2024 Programının Ortak Metninde Yer Alan Farklılaştırılmış Öğretimin İlgili Literatür Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2025, Sayı: 66, 3875 - 3889, 29.12.2025

Esra Uçarkuş

https://doi.org/10.53444/deubefd.1617142

Öz

Bu çalışmada 2024 Türkiye yüzyılı maarif modeli öğretim programları ortak metninde yer alan farklılaştırma, zenginleştirme ve destekleme içeriklerinin ilgili literatür bağlamında incelenmesi amaçlandı. Nitel araştırma yöntemi ile tasarlanan bu çalışmada 2024 programı ortak metni doküman incelemesi metoduna göre incelendi. Bu doğrultuda 2024 programının onaylanmış ortak metnine erişildi. Veriler betimsel analiz ile çözümlendi. Betimsel analize temel oluşturan temalar farklılaştırılmış öğretim literatürü bağlamında belirlendi. Bu kapsamda farklılaştırılmış öğretimin tanımı, farklılaştırılmış öğretimin amacı, öğrenci özellikleri, farklılaştırılmış öğretimin ilkeleri ve uygulama stratejileri olmak üzere temalar oluşturuldu. Buna göre çalışmada farklılaştırılmış öğretimin tanımının ve destekleme amacının hatalı olduğu tespit edildi. Farklılaştırılmış öğretimin ilkelerinin ve öğrencilerin hazır bulunuşluk, ilgi ve öğrenme profili özelliklerinin eksik açıklandığı sonucuna ulaşıldı. Farklılaştırılmış öğretimde zenginleştirme stratejisinin ve destekleme sürecine dair açıklamaların eksik ve belirsiz açıklandığı tespit edildi. Bu çalışmanın bulgularından hareketle 2024 programının ortak metninde yer alan farklılaştırma, zenginleştirme ve destekleme içeriklerinin doğru, bütün bileşenlerinin eksiksiz ve açık bir şekilde aktarılması için düzenlenmesi önerildi.

Anahtar Kelimeler

Türkiye yüzyılı maarif modeli , farklılaştırılmış öğretim , doküman incelemesi

Etik Beyan

Bu çalışmada etik dışı bir husus bulunmadığını, araştırma ve yayın etiğine özenle uyulduğunu beyan ederim.

Examining Differentiated Instruction in the Common Text of the 2024 Program in the Context of Related Literature

Öz

This study aimed to examine the differentiation, enrichment and support contents in the common text of the 2024 Turkey Century Education Model Curriculum in the context of the relevant literature. In this study designed with the qualitative research method, the common text of the 2024 program was examined according to the document review method. The themes that form the basis of the descriptive analysis were determined in the context of the differentiated instruction literature. In this context, themes were created as the definition of differentiated instruction, the purpose of differentiated instruction, student characteristics, principles of differentiated instruction and implementation strategies. Accordingly, it was determined that the definition of differentiated instruction and the purpose of support were incorrect in the study. It was concluded that the principles of differentiated instruction and the characteristics of students' readiness, interest and learning profile were insufficiently explained. It was determined that the explanations regarding the enrichment strategy and support process in differentiated instruction were insufficient and unclear. It was suggested that the differentiation, enrichment and support contents in the common text of the 2024 program should be arranged to ensure that all components are conveyed accurately, completely and clearly.

Anahtar Kelimeler

Turkey century education model , differentiated instruction , document review

Kaynakça

• Aydoğan Yenmez, A., & Özpınar, İ. (2017). Öğretmenlerin farklılaştırılmış öğretim uygulama pratikleri: öğrenim süreci üzerine öğretmen ve öğrenci düşünceleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 344-363. https://doi.org/10.24315/trkefd.290805
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9, 27-40. http://dx.doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri (26. Baskı). Pegem.
• Creswell, J. W. (2002). Educational research. Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson Education.
• Demirkaya, A. S. (2018). Sınıf öğretmenlerinin farklılaştırılmış öğretime yönelik yeterlik ve uygulama düzeylerine ilişkin algıları [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Erçetin, Ş. Ş., & Arifoğlu, A. (2016). Herkes için eğitim 2015 hedefleri ve Türkiye. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 223-246. https://doi.org/10.14686/buefad.v5i2.5000186142
• Fogarty, R. J., & Pete, B. M. (2010). Supporting differentiated instruction: A Professional learning communities approach. Solution Tree.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6 - 7. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Öğretim programları. https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli öğretim programları ortak metni. https://tymm.meb.gov.tr/ogretim-programlari
• Gülay, A. (2021). Sınıf öğretmenlerinin farklılaştırılmış öğretim uygulamalarının incelenmesi. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Trabzon Üniversitesi.
• Özkanoğlu, Ö. (2015). Early chilhood teacher’ views about and practices with differentiated instruction in the primary years programme. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Özgüler, S. (2024). English teachers’ perceptions of differentiated instruction in the Turkish context. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi.
• Pilten, G. (2016). A phenomenological study of teacher perceptions of the applicability of differentiated reading instruction designs in Turkey. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 16(4), 1419-1451. https://doi.org/10.12738/estp. 2016.4.0011
• Pürsün, T., & Efilti, E. (2017). Kaynaştırma sınıflarında çoklu zeka ve farklılaştırılmış öğretim uygulamalarının kullanımına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 227-242. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/20.tugba_pursun.pdf
• Reis, S. M., & Renzulli, J. S. (1992). Using curriculum compacting to challenge the above average. Educational Leadership, 50(2), 51-57. https://www.researchgate.net/publication/234754447_Using_Curriculum_Compacting_to_Challenge_the_Above-Average
• Renzulli, J. S., & Reis, S. M. (2014). The schoolwide enrichment model: A how to guide for talent development (3 nd Edition). Prufrock Press INC.
• Smith, G. E., & Throne, S. (2011). Differentiating instruction with technology in K-5 classrooms. International Society for Technology in Education.
• Sousa, D., & Tomlinson, C. A. (2011). Differentiation and the brain: How neuroscience supports the learner-friendly classroom. Solution Tree.
• Şener Daşçıoğlu, H. (2024). Ortaokul öğretmenlerinin farklılaştırılmış öğretim deneyimleri üzerine bir karma yöntem araştırması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi.
• Tomlinson, C. A. (1999). The differentiated classroom: Responding to the needs of all learners. Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C. A. (2001). How to differentiate instruction in mixed-ability classrooms. Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C. A., Brimijoin, K. & Narvaez, L. (2008). The differentiated school: Making revolutionary changes in teaching and learning. Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C. A., & Eidson, C. C. (2003). Differentiating in practice guide for differentiating curriculum: Grades K-5. Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C. A., & Moon, T. R. (2013). Assessment and student success in a differentiated classroom. Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C. A., & Imbeau, M. (2010). Leading and managing: A differentiated classroom. Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tomlinson, C. A., & Strickland, C. A. (2005). Differentiation in practice: A resource guide for differentiating curriculum. Association for Supervision and Curriculum Development.
• Tokatlı, E. (2022). English language teachers’ perceptions of differentiated instruction at a foundation school in Turkey: A case study. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• UNESCO (2000). The Dakar framework for action, education for all: Meeting our collective commitments, adopted by the world education forum (Dakar, Senegal, 26–28 April 2000). https://unesdoc.unesco.org/search/dada44b5-9632-4666-a842-a019aca79431
• UNESCO (2015a). Education for all global monitoring Report: Education for all 2000-2015: Achievements and Chalenges. https://unesdoc.unesco.org/search/93a9e6e8-7685-4ec3-8449-c3005d152c90
• UNESCO (2015b). Education 2030: Incheon declaration and framework for action for the implementation of sustainable development goal 4: Ensure inclusive and equitable quality education and promote lifelong learning opportunities for all. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000245656
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Seçkin.
• Yılmaz, Ö. (2022). Öğretmenlerin farklılaştırılmış öğretim hakkındaki görüşleri: Bir olgubilim araştırması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Zoraloğlu, S. (2016). Farklılaştırılmış öğretim yaklaşımına ilişkin bir durum çalışması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.