 1950, Sıra Sayısı: 50”).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi: Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun Tasarısı ve Adalet ve Ulaştırma Komisyonları Raporları (1/472), TBMM Tutanak Dergisi 1946, Dönem: VII, Toplantı: 3, Cilt: 24, Sıra Sayısı: 151 (“TBMM 1946, Sıra Sayısı: 151”).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi: Milletlerarası Denizde Can Emniyeti Konferansı Nihai Anlaşmasının B. İşaretli Ekini Teşkil Eden (Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü) nün Onanmasına Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonunun Mütalâasiyle Ulaştırma Komisyonu Raporu (1/613), TBMM Tutanak Dergisi 1950, Dönem: VIII, Toplantı: 4, Cilt: 24, Sıra Sayısı: 167 (“TBMM 1950, Sıra Sayısı: 167”).
• Yazıcıoğlu, E.: Kender - Çetingil Deniz Ticareti Hukuku, B. 16, İstanbul 10/2010.
• Yenisey, B.: Denizde Çatışmalar, İstanbul 1960.