Demiryolu Yatırımlarının Kişi Başına Düşen Gelir Üzerindeki Etkisinin Analizi: Türkiye Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2021, Sayı: 14, 77 - 86, 31.07.2021

Pınar Koç

Öz

Ulaşım sektöründeki gelişmelerin, sektörler arasındaki etkileşimi artırmak suretiyle uluslararası faktör hareketliliğine olanak sağlayarak hem ulusal düzeyde hem uluslararası düzeyde ülke ekonomisine katkı sağlaması beklenmektedir. Bu bağlamda, yapım maliyetlerinin diğer sektörlere oranla düşük olması, insan ve çevre sağlığı üzerinde pozitif dışsallıklar sağlaması nedeniyle demiryolu, hem ekonomik büyüme için hem de sürdürülebilir kalkınma için önemlidir. 2003-2019 dönemini kapsayan bu çalışmada, demiryolu yatırımlarının kişi başına düşen gelir düzeyi üzerindeki etkisi kısmi uyarlama modeli kullanılarak analiz edilmiştir. “Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, kısa dönemde demiryolu yatırımlarında meydana gelen % 1’lik artış, kişi başına düşen gelir düzeyini % 0,05 artırırken, uzun dönemde % 0, 29 artırmaktadır. Bu bağlamda, demir yolu yatırımlarında meydana gelen artışların ekonomik büyümeyi destekleyici bir rol oynadığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Demiryolu Yatırımları, Kişi başına düşen gelir, Kısmi iyileşme modeli

The Analysis of the Effect of Railway Investments on Per Capita Income: A Research on Turkey

Öz

The development of the transportation sector is expected to promote the national and international economy by increasing the interaction between sectors and enabling the international mobility of factors. In this context, railways are important for economic growth and sustainable development because their construction costs are lower compared to other sectors and they have a positive externals impact on human and environmental health. In this study, covering the period 2003-2019, a partial adjustment model was used to analyze the impact of railway investment on per capita income. According to the results, 1% increase in railway investment, per capita income increases by 0.05% in the short run and 0.29% in the long run. In this context, it can be said that increasing railway investment has played a supporting role in economic growth. 

Anahtar Kelimeler

Railway Investments, Per capita income, Partial Adjustment Model

Kaynakça

• [1] R.P. Pradhan and T.P. Bagchi, “Effect of transportation ınfrastructure on economic growth in India: The VECM approach”, Research in Transportation Economics, vol. 38, pp. 139-148, 2013.
• [2] E. C. Wang, “Public infrastructure and economic growth: a new approach applied to East Asian Economies”, Journal of Policy Modelling, vol. 24, no.5, pp. 411-435, 2002.
• [3] J. Rodrigue, The geography of transport systems, Newyork: Routledge, 2020.
• [4] J.A. Gonzalez, J. L. Guasch and T. Serebrisky “Improving logistics costs for transportation and trade facilitation”, Policy Research Working Paper, No: 4558, 2008.
• [5] D. Banister and Y. Berechman, “Transport investment and the promotion of economic growth”, Journal of Transport Geography, vol. 9, pp. 209-218, 2001.
• [6] M. İnan ve M. Demir, “Demiryolu ulaşımı ve Türkiye’de hızlı tren yatırımlarının etkileri: Eskişehir-Konya örneği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol. 27 no.1, pp. 99-120, 2017.
• [7] Türkiye Makine Mühendisler Odası “Ulaşımda demiryolu gerçeği”, MMO Oda Raporu, Yayın No:592, 2012.
• [8] M. Girginer, “Ekonomik kalkınmada demiryollarının önemi, sorunları ve çözüm önerileri” [Online]. Available: https://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/2093.pdf, [Accessed May 05, 2021].
• [9] Devlet Planlama Teşkilatı, “Ulaştırma özel ihtisas komisyonu raporu demiryolu ulaştırması alt komisyonu raporu”, Ankara: DPT Yayınları, 2001.
• [10] İ. Uz, “Türkiye ve İngiltere’de demiryollarının özelleştirilmesi süreci”, Marmara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Enstitüsü Avrupa Araştırmaları Dergisi, vol. 9, no.2, pp. 231-269, 2001.
• [11] A. Zarakolu, “Memleketimizde demiryolu politikası”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.7, no.3, pp. 573-589, 1958.
• [12] G. M. Polatoğlu, “Demokrat parti dönemi demiryolu politikası (1950-1960)”, Mavi Atlas, vol. 9, no.1, pp. 215-231, 2021.
• [13] H. Cillov, Türkiye ekonomisi, İstanbul: Sermet Matbaası, 1962.
• [14] G.S. Çekerol ve M. Nalçakan, “Lojistik sektörü içerisinde Türkiye demiryolu yurt içi yük taşıma talebinin ridge regresyonla analizi”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, XXXI (II), 321-344, 2011.
• [15] Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları, “Demiryollarının dünü bugünü yarını”, 2013, [online] Available: https://www.sesric.org/imgs/news/Image /908-TCDD.pdf, [Accessed May 02, 2021].
• [16] Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları, Demiryolu sektör raporu 2016, Ankara: Strateji Dairesi Geliştirme Başkanlığı, 2017.
• [17] Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2018 Kamu işletmeleri raporu, Ankara: Kamu Sermayeli Kuruluş ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, 2019.
• [18] Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2019 Kamu İşletmeleri Raporu, Ankara: Kamu Sermayeli Kuruluş ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, 2020.
• [19] TÜİK “demiryolları uzunluğu, tren, yolcu, yük taşımaları ve ton kilometre”[Online]. Available: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulastirma-ve-haberlesme-112&dil=1, [Accessed May 01, 2021].
• [20] B.R. Mitchell, “The coming of the railway and United Kingdom economic growth”, The Journal of Economic History, vol. 24, no. 3, pp. 315-336, 1964.
• [21] V. Lingaitis and G. Sinkevičius, “Passenger transport by railway: evaluation of economic and social phenomenon”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, vol. 110, pp. 549-559, 2014.
• [22] Z. Chen, J. Xue, A.Z. Rose and K.E. Haynes, “The impact of high-speed rail investment on economic and environmental change in China: A dynamic CGE analysis”, Transportation Research Part A, vol. 92, pp. 232-245, 2016.
• [23] C. Blanquart and M. Koning, “The local economic impacts of high-speed railways: Theories and facts”, European Transport Research Review, vol. 9, pp. 12-26, 2017.
• [24] W. Zou, l. Chen, and J. Xiong, High-speed railway, market access, and economic growth. ADBI Working Paper Series, No:582, 2018.
• [25] Y. Liang, K. Zhou, X. Li, Z. Zhou, W. Sun and J. Zeng, “Effectiveness of high-speed railway on regional economic growth for less developed areas”, Journal of Transport Geography, 82, 2020, 102621, doi: 10.1007/s12544-017-0233-0.
• [26] E. Cascetta, A. Carteni, L. Henke and F. Pagliara, “Economic growth, transport accessibility and regional equity impacts of high-speed railways in Italy: ten years ex post evaluation and future perspectives”, Transportation Reserch Part A, vol. 139, pp. 412-428, 2020.
• [27] F. Li, Y. Su, J. Xie, W. Zhu and Y. Wang, Y. (2020). “The ımpact of high-speed rail opening on city economics along the silk road economic belt”, Sustaianbility, vol.12, 3176, 2020, doi: 10.3390/su12083176.
• [28] Q. Yang, X. Hu, Y. Wang, Y, Liu, Y. Liu, J., Ma, X. Wang, Y. Wan, J. Hu, Z. Zhang, X. Wang and S. Tao, “Comparison of the impact of China’s railway investment and road investment on the economy and air pollution emissions”, Journal of Cleaner Production, vol. 293, 2021, doi: 10.1016/j.jclepro.2021.126100.
• [29] V. Köse, Demiryolu yük taşımacılığının Türkiye ekonomisindeki yeri ve önemi: ekonometrik model ile analizi. Yüksek Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2020.
• [30] M. Uygur, “Yatırım projesi değerlendirme yöntemleri”, Demiryolu Mühendisliği, sayı 2, pp. 56-59, 2015.
• [31] B. Sarımehmet, M. Hamurcu ve T. Eren, “Çok kriterli karar verme: Kırıkkale YHT istasyonu-şehir bağlantısının sağlanması”, Demiryolu Mühendisliği, sayı 11, pp. 26-40, 2020.
• [32] M. Nerlove, Distributed lags and demand analysis, Agriculture Handbook No. 141, Agriculture Marketing Service, U. S. Department of Agriculture, June, 1958.
• [33] R. Tarı, Ekonometri, Kocaeli: Umut Yayınları, 2010.
• [34] A. Kutlar, Ekonometriye giriş, Ankara: Nobel Yayıncılık, 2012.