KURUMSAL YÖNETİM SİSTEMİ VE İLKELERİNİN KAMU KESİMİNDE İÇ DENETİM PERSPEKTİFİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Sayı: 24, 5 - 21, 30.01.2022

Onur Aytar

Öz

Kamu kesimi bağlamında kurumsal yönetim yapısının ve ilkelerinin iç denetim perspektifi ile değerlendirilmesi konusuna odaklanan bu makale, iç denetimin kurumsal yönetim alanındaki rol ve sorumluluklarının belirlenmesi açısından önem taşımaktadır. Makalede öncelikle kurumsal yönetim kavramına ilişkin bilgilere yer verilmiştir. Devam eden bölümlerinde ise kurumsal yönetim ilkeleri açıklanmaya çalışılmış, sonrasında ise kurumsal yönetim yapısının ve ilkelerinin bir kamu kurumunda iç denetim faaliyeti tarafından değerlendirilmesi için belirlenen ilke, kural ve uygulamalar İç Denetçiler Enstitüsünün (The IIA) iç denetim mesleki uygulama çerçevesi esas alınarak detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Bu makale ile, kurumsal risk yönetimi ve iç kontrol sistemlerine kıyasla iç denetim faaliyetlerine daha az konu edilen bir alan olan kurumsal yönetim konusunda gerekli bilgilerin verilmesi amaçlanmış olup makalenin sonuç bölümünde ise kamu kesiminde kurumsal yönetim konusunda iç denetimin rol ve sorumluluklarına yönelik bazı önerilere de yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Yönetim, Kurumsal Yönetim İlkeleri, İç Denetim

EVALUATION OF CORPORATE GOVERNANCE SYSTEM AND PRINCIPLES WITH THE PERSPECTIVE OF INTERNAL AUDIT IN THE PUBLIC SECTOR

Öz

This article, which focuses on the evaluation of corporate governance structure and principles from the perspective of internal audit in the context of the public sector, is important in terms of determining the roles and responsibilities of internal audit in the field of corporate governance. In the article, first of all, information about the concept of corporate governance is given. In the following sections, corporate governance principles were tried to be explained, and then the principles, rules and practices determined for the evaluation of corporate governance structure and principles by the internal audit activity in a public institution were explained in detail on the basis of the internal audit professional practice framework of the Institute of Internal Auditors (The IIA). With this article, it is aimed to provide necessary information about corporate governance, which is an area that is less subject to internal audit activities compared to corporate risk management and internal control systems, and in the conclusion part of the article, some suggestions have been developed for the role and responsibilities of internal audit in corporate governance in the public sector.

Anahtar Kelimeler

Corporate Governance, Corporate Governance Principles, Internal Audit.

Kaynakça

• Acar, İ. A. (2014). Kamu kurumlarında kurumsal yönetişim ve iç denetim fonksiyonu. H. Kıral (Ed.). İç Denetim “Yönetime Değer Katmak” içinde (ss. 307-316). Ankara: İç Denetim Koordinasyon Kurulu Yayınları.
• Acar, M. (2013). Eğitimde hesap verebilirlik. S. Özdemir (Ed.). Eğitim yönetiminde kuram ve uygulama içinde (ss. 381-409). Ankara: Pegem Akademi.
• Atiyas, İ. & Sayın, Ş. (2000). Kamu maliyesinde saydamlık devlet reformu. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı Yayınları.
• Ayboğa, H. (2021). Kurumsal yönetim ve kurumsal yönetim endeksi. Uluslararası Beşeri ve Sosyal Bilimler İnceleme Dergisi, 5(1), 59-69.
• Aydın, A. H. (2013). Kamu yönetimine giriş. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Bülbül, M., Acar, M., & Özdemir, S. (2018). Eğitimde hesap verebilirlik. Ankara: Pegem Akademi.
• Canbay Çiğdem, F. (2018). İç kontrol sisteminin kurumsal yönetim üzerindeki etkileri: BİST kurumsal yönetim endeksi kapsamındaki şirketlerde uygulama (Basılmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Cankaya, Ş. (2014). Mali şeffaflık ve hesap verebilirlik. Sayıştay Dergisi, (94), 143–146.
• Canpolat, H. (2010). İl düzeyinde stratejik planlama ve sivas ili uygulamalarının değerlendirilmesi. Maliye Dergisi, (159), 1–20.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (2007). Kamuda iyi yönetişim özel ihtisas komisyonu raporu. Ankara: DPT Yayınları
• Göküş, M. (2010). Kamu hizmeti kavramı ve yönetişim yaklaşımı. M. A. Çukurçayır, H. T. Eroğlu, & H. E. Uğuz. (Ed.). Yönetişim: kuram, boyut, uygulama içinde (ss. 585-616). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Göymen, K. (2004). Yerel kalkınma önderi ve paydaşı olarak belediyeler. Yerel Kalkınmada Belediyelerin Rolü Sempozyumu (ss. 49-65). İstanbul: Pendik Belediyesi Yayınları.
• Kalaycıoğlu, E. (2003). İyi yönetişim ve yerel yönetimler. Avrupa Birliği Sürecinde Yerel Yönetimler 1. İstanbul: WALD Akademisi.
• Karayalçın, Y. (1992). Hukukun üstünlüğü (kavram – bazı problemler). Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 47(3), 193–214.
• Kavruk, H. (2013). Yönetişim. E. G. İsbir (Ed.). Kamu yönetiminde çağdaş yaklaşımlar içinde (ss. 184-209). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Kıyılar, M., & Belen, M. (2005). Kurumsal yönetim kavramı ve ilkeleri: Bir kurumsal yönetim formu olarak Türkiye’de holding yapılanma biçimlerinin değerlendirilmesi. İSMMMO 1. Uluslararası Muhasebe Denetimi ve VII. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu (ss. 89-121).
• Kuzey, P. (2003). Şeffaflık ve iyi yönetişim: iyi yönetişimin temel unsurları. Ankara: Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Yayınları.
• Küçük, A. (2017). Hukukun hakim kılınmasının bir gereği olarak şeffaflık ve bilgi edinme hürriyeti. Liberal Düşünce Dergisi, (86), 69–95.
• Luo, Y. (2005), Corporate governance and accountability in multinational enterprises: concepts and agenda. Journal of International Management, 11(1), 1-18.
• Maliye Bakanlığı. (2003). İyi yönetişimin temel unsurları. Ankara: Maliye Bakanlığı Yayınları.
• Özer, M. A. (2006), Yönetişim üzerine notlar. Sayıştay Dergisi, (63), 59-89.
• Öztoprak, A. A. (2011). Yönetişim yaklaşımı ve belediyeler: yönetişim göstergeleri açısından Malatya belediyeleri araştırması (Basılmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Sala, S. (2013). Çevre korumasında ve yönetiminde katılımcılık: Kazdağları örneği (Basılmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Shleifer, A. & Vishny, R. W. (1996). A survey of corporate governance. National Bureu of Economic Research, Working Paper, (5554), 2-29.
• Tricker, R. I. (2009). Corporate governance: principles, policies, and practices. Oxford University Press.
• Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı. (2014). Yönetişim ve katılım rehberi, stratejik yerel yönetişim projesi. Ankara: İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü.
• Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği. (2002). Kurumsal yönetim en iyi uygulama kodu: Yönetim kurulunun yapısı ve işleyişi. İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
• Wit De, B., & Meyer, R. (2010). Strategy: process, content, context: an international perspective. Cengage Learning EMEA.
• World Bank. (2010). Corporate governance manual:second edition. Hanoi: World Bank.
• Yenigün, T. (2008). Kurumsal yönetim ve işletme içi denetim (Basılmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• 5108 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003). T.C. Resmî Gazete, Tarih/Sayı: 24.12.2003/25326.
• European Commission. (2001). European governance a white paper, https://www.ab.gov.tr/files/ardb/evt/1_avrupa_birligi/1_6_raporlar/1_1_white_papers/com2001_white_paper_european_governance.pdf (Erişim Tarihi, 21 Ekim 2021).
• IAA .(2012). Supplemental guidance: the role of auditing in public sector governance. https://na.theiia.org/standards-guidance/leading-practices/Pages/the-role-of-auditing-in-public-sector-governance.aspx (Erişim Tarihi, 21 Ekim 2021).
• IAA. (2014). Practice guide: assessing organizational governance in the public sector. https://na.theiia.org/standards-guidance/recommended-guidance/practice-guides/Pages/Assessing-Organizational-Governance-in-the-Public-Sector.aspx (Erişim Tarihi, 21 Ekim 2021).
• IAA. (2016). Mesleki uygulama çerçevesi kapsamında uluslararasi iç denetim standartları. https://na.theiia.org/translations/PublicDocuments/IPPF-Standards-2017-Turkish.pdf (Erişim Tarihi: 21 Ekim 2021).
• IAA. (2017a). Implementation guide 2100. https://na.theiia.org/_layouts/login.aspx?ReturnUrl=%2fstandards-guidance (Erişim Tarihi, 21 Ekim 2021).
• IAA. (2017b). Implementation guide 2110. https://na.theiia.org/_layouts/login.aspx?ReturnUrl=%2fstandards-guidance (Erişim Tarihi, 21 Ekim 2021).
• IAA (2021). Tamamlayıcı rehberler. https://na.theiia.org/standards-guidance/recommended-guidance/practice-guides/Pages/Practice-Guides.aspx (Erişim Tarihi, 21 Ekim 2021).
• Organisation for Economic Co-Operation and Development . (2016). OECD principles of corporate governance. http://www.oecd.org/corporate/ca/corporategovernanceprinciples/31557724.pdf (Erişim Tarihi, 21 Ekim 2021).
• United Nations Development Programme . (2008). The UNDP accountability system: accountability framework and oversight policy. https://www.undp.org/content/dam/undp/library/corporate/Transparency/UNDP%20Accountability %20 framework.pdf (Erişim Tarihi, 21 Ekim 2021).
• United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific. (2020). What is good governance?. https://www.unescap.org/sites/default/files/good-governance.pdf (Erişim Tarihi, 21 Ekim 2021).