The Splitting of the Moon Event According to the Wording of the Holy Qurʾān

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 251 - 276, 31.05.2020

İsmail Kılıç

https://doi.org/10.33931/abuifd.715511

Cited By: 1

Öz

Whether Prophet Muhammad (pbuh) had a miracle except the Qurʾān or not is one of the mostly discussed subjects. Especially it was discussed a lot in the last century and is still being discussed. The splitting of the moon, which has been recognised by the majority of Islamic scholars as a miracle, has also been discussed in length. This subject has been analysed according to interpretation, hadith, kalam and Islamic history. Especially the first verses of the Al Qamar surah have been thoroughly expanded upon. However in this study, the first verses of the Al Qamar surah and rumors associated with them will be analysed according to the wording of the Holy Qurʾān, what and how does the Holy Qurʾān explain in the said verses and what is the underlying message. İt’s seen that a style tends to form tawhid and an active belief of afterlife has been used in Qurʾān. With this style, an event which will come true on apocalypse day was acted out before people’s very eyes and it has been emphasized effectively that the coming of apocalypse is so close and definite. So it has been aimed to awaken people to the unawareness and to be ready for apocalypse at any moment.

Anahtar Kelimeler

Qurʾānic Exegesis, Wording of Holy Qurʾān, Splitting of the Moon, Miracle, Apocalypse

Üslubu’l-Kur’ân Açısından İnşikâk-ı Kamer Hadisesi

Öz

Hz. Muhammed’in (s.a.s) Kur’ân dışında mucizesinin olup olmadığı, en çok münakaşa edilen konulardan biridir. Özellikle son yüzyılda çok tartışılmış ve tartışılmaya devam etmektedir. Âlimlerin çoğunluğunun bir mucize olarak kabul ettiği İnşikâk-ı Kamer hadisesi de bu eksende münakaşa edilmiştir. Bu konu Tefsir ilmi yanında, Hadis, Kelam ve İslam Tarihi ilimleri açısından çeşitli yönleriyle incelenmiştir. Özellikle Kamer Sûresi’nin ilk âyetleri ve bu âyetlerle ilişkilendirilen rivayetler üzerinde durulmuştur. Bu çalışmada ise konunun ilişkilendirildiği Kamer Sûresi’nin ilk âyetleri Üslubu’l-Kur’ân açısından incelenerek, Kur’ân’ın sözü edilen âyetlerde asıl mesajının ve hedefinin ne olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Kur’an’da, tevhidi ve ahirete aktif imanı tesis etmeye yönelik bir üslup kullanıldığı görülmektedir. Bu üslupla kıyamette gerçekleşecek bir olay gözler önünde canlandırılarak, kıyametin gelmesinin çok yakın ve kesin olduğu etkileyici bir şekilde vurgulanmıştır. Böylece insanların gafletten uyandırılması ve kıyamete her an hazırlıklı olması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Üslubu’l-Kur’ân, İnşikâk-ı Kamer, Mucize, Kıyamet

Kaynakça

• Abdürrezzâk b. Hemmâm es-San’ânî. el-Musannef. thk. Habiburrahman A’zamî. 11 Cilt. Beyrut: el-Meclisü'l-İlmî, 2. Baskı, 1983.
• Ahmed b. Hanbel. Müsned. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Akgün, Hüseyin. “İnşikâk-ı Kamer Hadisesi (Aslu’l-Hadis ve Hadis Coğrafyası Açısından Ele Alınması)”. Siyer Araştırmaları Dergisi 3 (Ocak-Haziran 2018), 33-54.
• Albayrak, Halis. Tefsir Usulü. İstanbul: Şule Yayınları, 1998.
• Albayrak, Halis. Kur’ân'ın Bütünlüğü Üzerine: Kur’ân'ın Kur’ân'la Tefsiri. ed. Ali Ural. İstanbul: Şule Yayınları, 1996.
• Alûsî, Şehâbeddîn Mahmûd b. Abdullâh el-Hüseynî. Rûhü'l-meânî fî tefsîri'l-Kur’âni'l-Azîm ve's-seb’i'l-mesânî. thk. Ali Abdulbârî Atiyye. 15 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415.
• Apaydın, Mehmet. Siyer Kronolojisi. İstanbul: KURAMER Yayınları, 2018.
• Arslan, İhsan, “Hisssi bir Mucize Olarak Hz. Peygamber’e İsnad Edilen İnşikû’l-Kamer Hadisesine Farklı Bir Yaklaşım”. Recep Tayyip Üniversitesi İlahiyat Fakultesi/Journal of Divinity Faculty of Recep Tayyip Üniversity 6/12 (December, 2017,), 13-48.
• Ateş, Süleyman. Yeniden İslam’a II. İstanbul: Kur’ân Okulu Yayıncılık, 1997.
• Ateş, Süleyman. Kur’ân Ansiklopedisi. 30 Cilt. İstanbul: Kur’ân Bilimleri Araştırma Vakfı (KUBA), t.y.
• Ateş, Süleyman. Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri. 12 Cilt. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, t.y.
• Atik, Bilal. Kur’an’a Göre Peygamberlik ve –Bir Sünnetullah Olarak- Mucize. Ankara: Gece Kitaplığı, 2020.
• Azimli, Mehmet. “Şakku’l-Kamer Olayı Çerçevesinde Bazı Tahliller”. Hikmet Yurdu Düşünce-Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergis. 2/3 (Ocak- Haziran 2009), 95- 110.
• Azimli, Mehmet. Siyeri Farklı Okumak: Mekke Yılları. Ankara: Ankara Okulu, 2008.
• Balcı, İsrafil. Hz. Peygamber ve Mucize. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013.
• Başaran, Selman. “Huzeyfe b. Yemân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 18/434-435. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Bedruddîn el-Aynî, Ebû Muhammed Mahmud b. Ahmed. Umdetü’l-Kâri, Şerhu Sahîhi’l-Buhârî. 27 Cilt. Beyrut: t.y.
• Begavî, Ebû Muhammed Muhyissünne Hüseyin b. Mes’ûd. Tefsîrü'l-Begavî: Mealimü't-tenzil. thk. Muhammed Abdullah en-Nemr-Osman Cuma Zamiriyye-Süleyman Müslim el-Harş. 8 Cilt. Riyad: Dâru Taybe, 2. Baskı, 1993.
• Beydâvî, Ebû Saîd Nasırüddin Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Tefsîrü’l-Kadı el-Beydâvî: Envârü’t-tenzîl ve esrarü’t-te’vîl. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyau’t-Türasi’l-Arabî, 1418.
• Bikbulat, Sun’atullâh. “İnşikâk-ı Kamer Meselesi”. İslâmiyât: Üç Aylık Araştırma Dergisi, 7/3 (Temmuz-Eylül 2004), 185-189.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail. Sahîhu’l-Buhârî. 8 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2. Baskı, 1413/1992.
• Bulut, Halil İbrahim. Nübüvvetin İspatında Mucize. Ankara: Araştırma Yayınları, 2016.
• Câbirî, Muhammed Âbid. Fehmü'l-Kur’âni'l-Hakim: et-tefsirü'l-vâzıh hasebi tertîbi'n-nüzûl. 3. Cilt. Beyrut: Merkezu Dirasâti’l-Vahdeti’l-Arabiyye, 2008.
• Cerrahoğlu, İsmail. “Abdullah b. Mes’ûd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1/114-117. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
• Cevzî, Ebu’l-Ferec Cemâlüddîn Ebu’l-Ferec Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed. Zâdü'l-Mesîr fî İlmi't-Tefsîr. thk. Abdurrezzak el-Mehdî. 4 Cilt. Beyrut: Dârul-Kitabi’l-Arabî, 1422.
• Çakan, İsmail L.- Eroğlu, Muhammed. “Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib el-Kureyşi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1/76-79. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
• Çelebi, İlyas. “İnşikâku’l-Kamer”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 22/343-345. Ankara: TDV Yayınları, 2018.
• Çelebi, İlyas, “Sihir”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 37/170-172. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Çelebi, İlyas. İtikadi Açıdan Uzak ve Yakın Gelecekle İlgili Haberler: (Fiten-Melahim-Kıyamet Alametleri). İstanbul: Kitabevi, 1996.
• Derveze, Muhammed İzzet. et-Tefsîrü'l-Hadîs. 10 Cilt. Kahire: Dâru İhyai'l-Kütübi'l-Arabiyye, 1383.
• Doğrul, Ömer Rıza. Tanrı Buyruğu: Kur'ân-ı Kerîm'in Tercüme ve Tefsiri. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitapevleri, 4. Baskı,1980.
• Düzenli, Yaşar. Üslup ve Semantik Açıdan Kur’ân ve Şefaat. İstanbul: Pınar Yayınları, 2006.
• Ebû Dâvud, Süleyman bin el-Eşas. Sünenü Ebî Dâvud. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2. Baskı, 1413/1992.
• Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. Hayyân el-Endelüsî. el-Bahrü’l-Muhît. thk. Sıtkî Muhammed Cemîl. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikir, 1420.
• Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’ân Dili. 10 Cilt. İstanbul: Eser Neşriyat, t.y.
• Eren, A. Cüneyt. “Kur’ân Metninin Üslub Özellikleri”. Turkish Studies= Türkoloji Araştırmaları: International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9/5 (2014): 867-900.
• Erkol, Ahmet. “Hz. Peygamber’in Mucizesi Meselesi ve Nübüvvetin İspatında İnşikâk-ı Kamer Hadisesi ile İlgili Bir Değerlendirme”. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1 (1999), 261-298.
• Esed, Muhammed. Kur’ân Mesajı: Meal Tefsir. Çev. Cahit Koytak-Ahmet Ertürk. İstanbul: İşaret Yayınları, 1420/1999.
• Ferrâ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Ziyad. Meâni'l-Kur’ân. 3 Cilt. Mısır: Âlemü’l-Kütüb, 2. Baskı, 1980.
• İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Galib İbn Atiyye el-Endelüsî. el-Muharrerü'l-Vecîz fî tefsîri'l-Kitâbi'l-Azîz. thk. Abdüsselam Abdüssafi Muhammed. 5 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1413/1993.
• İbn Hibban, Ebu Hâtim Muhammed b. Hibban b. Ahmed et-Temîmî. Kitâbü’s-Sikat. 9. Cilt. Haydarabad: Dâiretü'l-Maârifi'l-Osmaniyye, 1973.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fida İmadüddin İsmail b. Ömer. Tefsîrü’l-Kur’âni’l-Azîm. thk. Sami b. Muhammed es-Selame. 8 Cilt. Riyad: Dâru Taybe, 1418/1997.
• İbn Kesîr, Ebü'l-Fida İmadüddin İsmail b. Ömer. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türki. el-Bidâye ve’n-nihâye. 21 Cilt. Cize: Hicr li't-Tıbaa ve'n-Neşr, 1997/1417.
• İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim. Te’vîlu muhtelifu’l-Hadîs. Kahire: Mektebetü’l-Külliyati’l- Ezheriyye, 1386/1966.
• Kandemir, M. Yaşar. “Abdullah b. Ömer b. Hattâb”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1/126-128. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
• Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. el-Câmiu li-Ahkâmi'l-Kur’ân. thk. Ahmed Abdülalim Berdunî-Ebû İshak İbrahim Itfiyyiş. 10 Cilt. Kahire: Dâru’l-Kitabi’l-Arabî, 3. Baskı, 1386/1966- 1387/1967.
• Kuşeyrî, Abdülkerim b. Hevâzin. Tefsîru’l-Kuşeyrî: Letâifu’l-İşârât. thk. İbrahim Besyûnî. 3 Cilt. Kahire: el-Hey'etü'l-Mısriyyeti'l-Âmme li'l-Kitâb, 1981.
• Kutub, Seyyid. et-Tasvirü'l-Fennî fi'l-Kur'ân. y.y., t.y.
• Kutub, Seyyid. Fî Zilâli'l-Kur’ân. 6 Cilt. Beyrut: Dârü’ş-Şürûk, 11. Baskı, 1405/1985.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd. Tefsîrü’l-Mâtürîdî: Te’vîlâtu Ehli’s-Sünne: Te’vîlâtü’l-Kur’ân. thk. Mecdî Baslum. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1426/2005.
• Mâverdî, Ebu'l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib. en-Nüket ve'l-uyûn: Tefsîrü'l-Mâverdî. thk. es-Seyyid b. Abdülmaksud b. Abdürrahim. 6 Cilt. Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1412/1992.
• Merâğî, Ahmed Mustafa. Tefsîrü'l-Merâğî. 30 Cilt. Mısır: Şirketü Mektebeti ve Matbaati Mustafa el-Babî el-Halebî ve Evlâdih, 5. Baskı, 1394/1974.
• Mevdûdî, Seyyid Ebü’l-A’la. Tefhimü'l-Kur’ân: Kur’ân'ın Anlamı ve Tefsiri. Ed. Ali Bulaç. Çev. Muhammed Han Kayani vd. İstanbul: İnsan Yayınları, 1986.
• Mukâtil b. Süleyman, Ebu'l-Hasan Mukâtil b. Süleyman b. Beşîr. Tefsîru Mukâtil b. Süleyman (et-Tefsîrü'l-Kebir). thk. Abdullah Mahmûd Şehhate. 4 Cilt. Kahire: el-Hey'etü'l-Mısriyyetü'l-Âmme li’l-Kitâb, 1979.
• Mücâhid b. Cebr, Ebü’l-Haccâc el-Mekkî. Tefsirü'l-Mücâhid. thk. Muhammed Abdüsselam Ebü'n-Nil. Kahire: Dârü'l-Fikri'l-İslâmî el-Hadise, 1989/1410.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim bin el-Haccac. Sahîhu Müslim. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2. Baskı, 1413/1992.
• Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb. Sünenü’n-Nesâî. 8 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2. Baskı, 1413/1992.
• Önkal, Ahmet, “Cübeyr b. Mut’im”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7/104-105. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
• Özgel, İshak. “İnşikâk-ı Kamer Hadisesine Yorum Etiği ve Anlam Bütünlüğü Açısından Yaklaşım”. VII. Kutlu Doğum Sempozyumu (Tebliğler). Ed. İsmail Yakıt. 197-214. Isparta: T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Felsefesi Anabilim Dalı Başkanlığı, 19 Nisan 2004.
• Râzî, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer b. el-Hasan b. el- Hüseyin Fahreddin. et-Tefsîrü'l-Kebîr: Mefâtîhü’l-Ğayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi't-Türâsi’l-Arabî, 3. Baskı, 1420.
• Salih, Subhî. “Ayet ve Hadislerle Cennet/Cehennem: Ölümden Sonra Diriliş”. Çev. Şerafeddin Gölcük. İstanbul: Kayıhan Yayınevi, 2. Baskı, 1981.
• Salih, Subhî. Mebahisu fî Ulûmil-Kur’ân. İstanbul: Dersaadet, t.y.
• Sem’ânî, Ebu’l-Muzaffer. Mansûr b. Muhammed b. Abdilcebbâr Temîmî Mervezî. Tefsîrü'l-Kur’ân: Kitâbü’t-Tefsîr. thk. Yâsir b. İbrâhim ve Ğanîm b. Abbas b. Ğanîm. 6 Cilt. Riyad: Dâru’l-Vatan, 1418/1997.
• Suyûtî, Abdurrahman b. Ebî Bekr Celaleddin. ed-Dürrü'l-mensûr fi't-Tefsîri bi'l-me'sûr. 8 Cilt. Beyrut: Dârü'l-Fikr, t.y.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed b. Abdullah. Fethü’l-Kadîr: el-Câmiu beyne fenneyi’r-rivâye ve'd-dirâye min İlmi’t-Tefsîr. Dımeşk: Dâru İbn Kesîr – 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kalemi’l-Tayyip, 1414.
• Şimşek, M. Sait. Hayat Kaynağı Kur’ân Tefsiri. 5 Cilt. İstanbul: Beyan Yayınları, 2012.
• Taberânî, Kâsım Süleymân b. Ahmed. el-Mu'cemü’l-Kebîr. thk. Hamdî b. Abdülmecîd es-Selefî. 25 Cilt. Beyrut: Dâru İhyai't-Türâsi'l-Arabî, 2. Baskı, t.y.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir b. Yezid. Câmiü'l-beyân an Te’vîli âyi’l Kur’ân. thk. Ahmed Muhammed Şakir. 24 Cilt. y.y.: Müessetü’r-Risale, 1420/2000.
• Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa Serve. Sünenü’t-Tirmizî. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2. Baskı, 1413/1992.
• Turan, Fatma Ahsen. “Orta Asya’dan Anadolu’ya Mitik Yolculukta Tabiat Olayları”. Millî Folklor = Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi 12/90 (2011): 49-59.
• Vâhidî, Ebu’l-Hasan Ali b. Ahmed b. Muhammed b. Ali. el- Vecîz fî tefsîri Kitabî’l-Azîz. thk. Saffân Adnân Dâvûdî. Dımeşk: Daru’l-Kalem, 1415/1995.
• Zeccâc, Ebû İshak İbrâhim b. es-Seri b. Sehl. Meâni’l-Kur’ân ve i'râbuh. thk. Abdülcelil Abduh Şelebi. 5 Cilt. Beyrut: Âlemü'l-Kütüb, 1408/1988.
• Zemahşerî, Ebu'l-Kasım Carullah Mahmûd b. Ömer b. Muhammed. el-Keşşâf an hakâiki gavâmidi’t-tenzîl ve uyûni'l-ekâvîl fî vucûhi't-te’vîl: el-Keşşâf an Hakâiki’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, t.y.
• Zeyveli, Hikmet. İlahî Dinlerde Mucize ve Gayp: Geleneği Yeniden Okumak. İstanbul: KURAMER Yayınları, 2018.