A General View of Lifelong Learning with 21st Century Skills through the Perspective of Social Studies Teachers Candidates

Yıl 2025, Sayı: 64, 1303 - 1341, 30.06.2025

Selda Aksüt , Feyzullah Ezer

https://doi.org/10.53444/deubefd.1437633

Öz

The purpose of the research is to determine the perspectives of social studies teacher candidates on 21st century skills and lifelong learning. The sample group of the study consisted of 120 first, second, third, and fourth-year preservice teachers who were studying in the Departments of Social Studies Education at the 15 university during the 2021-2022 academic year. The study was conducted with a phenomenological design the qualitative research designs. The data were obtained using the interview method and analyzed with content analysis. As a result of the study, it was determined that the preservice social studies teachers defined 21st-century skills as the skills that are generally needed to be successful, while they expressed lifelong learning as learning from cradle to grave. Also, the preservice social studies teachers stated that 21st-century skills were correlated with lifelong learning. National and international scientific activities such as panels, conferences, congresses, and symposiums can be organized for preservice teachers to follow all developments related to 21st-century skills and lifelong learning, to raise and improve their awareness on this topic, to interact with each other, and to exchange information. They can be encouraged to attend these activities.

Anahtar Kelimeler

21st century skills , pre-service teachers , social studies , lifelong learning

Etik Beyan

This research was conducted with the decision of Firat University Social and Human Sciences Research Ethics Committee dated 21.12.2020 and numbered 430871.

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Gözünden 21. Yüzyıl Becerileri ile Yaşam Boyu Öğrenmeye Genel Bir Bakış

Öz

Araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri ile yaşam boyu öğrenmeye ilşikin bakış açısını belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında 15 üniversitenin Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalında 1., 2., 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören 120 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni ile yürütülmüştür. Araştırmada veriler görüşme yöntemi kullanılarak elde edilmiş ve içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerilerini genel olarak başarılı olmak için ihtiyaç duyulan beceriler olarak tanımladıkları tespit edilirken, yaşam boyu öğrenmeyi ise beşikten mezara kadar öğrenme şeklinde ifade ettikleri tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının, 21. yüzyıl becerileri ile yaşam boyu öğrenme arasında ilişki olduğunu ifade ettikleri belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri ve yaşam boyu öğrenme ile ilgili tüm gelişmeleri takip edebilmeleri, bu konuda bilinçlenebilmeleri ve farkındalıklarını geliştirmeleri, birbirleriyle etkileşim sağlayabilmeleri ve bilgi alışverişinde bulunabilmeleri için yurt içinde ve yurt dışında panel, konferans, kongre, sempozyum gibi bilimsel etkinlikler düzenlenebilir ve bu etkinliklere katılmaları teşvik edilebilir.

Anahtar Kelimeler

21. yüzyıl becerileri , öğretmen adayları , sosyal bilgiler , yaşam boyu öğrenme

Etik Beyan

Bu araştırma, Fırat Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulunun 21.12.2020 tarihli ve 430871 sayılı kararı ile yürütülmüştür.

Kaynakça

• Aksoy, M. (2013). Kavram olarak hayat boyu öğrenme ve hayat boyu öğrenmenin Avrupa Birliği serüveni. Bilig, (64), 23-48.
• Altunbay, M. (2015). İlköğretim Türkçe dersi (6-7-8. sınıflar) öğretim programında yer alan temel becerilerin kazandırılmasında çocuk edebiyatı ürünlerinin etkisi (21. yüzyıl örneklemi). [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E., & Bayraktaroğlu, S. (2002). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı (2. baskı). Sakarya Kitabevi.
• Ananiadou, K., & Claro, M. (2009). 21st century skills and competences for new millennium learners in OECD countries. (OECD Education Working Papers No. 41). OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/218525261154
• Arı, E., & Hüyüktepe, B. (2019). Sosyo-ekonomik göstergeler için çok değişkenli veri analizi: Türkiye için ampirik bir uygulama. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 7-20.
• Arslan, F. (2019). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme düzeyleri ve öz yönetimli öğrenme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Karma yöntem. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Aspin, D. N., & Chapman, J. D. (2000). Lifelong learning: Concepts and conceptions. International Journal of Lifelong Education, 19(1), 2-19. https://doi.org/10.1080/026013700293421
• Avcı, M. (2008). Bilimsel araştırmalarda veri toplama. O. Kılıç & M. Cinoğlu (Eds.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (1. baskı, s. 145-170). Lisans Yayıncılık.
• Aydın Çulha, M. (2022). 21. yüzyıl becerileri ve ölçme-değerlendirme. S. Büyükalan Filiz (Ed.), 21. yüzyıl becerilerinin eğitime yansımaları içinde (1. baskı, s. 141-173). Pegem Akademi.
• Bağcı, E. (2011). Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde Türkiye’de yaşam boyu eğitim politikaları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 139-173. https://doi.org/10.7822/egt41
• Bal, H. (2001). Bilimsel araştırma yöntem ve teknikleri. (Süleyman Demirel Üniversitesi Yayın No. 20 Fen Edebiyat Fakültesi). Süleyman Demirel Üniversitesi Basımevi.
• Balkaş Yaşar, E. (2021). Fen bilimleri öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri öz yeterlilik algıları ve STEM tutumlarının incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi.
• Barası, M. (2020). 2018 ortaokul Türkçe dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Boe, C. S. (2013). Have 21st century skills made their way to the university classroom? a study to examine the extent to which 21st century skills are being ıncorporated into the academic programs at a small, private, Church-Related University. [Unpublished doctoral dissertation]. Gardner-Webb University.
• Bozkurt, F. (2021). 21. yüzyıl becerileri açısından sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (51), 34-64. https://doi.org/10.9779/pauefd.688622
• Boztepe, Ö., & Demirtaş, Z. (2018). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme ve iletişim memnuniyet düzeylerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(2), 327-335. https://doi.org/10.5961/jhes.2018.275
• Bryce, J., Frigo, T., McKenzie, P., & Withers, G. (2000). The era of lifelong learning: Implications for secondary schools. https://research.acer.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1000&context=lifelong_learning
• Bulaç, E. (2019). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Amasya Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (15. baskı). Pegem Akademi.
• Candır Şimşek, H. (2020). İstanbul üniversitesi sürekli eğitim merkezi’nde sertifika programlarına katılan kadınların hayat boyu öğrenme, sürekli eğitim merkezi ve çalışma hayatında kadın olgularına yönelik bakışları. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Cansız Aktaş, M. (2019). Nitel veri toplama teknikleri. H. Özmen & O. Karamustafaoğlu (Eds.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (2. baskı, s. 114-139). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786052417867
• Cansoy, R. (2018). Uluslararası çerçevelere göre 21. yüzyıl becerileri ve eğitim sisteminde kazandırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 3112-3134. https://doi.org/10.15869/itobiad.494286
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2021). Eğitimde araştırma yöntemleri (1. baskı). (Çev. Eds. E. Dinç & K. Kıroğlu). Pegem Akademi.
• Çelebi, M., & Sevinç, Ş. (2019, 26-27 Nisan). Öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerine ilişkin yeterlik algılarının ve bu becerileri kullanım düzeylerinin belirlenmesi. 6. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep.
• Çınar, F. S. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerilerine ilişkin algılarının ve görüşlerinin incelenmesi (Çorum ili örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kafkas Üniversitesi.
• Çiftçi, B., & Bakar, M. H. D. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algılarının incelenmesi: (Nevşehir ili örneği). Kapadokya Eğitim Dergisi, 1(2), 44-60.
• Dağhan, G., Nuhoğlu Kibar, P., Menzi Çetin, N., Telli, E., & Akkoyunlu, B. (2017). Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının bakış açısından 21.yüzyıl öğrenen ve öğretmen özellikleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(2), 215-235. https://doi.org/10.17943/etku.305062
• Demirel, M., & Yağcı, E. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının yaşam boyu öğrenmeye ilişkin algıları. Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, (1), 100-111.
• Deniz, S., & Büyükalan Filiz, S. (2022). 21. yüzyıl becerileri ve tarihi gelişimi. S. Büyükalan Filiz (Ed.), 21. yüzyıl becerilerinin eğitime yansımaları içinde (1. baskı, s. 2-38). Pegem Akademi.
• Doğan, E. (2020). Ortaöğretim programlarına 21. yüzyıl becerilerinin yansıması ve öğretmenlerin bu becerilere ilişkin görüşleri (Ankara ili örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• DPT. (2001). Sekizinci beş yıllık kalkınma planı: Hayatboyu eğitim veya örgün olmayan eğitim özel ihtisas komisyonu raporu. Devlet Planlama Teşkilatı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Hayatboyu-Egitim-veya-Orgun-Olmayan-Egitim-OIK-Raporu.pdf
• Ecevit, T., & Kaptan, F. (2021). 21. yüzyıl becerilerinin kazandırılmasına yönelik tasarlanan argümantasyon destekli araştırma sorgulamaya dayalı öğretim modelinin betimlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 470-488. https://doi.org/10.16986/HUJE.2019056328
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş: Nitel, nicel ve eleştirel kuram metodolojileri. Anı Yayıncılık.
• Ekiz, D. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (6. baskı). Anı Yayıncılık.
• Erdamar, G. (2020). Yaşam boyu öğrenme. Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde yeni yönelimler içinde (8. baskı, s. 221-237). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786257052481
• Erdamar, G., Demirkan, Ö., Saraçoğlu, G., & Alpan, G. (2017). Lise öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitsel internet kullanma öz-yeterlik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 636-657. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.30227-326590
• Erdoğan, D. (2020). Türkçe öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi.
• Ersoy, A., & Yılmaz, B. (2009). Yaşam boyu öğrenme ve Türkiye’de halk kütüphaneleri. Türk Kütüphaneciliği, 23(4), 803-834.
• Gelen, İ. (2002). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazandırma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 100-119.
• Güçlü, M. (2022). 21. yüzyıl becerileri için öğrenme ortaklığı. S. Büyükalan Filiz (Ed.), 21. yüzyıl becerilerinin eğitime yansımaları içinde (1. baskı, s. 43-58). Pegem Akademi.
• Gültekin, G. S., & Yazar, F. B. (2021). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Pearson Journal of Socıal Scıences & Humanıtıes, 6(11), 98-106. https://doi.org/10.46872/pj.227
• Güneş, F., & Deveci, T. (2021). Yetişkin eğitimi ve hayat boyu öğrenme (5. baskı). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786058011458
• Günüç, S., Odabaşı, H. F., & Kuzu, A. (2013). 21. yüzyıl öğrenci özelliklerinin öğretmen adayları tarafından tanımlanması: Bir twitter uygulaması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 436- 455.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe-yöntem-analiz (3. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Gürültü, E., Aslan, M., & Alcı, B. (2018). İlköğretim öğretmenlerinin yeterliliklerinin 21. yüzyıl becerileri ışığında incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (71), 543-560. https://doi.org/10.16992/ASOS.13770
• Güven, S., & Yıldırım, G. (2021). Lisansüstü öğrencilerin yaşam boyu öğrenme yeterliklerine ilişkin görüşleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(4), 465-489. https://doi.org/10.34056/aujef.957386
• Hamlı, D., Hamlı, S., & Taneri, P. O. (2020). Temel eğitimde 21. yüzyıl becerilerinin sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre incelenmesi. A. Ceylan, İ. Durmuş & S. Çeçen (Eds.), Current debates on social sciences 4: Multidisciplinary studies içinde (1. baskı, s. 94-107). Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Haseski, H. İ. M. (2015). Öğretim elemanlarina göre yaşamboyu öğrenme özelliklerini etkileyen faktörler: Anadolu üniversitesi örneği. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Hotaman, D. (2020). Ekonomik açıdan 21. yüzyıl becerileri. A. D. Öğretir Özçelik & M. N. Tuğluk (Eds.), Eğitimde ve endüstride 21. yüzyıl becerileri içinde (4. baskı, s. 277-301). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786052414699
• Hürsen, Ç. ( 2011). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme yaklaşımına yönelik görüş-tutum ve yeterlik algılarının değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Yakın Doğu Üniversitesi.
• İpekşen, S., & Zorlu, Y. (2022). Fen bilimleri öğretmen adaylarının 21. yüzyıl öğrenen becerileri ile öğrenme biçimleri, öğrenme stilleri ve çoklu zekâ alanları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, (17), 97-112. https://doi.org/10.20860/ijoses.1107986
• Keskinkılıç Kara, S. B. (2021). Hayat boyu öğrenmenin amacı, kapsamı ve tarihsel gelişimi. F. Ereş (Ed.), Yetişkin eğitimi ve hayat boyu öğrenme içinde (3. baskı, s. 95-107). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786052415658
• Korkmaz, Ç. (2019). Sınıf öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile yaşam ve 21. yüzyıl öğreten beceri düzeyleri arasındaki ilişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Kotluk, N., & Kocakaya, S. (2015). 21. yüzyıl becerilerinin gelişiminde dijital öykülemeler: Ortaöğretim öğrencilerinin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 354-363.
• Kozikoğlu, İ., & Altunova, N. (2018). Öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerilerine ilişkin öz-yeterlik algılarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerini yordama gücü. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(3), 522-531. https://doi.org/10.5961/jhes.2018.293
• Kösterelioğlu, İ. (2021). Yetişkin eğitimiyle ilgili yaklaşım ve modeller. F. Ereş (Ed.), Yetişkin eğitimi ve hayat boyu öğrenme içinde (3. baskı, s. 43-72). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786052415658
• Kuş, E. (2009). Nicel-nitel araştırma teknikleri (3. baskı). Anı Yayıncılık.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic ınquiry. Sage Publications, Inc.
• MEB. (2014). Türkiye hayat boyu öğrenme strateji belgesi ve eylem planı (2014-2018). http://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_04/20025555_hbostratejibelgesi_2014_2018.pdf
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi (2. baskı). (Çev. Eds. S. Akbaba Altun & A. Ersoy). Pegem Akademi.
• Özdemir, Ü. (2022). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile 21.yüzyıl becerilerine ilişkin öz yeterlik algı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Sakarya örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• P21. (2019a). Framework for 21st century learning definitions. https://www.battelleforkids.org/networks/p21/frameworks-resources
• P21. (2019b). Framework for 21st century learning. https://www.battelleforkids.org/networks/p21/frameworks-resources
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (1. baskı). (Çev. Eds. M. Bütün & S. B. Demir). Pegem Akademi.
• Pellegrino, J. W., & Hilton, M. L. (2012). Education for life and work: Developing transferable knowledge and skills in the 21st century. National Academies Press.
• Polatcan, M., & Kılınç, A. Ç. (2018). Fenomenoloji ve araştırmalarda fenomenolojik yöntem. K. Beycioğlu., N. Özer & Y. Kondakçı (Eds.), Eğitim yönetiminde araştırma içinde (1. baskı, s. 391-409). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786052415054
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Samancı, O., & Ocakcı, E. (2017). Hayat boyu öğrenme. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 711-722.
• Soruklu, E. (2022). Öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri ile yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• T.C. Resmi Gazete. (2002). Başbakanlık mevzuatı geliştirme ve yayın genel müdürlüğü. (Sayı. 24884). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2002/09/20020922.htm#3
• Tan, M., & Temiz, B. K. (2003). Fen öğretiminde bilimsel süreç becerilerinin yeri ve önemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 89-101.
• Tavşancıl, E., & Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri (1. baskı). Epsilon Yayıncılık.
• Teddlie, C., & Tashakkori, A. (2020). Karma yöntem araştırmalarının temelleri (2. baskı). (Çev. Eds. Y. Dede & S. B. Demir). Anı Yayıncılık.
• Temiz, M. (2011, 22-23 Eylül). Düzey 2 sınıflandırmasında bölge içi gelişmişlik farklılıkları: TRB1 örneği. 1. Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı. Fırat Kalkınma Ajansı, Malatya.
• Tonbuloğlu, B. (2020). Hayat boyu öğrenmede kalite uygulamaları. H. Kaygın., İ. Ç. Ulus & B. Çukurbaşı (Eds.), Hayat boyu öğrenme teoriler, araştırmalar ve eğilimler içinde (1. baskı, s. 371-407). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786257228718
• Topçu, M. S., & Çiftçi, A. (2020). 21. yüzyıl becerileri ve STEM. A. D. Öğretir Özçelik & M. N. Tuğluk (Eds.), Eğitimde ve endüstride 21. yüzyıl becerileri içinde (4. baskı, s. 95-115). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786052414699
• Tutar, H., & Erdem, A. T. (2020). Örnekleriyle bilimsel araştırma yöntemleri ve SPSS uygulamaları (1. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Uçak, S., & Erdem, H. H. (2020). Eğitimde yeni bir yön arayışı bağlamında “21. yüzyıl becerileri ve eğitim felsefesi”. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 76-93. https://doi.org/10.29065/usakead.690205
• Washer, P. (2007). Revisiting key skills: A practical framework for higher education. Quality in Higher Education, 13(1), 57-67. https://doi.org/10.1080/13538320701272755
• Yalçın İncik, E. (2020). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve 21. yüzyıl öğreten becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 1099-1112. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020..-638602
• Yavuz Konokman, G., & Ayçiçek, B. (2020). Hayat boyu öğrenme programlarına ilişkin farkındalık: Program geliştirme çerçevesinden. H. Kaygın., İ. Ç. Ulus & B. Çukurbaşı (Eds.), Hayat boyu öğrenme teoriler, araştırmalar ve eğilimler içinde (1. baskı, s. 317-347). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786257228718
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2007). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri (2. baskı). Detay Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2016). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 253-262.
• YÖK. (2021, 10 Ekim). https://www.yok.gov.tr/