The United Methodist Church of North Macedonia in Historical Context

Yıl 2021, , 178 - 208, 30.05.2021

Nihat Durak

https://doi.org/10.33931/abuifd.880168

Öz

Missionary activities and activization of the United Methodist Church as an Evangelical Protestant movement in North Macedonia are discussed in a historical context in this article. It was aimed to explain missionary activities focused on a specific territory. The effective position of a non-local church in Macedonia is one of the things that makes it attractive to study this subject. The study includes a hundred years period since the official founding date 1922 until today. Primarily, the founding period of the Methodist Church by inheriting resources of Congregational Church is explained. Development of the Church has been studied as two periods; period first from the founding till WWII and period second beginning from WWII. Reflectance of name changes because of mergers and splits within the main Methodist church, on the Macedonian Methodist Church are also observed carefully. The church, in accordance with the progress by the main church, was named between 1922-1939 as the Macedonia Methodist Bishopic Church, between 1939-1968 as the Macedonian Methodist Church and from 1968 until today as the Macedonian United Methodist Church. As the title of the article, this name, from which the church is still named, was used. Following, the process is explained between the independence of Macedonia till today for the Church. In 1999, election of Boris Trajkovski as the president who was member of the United Methodist Church, has turned the Macedonian United Methodist Church to a legal institution. During the presidency of Trajkovski the inner conflict with Albanian minority was concluded with 2001 Ohrid Framework Agreement. Following the constitutional regulations led by the Agreement United Methodist Church became a ‘constitutional church’ as the fifth religious element together Orthodox Church, Muslim Community, Catholic Church and Jewish Community. Charts about numbers of members of North Macedonia United Methodist Church are also shared within this study. The number of United Methodist believers is given in statistics as more than 2000.

Anahtar Kelimeler

History of Religions, Evangelical Protestant Movements, The United Methodist Church, Congregational Church, North Macedonia

Tarihsel Bağlamda Kuzey Makedonya Birleşik Metodist Kilisesi

Öz

Bu makalede, Evanjelik Protestan bir hareket olarak Birleşik Metodist Kilisesi’nin Kuzey Makedonya’da faaliyete geçişi ve misyonerlik çalışmaları tarihi bağlamda ele alınmıştır. Belli bir coğrafyaya yönelik bir misyon çalışmasının anlatımı hedeflenmiştir, Makedonya’da mahallî olmayan bir ekolün etkin bir konuma gelişi, bu konunun çalışılmasını câzip kılan hususlardan biridir. Çalışma, kilisenin bölgede resmi kuruluş tarihi kabul edilen 1922’den günümüze kadar yüz yıllık bir zaman dilimini kapsamaktadır. Öncelikle Metodist Kilisesi’nin, Kongregasyonal Kilisesi’nin kaynaklarını devralarak kuruluşu anlatılmıştır. Tâkiben kuruluşundan II. Dünya Savaşı’na kadar olan süreç ile II. Dünya Savaşı ve sonrasındaki dönemde kilisenin gelişimi verilmiştir. Ayrıca Ana Metodist Kilisesi’nin kendi içinde yaşadığı birleşme ve bölünmelerin meydana getirdiği isim değişikliğinin, Makedonya Metodist Kilisesi’ne de yansımalarına dikkat edilmiştir. Kilise, ana kilisenin geçirdiği sürece uygun olarak 1922-1939 arası Makedonya Metodist Piskoposluk Kilisesi, 1939-1968 arası Makedonya Metodist Kilisesi, 1968’ten günümüze kadar Makedonya Birleşik Metodist Kilisesi olarak adlandırılmıştır. Makâle başlığı olarak da, kilisenin halen adlandırıldığı bu isim kullanılmıştır. Çalışmanın devamında, kilisenin Makedonya’nın bağımsızlığından günümüze kadar yaşadığı süreç anlatılmıştır. 1999’da, Birleşik Metodist Kilisesi’nin üyesi Boris Trajkovski’nin cumhurbaşkanı seçilmesi, Makedonya Birleşik Metodist Kilisesi’ni legal bir kuruma dönüştürmüştür. Trajkovski’nin cumhurbaşkanlığı döneminde Arnavut azınlık ile yaşanan iç çatışma, 2001 Ohri Çerçeve Antlaşması ile sona erdirilmişti. Ohri Antlaşması gereği yapılan anayasal düzenleme sonrası Birleşik Metodist Kilisesi, Ortodoks Kilisesi, Müslüman Cemaati, Katolik Kilisesi ve Yahudi Topluluğu’nun yanı sıra beşinci bir dini unsur olarak “anayasal kilise” haline gelmiştir. Kuzey Makedonya Birleşik Metodist Kilisesi’nin üye sayısına ilişkin tablolar da çalışmada yer almıştır. Birleşik Metodist inanlı sayısı ise istatistiklerde iki binin üzerinde verilir.

Anahtar Kelimeler

Dinler Tarihi, Evanjelik Protestan Hareketler, Birleşik Metodist Kilisesi, Kongregasyonal Kilise, Kuzey Makedonya.

Kaynakça

• Baker, Frank. “Methodist Churches”. Encyclopedia of Religion (2. Edisyon). ed. Lindsay Jones. 5996-5999. ABD: Thomson Gale, 2005.
• Baker, Frank. “Wesley Brothers”. Encyclopedia of Religion. (2. Edisyon). ed. Lindsay Jones, 9715-9717. ABD: Thomson Gale, 2005.
• Bjelajac, Branko. “Protestantism in Serbia”. Religion, State & Society, 30/3 (2002), 169-218. https://doi.org/10.1080/0963749022000009225
• Cacanoska, Ruzhica. “The Emergence and Development of Protestantism in Macedonia”. Religion, State&Society 29/2 (2001), 115-119. https://doi.org/10.1080/09637490020007049
• Cacanoska, Ruzhica. “Protestantism in Macedonia Today”. Occasional Papers on Religion in Eastern Europe 38/1 (Mart 2018), 1-30.
• Chilcote, Paul W.-Schuler, Ulrike. “Methodist Bible Women in Bulgaria and Italy”. Methodist History 52/2 (Ocak 2014), 94-113.
• Conference of European Churches (CEC)–Member Churches. ed. Leslie Nathaniel-Shahe Ananyan. PDF: Conference of European Churches Publications, 2019. https://www.ceceurope.org/wp-content/uploads/2019//CEC-Member-Churches-WEB.pdf
• Emin, Nedim. Makedonya Siyasetini Anlama Kılavuzu. İstanbul: Seta Yayınları, 2014.
• Erdem, Hüseyin. Hıristiyanlıkta Kongregasyonalist Akımın Ortaya Çıkışı ve Görüşleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2009.
• GCAH, General Commission on Archives and History. “Paula Mojzes”. (Erişim 20 Aralık 2020). http://www.gcah.org/history/biographies/paula-mojzes
• Grozdanov, Marko. “The Life and Legacy of Strahil Grozdanov (1920-1997)-Leader of the Macedonian Baptists in Socialist Times, 1950-1980”. Journal of European Baptist Studies 8/1 (Eylül 2007), 21-37.
• Grulich, Rudolf. “The Small Religious Communities of Yugoslavia”. Almanca’dan İngilizce’ye çev. Erlis Glass, Occasional Papers on Religion in Eastern Europe 3/6 (1983), 1-17.
• Hacısalihoğlu, Mehmet. “Makedonya”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Erişim 21 Aralık 2020). https://islamansiklopedisi.org.tr/makedonya
• Jonovski, Jovan. “Baptists in Macedonia: From the Beginning to the Dawn of Regeneration 1970”. Occasional Papers on Religion in Eastern Europe 31/2 (Mayıs 2011), 23-29.
• Jonovski, Jovan. “Evangelical Protestant Churches in the Republic of Macedonia after World War II (1947-2017)”. Occasional Papers on Religion in Eastern Europe 39/4 (Haziran 2019), 44-88.
• Kovacs, Zoltan. “Methodism in Hungary”. Methodist History, 47/3 (Nisan 2009), 162-178.
• Mojzes, Paul. “Tensions within Religious Communities in the Balkans”. Occasional Papers on Religion in Eastern Europe 27/4 (Kasım 2007), 55-61.
• Mojzes, Paul. “Congregational/Methodist Church in Macedonia”. Occasional Papers on Religion in Eastern Europe 38/1 (Mart 2018), 30-62.
• Mojzes, Paul B. “Methodism in Macedonia Between the Two World Wars”. Occasional Papers on Religion in Eastern Europe 38/2 (Nisan 2018), 54-78.
• Mojzes, Paul B. “The Methodist Church in Yugoslavia from 1945 to 1965: A Case Study of an Ecumenical Protestant ‘Free Church’ in a Hostile Environment”. Occasional Papers on Religion in Eastern Europe 38/3 (Temmuz 2018), 1-38.
• MUMC, Macedonia United Methodist Church. “Congregations”. Erişim 9 Aralık 2020. http://www.macedonia.umc-europe.org/index.php/en/congregations
• Nikolovski-Katin, Slave. “Small Religious Communities and Groups in the Republic of Macedonia”. The Scientific Journal Facta Universitatis, Series: Philosophy and Sociology 2/6 (1999), 91-99.
• Polat, Bayram. “Evanjelik Bir Hareket: Metodist Kilisesi”. Genç Akademisyenler İlahiyat Araştırmaları Sempozyumu. 575-592. ed. Sami Erdem. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları 2009.
• Polat, Bayram. Metodist Kilisesi Hakkında Bir Araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2006.
• Polat, Bayram. “Metodist Kilisesi’nin Kuruluşu, Ayrışması ve Bütünleşmesi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XI/2, (2007), 405-418.
• Steele, David. “Configuration of the Small Religious Communities in the Former Yugoslavia”. Occasional Papers on Religion in Eastern Europe 15/3 (1995), 24-40.
• Stefov, Risto. Historic Macedonian Personalities and Organizations. PDF: Risto Stefov Publications, 1. sürüm, 30 Ağustos 2016. http://macedonianhistory.ca/Stefov_Risto/Historic%20Macedonian%20Personalities%20-%20e-book.pdf
• Töpfer, Jochen. “Patterns of Society and Politics - The Perspective of Religion in Albania and North Macedonia”, New Balkan Politics 18 (2019), 1-19.
• UMC, United Methodist Church. “Living in Three Countries yet still Journeying together”. Erişim 8 Aralık 2020. https://www.umc-cse.org/en/liste_527055-796230/living-in-three-countries--yet-still-journeying-together.html