Examining the Relationship between Religiosity and Hope in the Context of Mental Health

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 541 - 558, 30.11.2022

Fatih Kandemir

https://doi.org/10.33931/dergiabant.1149795

Öz

The aim of this study is to examine the relationships between hope and religiosity. Hope, which has an existential value for human beings, can be affected not only by socio-demographic variables such as age, gender, marital status and personality traits, but also by psycho-sociological variables such as optimism, patience, motivation, self-efficacy and self-esteem. However, another variable that has the power to influence hope is religiosity. Because religiosity has a feature that nourishes hope, which is one of the most important tools that helps the individual, especially who encounters negative life events, to cope with this situation. It is thought that this relationship between religiosity and hope may have important consequences for individual mental health. This is the starting point of the work. The results of this study, which was conducted with the qualitative research method, revealed that religiosity generally affects hope positively. From this point of view, it is understood that the positive reflection of religiosity on the hope levels of individuals can also positively affect their psychological well-being. At least in the context of this study, it has been determined that the research findings reached produce results in this direction.

Anahtar Kelimeler

Psychology of Religion, Religion, Religiosity, Hope, Psychological Well-Being

Dindarlık ve Umut İlişkisinin Ruh Sağlığı Bağlamında İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, umut ve dindarlık arasındaki ilişkileri incelemektir. İnsan için varoluşsal bir değere sahip olan umut, sadece yaş, cinsiyet, medeni durum ve kişilik özellikleri gibi sosyo-demografik değişkenlerden değil aynı zamanda iyimserlik, sabır, motivasyon, öz yeterlilik ve öz saygı gibi psiko-sosyolojik değişkenlerden de etkilenebilmektedir. Bununla birlikte umudu etkileyebilme gücüne sahip olan bir diğer değişken de dindarlıktır. Zira dindarlık, özellikle olumsuz yaşam olayları ile karşılaşan bireyin bu durumla başa çıkabilmesine yardımcı olan en önemli araçlardan biri olan umudu besleyici bir özelliğe sahiptir. Dindarlık ile umut arasındaki bu ilişkiselliğin bireysel ruh sağlığı açısından önemli sonuçlarının olabileceği düşünülmektedir. Çalışmanın hareket noktası, tam da burasıdır. Nitel araştırma yöntemi ile yürütülmüş olan bu çalışmanın sonuçları, dindarlığın, umudu genel olarak olumlu yönde etkilediğini ortaya koymuştur. Buradan hareketle dindarlığın, bireylerin umut düzeylerine olumlu yansımasının, onların psikolojik iyi oluşlarını da pozitif yönde etkileyebileceği anlaşılmaktadır. En azından bu çalışma bağlamında, ulaşılmış olan araştırma bulgularının bu yönde sonuçlar ürettiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, Din, Dindarlık, Umut, Psikolojik İyi Oluş

Kaynakça

• Akduru, Hale Eda. “İşgörenlerin Umut, İyimserlik, Dayanıklılık ve Öz Yeterlilik Düzeylerinin İç Girişimcilik Eğilimlerine Etkisine Dair Özel Sağlık Sektöründe Bir Çalışma”. Business & Management Studies: An International Journal 8/2 (2020), 1167-1192.
• Aldridge, David. “Spirituality, Hope and Music Therapy in Palliative Care”. The Arts in Psychotherapy 22/2 (1995), 103-109.
• Allport, Gordon W. Birey ve Dini. çev. Bilal Sambur. Ankara: Elis Yayınları, 2014.
• Arefian, Roya - Ghajari, Elham. “Relationship beetween Self Concept and Hopefulness in the Students”. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences 5/12 (2015), 871-191.
• Ayten, Ali. Psikoloji ve Din. İstanbul: İz Yayıncılık, 2010.
• Bahadır, Abdülkerim. İnsanın Anlam Arayışı ve Din. İstanbul: İnsan Yayınları, 2011.
• Bilgiç, Şebnem vd. “Hemşirelik Öğrencilerinin Öğrenilmiş Güçlülük, Öz Yeterlilik ve Umut Düzeylerinin Değerlendirilmesi: Tekirdağ Örneği”. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 4/3 (2017), 117-126.
• Błażek, Magdalena - Besta, Tomasz. “Self-Concept Clarity and Religious Orientations: Prediction of Purpose in Life and Self-Esteem”. Journal of Religion and Health 51/3 (2012), 947-960.
• Bloch, Ernst. Umut İlkesi I. çev. Tanıl Bora. İstanbul: İletişim Yayınları, 2013.
• Brooks, Robert B. “Fostering Motivation, Hope, and Resilience in Children with Learning Disorders”. Annals of Dyslexia 51 (2001), 9-20.
• Budak, Selçuk. Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2009.
• Burger, Jerry M. Kişilik. çev. Deniz Erguvan Sarıoğlu. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2006.
• Carr, Alan. Positive Psychology: The Science of Happiness and Human Strengths. New York: Brunner-Routledge, Taylor&Francis Group, Hove, 2005.
• Ciarrochi, Joseph vd. “Hope and Emotional Well-Being: A Six-Year Study to Distinguish Antecedents, Correlates, and Consequences”. The Journal of Positive Psychology 10/6 (2015), 520-532.
• Ciarrochi, Joseph vd. “The Impact of Hope, Self-Esteem, and Attributional Style on Adolescents’ School Grades and Emotional Well-Being: A Longitudinal Study”. Journal of Research in Personality 41/6 (2007), 1161-1178.
• Ciarrochi, Joseph - Heaven, Patrick C. L. “Religious Values and the Development of Trait Hope and Self-Esteem in Adolescents”. Journal for the Scientific Study of Religion 51/4 (2012), 676-688.
• Corsini, Raymond J. The Dictionary of Psychology. New York: Psychology Press Taylor & Francis Group, 2002.
• Çıfta, Muharem. “Kanser Hastalığı ile Başa Çıkmada Dinî İnancın Rolü (Kosova Örneği)”. Balkan Araştırmaları Dergisi 4/1 (2013), 9-30.
• Doğan, Mebrure. Acıdan Erdeme Yolculuk: Travma Sonrası Gelişim Psikolojisi ve Din. Bursa: Emin Yayınları, 1. Basım, 2019.
• Doğan, Mebrure. Dindarlık Sabır ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişkiler. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora, 2014.
• Doğru, Çağlar. “Psikolojik Sermaye, Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkiler: Profesyonel Hizmetler Sektörü Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 6/35 (2019), 179-192.
• Emre, İsmet. “İyimserlik”. Türk Dili 69/826 (2020), 16-18.
• Erikson, Erik H. Identity: Youth and Crisis. New York: W. W. Norton & Company, 1968.
• Goleman, Daniel. Duygusal zeka: Neden IQ’dan daha Önemlidir? çev. Banu Seçkin Yüksel. Istanbul: Varlik Yayinlari, 1996.
• Gülten, Nevin. Kierkegaard’ta Umutsuzluk, İman ve Umut. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2014.
• Güncel Türkçe Sözlük. Erişim 27 Temmuz 2022. https://sozluk.gov.tr
• Hayta, Akif. “U.Ü. İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin İbadet ve Ruh Sağlığı (Psiko-Sosyal Uyum) İlişkisi Üzerine Bir İnceleme””. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 9/1 (2000), 487-505.
• Hökelekli, Hayati. İslam Psikolojisi Yazıları. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2009.
• Kandemir, Fatih. Dindarlık, Umut ve İyimserlik İlişkisi. Ankara: İlâhiyât Yayınları, 1. Basım, 2020.
• Karaca, Faruk. Yabancılaşma ve Din. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2014.
• Kenny, Maureen E vd. “Achievement Motivation Among Urban Adolescents: Work Hope, Autonomy Support, and Achievement-Related Beliefs”. Journal of Vocational Behavior 77/2 (2010), 205-212.
• King, Pamela Ebstyne vd. “Exploring Religiousness and Hope: Examining the Roles of Spirituality and Social Connections among Salvadoran Youth”. Religions 11/75 (2020), 1-19.
• Kirmani, Mustafa Nadeem vd. “Hope Therapy in Depression: A Clinical Case Report”. International Journal of Public Mental Health and Neurosciences, (2016), 39-44.
• Kocaman, Eda Nur. Bir Grup Yetişkinde Umut ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Köktaş, M. Emin. Türkiye’de Dinî Hayat: İzmir Örneği. Ankara: İşaret Yayınları, 1993.
• Köse, Ali - Küçükcan, Talip. Deprem ve Din: Marmara Depremi Üzerine Psiko-Sosyolojik Bir Araştırma. İstanbul: Emre Yayınları, 2006.
• Kulbaş, Erdi. Pozitif Psikoloji Temelli Çevirimiçi Grupla Psikolojik Danışma Programının Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuğa Sahip Annelerin Psikolojik İyi Oluş, Öz Anlayış ve Umut Düzeylerine Etkisi. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Doktora, 2021.
• Nazarlı, Sabina. Öz-Yeterlilik ile Girişimcilik Eğilimi Arasındaki İlişki: Türk ve Yabancı Öğrencilerin Karşılaştırılması. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2021.
• Ogletree, Mark D. vd. “Depression, Religiosity, and Parenting Styles among Young Latter-Day Saint Adolescents”. Religions 10/3 (2019), 1-17.
• Ojala, Maria. “Regulating Worry, Promoting Hope: How Do Children, Adolescents, and Young Adults Cope With Climate Change?” International Journal of Environmental and Science Education 7/4 (2012).
• Pargament, Kenneth I. “Acı ve Tatlı: Dindarlığın Bedelleri ve Faydaları Üzerine Bir Değerlendirme”. çev. Ali Ulvi Mehmedoğlu. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/1 (2005), 279-313.
• Parvan, Kobra vd. “The Relationship between Hope and Self-Esteem in Patients with Leukemia”. Journal of Caring Sciences 4/3 (2015), 217-223.
• Phillips, Richard A. “Erikson’s Life Cycle Theory and Images of God”. Pastoral Psychology 40/3 (1992), 167-177.
• Rand, Kevin L. “Hope and Optimism: Latent Structures and Influences on Grade Expectancy and Academic Performance”. Journal of Personality 77/1 (2009), 1-30.
• Ross, Catherine E. “Religion and Psychological Distress”. Journal for the Scientific Study of Religion 29/2 (1990), 236-245.
• Sage, Mia. Religiosity and Depression: A Ten-Year Follow-up of Offspring at High and Low Risk for Depression. New York: Columbia University Graduate School of Arts and Sciences, Doktora, 2011.
• Sapmaz, Fatma - Doğan, Tayfun. “Mutluluk ve Yaşam Doyumunun Yordayıcısı Olarak İyimserlik”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 8/3 (2012), 63-69.
• Seligman, Martin E. P. Gerçek Mutluluk. çev. Semra Kunt Akbaş. Ankara: HYB Yayıncılık, 2007.
• Shiah, Yung-Jong vd. “Religion and Health: Anxiety, Religiosity, Meaning of Life and Mental Health”. Journal of Religion and Health 54/1 (2015), 35-45.
• Snyder, C. R. “Hope Theory: Rainbows in the Mind”. Psychological Inquiry 13/4 (2002), 249-275.
• Snyder, C. R. vd. “The Role of Hope in Cognitive-Behavior Therapies”. Cognitive Therapy and Research 24/6 (2000), 747-762.
• Snyder, C. R. vd. “The Roles of Hopeful Thinking in Preventing Problems and Enhancing Strengths”. Applied and Preventive Psychology 9/4 (2000), 249-269.
• Stack, Steven. “Dindarlık, Depresyon ve İntihar”. çev. Talip Küçükcan. Akademik Araştırmalar Dergisi 2/7-8 (2000), 75-83.
• Stubblefield, Carol. “Optimism: A Determinant of Health Behavior”. Nursing Forum 30/1 (1995), 19-24.
• Tarhan, Nevzat. Duyguların Psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2013.
• Tarhan, Sinem. Umudun Özyeterlik, Algılanan Sosyal Destek ve Kişilik Özelliklerinden Yordanması. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Doktora, 2012.
• Verici, Çağla. Algılanan Anne Ebeveynlik Öz Yeterlilik Ölçeği”nin Türk Toplumuna Uyarlanması. İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Kadın Sağlığı Ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2021.
• Vroom, Victor H. Work and Motivation. San Francisco, 1995.
• Werner, Emmy E - Smith, Ruth S. Journeys from Childhood to the Midlife: Risk, Resilience, and Recovery. New York: Cornell University Press, 2001.
• Yakut, Selahattin. Yabancılaşma, Yalnızlık ve Dindarlık. Ankara: İksad Yayınevi, 2021.
• Yandell, Keith E. “Tragedy and Evil”. International Journal for Philosophy of Religion 36/1 (1994), 1-26.
• Yaparel, Recep. Yirmi-kırk Yaşlar arası Kişilerde Dini Hayat İle Psiko-Sosyal Uyum Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora, 1987.
• Yapıcı, Asım. Ruh Sağlığı ve Din: Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Kitabevi, 2013.