Türkçe’nin Yabancı Dil Olarak Öğretimi için Almanya’da Yayınlanan Ders Kitaplarının İncelenmesi

Yıl 2023, , 1304 - 1318, 30.09.2023

Zeynep Ateş-bozkurt

https://doi.org/10.53444/deubefd.1263048

Öz

ALMANYA’DA YAYINLANAN YABNCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİ DERS KİTAPLARIN ANALİZİ
Türkçenin ana dil, köken dil, birinci ve yabancı dil olarak öğretimi, Almanya’da gittikçe önem kazanmaktadır. Dil öğretiminde ders kitaplarının, dersin genel ve özel amaçlarının belirlenmesinde, ders planının uygulanmasında, öğretilecek konunun seçilerek konuya verilecek ağırlık ile konunun aşamalarının saptanmasında, dersin yöntemi ile sınıf içi öğrenci ve öğretmen davranışlarının düzenlenmesinde, ders araç ve gereçlerinin seçiminde önemli işlevi vardır.
Öğrenme teorileri ve dil öğretimindeki yeni yaklaşımlar, ders kitaplarının geliştirilmesi gereğini ortaya koymuştur. Türkçe dersinin etkili ve verimli bir şekilde düzenlenmesi konusunda bu denli önemli olan ders kitaplarını analiz edebilmek için, kitabın yazımında etkili olan faktörler ele alınarak, belirtilen faktörlerin birbiri ile ilişkisi incelenmektedir. Toplumun okul ve branşa ilişkin görüşü, eğitim ile ilgili yaklaşımlar, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi teorileri, dilbilimi, metin bilimi ve ülke bilgisi alanındaki gelişmeler, yabancı dil olarak Türkçenin ders planı ve programı gibi faktörler dikkate alınılarak, bu makalede belirtilen Türkçe ders kitapları incelenmiştir.
Diakronik yaklaşıma göre ders kitapları kullanıldıkları ülkeye, gruba ve zamana uygun olarak yazılmalıdır. Ders kitaplarının bilimsel olarak analizi, disiplinler arası bir çalışmayı gerektirir. Son on yıl içinde yapılan ders kitapları analizi, kitapta yer alan dilbilgisi konuları ve ülke bilgisine ilişkin araştırmalar, ders kitabının öğrenme sürecine ve etkili öğrenmeye etkisi, yöresel ders kitapları, yabancı dil dersi ile ders kitabı arasındaki ilişkisi gibi konuları içermektedir. Ayrıca ders kitabı analizi ile ilgili araştırmalar, kitapların oluşumu aşamasındaki koşul ve faktörleri incelemektedir.
Ayrıca makalede bu denli önemli işlevi olan ve Almanya’da yayınlanan Yabancı dil olarak Türkçe ders kitapları analiz edilerek Türkçe öğrenmek isteyen yabancılara rehberlik etmek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelime: Türkçe Öğretimi, Ders kitabı analiz, Yabancı dil olarak Türkçe

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, ders Kitabı Analizi, Yabancı dil olarak Türkçe

Kaynakça

• Açık, N. (2015). Ders kitabı inceleme ölçütlerine göre Türkçe ders kitaplarının karşılaştırılması. International Journal of Languages Education, 1, 365-365.
• Çelen Pollard, A. & Pollard, D. (2009). Lextra Türkçe-dil kursu: Başlangıç aşaması, Avrupa Dil Portfolyosu A1-A2. Cornelsen Yayınevi.
• Deutsch als Fremdsprache, Bd. 3, (pp 297-338). Julius Groos Verlag.
• Durukafa, G. & Durukafa, C. M. (2012). Almanya’da doğal yaklaşım ile yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi. In E.
• Yılmaz, M. Gedizli, E. Özcan, & Y. Koçmar (Eds.), Türkçenin eğitimi-öğretimi üzerine çalışmalar (pp. 284-296). Pegem Akademi Yayınları.
• Durzenko, M., (1994). Lehrwerkanalyse. Langenscheidt V.
• Engel, U., Krumm, H..J., Stickel, G., Wierlacher, A., (1977). Mannheimer Gutachten.
• Engel, U., Krumm, H..J., Wierlacher, A., (1979). Mannheimer Gutachten zu asgewählten
• Ersen – Rasch M., I. (2010). Türkisch-Übungsgrammatik A1-C1 mit Lösungsschlüssel, (Auflage 1). Harrasowitz.
• Ersen–Rasch M., I., (2010). Türkisch für Anfänger und Fortgeschrittene (überarbeitete Auflage, 3). Harrassowitz.
• Ersen–Rasch, M, I., Seyhan,H.: (1999). Güle güle, 2 adet CD, Ders ve çalışma kitabını destekleyen ders materyalı (1. Basım). Max-Hueber yayınevi.
• Ersen–Rasch, M., I. (2005). Türkçe Dilbilgisi: Başlangıç aşaması ile ileri düzeydeki öğrenciler için. (2. Basım). Max Hueber Yayınevi.
• Ersen–Rasch, M., I. (2011): İleri düzeydeki öğrenciler için Türkçe dilbilgisi – Metinler – Alıştırmalar B1-C1/C2 (Basım 1). Harrossowitz.
• Ersen–Rasch, M., I., & Seyhan, H. (2008). Güle güle, Türkçe ders kitabı (1. Basım) Max Hueber Verlag.
• Ersen–Rasch, M., I., & Seyhan, H. (2010). Güle güle, Çalışma Kitabı (1. Basım). Max Hueber Yayınevi.
• Funk, H. (1994). Arbeitsfragen zur Lehrwerkanalyse. In B. Kast & G. Neuner (Eds.), Zur Analyse, Begutachtung und Entwicklung von Lehrwerken für den fremdsprachlichen Deutschunterricht (pp. 105‒111). Langenscheidt.
• Günay, V. D. vd. (2014). Eşitlik ve üstünlük belirten sıfat ve / ya da belirteçlerin işlevlerinin betimlenmesi ve yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarındaki kullanım durumu. In Türkçe eğitiminde kuramsal ve uygulamalı çalışmalar (pp. 311-326). Pegem Akademi Yayınları.
• Güneş, M.H., Çelikler, D., (2010). Konu alanı ders kitabı inceleme dersine yönelik öğrenci görüşleri. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 1(5), 81-90.
• İleri, E. (2007). Türk Dili Ders Kitabı. (1. Basım). Buske.
• Köse, D., (2014). İletişimsel dil edinci acısından yeni Hitit yabancılar için Türkçe. In K. İşeri, G. Çetinkaya, T. Çelik, S.
• Demirgüneş, T. Daşöz, & Y. Gencer (Eds.) Türkçe eğitiminde kuramsal ve uygulamalı çalışmalar (pp. 327-341). Pegem Akademi Yayınları.
• Labasque, N., & Labasque–Özdemir, N. (2010). Kolay gelsin! Türkisch Für Anfänger, Lehrbuch mit Audio-CD (2. Basım).. Klett Auflage.
• Landmann, A. (2009). Türkçe Dilbilgisi kitabı (1. Basım). Harrassowitz.
• Landmann, A. (2009). Türkçe Fiil ve Sıfat Çekimlerinin Tablosu (1. Basım). Harrassowitz.
• Landmann, A. (2009). Türkçe, başlangıç aşamasındaki ve ileri düzeydeki öğrenciler için Dil bilgisi öğrenme kitabı (1. Basım). Harrassowitz.
• Lehrwerken Deutsch als fremdsprache Bd. 2, Julius Groos Verlag.
• Savaşçı, Ö. (2008). Langenscheidt Praktischer Sprachlehrgang Türkisch: Der Standardkurs für Selbstlerner. Langenscheidt.
• Storch, G., (1999). Deutsch als Fremdsprache-Eine didaktik: Theoretische grundlagen und praktische unterrichtsgestaltung. Wilhelm Fink Verlag.
• Tekinay, A. & Tekinay O. (1996). Günaydın. Türk Diline Giriş. Türkçe Metinler, (3. Bölüm). Reichert.
• Tekinay, A. & Tekinay O. (2002). Günaydın, 1. Bölüm Alıştırmalar, 4 CD, Reichert.
• Tekinay, A. & Tekinay O. (2005). Günaydın, 2. Bölüm: İleri düzeyde Türkçe Ders kitabı, Reichert.
• Tekinay, A. & Tekinay, O. (2002). Günaydın, Einführung in die moderne türkische Sprache (Teil 1). Reichert.
• Tekinay, A. & Tekinay, O. (2002). Günaydın, Modern Türk Diline Giriş, 1. Bölüm Çözümler ve Kelime Listeleri (1. Bölüm). Reichert.
• Tezcan, N. (1998). Türkçe-Almanca Temel Dil Hazinesi, Harrossowitz.