Demiryolu Çalışanlarının Psikososyal Gereksinimlerinin Karşılanmasında İş Yerinde Sosyal Hizmet Uygulamaları

Yıl 2023, Sayı: 17, 174 - 185, 31.01.2023

Zilan Uğurlu , Merve Deniz Pak Güre

https://doi.org/10.47072/demiryolu.1212839

Öz

Demiryolu çalışanlarının örgütsel süreçler, iş yerinin yapısal ve fiziksel özellikleri, kurum politikaları gibi risk faktörleri nedeniyle iş yaşamları etkilenebilmektedir. Bu etkiler demiryolu çalışanlarında fiziksel, psikolojik ve sosyal yönlerden pek çok sorun ve gereksinimi ortaya çıkarmaktadır. Bunlar arasında fiziksel yönden kas-iskelet sistemi hastalıkları, işitme kaybı, diyabet ve kardiyovasküler hastalık riski; psikososyal yönden stres, depresyon, kaygı, ikincil travmatik stres, intihar gibi ruh sağlığı sorunları, tükenmişlik ve aile içi sorunlar bulunmaktadır. Demiryolu çalışanlarının karşılaştığı bu sorunların çözümünde iş yerinde sosyal hizmet uygulamaları çok işlevseldir. Bu çalışmanın amacı, demiryolu çalışanlarının psikososyal gereksinimlerinin karşılanmasında iş yerinde sosyal hizmet uygulamalarının ortaya konulmasıdır. Demiryolu çalışanlarıyla yürütülen iş yerinde sosyal hizmet uygulamaları kapsamında sosyal hizmet uzmanları savunucu, danışman, klinisyen, eğitici, öğretici, aracı, bağlantı kurucu, yönetici, süpervizör, değerlendirmeci, araştırmacı gibi rol ve işlevleri üstlenmektedir. Bu bağlamda demiryolu çalışanları ile mikro, mezzo ve makro sosyal hizmet uygulamaları yerine getirilmektedir. Sonuç olarak, çalışanların iyilik halini ve örgütsel gelişimi desteklemedeki olumlu etkileri nedeniyle Türkiye’de iş yerinde sosyal hizmet uygulamalarının demiryolu sektöründe faaliyete geçmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

demiryolu çalışanı, psikososyal gereksinim, iş yerinde sosyal hizmet, mesleki sosyal hizmet, Sosyal hizmet uzmanı

Occupational Social Work Practices in Providing the Psychosocial Needs of Railway Workers

Öz

The work life of railway workers can be affected due to risk factors like organizational processes, structural and physical characteristics of the workplace, and corporate policies. These effects reveal many physical, psychological, and social problems and needs in railway workers. These include the risk of musculoskeletal diseases, hearing loss, diabetes, and cardiovascular disease. There are mental health problems like psychosocial stress, depression, anxiety, secondary traumatic stress, suicide, burnout, and family problems. Occupational social work practices are functional in solving these problems faced by railway workers. This study aims to reveal occupational social work practices in meeting the psychosocial needs of railway workers. Within the scope of occupational social work practices carried out with railway workers, social workers undertake roles and functions like advocator, counselor, clinician, trainer, instructor, mediator, linker, manager, supervisor, evaluator, and researcher. In this context, micro, mezzo, and macro social work practices are carried out with railway workers. As a result, it is suggested that occupational social work practices in Turkey should be activated in the railway sector due to their beneficial effects in supporting the well-being of workers and organizational development.

Anahtar Kelimeler

Railway worker, Psychosocial needs, Social work in the workplace, Occupational social work, Social worker

Kaynakça

• [1] A. Bracciali, “Railway wheelsets: history, research and developments”, International Journal of Railway Technology, vol. 5, no. 1, pp. 23-52, Jan. 2016.
• [2] D. A. Deveci ve D. Çavuşoğlu, “İntermodal demiryolu taşımacılığı: Türkiye için fırsatlar ve tehditler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, vol. 5, no. 1, pp. 93-120, Mart 2013.
• [3] TCDD. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Available: https://www.tcdd.gov.tr/kurumsal/hakkinda [Accessed: 15-Oct-2022].
• [4] Ulaşan ve Erişen Türkiye Raporu, “Demiryolu Sektörü”, 2018. Available: https://www.uab.gov.tr/uploads/pages/demiryolu/demiryolu.pdf [Accessed: 15-Oct-2022].
• [5] C. Bardon, and B. L. Mishara, “Systematic review of the impact of suicides and other critical incidents on railway personnel”, Suicide and Life‐Threatening Behavior, vol. 45, no. 6, pp. 720-731, Apr. 2015.
• [6] J. I. Morgan, R. Abbott, P. Furness, and J. Ramsay, “UK rail workers' perceptions of accident risk factors: an exploratory study”, International journal of industrial ergonomics, vol. 55, pp. 103-113, 2016.
• [7] T. W. Taris, and W. B. Schaufeli, Individual well-being and performance at work: A conceptual and theoretical overview, Well-being and performance at work, Psychology Press, pp. 15-34, 2014.
• [8] P. A. Kurzman, Occupational social work. National Association of Social Workers and Oxford University Press, 2013.
• [9] EVA Avrupa Çevre Dostu Taşımacılık Akademisi Raporu, A guide to identifying and preventing psychosocial risks at work in the railway sector, 2013. https://www.cer.be/sites/default/files/publication/PSR_RAIL_A_guide_to_identifying_and_preventing_psychosocial_risks_at_work_EN.pdf
• [10] A. Aguirre, and J. Foret, “Irregularity of working hours in railway worker and types of complaints”, International archives of occupational and environmental health, vol. 65, no. 6, pp. 367-371, March 1994.
• [11] K. Ganasegeran, J. M. Menke, V. M. Challakere Ramaswamy, R. Abdul Manaf, A. M. Alabsi, and S. A. R. Al-Dubai, “Level and determinants of knowledge of symptomatic knee osteoarthritis among railway workers in Malaysia”, Biomed research international, vol. 9, no. 1, pp. 30-45, Jan. 2014.
• [12] D. Zdrenghea, L. Poantă, and D. Gaita, “Cardiovascular risk factors and risk behaviors in railway workers. Professional stress and cardiovascular risk”, Romanian journal of internal medicine= Revue roumaine de medecine interne, vol. 43, no. 1-2, pp. 49-59, Jan. 2005.
• [13] A. Graziani, A. De Luca, A. Mazzantini, M. Montalti, N. Mucci, V. Cupelli, and G. Arcangeli, “Cardiovascular risk factors and metabolic shift workers in a population of railway workers”, Giornale Italiano di Medicina del Lavoro ed Ergonomia, vol. 34, no. 3, pp. 186-188, March 2012.
• [14] C. Dong, H. Zeng, B. Yang, Y. Zhang, and Z. Li, “The association between long-term night shift work and metabolic syndrome: a cross-sectional study of male railway workers in southwest China”, BMC Cardiovascular Disorders, vol. 22, n. 1, pp. 1-7, 2022.
• [15] M. Röösli, M. Egger, D. Pfluger, and C. Minder, “Cardiovascular mortality and exposure to extremely low frequency magnetic fields: a cohort study of Swiss railway workers” Environmental Health, vol. 7, no. 1, pp. 1-7, July 2008.
• [16] D. Henderson, and S. S. Saunders, “Acquisition of noise-induced hearing loss by railway workers”, Ear and hearing, vol. 19, no. 2, pp. 120-130, Apr. 1998.
• [17] A. Lie, M. Skogstad, T. S. Johnsen, B. Engdahl, and K. Tambs, “Noise-induced hearing loss in a longitudinal study of Norwegian railway workers”, BMJ open, vol. 6, no. 9, pp. 1-6, Sep. 2016.
• [18] P. Landon, P. Breysse, and Y. Chen, “Noise exposures of rail workers at a North American chemical facility”, American journal of industrial medicine, vol. 47, no. 4, pp. 364-369, Apr. 2005.
• [19] C. Capanni, S. Sartori, G. Carpentiero, and G. Costa, “Work ability index in a cohort of railway construction workers”, International Congress Series, vol. 1280, pp. 253–257, June 2005.
• [20] X. Zhang, G. Chen, F. Xu, K. Zhou, and G. Zhuang, “Health-related quality of life and associated factors of frontline railway workers: A cross-sectional survey in the Ankang Area, Shaanxi Province, China”, International journal of environmental research and public health, vol. 13, no. 12, pp. 1192, 2016.
• [21] F. Luthans, Organizational Behavior, New York: McGraw-Hill, pp. 404, 1992.
• [22] S. Altan, “Örgütsel yapıya bağlı stres kalanları ve örgütsel stresin neden olduğu başlıca sorunlar”, Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol. 2, no. 3, pp. 137-158, Nov. 2018.
• [23] S. A. R. Al-Dubai, K. Ganasegeran, R. Elkalmi, M. Alshakka, and N. Ghanem, “Perceived stress among Malaysian Railway workers”, The Malaysian Journal of Medical Sciences: MJMS, vol. 23, no. 5, pp. 38, Oct. 2016.
• [24] X. Yi, Y. Liu, J. Liao, D. Dou, and K. Peng, “Changes in Chinese Railwayman’s Mental Health (1988–2009): A Cross-Temporal Meta-Analysis”, J. Beijing Jiaotong Univ. (Social. Sci. Ed.), vol. 9, pp. 47-53, 2010.
• [25] Y. Jiang, C. Wu, T. Hu, M. Chen, W. Liu, Y. Zhou, Z, Chen, and X. Xu, “Association for combined exposure to job strain, shift work on mental health among Chinese railway workers: a cross-sectional study”, BMJ open, vol. 10, no. 10, pp. 1-7, Oct. 2020.
• [26] E. Altundaş, G. Arslan, Z. Akıngöl, N. Yazıcı, A. Varol, C. Turan, and S. Kalaça, “Demiryolu İşçilerinin Çalışma Koşullarından Kaynaklanan Sağlık Sorunları”, TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, vol. 10, no. 37, pp. 36-43, Ağustos 2010.
• [27] Ö. Canpolat, “Çalışanların stres düzeylerini etkileyen faktörler ve iş sağlığı hemşiresinin stres ile baş etmede etkililiği”, Master Thesis, Kocaeli University Institute of Science, Kocaeli, 2006.
• [28] A. Ö. Eyimaya and A. Tezel, “Evaluating occupational stress levels of the railway workers”, Florence Nightingale Journal of Nursing, vol. 29, no. 1, pp. 40–55, Feb. 2021.
• [29] A. Seidler, J. Hegewald, A. L. Seidler, M. Schubert, M. Wagner, P. Dröge, ... and H. Zeeb, “Association between aircraft, road and railway traffic noise and depression in a large case-control study based on secondary data”, Environmental research, vol. 152, pp. 263-271, 2017.
• [30] N. Mohan, and A. Sivaraman, “A Study on Occupational Stress among Railway Employees with Special Reference to Thrissur Railway Station”, IRA-International Journal of Management and Social Sciences, vol. 8, no. 1, pp. 53-61, July 2017.
• [31] T. Urhonen, A. Lie, and G. Aamodt, “Associations between long commutes and subjective health complaints among railway workers in Norway”, Preventive medicine reports, vol. 4, pp. 490-495, Sep. 2016.
• [32] C. L. Drake, T. Roehrs, G, Richardson, J. K. Walsh, and T. Roth, “Shift work sleep disorder: prevalence and consequences beyond that of symptomatic day workers”, Sleep, vol. 27, no. 8, pp. 1453-1462, Jan. 2004.
• [33] T. A. Ayoola, “Exploration of Literary Fiction as Historical Source for the Construction of Socio-Cultural History of Railway Workers in Nigeria”, Lagos Historical Review, vol. 19, pp. 17-36, 2019.
• [34] Y. Uyanık ve A. Yüksel, “Demiryolu İşçilerinin Çalışma Yaşamlarında Karşılaştıkları Güçlükler Üzerine Nitel Bir Çalışma”, HAK - İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, vol. 10, no. 28, pp. 391-408, 2021.
• [35] J. Bates, and N. Thompson, “Workplace well-being: an occupational social work approach”, Illness, Crisis and Loss, vol. 15, no. 3, pp. 273-284, July 2007. https://doi.org/10.1177%2F105413730701500308
• [36] R. Portuné, “Psychosocial risks in the workplace: an increasing challenge for German and international health protection”, Archives of Industrial Hygiene and Toxicology, vol. 63, no. 2, pp. 123-131, June 2012.
• [37] U. Yanardağ ve M. Zubaroğlu Yanardağ, “İşyerinde sosyal çalışmayı Türkiye için düşünmek”, Çalışma ve Toplum, vol. 4, no. 67, pp. 2249-2270, Ekim 2020.
• [38] G. Şimşek. ve F. Altun, “Kurumsal Sosyal Sorumluluğun İşyerinde Sosyal Hizmet Bağlamında Değerlendirilmesi”, Toplum ve Sosyal Hizmet, vol. 32, no.3, pp. 1061-1077, Temmuz 2021.
• [39] U. Solmaz ve İ. Kutlu, “İşyerinde Sosyal Hizmet Mümkün mü? Farklı Ülkelerdeki İşyerinde Sosyal Hizmet Uygulamaları”, Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, vol. 5, no. 2, pp. 172-185, Aralık 2021.
• [40] S. M. Parast, and H. S. Niya, “The roles of occupational social workers in workplace: With regard to social capital”, MAGNT Research Report, vol. 3, no.1, pp. 1118-1123, Jan 2015.
• [41] R. P. Maiden, “The evolution and practice of occupational social work in the United States”, Employee Assistance Quarterly, vol. 17, no. 1-2, pp. 119-161, Oct. 2001.
• [42] F. Altun, “İş yerinde sosyal hizmet uygulamalarının çalışanların iş tatminine ve örgütsel bağlılığına etkisi”, Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, İÜ, 2019.
• [43] C. Altuntaş, “Çalışan destek programları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol. 12, no. 1, pp. 57-75, Ocak 2010.
• [44] J. A. Ritte, F. Halaevalu, and V. Ofahengaue, Careers in social work, New York: Springer Publications, 2009.
• [45] V. Sutherland, and C. Cooper, Strategic stress management: An organizational approach, London: MacMillan Press, 2000.
• [46] M. Çay, “Vakalarda kanıta dayalı uygulama ve kanıtlara erişim”, Z. Uğurlu, M. Çay, U. Yanardağ (Eds.), Sosyal Hizmette Vaka Temelli Öğrenme, İstanbul: Yeniinsan Yayınevi, pp. 39-59, 2022.
• [47] A. Aktaş, “Çalışma Hayatında Kadınlara Karşı Psikolojik Taciz: Türkiye'deki Durum Ve İşyerinde Sosyal Hizmet Odağında Önerilen Çözüm Mekanizmaları”. Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, vol. 3, no. 10, pp.6-28, Ekim 2014.
• [48] B. W. Sheafor, and C. J. Horejsi, Sosyal Hizmet Uygulaması (1. Baskı). (Çev Ed: Baran Çiftci D.) Ankara: Nika Yayınevi, 2014.
• [49] S. Özen ve Ç. Özbek, “Çalışma yaşamında yaşlılık: Yaşlı çalışanlar ve insan kaynakları uygulamaları”, Çalışma ve Toplum, vol. 53, no. 2, pp. 547-572, 2017.
• [50] Y. Can ve N. B. Aksu, “Boşanma Sürecinde ve Sonrasında Kadın”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, vol. 15, no. 58, pp. 888-902, 2016.
• [51] A. V. Breda, “The scope of occupational social work in South Africa”, Social Work Practitioner-Researcher, vol. 21, no. 3, pp. 281-297, Spring 2009.