The Rise and Fall of the Israelites According to the Qurʾān

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 462 - 489, 30.11.2022

Selami Yalçın

https://doi.org/10.33931/dergiabant.1141692

Öz

The Qurʾān cites some stories about the rise and fall of societies as an example. When the life sections of the Israelites as reported in the Qurʾān are examined, it is understood that they are sometimes supported by blessings and sometimes punished. In the chapter of Isrāʾ, it is stated that the Israelites will rise and fall twice, that this information is written in the book and is also reported to the Israelites, but no details are given. Looking at the whole of the Qurʾān, it is seen that they have experienced multiple collapses. For this reason, it is important to reveal when these two collapses, Allah let know, took place and in which book this information is contained. In this research, the history of the Israelites is discussed in a chronological course, the reflections of the concepts expressing the rise and fall of societies in the verses that mention them are analyzed, and sometimes the Torah and the Tanakh are also referenced. The reasons given by the Qurʾān regarding their rise and fall have been examined and the possibility of deducing social laws from them has been examined. From the examples examined, it was seen that the Israelites rose and fell in different periods of history, and some of these events took place in the Torah and Tanakh. It has been concluded that the first collapse mentioned in the Sūra of Isrāʾ about the Israelites was the Babylonian king Nebuchadnezzar II, and the second collapse was the Roman Titus' occupation of Jerusalem, the destruction of the temple, the murder of some of the Israelites and the exile of the rest. It has been concluded that the book in which these two collapses are written is the Tanakh. 

Anahtar Kelimeler

Tafsīr, Qurʾān, Israelites, Uptrend, Collapse

Kur’ân’a Göre İsrâiloğulları’nın Yükselişleri ve Çöküşleri

Öz

Kur’ân, toplumların yükselişi ve çöküşüyle ilgili bazı kıssaları ibret amacıyla aktarmaktadır. İsrâiloğulları’nın Kur’ân’da nakledilen hayat kesitleri incelendiğinde onların bazen nimetlerle desteklendiği bazen de cezalandırıldığı anlaşılmaktadır. İsrâ sûresinde İsrâiloğulları’nın iki defa yükselecekleri ve çöküş yaşayacakları; bu bilginin kitapta yazıldığı ve İsrâiloğulları’na da bildirildiği belirtilmekte ancak ayrıntıya girilmemektedir. Kur’ân’ın bütününe ve bazı müfessirlerin naklettiklerine bakıldığında İsrâiloğulları’nın yükselişlerinin ve çöküşlerinin ikiyle sınırlı olmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle Allah’ın haber verdiği bu iki çöküşün ne zaman gerçekleştiğini ve bu bilginin yazıldığı kitabın hangisi olduğunu ortaya çıkartmak önem arz etmektedir. Bu araştırmada İsrâiloğulları’nın tarihi, kronolojik bir seyir içinde ele alınmış, onlardan bahseden âyetlerde toplumların yükselişini ve çöküşünü ifade eden kavramların hayatlarındaki yansımaları tahlil edilmiş, bazen Tevrât’a ve Tanah’a da başvurulmuştur. Onların yükselmeleri ve çökmeleriyle ilgili Kur’ân’ın ortaya koyduğu gerekçeler incelenmiş ve bunlardan sünnetullah bağlamında sosyal yasalar çıkarmanın imkânı irdelenmiştir. İncelenen örneklerden İsrâiloğulları’nın tarihin farklı dönemlerinde yükseldikleri ve çöktükleri, bu hadiselerin bir kısmının Tevrât’ta ve Tanah’ta da geçtiği görülmüştür. İsrâiloğulları’yla ilgili İsrâ sûresinde bahsedilen birinci çöküşün Babil kıralı Buhtunassır’ın, ikinci çöküşün ise Romalı Titus’un Kudüs’ü işgal etmesi, Mabed’i yıkması, İsrâiloğulları’nın bir kısmını katletmesi ve kalanını sürgün etmesi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu iki çöküşün yazılı olduğu kitabın ise Tanah olduğu kanaatine varılmıştır. Kur’ân’ın anlatımından yükseliş veya çöküşle ilgili bazı sosyal yasaların olduğunu söylemek mümkün gözükmektedir. İsrâiloğulları’nın bu yasalara uygun davrandıklarında ilâhî yardım alarak yükseldikleri, aykırı hareket ettiklerinde ise çöktükleri anlaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’ân, İsrâiloğulları, Yükseliş, Çöküş

Kaynakça

• Akbıyık, Serpil. “Babil Sürgününden Sonra Yahuda’da ve Babil Diasporası’nda Yaşananlar”, Türk- İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 6/11 (Konya - 2011): 157-192.
• Arslantaş, Nuh. Hz. Muhammed Döneminde Yahudiler. İstanbul: Kuramer, 2016.
• Blech, Rabi Benjamin. Geçmişten Günümüze Yahudi Tarihi ve Kültürü. Çev. Estreya Seval Vali. İstanbul: Gözlem Gazetecilik Basın ve Yayın, 2004.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail. el-Câmiü’l-müsnedü’s-sahîh. 8 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1. Baskı, 1992.
• Cevherî, İsmâil b. Hammâd. Tâcü’l-lüġa ve sıhâhu’l-ʻArabiyye. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, 1987.
• Dârimî, Abdullah b. Abdirrahmân. Sünenü’d-Dârimî. Thk. Hüseyin Selîm Esed ed-Dârânî. 4 Cilt. Memlketü’l-ʻArabiyyetü’s-Suûdiyye, Dârü’l-Muğnî, 2000/1412.
• Frolov, İvan. Felsefe Sözlüğü. Çev. Aziz Çalışlar. İstanbul: Cem Yayınevi, 1991.
• Hamidullah, Muhammed. Hz. Peygamber’in Savaşları. Trc. Nezire Erinç Yurter. İstanbul: Beyan Yayınları, 1. Baskı, 2002.
• Hamidullah, Muhammed. İslam Peygamberi. Trc. Salih Tuğ. 2 Cilt. İstanbul: İrfan Yayıncılık, 5. Baskı, 1993.
• https://www.kutsalkitap.org/online-Tevrât-oku. 21.01.2022.
• İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Tunus: Dârü’t-Tunusiyye li’n-Neşr, 1984.
• İbn Ebî Hâtim. Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm. Thk. Esad Muhammed et-Tayyib. 13 Cilt. Suûdi Arabistan: Mektebetü Nezzâr Mustafa el-Bâz, 3. Baskı, 1419.
• İbn Haldûn, Abdurrahmân b. Muhammed. Dîvânü’l-mübtedeʾ ve’l-haber fî târîhii’l-ʿArab ve’l-ʿAcem ve’l-Berber ve men-âsarahüm min zevi’ş-şa’ni’l-ekber. Thk. Halil Şehâde. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1408/1988.
• İbn Hişâm, Abdülmelik. es-Sîretü’n-Nebeviyye. Thk. Mustafa es-Sakâ, İbrahim el-Enbârî ve Abdulhâfîz eş-Şiblî. 2 Cilt. Mısır: Şeriketü Mektebeti ve Matbaati Mustafa el-Bânî el-Halebî ve Evlâdihi, 1955.
• İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmail. Tefsiru’l-Kur’âni’l-azîm. 8 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Maʻrife, 1988.
• İbn Mâce, Ebû Abdillah. Sünen. thk. M. Fuâd Abdulbâkî. 2 Cilt. Dârü İhyâi’l-Kütübi’l-Arabî, ts.
• İbn Manzûr, Cemaluddin. Lisânü’l-ʿArab. 15 Cilt. Beyrut: Dârü Sadare, 3. Baskı, 1414.
• İbn Teymiyye, Takıyyüddin. el-Cevâbu’s-sahîh limen beddele dîne’l-Mesîh, Thk. Ali b. Hasan vd. 6 Cilt. Suûdiyye: Dârü’l-Âsıme, 1419/1999.
• İsfahânî, Ragıb. el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân. Thk. Safvân Adnân ed-Dâvudî. 1. Baskı. Dımaşk: Dârü’l-Kalem, 1412.
• İnci, Salih. “Dinleri Kelimeler Üzerinden Okumak: İsrail (לאֵ רשְָׂ יִ) Örneği”, Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 17 (Aralık 2019): 273-287.
• Katar, Mehmet. “Kur’an Kıssaları Bağlamında Yahudi (İsrail) Tarihi”. Kur’an’da Yahudiler. İstanbul: Kuramer, 2019.
• Kayacan, Murat. “Sosyoloji ve Kur’ân’ın Ortak İlgi Alanı: Toplumsal Değişim ve Çöküş Yasaları”. Milel ve Nihal-İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi 9/3 (Eylül -Aralık 2012): 74-99.
• Komisyon. Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Anlamı (Meâl). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1986.
• Kurt, Ali Osman. Babil Sürgünü Sonrası Ezra Önderliğinde Yahudiliğin Yeniden Yapılandırılması. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2006.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed. el-Câmiʿ li-ahkâmi’l-Kurʾân. Thk. Ahmed el-Berdûnî ve İbrahim Atfîş. 20 Cilt. Kahire: Dârü’l-Kutubi’l-Mısriyye, 2. Baskı, 1384/1964.
• Kutsal Kitap: Tevrat, Zebur İncil. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi – Yeni Yaşam Yayınları, 2009.
• Mâturîdî, Ebû Mansûr. Te’vîlâtu ehli’s-sünne. 10 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2005.
• Mevdûdî, Ebü’l-A’lâ. Tefhimu’l-Kur’ân. Çev. Muhammed Han Kayani vd. 8 Cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 1997.
• Mukâtil b. Süleymân, Ebü’l-Hasen. Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. Thk. Abdullah Mahmud Şehâte. 5 Cilt. Beyrut: Dârü İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1423.
• Mücâhid b Cebr. Tefsîrü Mücâhid. Thk. Muhammed Abdusselâm Ebü’n-Nîl. Mısır: Dârü’l-Fikri’l-İslâmiyyi’l-Hedîse, 1410/1989.
• Müslim b. el-Haccâc. el-Müsnedü’s-sahîh. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1. Baskı, 1992.
• Okumuş, Ejder. Kur’ân’da Toplumsal Çöküş. İstanbul: İnsan Yayınları, 5. Baskı, 2015.
• Okumuş, Ejder. Toplumsal Çöküş Teorileri. İstanbul: İnsan Yayınları, 2007.
• Öztürk, İsmail. Kur’ân-ı Kerim’de Halife Kavramı. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Platon (Eflatun). Devlet. Trc. Sabahattin Eyüboğlu-M. Ali Cimcoz. İstanbul: Remzi Kitabevi, 7. Baskı, 1992.
• Râzî, Fahreddîn. Mefâtîhü’l-ġayb. 32 Cilt. Beyrut: Dârü İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 2. Baskı, 1420.
• Sand, Şlomo. Yahudi Halkı Nasıl İcat Edildi-Kitabı Mukaddes’ten Siyonizme. Çev. Işık Ergüder. İstanbul: Doğan Kitap, 2011.
• Şevkânî, Muhammed b. Alî. Fethu’l-kadîr. 6 Cilt. Dımaşk: Dârü ibn Kesîr, 1414.
• Taberî, Muhammed b. Cerir. Câmiu’l-beyân an te’vili’l-Kur’ân. 24 Cilt. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 2000.
• Ülken, Hilmi Ziya. Sosyoloji Sözlüğü. İstanbul: MEB Yayınları, 1969.
• Yaka, Eyüp. Kur'an'da Ehl-i Kitab'ın Kendi Dinlerine Karşı Tutumu. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksel Lisans Tezi, 1994.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf ʿan hakâʾiki gavâmidi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kutubi’l-Arabî, 1987.