‘İslâm Artar, Eksilmez.’ Hadisi ile ‘İslâm Üstündür, Hiçbir Şey Ona Üstün Olamaz.’ Hadisinin İslâm Hukukundaki İzdüşümü

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 605 - 623, 30.11.2024

Murat Polat

https://doi.org/10.33931/dergiabant.1511553

Öz

Bu makale bazı ulemânın, “İslâm artar, eksilmez.” hadisi ile “İslâm üstündür, hiçbir şey ona üstün olamaz.” hadisine dayanarak Müslümanların diğer inanç sahiplerine karşı nasıl üstün kılındıklarını ve lehine ne gibi kazançlar sağlandığını ele almaktadır. Bir kimsenin İslâm’ı kabul ettiğinde hangi konularda diğer din mensuplarına nazaran galip ve üstün kılındığını bilmesi ve ona göre hayatını tanzim etmesi araştırmanın önemini göstermektedir. Makalede ilgili konuların gün yüzüne çıkarılması ve insanların istifadesine sunulması amaçlanmıştır. Yapılan araştırmayla müslim-gayrimüslim cenazeleri karıştığında Müslümanın cenaze namazının kılınıp Müslüman mezarlığına defnedilebileceği, babası Ehl-i kitaptan, anası Ehl-i şirkten olursa bu ikisinden doğan çocuğun Müslüman sayıldığı, ölen akrabası farklı bir dine mensup olsa bile Müslümanın onun bıraktığı mirastan istifade edebileceği, haksızlığa uğramamak amaçlı dârulharpte faiz alışverişi yapabileceği, gayrimüslimlerin emri altında bazı şartlarla çalışabileceği, karar yetkisi tam ve siyasî tarafı ağır basan görevlere hassaten kendisinin atanabileceği, diğer din mensuplarını öldürdüğünde kısas cezası verilmediği ve can diyetinin onlarınkinden daha değerli olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku, Hüküm, Ahkâmü’l-hadis, Müslüman, Gayrimüslim, Üstünlük

The Projection of the Ḥadīth ‘Islam Increases, It Does Not Decrease.’ and the Ḥadīth ‘Islam is Superior, nothing can be Superior to it.’ in Islamic Law

Öz

This article discusses how some scholars, based on the ḥadīth “Islam increases and does not diminish” and the ḥadīth “Islam is superior, nothing can be superior to it”, have made Muslims superior to other believers and what gains they have made in favor of Muslims. The importance of research points to the fact that when a person accepts Islam, he should know in which areas he is superior and victorious compared to the members of other religions and should organize his life accordingly. The aim of the article is to bring the relevant issues to light and present them for the benefit of people. This study concluded that when Muslim and non-Muslim funerals are mixed, the Muslim's funeral prayer can be performed and he can be buried in a Muslim cemetery; the father is from people of the book and the mother is from people of associator and the child born to these two is considered a Muslim and he can benefit from the inheritance left by his deceased relative, even if he belongs to a different religion; he can exchange interest in the abode of war in order to avoid being treated unfairly; he can work under certain conditions under the command of non-Muslims; he has full decision-making authority and can be specifically appointed to positions with a predominant political side; he is not punished for retaliation when he kills members of other religions and the diet of life is more valuable than theirs.

Anahtar Kelimeler

Islamic Law, Judgment, Judgment of Ḥadīth, Muslim, Non-Muslim, Supremacy

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Hanbel. el-Müsned. 8 Cilt. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1998.
• Ahmedî, Abdülaziz b. Mebrûk. İhtilâfü’d-dârayn ve âsâruh. 2 Cilt. Medine: İmâdetü’l-Bahsi’l-İlmî, 2004.
• Aktan, Hamza. Mukayeseli İslâm Miras Hukuku. İstanbul: İşaret Yayınları, 1991.
• Azîm el-Âbâdî, Ebu’t-Tayyib Muhammed. Avnü’l-ma’bûd. 14 Cilt. Medine: el-Mektebetü’s-Selefiyye, 1968.
• Behnesî, Ahmed Fethi. ed-Diyet fi’ş-şerîati’l-İslâmiyye. Kahire: Dâru’ş-Şurûk, 1988.
• Beyhakî, Ahmed b. el-Hüseyn b. Ali. es-Sünenü'l-kübrâ. nşr. Abdülkadir Atâ. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Züheyr b. Nasr. 8 Cilt. Cidde: Dâru Tavki’n-Necât, 2001.
• Cessâs, Ahmed Ebû Bekr er-Râzî. Ahkâmu’l-Kur’an. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâs, 1405.
• Cel‘ûd, Mihmâs b. Abdullah. el-Muvâlât ve’l-muâdât fi’ş-şerîʿati’l-İslâmiyye. 2 Cilt. Riyad: Dâru’l-Yakîn, 1987.
• Dârekutnî, Ebu’l-Hasan Ali b. Mes’ud. Sünen. 5 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2004.
• “Dâru’l-İslâm”, el-Mevsûatü’l-Fıkhiyyetü’l-Kuveytiyye. ed. Vizâratü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye. 20/202. Kuveyt: Dâru’s-Selâsil, 1427.
• Ebû Dâvud, Süleyman b. el-Eş’as es-Sicistanî. Sünenü Ebî Dâvud. nşr. Muhyiddin Abdülhamid. 4 Cilt. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, ts.
• Ebû Hubeyb, Sa’di. el-Kâmûsu’l-fıkhî. Dımaşk: Dâru’l-Fikr, 1993.
• Ettafeyyiş, Muhammed b. Yusuf. Şerhu Kitâbi’n-Nîl ve Şifâi’l-Alîl. 18 Cilt. Cidde, Mektebetü’l-İrşâd, 1985.
• Fevzân, Sâlih b. Fevzân. el-Mulahhasu’l-fıkhî. 2 Cilt. Riyad: Dâru’l-Âsıme, 1423.
• Haddâdî, Zeynüddin b. Ali. Feyzü’l-kadîr şerhu’l-Câmii’s-Sağîr. 6 Cilt. Mısır: el-Mektebetü’t-Ticâriyye, 1356.
• Hâkim en-Neysâbûrî, Ebû Abdullah. el-Müstedrek. nşr. Ebû Abdurrahman el-Vâdiî. 5 Cilt. Kahire: Dâru’l-Haremeyn, 1997.
• Hanbel, Ebû Abdullah Muhammed Ahmed. el-Müsned. 8 Cilt. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1998
• Hısnî, Takiyyüddin b. Abdülmümin. Kifâyetü'l-ahyar fî halli Gâyeti'l İhtisar. nşr. Abdülhamid Balatcı. Dımaşk: Dâru’l-Hayr, 1994.
• “Hüdne”, el-Mevsûatü’l-Fıkhiyyetü’l-Kuveytiyye. ed. Vizâratü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye. 42/219-220. Kuveyt: Dâru’s-Selâsil, 1427.
• İbn Abdülhâdî, Cemâleddin Yusuf. Muğnî zevi’l-efhâm. Riyad: Mektebetü Dâri Taberiyye, 1995.
• İbn Beyye, Abdullah b. Şeyh Mahfûz. Sınâatü’l-fetvâ ve fıkhu’l-ekalliyât. Dubai: Merkezü’l-Muvatta, 2018.
• İbn Cibrîn, Abdullah b. Abdurrahmân. Fetâvâ fi’t-tevhîd. b.y.: Dâru’l-Vatan, 1418.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Muhammed. Musannef. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1988.
• İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed Ebu’l-Fadl. Fethu’l-bârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1379.
• İbn Kâdî Şühbe, Bedreddin Ebu'l-Fadl el-Esedî. Bidâyetü’l-muhtâc fî şerhi’l-minhâc. 4 Cilt. Suudi Arabistan: Dâru’l-Minhâc, 2011.
• İbn Kudâme el-Makdisî, Şemseddin Ebu’l-Ferec Abdurrahman. eş-Şerhu’l-Kebîr. 30 Cilt. Kahire: Hecrun li’t-Tıbâati ve’n-Neşr, 1995.
• İbn Kudâme, Muvaffakuddîn Ebû Muhammed b. Ahmed. el-Muğnî. 10 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Kahire, 1968.
• İbnü’l-Mülakkın, Ebû Hafs Sirâceddin b. Ahmed. el-İ’lâm bi-favâidi umdeti’l-ahkâm. 11 Cilt. Suudi Arabistan: Dâru’l-Âsıme, 1997.
• “İhtilâfü’d-dîn”, el-Mevsûatü’l-Fıkhiyyetü’l-Kuveytiyye. ed. Vizâratü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye. 2/309. Kuveyt: Dâru’s-Selâsil, 1427.
• İmrânî, Ebu’l-Hüseyin Yahya b. Sâlim. el-Beyân fî Mezhebi’l-İmami’ş-Şâfii. 13 Cilt. Cidde: Dâru’l-Minhâc, 2000.
• “İsbâtü’r-rik”, el-Mevsûatü’l-Fıkhiyyetü’l-Kuveytiyye. ed. Vizâratü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye. 23/15-16. Kuveyt: Dâru’s-Selâsil, 1427.
• İtyûbî, Muhammed b. Mûsâ el-Vellevî. el-Bahru’l-muhîtu’s-seccâc. 45 Cilt. b.y.: Dâru İbni’l-Cevzî, 1436.
• Kâsânî, Alâuddîn Ebû Bekr b. Mesud. Bedâiu’s-sanâi’ fî tertîbi’ş-şerâi’. 7 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1986.
• Kevsec, İshak b. Mansûr el-Mervezî. Mesâilü’l-İmâm Ahmed b. Hanbel ve İshâk b. Râhaveyh. 9 Cilt. Suudi Arabistan: Imâdetü’l-Bahsi’l-İlmî, 2002.
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş - Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2011.
• Lahim, Abdulkerim b. Muhammed. el-Matla’ an kenâizi zadi’l-müstanki’. 5 Cilt. Riyad: Darü Künizi İşbilya, 2008.
• Mâlik b. Enes, İbn Mâlik b. Âmir el-Esbahî. el-Muvattâ. nşr. Mustafa el-Azamî. 8 Cilt. Abu Zabi: Müessesetü Zâyid b. Sultan, 2004.
• Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Habîb. el-Hâvi’l-kebîr. 19 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1999.
• “Mecûs”, el-Mevsûatü’l-Fıkhiyyetü’l-Kuveytiyye. ed. Vizâratü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye. 36/152-153. Kuveyt: Dâru’s-Selâsil, 1427.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Fuâd Abdülbâkî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâs, ts.
• Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb b. Ali. es-Sünen. nşr. Abdülfettah Ebû Gudde. 8 Cilt. Halep: Mektebü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1986.
• Nevevî, Ebû Zekeriya Muhyiddin Yahya b. Şeref. el-Mecmû’ şerhu’l-Mühezzeb. 20 Cilt. b.y.: Dâru’l-Fikr, ts.
• Râfiî, Abdulkerim b. Muhammed. el-Azîz şerhu’l-Vecîz. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
• Râzî, Ebû Abdullah Fahreddîn b. Ömer. Tefsîru’l-kebîr. 32 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâs, 1420/1999.
• Rûmî, Fehdu. İtticâhâtü’t-tefsîr fi’l-karni’r-râbia aşer. 2 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1977.
• Safedî, Salâhuddin Halil bin Abdullah. el-Vâfî bi’l-vefayât. 29 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-turâs, 2000.
• Sâyis, Muhammed Ali. Tefsîru âyâti’l-âhkâm. Lübnan: Mektebetü’l-Asriyye, 2002.
• Serahsî, Şemsu’l-Eimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. el-Mebsût. 30 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1993.
• Sıkıllî, Ebû Bekir b. Yûnus. el-Câmiʿ li-mesâili’l-Müdevvene. 24 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2013.
• Şevkâni Muhammed b. Muhammed. Neylü’l-evtâr. 8 Cilt. Mısır: Dâru’l-Hadîs, 1993.
• Taberânî, Ebü’l-Kâsım Süleymân b. Eyyûb. el-Mu’cemü’l-kebîr. 25 Cilt. Kahire: Mektebetü İbn Teymiyye, 1994.
• “Teallî”, el-Mevsûatü’l-Fıkhiyyetü’l-Kuveytiyye. ed. Vizâratü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye. 12/297. Kuveyt: Dâru’s-Selâsil, 1427.
• “Tesviye”, el-Mevsûatü’l-Fıkhiyyetü’l-Kuveytiyye. ed. Vizâratü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye. 11/358-359. Kuveyt: Dâru’s-Selâsil, 1427.
• Useymîn, Muhammed b. Salih. eş-Şerhu’l-mümti’ alâ zâdi’l-müstekni’. 15 Cilt. b.y.: Dâru İbni’l-Cevzî, 1428.
• Venşerîsî, Ebü’l-Abbâs b. Yahyâ. Uddetü’l-burûk fî cem’i mâ fi’l-mezhebi mine’l-cumû’. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1990.
• Yaman, Ahmet – Çalış, Halit. İslâm Hukuku. Ankara: Bilay Yayınları, 2018.
• Zeydan, Abdülkerim. Ahkâmu’z-zimmiyyîn ve’l-müste’menîn fî dâri’l-İslâm. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1976.
• Zirikli, Hayruddin bin Mahmud bin Muhammed. el-A’lâm. 8 Cilt. b.y.: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, 2002.
• Zuhaylî, Vehbe b. Mustafa. el-Fıkhu’l-islâmî ve edilletüh. 10 Cilt. (Dımaşk: Dâru’l-Fikr, ts.).