Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2025, Sayı: 66, 3967 - 4001, 29.12.2025
https://doi.org/10.53444/deubefd.1623559

Öz

Kaynakça

  • Aldrup, K., Klusmann, U., Lüdtke, O., Göllner, R., & Trautwein, U. (2018). Student misbehavior and teacher well-being: Testing the mediating role of the teacher-student relationship. Learning and Instruction, 58, 126-136.
  • Atlamaz, S. (2019). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin yöneticilerinin iletişim yeterliği algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Universitesi.
  • Avola, P., Soini-Ikonen, T., Jyrkiäinen, A., & Pentikäinen, V. (2025). Interventions to teacher well-being and burnout a scoping review. Educational Psychology Review, 37(1), 1-38. doi:https://doi.org/10.1007/s10648-025-09986-2
  • Aydoğan, İ. (2019). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin yordayıcısı olarak okul iklimi algıları. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi. https://hdl.handle.net/20.500.12436/327
  • Barry, M. M., Clarke, A. M., & Dowling, K. (2017). Promoting social and emotional well-being in schools. Health Education, 117(5), 434-451.
  • Bilgin, Y. (2018). Özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalışma yaşam kalitesi, psikolojik iyi oluş ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan University.
  • Black, M. M., Walker, S. P., Fernald, L. C., Andersen, C. T., DiGirolamo, A. M., Lu, C., ... & Grantham-McGregor, S. (2017). Early childhood development coming of age: science through the life course. The Lancet, 389(10064), 77-90.
  • Blau, I., & Presser, O. (2013). E‐L eadership of school principals: Increasing school effectiveness by a school data management system. British Journal of Educational Technology, 44(6), 1000-1011.
  • Boyalıoğlu, Ş., & Çobanoğlu, F. (2024). Öğretmenlerde mental iyi oluş ve iş yaşam kalitesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(1), 444-474. doi:https://doi.org/10.51460/baebd.1442988
  • Bush, T., Abdul Hamid, S., Ng, A., & Kaparou, M. (2018). School leadership theories and the Malaysia education blueprint: Findings from a systematic literature review. International Journal of Educational Management, 32(7), 1245-1265.
  • Canatan, V., Hatipoğlu, N., Kibar, H., Kızılkaya, H., vd. (2023). School leadership and communication: A systematic review. International Journal of Educational Spectrum, 5(1), 19-33. doi:https://doi.org/10.47806/ijesacademic.1234260
  • Cansoy, R. (2019). The relationship between school principals' leadership behaviours and teachers' job satisfaction: A systematic review. International Education Studies, 12(1), 37-52.
  • Chen, J. (2016). Understanding teacher emotions: The development of a teacher emotion inventory. Teaching and Teacher Education, 55, 68-77.
  • Collie, R. J. (2021). COVID-19 and teachers’ somatic burden, stress, and emotional exhaustion: Examining the role of principal leadership and workplace buoyancy. AERA Open, 7. doi:https://doi.org/10.1177/2332858420986187
  • Collie, R. J., Shapka, J. D., & Perry, N. E. (2012). School climate and social–emotional learning: Predicting teacher stress, job satisfaction, and teaching efficacy. Journal of Educational Psychology, 104(4), 1189-1204.
  • Çağlar, Ç., & Çınar, H. (2021). Okul müdürlerinin iletişim yeterliklerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılığı üzerindeki etkisi. E-International Journal of Educational Research, 12(1), 157-170. doi:https://doi.org/10.19160/ijer.831956
  • Çelik, S. (2019). İlkokul öğretmenlerinin algıladıkları yönetici iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyonu ve iş doyumu arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi.
  • Dabrowski, A. (2021). Teacher wellbeing during a pandemic: Surviving or thriving?. Social Education Research, 2(1), 35-40. doi:https://doi.org/10.37256/ser.212021588
  • Damásio, B. F., Melo, R. L. P. D., & Silva, J. P. D. (2013). Meaning in life, psychological well-being and quality of life in teachers. Paidéia (Ribeirão Preto), 23(54), 73-82. doi:http://dx.doi.org/10.1590/1982-43272354201309
  • Darics, E. (2020). E-leadership or “how to be boss in instant messaging?” The role of nonverbal communication. International Journal of Business Communication, 57(1), 3-29. doi:https://doi.org/10.1177/2329488416685068
  • Day, C., & Gu, Q. (2019). The new lives of teachers (1.st Edition). Routledge
  • Diener, E., Lucas, R. E., & Oishi, S. (2018). Advances and open questions in the science of subjective well-being. Collabra: Psychology, 4(1), 15. doi:https://doi.org/10.1525/collabra.115
  • Doğan, S., & Koçak, O. (2014). Okul yöneticilerinin sosyal iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 20(2), 191-216.
  • Doğan, Ü., & Aslan, M. (2022). Öğretmenlerin okul iklimine ilişkin algıları ile psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 1482–1499. doi:https://doi.org/10.24315/tred.993218
  • Dou, D., Devos, G., & Valcke, M. (2017). The relationships between school autonomy gap, principal leadership, teachers’ job satisfaction and organizational commitment. Educational Management Administration & Leadership, 45(6), 959-977.
  • Eren, H., Bakan, S., Yıldız, İ., & Yaray, E. (2024). Ortaokul okul yöneticilerinin inovasyon yeterlilikleri. Ulusal Özgün Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 126-139.
  • Ergenekon, Ö., & Aküzüm, C. (2020). Bağımsız anaokullarında görev yapan yöneticilerin iletişim becerilerinin örgüt iklimine etkisi. Ekev Akademi Dergisi, (81), 343-376.
  • Fernandez, A. A., & Shaw, G. P. (2020). Academic leadership in a time of crisis: The Coronavirus and COVID‐19. Journal of Leadership Studies, 14(1), 39-45. doi:https://doi.org/10.1002/jls.21684
  • Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage Gencer, M. (2022). Okul yöneticilerinin öğretmenlerin motivasyonlarına etki eden davranışları: Bir Meta-Sentez çalışması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 27-43. doi:https://doi.org/10.33437/ksusbd.855302
  • George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge. Getmez, D. (2018). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
  • Goleman, D. (2020). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ. Bloomsbury Publishing. Gómez-Leal, R., Holzer, A. A., Bradley, C., Fernández-Berrocal, P., & Patti, J. (2022). The relationship between emotional intelligence and leadership in school leaders: A systematic review. Cambridge Journal of Education, 52(1), 1-21.
  • Güleryüz, G. (2021). Okul müdürlerinin iletişim becerilerinin örgütsel araçların gerçekleşmesine etkisi. [Yayımlanmamış tezsiz yüksek lisans bitirme projesi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
  • Güney, C., & Memişoğlu, S. P. (2024). Ortaöğretim kurumlarında görevli öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin iletişim yeterlilikleri: Düzce il örneği. IJSSER, 10(2), 87-103.
  • Hariri, H., Monypenny, R., & Prideaux, M. (2016). Teacher-perceived principal leadership styles, decision-making styles and job satisfaction: how congruent are data from Indonesia with the Anglophile and Western literature?. School Leadership & Management, 36(1), 41-62.
  • Heifetz, R., & Linsky, M. (2017). Leadership on the line, with a new preface: Staying alive through the dangers of change. Harvard Business Press.
  • Houge Mackenzie, S., & Hodge, K. (2020). Adventure recreation and subjective well-being: A conceptual framework. Leisure Studies, 39(1), 26-40. doi:https://doi.org/10.1080/02614367.2019.1577478
  • Johnson, S. M., Kraft, M. A., & Papay, J. P. (2012). How context matters in high-need schools: The effects of teachers’ working conditions on their professional satisfaction and their students’ achievement. Teachers College Record, 114(10), 1-39.
  • Kahraman, Ü., & Çelik, O. T. (2020). Öğretmen güçlendirme üzerine yapılan araştırmalara yönelik tematik bir inceleme. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(21), 151-177.
  • Kahraman-Kılbaş E.P. & Cevahir F. (2023). Sample selection and power analysis in scientific research. J Biotechnol and Strategic Health Res., 7(1), 1-8
  • Kara, M., Karataş, İ. H., & Aydın, B. (2022). Okul yöneticiliği meslek algısı. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 505-522.
  • Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
  • Karayiğit, M. (2019). Okul müdürlerinin etkili iletişim becerileri ile öğretmenlerin mesleki motivasyonları arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi.
  • Keleş, H. N., Atay, D., & Karanfil, F. (2020). Covid 19 pandemi sürecinde okul müdürlerinin öğretim liderliği davranişlari. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 155-174.
  • Kim, H., & Kim, T. (2017). Emotional intelligence and transformational leadership: A review of empirical studies. Human Resource Development Review, 16(4), 377-393.
  • Kline, R. (2013). Exploratory and confirmatory factor analysis. In Y. Petscher, C. Schatschneider, D. L. Compton (Eds.), Applied quantitative analysis in education and the social sciences (pp. 171-207). Routledge. doi:https://doi.org/10.4324/9780203108550
  • Kösterelioğlu, M., & Argon, T. (2010). Okul yöneticilerinin iletişim sürecindeki etkililiğine ilişkin öğretmen algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-17.
  • Köylü, D., & Gündüz, Y. (2019). Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin örgütsel bağlılık ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 279-299.
  • Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2020). Seven strong claims about successful school leadership revisited. School Leadership & Management, 40(1), 5-22. doi:https://doi.org/10.1080/13632434.2019.1596077
  • Liebowitz, D. D., & Porter, L. (2019). The effect of principal behaviors on student, teacher, and school outcomes: A systematic review and meta-analysis of the empirical literature. Review of Educational Research, 89(5), 785-827. doi:https://doi.org/10.3102/0034654319866133
  • Liu, Y., Bellibaş, M. Ş., & Gümüş, S. (2021). The effect of instructional leadership and distributed leadership on teacher self-efficacy and job satisfaction: Mediating roles of supportive school culture and teacher collaboration. Educational Management Administration & Leadership, 49(3), 430-453. doi:https://doi.org/10.1177/1741143220910438
  • Neiroukh, N., Ansari ,A. A., Dalu, R. A., Khlaif, E., Barahmaeh, D., Zubeidi, J., Shtayeh, B. & Daher, W. (2024). Organizational communication competence of public secondary school principals through utilizing WhatsApp. Front. Educ. 9, 1374279. doi: https://doi.org/10.3389/feduc.2024.1374279
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Millî Eğitim İstatistikleri: Örgün Eğitim 2023/2024. https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=508.
  • Nickel, T. (2020). Teacher perceptions of leadership styles and the relationship to job satisfaction in adult basic education settings. [Doctoral dissertation]. Walden University.
  • Northouse, P. G. (2019). Leadership: Theory and practice (8th ed.). Sage Publications.
  • Ovando, A. (2023). Emotional intelligence and school culture: A phenomenological analysis of school leader and school personnel perceptions. [Doctoral dissertation]. Saint Leo University.
  • Özmen, F., & Yörük, S. (2007). Okul yöneticilerinin, iletişim sürecindeki etkililiği ölçeğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim, 36(174), 88-105.
  • Özü, Ö., Zepeda, S., Ilgan, A., Jimenez, A. M., Ata, A., & Akram, M. (2017). Teachers’ psychological well-being: A comparison among teachers in USA, Turkey and Pakistan. International Journal of Mental Health Promotion, 19(3), 144-158.
  • Paais, M., & Pattiruhu, J. R. (2020). Effect of motivation, leadership, and organizational culture on satisfaction and employee performance. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(8), 577-588. doi:https://doi.org/10.13106/JAFEB.2020.VOL7.NO8.577
  • Parker, P. D., Martin, A. J., Colmar, S., & Liem, G. A. (2012). Teachers’ workplace well-being: Exploring a process model of goal orientation, coping behavior, engagement, and burnout. Teaching and Teacher Education, 28(4), 503-513. doi:https://doi.org/10.1016/j.tate.2012.01.001
  • Pramahsari, P., & Triatna, C. (2021). Impact of principal’s communication on teacher performance. ICREAM 2020 Proceedings, 199–202. doi: https://doi.org/10.2991/assehr.k.210212.042
  • Ramos-Pla, A., Tintoré, M., & del Arco, I. (2021). Leadership in times of crisis. School principals facing COVID-19. Heliyon, 7(11), 1-10. doi:https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e08443
  • Robinson, K. J. (2022). Strengthening the federal approach to educational equity during the pandemic. Harv. J. on Legis., 59(1), 35-100.
  • Ryan, R. M., & Vansteenkiste, M. (2023). Self-determination theory. In R. M. Ryan (Eds.), The Oxford Handbook of Self-Determination Theory (pp. 3-30). Oxford University Press. doi:https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197600047.013.2
  • Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719–727. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.4.719
  • Ryff, C. D., & Singer, B. (1996). Psychological well-being: Meaning, measurement, and implications for psychotherapy research. Psychotherapy and Psychosomatics, 65(1), 14-23. doi: https://doi.org/10.1159/000289026
  • Sağır, M. (2018). Okul yöneticilerinin iletişim becerileri ile örgütsel güven arasındaki ilişki. EKEV Akademi Dergisi, 22(76), 165-185.
  • Samuel, P. I., Nduku, E., & Machyo, C. (2019). Impact of school principals’ communication techniques on teachers’ job satisfaction in private secondary schools. IJETP, 2(1), 20–37.
  • Saylık, A., & Hazar, S. (2021). X ve y kuşağı okul müdürlerin iletişim becerilerinin öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeylerine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(79), 1137-1161. doi:https://doi.org/10.17755/esosder.842683
  • Seligman, M. E. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. Simon and Schuster.
  • Shannon, D. C. W. (2018). Effective management communication strategies. [Doctotal dissertation]. Walden University
  • Shepherd-Jones, A. (2018). Perceptions matter: The correlation between teacher motivation and principal leadership styles. Journal of Research in Education, 28(2), 93-131.
  • Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2020). Teacher burnout: relations between dimensions of burnout, perceived school context, job satisfaction and motivation for teaching. A longitudinal study. Teachers and Teaching, 26(7-8), 602-616. doi: https://doi.org/10.1080/13540602.2021.1913404
  • Solak, B. (2023). Okul yöneticilerinin iletişim biçimlerine yönelik sınıf öğretmenlerinin algıları. Premium E-journal of Social Science (PEJOSS), 7(28), 194-202.
  • Steiner, E. D., Doan, S., Woo, A., Gittens, A. D., Lawrence, R. A., Berdie, L., ... & Schwartz, H. L. (2022). Restoring teacher and principal well-being is an essential step for rebuilding schools. Rand Corporation.
  • Şanlı, Ö., Altun, M., & Karaca, R. (2015). Okul yöneticilerinin iletişim becerilerinin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(2).
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
  • Tai, M. K., & Kareem, O. A. (2019). The relationship between emotional intelligence of school principals in managing change and teacher attitudes towards change. International Journal of Leadership in Education, 22(4),469-485. doi:https://doi.org/10.1080/13603124.2018.1481535
  • Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3), 374-384.
  • Tschannen-Moran, M. (2014). Trust matters: Leadership for successful schools. John Wiley & Sons.
  • Tümkaya, S., & Asar, Ç. (2017). İlkokul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin yönetici ve öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 243-258.
  • Uludağ, T., & Bilgivar, O. O. (2024). Okul yöneticilerinin iletişim sürecindeki etkililiğinin öğretmenlerin mesleki etik davranışlarına etkisi. İstanbul Eğitim Dergisi, 1(1), 74–97. doi:https://doi.org/10.71270/istanbulegitim.istj.1547975
  • Uzun, T., & Ayık, A. (2016). Öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin sözsüz iletişim beceri düzeylerinin belirlenmesi: Bir öncü çalışma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2016(43), 150-167.
  • Ülken, E. (2023). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluşlarının okul yöneticilerinin erdemli liderliği açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Wilkinson, J., Purvee, A., & MacDonald, K. (2021). Gender and educational leadership. In S. J. Courtney, H. M. Gunter, R. Niesche, & T. Trujillo (Eds.), Understanding educational leadership: Critical perspectives and approaches (1st ed., pp. 255-268). Bloomsbury Academic.
  • Yıldız, B., & Aslan, H. (2023). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluşları ile erteleme davranışları arasındaki ilişki. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 6(2), 246-278. doi:https://doi.org/10.55150/apjec.1375474
  • Yitik, S. (2022). Okul yöneticilerinin iletişim yeterlilikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi. doi:https://gcris.pau.edu.tr/handle/11499/45548
  • Yüksel, M. Y., Nurşen, K. Ö. S. E., & Özen, Ö. B. (2023). Orta yetişkinlik dönemindeki öğretmenlerin öznel iyi oluşları ve iş doyumları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12(6), 745-757.
  • Zakaria, Z., Don, Y., & Yaakob, M. F. M. (2021). Teachers' well-being from the social psychological perspective. International Journal of Evaluation and Research in Education, 10(2), 641-647. doi:https://doi.org/10.11591/ijere.v10i2.21115
  • Zee, M., & Koomen, H. M. (2016). Teacher self-efficacy and its effects on classroom processes, student academic adjustment, and teacher well-being: A synthesis of 40 years of research. Review of Educational Research, 86(4), 981-1015. doi:https://doi.org/10.3102/0034654315626801

Yıl 2025, Sayı: 66, 3967 - 4001, 29.12.2025
https://doi.org/10.53444/deubefd.1623559

Öz

Kaynakça

  • Aldrup, K., Klusmann, U., Lüdtke, O., Göllner, R., & Trautwein, U. (2018). Student misbehavior and teacher well-being: Testing the mediating role of the teacher-student relationship. Learning and Instruction, 58, 126-136.
  • Atlamaz, S. (2019). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin yöneticilerinin iletişim yeterliği algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Universitesi.
  • Avola, P., Soini-Ikonen, T., Jyrkiäinen, A., & Pentikäinen, V. (2025). Interventions to teacher well-being and burnout a scoping review. Educational Psychology Review, 37(1), 1-38. doi:https://doi.org/10.1007/s10648-025-09986-2
  • Aydoğan, İ. (2019). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin yordayıcısı olarak okul iklimi algıları. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi. https://hdl.handle.net/20.500.12436/327
  • Barry, M. M., Clarke, A. M., & Dowling, K. (2017). Promoting social and emotional well-being in schools. Health Education, 117(5), 434-451.
  • Bilgin, Y. (2018). Özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalışma yaşam kalitesi, psikolojik iyi oluş ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan University.
  • Black, M. M., Walker, S. P., Fernald, L. C., Andersen, C. T., DiGirolamo, A. M., Lu, C., ... & Grantham-McGregor, S. (2017). Early childhood development coming of age: science through the life course. The Lancet, 389(10064), 77-90.
  • Blau, I., & Presser, O. (2013). E‐L eadership of school principals: Increasing school effectiveness by a school data management system. British Journal of Educational Technology, 44(6), 1000-1011.
  • Boyalıoğlu, Ş., & Çobanoğlu, F. (2024). Öğretmenlerde mental iyi oluş ve iş yaşam kalitesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(1), 444-474. doi:https://doi.org/10.51460/baebd.1442988
  • Bush, T., Abdul Hamid, S., Ng, A., & Kaparou, M. (2018). School leadership theories and the Malaysia education blueprint: Findings from a systematic literature review. International Journal of Educational Management, 32(7), 1245-1265.
  • Canatan, V., Hatipoğlu, N., Kibar, H., Kızılkaya, H., vd. (2023). School leadership and communication: A systematic review. International Journal of Educational Spectrum, 5(1), 19-33. doi:https://doi.org/10.47806/ijesacademic.1234260
  • Cansoy, R. (2019). The relationship between school principals' leadership behaviours and teachers' job satisfaction: A systematic review. International Education Studies, 12(1), 37-52.
  • Chen, J. (2016). Understanding teacher emotions: The development of a teacher emotion inventory. Teaching and Teacher Education, 55, 68-77.
  • Collie, R. J. (2021). COVID-19 and teachers’ somatic burden, stress, and emotional exhaustion: Examining the role of principal leadership and workplace buoyancy. AERA Open, 7. doi:https://doi.org/10.1177/2332858420986187
  • Collie, R. J., Shapka, J. D., & Perry, N. E. (2012). School climate and social–emotional learning: Predicting teacher stress, job satisfaction, and teaching efficacy. Journal of Educational Psychology, 104(4), 1189-1204.
  • Çağlar, Ç., & Çınar, H. (2021). Okul müdürlerinin iletişim yeterliklerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılığı üzerindeki etkisi. E-International Journal of Educational Research, 12(1), 157-170. doi:https://doi.org/10.19160/ijer.831956
  • Çelik, S. (2019). İlkokul öğretmenlerinin algıladıkları yönetici iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyonu ve iş doyumu arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi.
  • Dabrowski, A. (2021). Teacher wellbeing during a pandemic: Surviving or thriving?. Social Education Research, 2(1), 35-40. doi:https://doi.org/10.37256/ser.212021588
  • Damásio, B. F., Melo, R. L. P. D., & Silva, J. P. D. (2013). Meaning in life, psychological well-being and quality of life in teachers. Paidéia (Ribeirão Preto), 23(54), 73-82. doi:http://dx.doi.org/10.1590/1982-43272354201309
  • Darics, E. (2020). E-leadership or “how to be boss in instant messaging?” The role of nonverbal communication. International Journal of Business Communication, 57(1), 3-29. doi:https://doi.org/10.1177/2329488416685068
  • Day, C., & Gu, Q. (2019). The new lives of teachers (1.st Edition). Routledge
  • Diener, E., Lucas, R. E., & Oishi, S. (2018). Advances and open questions in the science of subjective well-being. Collabra: Psychology, 4(1), 15. doi:https://doi.org/10.1525/collabra.115
  • Doğan, S., & Koçak, O. (2014). Okul yöneticilerinin sosyal iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 20(2), 191-216.
  • Doğan, Ü., & Aslan, M. (2022). Öğretmenlerin okul iklimine ilişkin algıları ile psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 1482–1499. doi:https://doi.org/10.24315/tred.993218
  • Dou, D., Devos, G., & Valcke, M. (2017). The relationships between school autonomy gap, principal leadership, teachers’ job satisfaction and organizational commitment. Educational Management Administration & Leadership, 45(6), 959-977.
  • Eren, H., Bakan, S., Yıldız, İ., & Yaray, E. (2024). Ortaokul okul yöneticilerinin inovasyon yeterlilikleri. Ulusal Özgün Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 126-139.
  • Ergenekon, Ö., & Aküzüm, C. (2020). Bağımsız anaokullarında görev yapan yöneticilerin iletişim becerilerinin örgüt iklimine etkisi. Ekev Akademi Dergisi, (81), 343-376.
  • Fernandez, A. A., & Shaw, G. P. (2020). Academic leadership in a time of crisis: The Coronavirus and COVID‐19. Journal of Leadership Studies, 14(1), 39-45. doi:https://doi.org/10.1002/jls.21684
  • Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage Gencer, M. (2022). Okul yöneticilerinin öğretmenlerin motivasyonlarına etki eden davranışları: Bir Meta-Sentez çalışması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 27-43. doi:https://doi.org/10.33437/ksusbd.855302
  • George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge. Getmez, D. (2018). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
  • Goleman, D. (2020). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ. Bloomsbury Publishing. Gómez-Leal, R., Holzer, A. A., Bradley, C., Fernández-Berrocal, P., & Patti, J. (2022). The relationship between emotional intelligence and leadership in school leaders: A systematic review. Cambridge Journal of Education, 52(1), 1-21.
  • Güleryüz, G. (2021). Okul müdürlerinin iletişim becerilerinin örgütsel araçların gerçekleşmesine etkisi. [Yayımlanmamış tezsiz yüksek lisans bitirme projesi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
  • Güney, C., & Memişoğlu, S. P. (2024). Ortaöğretim kurumlarında görevli öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin iletişim yeterlilikleri: Düzce il örneği. IJSSER, 10(2), 87-103.
  • Hariri, H., Monypenny, R., & Prideaux, M. (2016). Teacher-perceived principal leadership styles, decision-making styles and job satisfaction: how congruent are data from Indonesia with the Anglophile and Western literature?. School Leadership & Management, 36(1), 41-62.
  • Heifetz, R., & Linsky, M. (2017). Leadership on the line, with a new preface: Staying alive through the dangers of change. Harvard Business Press.
  • Houge Mackenzie, S., & Hodge, K. (2020). Adventure recreation and subjective well-being: A conceptual framework. Leisure Studies, 39(1), 26-40. doi:https://doi.org/10.1080/02614367.2019.1577478
  • Johnson, S. M., Kraft, M. A., & Papay, J. P. (2012). How context matters in high-need schools: The effects of teachers’ working conditions on their professional satisfaction and their students’ achievement. Teachers College Record, 114(10), 1-39.
  • Kahraman, Ü., & Çelik, O. T. (2020). Öğretmen güçlendirme üzerine yapılan araştırmalara yönelik tematik bir inceleme. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(21), 151-177.
  • Kahraman-Kılbaş E.P. & Cevahir F. (2023). Sample selection and power analysis in scientific research. J Biotechnol and Strategic Health Res., 7(1), 1-8
  • Kara, M., Karataş, İ. H., & Aydın, B. (2022). Okul yöneticiliği meslek algısı. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 505-522.
  • Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
  • Karayiğit, M. (2019). Okul müdürlerinin etkili iletişim becerileri ile öğretmenlerin mesleki motivasyonları arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi.
  • Keleş, H. N., Atay, D., & Karanfil, F. (2020). Covid 19 pandemi sürecinde okul müdürlerinin öğretim liderliği davranişlari. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 155-174.
  • Kim, H., & Kim, T. (2017). Emotional intelligence and transformational leadership: A review of empirical studies. Human Resource Development Review, 16(4), 377-393.
  • Kline, R. (2013). Exploratory and confirmatory factor analysis. In Y. Petscher, C. Schatschneider, D. L. Compton (Eds.), Applied quantitative analysis in education and the social sciences (pp. 171-207). Routledge. doi:https://doi.org/10.4324/9780203108550
  • Kösterelioğlu, M., & Argon, T. (2010). Okul yöneticilerinin iletişim sürecindeki etkililiğine ilişkin öğretmen algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-17.
  • Köylü, D., & Gündüz, Y. (2019). Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin örgütsel bağlılık ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 279-299.
  • Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2020). Seven strong claims about successful school leadership revisited. School Leadership & Management, 40(1), 5-22. doi:https://doi.org/10.1080/13632434.2019.1596077
  • Liebowitz, D. D., & Porter, L. (2019). The effect of principal behaviors on student, teacher, and school outcomes: A systematic review and meta-analysis of the empirical literature. Review of Educational Research, 89(5), 785-827. doi:https://doi.org/10.3102/0034654319866133
  • Liu, Y., Bellibaş, M. Ş., & Gümüş, S. (2021). The effect of instructional leadership and distributed leadership on teacher self-efficacy and job satisfaction: Mediating roles of supportive school culture and teacher collaboration. Educational Management Administration & Leadership, 49(3), 430-453. doi:https://doi.org/10.1177/1741143220910438
  • Neiroukh, N., Ansari ,A. A., Dalu, R. A., Khlaif, E., Barahmaeh, D., Zubeidi, J., Shtayeh, B. & Daher, W. (2024). Organizational communication competence of public secondary school principals through utilizing WhatsApp. Front. Educ. 9, 1374279. doi: https://doi.org/10.3389/feduc.2024.1374279
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Millî Eğitim İstatistikleri: Örgün Eğitim 2023/2024. https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=508.
  • Nickel, T. (2020). Teacher perceptions of leadership styles and the relationship to job satisfaction in adult basic education settings. [Doctoral dissertation]. Walden University.
  • Northouse, P. G. (2019). Leadership: Theory and practice (8th ed.). Sage Publications.
  • Ovando, A. (2023). Emotional intelligence and school culture: A phenomenological analysis of school leader and school personnel perceptions. [Doctoral dissertation]. Saint Leo University.
  • Özmen, F., & Yörük, S. (2007). Okul yöneticilerinin, iletişim sürecindeki etkililiği ölçeğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim, 36(174), 88-105.
  • Özü, Ö., Zepeda, S., Ilgan, A., Jimenez, A. M., Ata, A., & Akram, M. (2017). Teachers’ psychological well-being: A comparison among teachers in USA, Turkey and Pakistan. International Journal of Mental Health Promotion, 19(3), 144-158.
  • Paais, M., & Pattiruhu, J. R. (2020). Effect of motivation, leadership, and organizational culture on satisfaction and employee performance. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(8), 577-588. doi:https://doi.org/10.13106/JAFEB.2020.VOL7.NO8.577
  • Parker, P. D., Martin, A. J., Colmar, S., & Liem, G. A. (2012). Teachers’ workplace well-being: Exploring a process model of goal orientation, coping behavior, engagement, and burnout. Teaching and Teacher Education, 28(4), 503-513. doi:https://doi.org/10.1016/j.tate.2012.01.001
  • Pramahsari, P., & Triatna, C. (2021). Impact of principal’s communication on teacher performance. ICREAM 2020 Proceedings, 199–202. doi: https://doi.org/10.2991/assehr.k.210212.042
  • Ramos-Pla, A., Tintoré, M., & del Arco, I. (2021). Leadership in times of crisis. School principals facing COVID-19. Heliyon, 7(11), 1-10. doi:https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e08443
  • Robinson, K. J. (2022). Strengthening the federal approach to educational equity during the pandemic. Harv. J. on Legis., 59(1), 35-100.
  • Ryan, R. M., & Vansteenkiste, M. (2023). Self-determination theory. In R. M. Ryan (Eds.), The Oxford Handbook of Self-Determination Theory (pp. 3-30). Oxford University Press. doi:https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197600047.013.2
  • Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719–727. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.4.719
  • Ryff, C. D., & Singer, B. (1996). Psychological well-being: Meaning, measurement, and implications for psychotherapy research. Psychotherapy and Psychosomatics, 65(1), 14-23. doi: https://doi.org/10.1159/000289026
  • Sağır, M. (2018). Okul yöneticilerinin iletişim becerileri ile örgütsel güven arasındaki ilişki. EKEV Akademi Dergisi, 22(76), 165-185.
  • Samuel, P. I., Nduku, E., & Machyo, C. (2019). Impact of school principals’ communication techniques on teachers’ job satisfaction in private secondary schools. IJETP, 2(1), 20–37.
  • Saylık, A., & Hazar, S. (2021). X ve y kuşağı okul müdürlerin iletişim becerilerinin öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeylerine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(79), 1137-1161. doi:https://doi.org/10.17755/esosder.842683
  • Seligman, M. E. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. Simon and Schuster.
  • Shannon, D. C. W. (2018). Effective management communication strategies. [Doctotal dissertation]. Walden University
  • Shepherd-Jones, A. (2018). Perceptions matter: The correlation between teacher motivation and principal leadership styles. Journal of Research in Education, 28(2), 93-131.
  • Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2020). Teacher burnout: relations between dimensions of burnout, perceived school context, job satisfaction and motivation for teaching. A longitudinal study. Teachers and Teaching, 26(7-8), 602-616. doi: https://doi.org/10.1080/13540602.2021.1913404
  • Solak, B. (2023). Okul yöneticilerinin iletişim biçimlerine yönelik sınıf öğretmenlerinin algıları. Premium E-journal of Social Science (PEJOSS), 7(28), 194-202.
  • Steiner, E. D., Doan, S., Woo, A., Gittens, A. D., Lawrence, R. A., Berdie, L., ... & Schwartz, H. L. (2022). Restoring teacher and principal well-being is an essential step for rebuilding schools. Rand Corporation.
  • Şanlı, Ö., Altun, M., & Karaca, R. (2015). Okul yöneticilerinin iletişim becerilerinin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(2).
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
  • Tai, M. K., & Kareem, O. A. (2019). The relationship between emotional intelligence of school principals in managing change and teacher attitudes towards change. International Journal of Leadership in Education, 22(4),469-485. doi:https://doi.org/10.1080/13603124.2018.1481535
  • Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3), 374-384.
  • Tschannen-Moran, M. (2014). Trust matters: Leadership for successful schools. John Wiley & Sons.
  • Tümkaya, S., & Asar, Ç. (2017). İlkokul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin yönetici ve öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 243-258.
  • Uludağ, T., & Bilgivar, O. O. (2024). Okul yöneticilerinin iletişim sürecindeki etkililiğinin öğretmenlerin mesleki etik davranışlarına etkisi. İstanbul Eğitim Dergisi, 1(1), 74–97. doi:https://doi.org/10.71270/istanbulegitim.istj.1547975
  • Uzun, T., & Ayık, A. (2016). Öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin sözsüz iletişim beceri düzeylerinin belirlenmesi: Bir öncü çalışma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2016(43), 150-167.
  • Ülken, E. (2023). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluşlarının okul yöneticilerinin erdemli liderliği açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Wilkinson, J., Purvee, A., & MacDonald, K. (2021). Gender and educational leadership. In S. J. Courtney, H. M. Gunter, R. Niesche, & T. Trujillo (Eds.), Understanding educational leadership: Critical perspectives and approaches (1st ed., pp. 255-268). Bloomsbury Academic.
  • Yıldız, B., & Aslan, H. (2023). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluşları ile erteleme davranışları arasındaki ilişki. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 6(2), 246-278. doi:https://doi.org/10.55150/apjec.1375474
  • Yitik, S. (2022). Okul yöneticilerinin iletişim yeterlilikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi. doi:https://gcris.pau.edu.tr/handle/11499/45548
  • Yüksel, M. Y., Nurşen, K. Ö. S. E., & Özen, Ö. B. (2023). Orta yetişkinlik dönemindeki öğretmenlerin öznel iyi oluşları ve iş doyumları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12(6), 745-757.
  • Zakaria, Z., Don, Y., & Yaakob, M. F. M. (2021). Teachers' well-being from the social psychological perspective. International Journal of Evaluation and Research in Education, 10(2), 641-647. doi:https://doi.org/10.11591/ijere.v10i2.21115
  • Zee, M., & Koomen, H. M. (2016). Teacher self-efficacy and its effects on classroom processes, student academic adjustment, and teacher well-being: A synthesis of 40 years of research. Review of Educational Research, 86(4), 981-1015. doi:https://doi.org/10.3102/0034654315626801

Okul Yöneticilerinin İletişim Etkililiği ve Öğretmenlerin Psikolojik İyi Oluşu

Yıl 2025, Sayı: 66, 3967 - 4001, 29.12.2025
https://doi.org/10.53444/deubefd.1623559

Öz

Bu çalışma, okul yöneticilerinin sahip olduğu iletişim yeterliliklerinin öğretmenlerin psikolojik iyi oluşlarına nasıl katkı sağladığını çeşitli demografik değişkenler bağlamında analiz etmeyi amaçlamıştır. Araştırma, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında İstanbul’daki resmi okul öncesi ve ilköğretim okullarında görev yapan 421 öğretmenle yüz yüze veri toplanarak gerçekleştirilmiştir. İlişkisel tarama modeli kullanılarak yürütülen bu nicel araştırmada, "Okul Yöneticilerinin İletişim Sürecindeki Etkililiği" ve "Öğretmenlerin Psikolojik İyi Oluş" ölçekleri aracılığıyla toplanan veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Bulgular, okul yöneticilerinin etkili iletişim becerilerinin öğretmenlerin psikolojik iyi oluşlarını olumlu yönde etkilediğini göstermiştir. Ayrıca, cinsiyet, deneyim ve okul türü gibi demografik faktörlerin bu algılar üzerinde anlamlı farklılıklar yarattığı saptanmıştır. Örneğin, daha uzun süre aynı yöneticilerle çalışan öğretmenlerin iletişim etkililiğini daha olumlu değerlendirdiği, erkek öğretmenlerin ise bu becerileri kadınlara göre daha olumlu algıladığı gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, okul yöneticilerinin iletişim becerilerini geliştirmeleri, öğretmenlerin psikolojik sağlığını artırmada önemli bir role sahip olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda, eğitim yönetimine yönelik stratejilerin iyileştirilmesi ve yöneticilere etkili iletişim becerileri kazandıracak eğitimlerin verilmesi önerilmektedir.

Etik Beyan

Bu çalışma boyunca yazarlar etik ilkeleri gözetmişlerdir.

Destekleyen Kurum

Bu çalışma bir kurum tarafından desteklenmemiştir.

Kaynakça

  • Aldrup, K., Klusmann, U., Lüdtke, O., Göllner, R., & Trautwein, U. (2018). Student misbehavior and teacher well-being: Testing the mediating role of the teacher-student relationship. Learning and Instruction, 58, 126-136.
  • Atlamaz, S. (2019). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin yöneticilerinin iletişim yeterliği algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Universitesi.
  • Avola, P., Soini-Ikonen, T., Jyrkiäinen, A., & Pentikäinen, V. (2025). Interventions to teacher well-being and burnout a scoping review. Educational Psychology Review, 37(1), 1-38. doi:https://doi.org/10.1007/s10648-025-09986-2
  • Aydoğan, İ. (2019). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin yordayıcısı olarak okul iklimi algıları. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi. https://hdl.handle.net/20.500.12436/327
  • Barry, M. M., Clarke, A. M., & Dowling, K. (2017). Promoting social and emotional well-being in schools. Health Education, 117(5), 434-451.
  • Bilgin, Y. (2018). Özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalışma yaşam kalitesi, psikolojik iyi oluş ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan University.
  • Black, M. M., Walker, S. P., Fernald, L. C., Andersen, C. T., DiGirolamo, A. M., Lu, C., ... & Grantham-McGregor, S. (2017). Early childhood development coming of age: science through the life course. The Lancet, 389(10064), 77-90.
  • Blau, I., & Presser, O. (2013). E‐L eadership of school principals: Increasing school effectiveness by a school data management system. British Journal of Educational Technology, 44(6), 1000-1011.
  • Boyalıoğlu, Ş., & Çobanoğlu, F. (2024). Öğretmenlerde mental iyi oluş ve iş yaşam kalitesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(1), 444-474. doi:https://doi.org/10.51460/baebd.1442988
  • Bush, T., Abdul Hamid, S., Ng, A., & Kaparou, M. (2018). School leadership theories and the Malaysia education blueprint: Findings from a systematic literature review. International Journal of Educational Management, 32(7), 1245-1265.
  • Canatan, V., Hatipoğlu, N., Kibar, H., Kızılkaya, H., vd. (2023). School leadership and communication: A systematic review. International Journal of Educational Spectrum, 5(1), 19-33. doi:https://doi.org/10.47806/ijesacademic.1234260
  • Cansoy, R. (2019). The relationship between school principals' leadership behaviours and teachers' job satisfaction: A systematic review. International Education Studies, 12(1), 37-52.
  • Chen, J. (2016). Understanding teacher emotions: The development of a teacher emotion inventory. Teaching and Teacher Education, 55, 68-77.
  • Collie, R. J. (2021). COVID-19 and teachers’ somatic burden, stress, and emotional exhaustion: Examining the role of principal leadership and workplace buoyancy. AERA Open, 7. doi:https://doi.org/10.1177/2332858420986187
  • Collie, R. J., Shapka, J. D., & Perry, N. E. (2012). School climate and social–emotional learning: Predicting teacher stress, job satisfaction, and teaching efficacy. Journal of Educational Psychology, 104(4), 1189-1204.
  • Çağlar, Ç., & Çınar, H. (2021). Okul müdürlerinin iletişim yeterliklerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılığı üzerindeki etkisi. E-International Journal of Educational Research, 12(1), 157-170. doi:https://doi.org/10.19160/ijer.831956
  • Çelik, S. (2019). İlkokul öğretmenlerinin algıladıkları yönetici iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyonu ve iş doyumu arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi.
  • Dabrowski, A. (2021). Teacher wellbeing during a pandemic: Surviving or thriving?. Social Education Research, 2(1), 35-40. doi:https://doi.org/10.37256/ser.212021588
  • Damásio, B. F., Melo, R. L. P. D., & Silva, J. P. D. (2013). Meaning in life, psychological well-being and quality of life in teachers. Paidéia (Ribeirão Preto), 23(54), 73-82. doi:http://dx.doi.org/10.1590/1982-43272354201309
  • Darics, E. (2020). E-leadership or “how to be boss in instant messaging?” The role of nonverbal communication. International Journal of Business Communication, 57(1), 3-29. doi:https://doi.org/10.1177/2329488416685068
  • Day, C., & Gu, Q. (2019). The new lives of teachers (1.st Edition). Routledge
  • Diener, E., Lucas, R. E., & Oishi, S. (2018). Advances and open questions in the science of subjective well-being. Collabra: Psychology, 4(1), 15. doi:https://doi.org/10.1525/collabra.115
  • Doğan, S., & Koçak, O. (2014). Okul yöneticilerinin sosyal iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 20(2), 191-216.
  • Doğan, Ü., & Aslan, M. (2022). Öğretmenlerin okul iklimine ilişkin algıları ile psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 1482–1499. doi:https://doi.org/10.24315/tred.993218
  • Dou, D., Devos, G., & Valcke, M. (2017). The relationships between school autonomy gap, principal leadership, teachers’ job satisfaction and organizational commitment. Educational Management Administration & Leadership, 45(6), 959-977.
  • Eren, H., Bakan, S., Yıldız, İ., & Yaray, E. (2024). Ortaokul okul yöneticilerinin inovasyon yeterlilikleri. Ulusal Özgün Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 126-139.
  • Ergenekon, Ö., & Aküzüm, C. (2020). Bağımsız anaokullarında görev yapan yöneticilerin iletişim becerilerinin örgüt iklimine etkisi. Ekev Akademi Dergisi, (81), 343-376.
  • Fernandez, A. A., & Shaw, G. P. (2020). Academic leadership in a time of crisis: The Coronavirus and COVID‐19. Journal of Leadership Studies, 14(1), 39-45. doi:https://doi.org/10.1002/jls.21684
  • Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage Gencer, M. (2022). Okul yöneticilerinin öğretmenlerin motivasyonlarına etki eden davranışları: Bir Meta-Sentez çalışması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 27-43. doi:https://doi.org/10.33437/ksusbd.855302
  • George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge. Getmez, D. (2018). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
  • Goleman, D. (2020). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ. Bloomsbury Publishing. Gómez-Leal, R., Holzer, A. A., Bradley, C., Fernández-Berrocal, P., & Patti, J. (2022). The relationship between emotional intelligence and leadership in school leaders: A systematic review. Cambridge Journal of Education, 52(1), 1-21.
  • Güleryüz, G. (2021). Okul müdürlerinin iletişim becerilerinin örgütsel araçların gerçekleşmesine etkisi. [Yayımlanmamış tezsiz yüksek lisans bitirme projesi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
  • Güney, C., & Memişoğlu, S. P. (2024). Ortaöğretim kurumlarında görevli öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin iletişim yeterlilikleri: Düzce il örneği. IJSSER, 10(2), 87-103.
  • Hariri, H., Monypenny, R., & Prideaux, M. (2016). Teacher-perceived principal leadership styles, decision-making styles and job satisfaction: how congruent are data from Indonesia with the Anglophile and Western literature?. School Leadership & Management, 36(1), 41-62.
  • Heifetz, R., & Linsky, M. (2017). Leadership on the line, with a new preface: Staying alive through the dangers of change. Harvard Business Press.
  • Houge Mackenzie, S., & Hodge, K. (2020). Adventure recreation and subjective well-being: A conceptual framework. Leisure Studies, 39(1), 26-40. doi:https://doi.org/10.1080/02614367.2019.1577478
  • Johnson, S. M., Kraft, M. A., & Papay, J. P. (2012). How context matters in high-need schools: The effects of teachers’ working conditions on their professional satisfaction and their students’ achievement. Teachers College Record, 114(10), 1-39.
  • Kahraman, Ü., & Çelik, O. T. (2020). Öğretmen güçlendirme üzerine yapılan araştırmalara yönelik tematik bir inceleme. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(21), 151-177.
  • Kahraman-Kılbaş E.P. & Cevahir F. (2023). Sample selection and power analysis in scientific research. J Biotechnol and Strategic Health Res., 7(1), 1-8
  • Kara, M., Karataş, İ. H., & Aydın, B. (2022). Okul yöneticiliği meslek algısı. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 505-522.
  • Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
  • Karayiğit, M. (2019). Okul müdürlerinin etkili iletişim becerileri ile öğretmenlerin mesleki motivasyonları arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi.
  • Keleş, H. N., Atay, D., & Karanfil, F. (2020). Covid 19 pandemi sürecinde okul müdürlerinin öğretim liderliği davranişlari. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 155-174.
  • Kim, H., & Kim, T. (2017). Emotional intelligence and transformational leadership: A review of empirical studies. Human Resource Development Review, 16(4), 377-393.
  • Kline, R. (2013). Exploratory and confirmatory factor analysis. In Y. Petscher, C. Schatschneider, D. L. Compton (Eds.), Applied quantitative analysis in education and the social sciences (pp. 171-207). Routledge. doi:https://doi.org/10.4324/9780203108550
  • Kösterelioğlu, M., & Argon, T. (2010). Okul yöneticilerinin iletişim sürecindeki etkililiğine ilişkin öğretmen algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-17.
  • Köylü, D., & Gündüz, Y. (2019). Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin örgütsel bağlılık ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 279-299.
  • Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2020). Seven strong claims about successful school leadership revisited. School Leadership & Management, 40(1), 5-22. doi:https://doi.org/10.1080/13632434.2019.1596077
  • Liebowitz, D. D., & Porter, L. (2019). The effect of principal behaviors on student, teacher, and school outcomes: A systematic review and meta-analysis of the empirical literature. Review of Educational Research, 89(5), 785-827. doi:https://doi.org/10.3102/0034654319866133
  • Liu, Y., Bellibaş, M. Ş., & Gümüş, S. (2021). The effect of instructional leadership and distributed leadership on teacher self-efficacy and job satisfaction: Mediating roles of supportive school culture and teacher collaboration. Educational Management Administration & Leadership, 49(3), 430-453. doi:https://doi.org/10.1177/1741143220910438
  • Neiroukh, N., Ansari ,A. A., Dalu, R. A., Khlaif, E., Barahmaeh, D., Zubeidi, J., Shtayeh, B. & Daher, W. (2024). Organizational communication competence of public secondary school principals through utilizing WhatsApp. Front. Educ. 9, 1374279. doi: https://doi.org/10.3389/feduc.2024.1374279
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Millî Eğitim İstatistikleri: Örgün Eğitim 2023/2024. https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=508.
  • Nickel, T. (2020). Teacher perceptions of leadership styles and the relationship to job satisfaction in adult basic education settings. [Doctoral dissertation]. Walden University.
  • Northouse, P. G. (2019). Leadership: Theory and practice (8th ed.). Sage Publications.
  • Ovando, A. (2023). Emotional intelligence and school culture: A phenomenological analysis of school leader and school personnel perceptions. [Doctoral dissertation]. Saint Leo University.
  • Özmen, F., & Yörük, S. (2007). Okul yöneticilerinin, iletişim sürecindeki etkililiği ölçeğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim, 36(174), 88-105.
  • Özü, Ö., Zepeda, S., Ilgan, A., Jimenez, A. M., Ata, A., & Akram, M. (2017). Teachers’ psychological well-being: A comparison among teachers in USA, Turkey and Pakistan. International Journal of Mental Health Promotion, 19(3), 144-158.
  • Paais, M., & Pattiruhu, J. R. (2020). Effect of motivation, leadership, and organizational culture on satisfaction and employee performance. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(8), 577-588. doi:https://doi.org/10.13106/JAFEB.2020.VOL7.NO8.577
  • Parker, P. D., Martin, A. J., Colmar, S., & Liem, G. A. (2012). Teachers’ workplace well-being: Exploring a process model of goal orientation, coping behavior, engagement, and burnout. Teaching and Teacher Education, 28(4), 503-513. doi:https://doi.org/10.1016/j.tate.2012.01.001
  • Pramahsari, P., & Triatna, C. (2021). Impact of principal’s communication on teacher performance. ICREAM 2020 Proceedings, 199–202. doi: https://doi.org/10.2991/assehr.k.210212.042
  • Ramos-Pla, A., Tintoré, M., & del Arco, I. (2021). Leadership in times of crisis. School principals facing COVID-19. Heliyon, 7(11), 1-10. doi:https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e08443
  • Robinson, K. J. (2022). Strengthening the federal approach to educational equity during the pandemic. Harv. J. on Legis., 59(1), 35-100.
  • Ryan, R. M., & Vansteenkiste, M. (2023). Self-determination theory. In R. M. Ryan (Eds.), The Oxford Handbook of Self-Determination Theory (pp. 3-30). Oxford University Press. doi:https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197600047.013.2
  • Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719–727. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.4.719
  • Ryff, C. D., & Singer, B. (1996). Psychological well-being: Meaning, measurement, and implications for psychotherapy research. Psychotherapy and Psychosomatics, 65(1), 14-23. doi: https://doi.org/10.1159/000289026
  • Sağır, M. (2018). Okul yöneticilerinin iletişim becerileri ile örgütsel güven arasındaki ilişki. EKEV Akademi Dergisi, 22(76), 165-185.
  • Samuel, P. I., Nduku, E., & Machyo, C. (2019). Impact of school principals’ communication techniques on teachers’ job satisfaction in private secondary schools. IJETP, 2(1), 20–37.
  • Saylık, A., & Hazar, S. (2021). X ve y kuşağı okul müdürlerin iletişim becerilerinin öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeylerine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(79), 1137-1161. doi:https://doi.org/10.17755/esosder.842683
  • Seligman, M. E. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. Simon and Schuster.
  • Shannon, D. C. W. (2018). Effective management communication strategies. [Doctotal dissertation]. Walden University
  • Shepherd-Jones, A. (2018). Perceptions matter: The correlation between teacher motivation and principal leadership styles. Journal of Research in Education, 28(2), 93-131.
  • Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2020). Teacher burnout: relations between dimensions of burnout, perceived school context, job satisfaction and motivation for teaching. A longitudinal study. Teachers and Teaching, 26(7-8), 602-616. doi: https://doi.org/10.1080/13540602.2021.1913404
  • Solak, B. (2023). Okul yöneticilerinin iletişim biçimlerine yönelik sınıf öğretmenlerinin algıları. Premium E-journal of Social Science (PEJOSS), 7(28), 194-202.
  • Steiner, E. D., Doan, S., Woo, A., Gittens, A. D., Lawrence, R. A., Berdie, L., ... & Schwartz, H. L. (2022). Restoring teacher and principal well-being is an essential step for rebuilding schools. Rand Corporation.
  • Şanlı, Ö., Altun, M., & Karaca, R. (2015). Okul yöneticilerinin iletişim becerilerinin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(2).
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
  • Tai, M. K., & Kareem, O. A. (2019). The relationship between emotional intelligence of school principals in managing change and teacher attitudes towards change. International Journal of Leadership in Education, 22(4),469-485. doi:https://doi.org/10.1080/13603124.2018.1481535
  • Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3), 374-384.
  • Tschannen-Moran, M. (2014). Trust matters: Leadership for successful schools. John Wiley & Sons.
  • Tümkaya, S., & Asar, Ç. (2017). İlkokul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin yönetici ve öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 243-258.
  • Uludağ, T., & Bilgivar, O. O. (2024). Okul yöneticilerinin iletişim sürecindeki etkililiğinin öğretmenlerin mesleki etik davranışlarına etkisi. İstanbul Eğitim Dergisi, 1(1), 74–97. doi:https://doi.org/10.71270/istanbulegitim.istj.1547975
  • Uzun, T., & Ayık, A. (2016). Öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin sözsüz iletişim beceri düzeylerinin belirlenmesi: Bir öncü çalışma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2016(43), 150-167.
  • Ülken, E. (2023). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluşlarının okul yöneticilerinin erdemli liderliği açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Wilkinson, J., Purvee, A., & MacDonald, K. (2021). Gender and educational leadership. In S. J. Courtney, H. M. Gunter, R. Niesche, & T. Trujillo (Eds.), Understanding educational leadership: Critical perspectives and approaches (1st ed., pp. 255-268). Bloomsbury Academic.
  • Yıldız, B., & Aslan, H. (2023). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluşları ile erteleme davranışları arasındaki ilişki. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 6(2), 246-278. doi:https://doi.org/10.55150/apjec.1375474
  • Yitik, S. (2022). Okul yöneticilerinin iletişim yeterlilikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi. doi:https://gcris.pau.edu.tr/handle/11499/45548
  • Yüksel, M. Y., Nurşen, K. Ö. S. E., & Özen, Ö. B. (2023). Orta yetişkinlik dönemindeki öğretmenlerin öznel iyi oluşları ve iş doyumları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12(6), 745-757.
  • Zakaria, Z., Don, Y., & Yaakob, M. F. M. (2021). Teachers' well-being from the social psychological perspective. International Journal of Evaluation and Research in Education, 10(2), 641-647. doi:https://doi.org/10.11591/ijere.v10i2.21115
  • Zee, M., & Koomen, H. M. (2016). Teacher self-efficacy and its effects on classroom processes, student academic adjustment, and teacher well-being: A synthesis of 40 years of research. Review of Educational Research, 86(4), 981-1015. doi:https://doi.org/10.3102/0034654315626801

School Administrators’ Communication Effectiveness and Teachers’ Psychological Well-Being

Yıl 2025, Sayı: 66, 3967 - 4001, 29.12.2025
https://doi.org/10.53444/deubefd.1623559

Öz

This study aims to analyze how school administrators' communication competencies contribute to teachers' psychological well-being in the context of various demographic variables. The research was conducted during the 2023-2024 academic year with 421 teachers working in public preschool and primary schools in Istanbul, using face-to-face data collection methods. This quantitative study employed a relational survey model, and the data were gathered using the "Effectiveness of School Administrators' Communication Process" and "Teachers' Psychological Well-Being" scales. The data were then analyzed using SPSS software. The findings revealed that effective communication skills of school administrators positively impact teachers' psychological well-being. Moreover, demographic factors such as gender, experience, and school type were found to significantly influence these perceptions. For instance, teachers who had worked with the same administrators for a longer period rated the effectiveness of communication more positively, while male teachers perceived these competencies more favorably compared to female teachers. In conclusion, it was observed that enhancing school administrators' communication skills plays a crucial role in improving teachers' psychological health. Accordingly, it is recommended that educational management strategies be refined and that training programs focusing on effective communication skills be provided to school administrators.

Kaynakça

  • Aldrup, K., Klusmann, U., Lüdtke, O., Göllner, R., & Trautwein, U. (2018). Student misbehavior and teacher well-being: Testing the mediating role of the teacher-student relationship. Learning and Instruction, 58, 126-136.
  • Atlamaz, S. (2019). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin yöneticilerinin iletişim yeterliği algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Universitesi.
  • Avola, P., Soini-Ikonen, T., Jyrkiäinen, A., & Pentikäinen, V. (2025). Interventions to teacher well-being and burnout a scoping review. Educational Psychology Review, 37(1), 1-38. doi:https://doi.org/10.1007/s10648-025-09986-2
  • Aydoğan, İ. (2019). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin yordayıcısı olarak okul iklimi algıları. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi. https://hdl.handle.net/20.500.12436/327
  • Barry, M. M., Clarke, A. M., & Dowling, K. (2017). Promoting social and emotional well-being in schools. Health Education, 117(5), 434-451.
  • Bilgin, Y. (2018). Özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalışma yaşam kalitesi, psikolojik iyi oluş ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan University.
  • Black, M. M., Walker, S. P., Fernald, L. C., Andersen, C. T., DiGirolamo, A. M., Lu, C., ... & Grantham-McGregor, S. (2017). Early childhood development coming of age: science through the life course. The Lancet, 389(10064), 77-90.
  • Blau, I., & Presser, O. (2013). E‐L eadership of school principals: Increasing school effectiveness by a school data management system. British Journal of Educational Technology, 44(6), 1000-1011.
  • Boyalıoğlu, Ş., & Çobanoğlu, F. (2024). Öğretmenlerde mental iyi oluş ve iş yaşam kalitesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(1), 444-474. doi:https://doi.org/10.51460/baebd.1442988
  • Bush, T., Abdul Hamid, S., Ng, A., & Kaparou, M. (2018). School leadership theories and the Malaysia education blueprint: Findings from a systematic literature review. International Journal of Educational Management, 32(7), 1245-1265.
  • Canatan, V., Hatipoğlu, N., Kibar, H., Kızılkaya, H., vd. (2023). School leadership and communication: A systematic review. International Journal of Educational Spectrum, 5(1), 19-33. doi:https://doi.org/10.47806/ijesacademic.1234260
  • Cansoy, R. (2019). The relationship between school principals' leadership behaviours and teachers' job satisfaction: A systematic review. International Education Studies, 12(1), 37-52.
  • Chen, J. (2016). Understanding teacher emotions: The development of a teacher emotion inventory. Teaching and Teacher Education, 55, 68-77.
  • Collie, R. J. (2021). COVID-19 and teachers’ somatic burden, stress, and emotional exhaustion: Examining the role of principal leadership and workplace buoyancy. AERA Open, 7. doi:https://doi.org/10.1177/2332858420986187
  • Collie, R. J., Shapka, J. D., & Perry, N. E. (2012). School climate and social–emotional learning: Predicting teacher stress, job satisfaction, and teaching efficacy. Journal of Educational Psychology, 104(4), 1189-1204.
  • Çağlar, Ç., & Çınar, H. (2021). Okul müdürlerinin iletişim yeterliklerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılığı üzerindeki etkisi. E-International Journal of Educational Research, 12(1), 157-170. doi:https://doi.org/10.19160/ijer.831956
  • Çelik, S. (2019). İlkokul öğretmenlerinin algıladıkları yönetici iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyonu ve iş doyumu arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi.
  • Dabrowski, A. (2021). Teacher wellbeing during a pandemic: Surviving or thriving?. Social Education Research, 2(1), 35-40. doi:https://doi.org/10.37256/ser.212021588
  • Damásio, B. F., Melo, R. L. P. D., & Silva, J. P. D. (2013). Meaning in life, psychological well-being and quality of life in teachers. Paidéia (Ribeirão Preto), 23(54), 73-82. doi:http://dx.doi.org/10.1590/1982-43272354201309
  • Darics, E. (2020). E-leadership or “how to be boss in instant messaging?” The role of nonverbal communication. International Journal of Business Communication, 57(1), 3-29. doi:https://doi.org/10.1177/2329488416685068
  • Day, C., & Gu, Q. (2019). The new lives of teachers (1.st Edition). Routledge
  • Diener, E., Lucas, R. E., & Oishi, S. (2018). Advances and open questions in the science of subjective well-being. Collabra: Psychology, 4(1), 15. doi:https://doi.org/10.1525/collabra.115
  • Doğan, S., & Koçak, O. (2014). Okul yöneticilerinin sosyal iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 20(2), 191-216.
  • Doğan, Ü., & Aslan, M. (2022). Öğretmenlerin okul iklimine ilişkin algıları ile psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 1482–1499. doi:https://doi.org/10.24315/tred.993218
  • Dou, D., Devos, G., & Valcke, M. (2017). The relationships between school autonomy gap, principal leadership, teachers’ job satisfaction and organizational commitment. Educational Management Administration & Leadership, 45(6), 959-977.
  • Eren, H., Bakan, S., Yıldız, İ., & Yaray, E. (2024). Ortaokul okul yöneticilerinin inovasyon yeterlilikleri. Ulusal Özgün Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 126-139.
  • Ergenekon, Ö., & Aküzüm, C. (2020). Bağımsız anaokullarında görev yapan yöneticilerin iletişim becerilerinin örgüt iklimine etkisi. Ekev Akademi Dergisi, (81), 343-376.
  • Fernandez, A. A., & Shaw, G. P. (2020). Academic leadership in a time of crisis: The Coronavirus and COVID‐19. Journal of Leadership Studies, 14(1), 39-45. doi:https://doi.org/10.1002/jls.21684
  • Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage Gencer, M. (2022). Okul yöneticilerinin öğretmenlerin motivasyonlarına etki eden davranışları: Bir Meta-Sentez çalışması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 27-43. doi:https://doi.org/10.33437/ksusbd.855302
  • George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge. Getmez, D. (2018). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
  • Goleman, D. (2020). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ. Bloomsbury Publishing. Gómez-Leal, R., Holzer, A. A., Bradley, C., Fernández-Berrocal, P., & Patti, J. (2022). The relationship between emotional intelligence and leadership in school leaders: A systematic review. Cambridge Journal of Education, 52(1), 1-21.
  • Güleryüz, G. (2021). Okul müdürlerinin iletişim becerilerinin örgütsel araçların gerçekleşmesine etkisi. [Yayımlanmamış tezsiz yüksek lisans bitirme projesi]. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
  • Güney, C., & Memişoğlu, S. P. (2024). Ortaöğretim kurumlarında görevli öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin iletişim yeterlilikleri: Düzce il örneği. IJSSER, 10(2), 87-103.
  • Hariri, H., Monypenny, R., & Prideaux, M. (2016). Teacher-perceived principal leadership styles, decision-making styles and job satisfaction: how congruent are data from Indonesia with the Anglophile and Western literature?. School Leadership & Management, 36(1), 41-62.
  • Heifetz, R., & Linsky, M. (2017). Leadership on the line, with a new preface: Staying alive through the dangers of change. Harvard Business Press.
  • Houge Mackenzie, S., & Hodge, K. (2020). Adventure recreation and subjective well-being: A conceptual framework. Leisure Studies, 39(1), 26-40. doi:https://doi.org/10.1080/02614367.2019.1577478
  • Johnson, S. M., Kraft, M. A., & Papay, J. P. (2012). How context matters in high-need schools: The effects of teachers’ working conditions on their professional satisfaction and their students’ achievement. Teachers College Record, 114(10), 1-39.
  • Kahraman, Ü., & Çelik, O. T. (2020). Öğretmen güçlendirme üzerine yapılan araştırmalara yönelik tematik bir inceleme. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(21), 151-177.
  • Kahraman-Kılbaş E.P. & Cevahir F. (2023). Sample selection and power analysis in scientific research. J Biotechnol and Strategic Health Res., 7(1), 1-8
  • Kara, M., Karataş, İ. H., & Aydın, B. (2022). Okul yöneticiliği meslek algısı. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 505-522.
  • Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
  • Karayiğit, M. (2019). Okul müdürlerinin etkili iletişim becerileri ile öğretmenlerin mesleki motivasyonları arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi.
  • Keleş, H. N., Atay, D., & Karanfil, F. (2020). Covid 19 pandemi sürecinde okul müdürlerinin öğretim liderliği davranişlari. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 155-174.
  • Kim, H., & Kim, T. (2017). Emotional intelligence and transformational leadership: A review of empirical studies. Human Resource Development Review, 16(4), 377-393.
  • Kline, R. (2013). Exploratory and confirmatory factor analysis. In Y. Petscher, C. Schatschneider, D. L. Compton (Eds.), Applied quantitative analysis in education and the social sciences (pp. 171-207). Routledge. doi:https://doi.org/10.4324/9780203108550
  • Kösterelioğlu, M., & Argon, T. (2010). Okul yöneticilerinin iletişim sürecindeki etkililiğine ilişkin öğretmen algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-17.
  • Köylü, D., & Gündüz, Y. (2019). Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin örgütsel bağlılık ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 279-299.
  • Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2020). Seven strong claims about successful school leadership revisited. School Leadership & Management, 40(1), 5-22. doi:https://doi.org/10.1080/13632434.2019.1596077
  • Liebowitz, D. D., & Porter, L. (2019). The effect of principal behaviors on student, teacher, and school outcomes: A systematic review and meta-analysis of the empirical literature. Review of Educational Research, 89(5), 785-827. doi:https://doi.org/10.3102/0034654319866133
  • Liu, Y., Bellibaş, M. Ş., & Gümüş, S. (2021). The effect of instructional leadership and distributed leadership on teacher self-efficacy and job satisfaction: Mediating roles of supportive school culture and teacher collaboration. Educational Management Administration & Leadership, 49(3), 430-453. doi:https://doi.org/10.1177/1741143220910438
  • Neiroukh, N., Ansari ,A. A., Dalu, R. A., Khlaif, E., Barahmaeh, D., Zubeidi, J., Shtayeh, B. & Daher, W. (2024). Organizational communication competence of public secondary school principals through utilizing WhatsApp. Front. Educ. 9, 1374279. doi: https://doi.org/10.3389/feduc.2024.1374279
  • Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Millî Eğitim İstatistikleri: Örgün Eğitim 2023/2024. https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=508.
  • Nickel, T. (2020). Teacher perceptions of leadership styles and the relationship to job satisfaction in adult basic education settings. [Doctoral dissertation]. Walden University.
  • Northouse, P. G. (2019). Leadership: Theory and practice (8th ed.). Sage Publications.
  • Ovando, A. (2023). Emotional intelligence and school culture: A phenomenological analysis of school leader and school personnel perceptions. [Doctoral dissertation]. Saint Leo University.
  • Özmen, F., & Yörük, S. (2007). Okul yöneticilerinin, iletişim sürecindeki etkililiği ölçeğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim, 36(174), 88-105.
  • Özü, Ö., Zepeda, S., Ilgan, A., Jimenez, A. M., Ata, A., & Akram, M. (2017). Teachers’ psychological well-being: A comparison among teachers in USA, Turkey and Pakistan. International Journal of Mental Health Promotion, 19(3), 144-158.
  • Paais, M., & Pattiruhu, J. R. (2020). Effect of motivation, leadership, and organizational culture on satisfaction and employee performance. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(8), 577-588. doi:https://doi.org/10.13106/JAFEB.2020.VOL7.NO8.577
  • Parker, P. D., Martin, A. J., Colmar, S., & Liem, G. A. (2012). Teachers’ workplace well-being: Exploring a process model of goal orientation, coping behavior, engagement, and burnout. Teaching and Teacher Education, 28(4), 503-513. doi:https://doi.org/10.1016/j.tate.2012.01.001
  • Pramahsari, P., & Triatna, C. (2021). Impact of principal’s communication on teacher performance. ICREAM 2020 Proceedings, 199–202. doi: https://doi.org/10.2991/assehr.k.210212.042
  • Ramos-Pla, A., Tintoré, M., & del Arco, I. (2021). Leadership in times of crisis. School principals facing COVID-19. Heliyon, 7(11), 1-10. doi:https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e08443
  • Robinson, K. J. (2022). Strengthening the federal approach to educational equity during the pandemic. Harv. J. on Legis., 59(1), 35-100.
  • Ryan, R. M., & Vansteenkiste, M. (2023). Self-determination theory. In R. M. Ryan (Eds.), The Oxford Handbook of Self-Determination Theory (pp. 3-30). Oxford University Press. doi:https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197600047.013.2
  • Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719–727. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.4.719
  • Ryff, C. D., & Singer, B. (1996). Psychological well-being: Meaning, measurement, and implications for psychotherapy research. Psychotherapy and Psychosomatics, 65(1), 14-23. doi: https://doi.org/10.1159/000289026
  • Sağır, M. (2018). Okul yöneticilerinin iletişim becerileri ile örgütsel güven arasındaki ilişki. EKEV Akademi Dergisi, 22(76), 165-185.
  • Samuel, P. I., Nduku, E., & Machyo, C. (2019). Impact of school principals’ communication techniques on teachers’ job satisfaction in private secondary schools. IJETP, 2(1), 20–37.
  • Saylık, A., & Hazar, S. (2021). X ve y kuşağı okul müdürlerin iletişim becerilerinin öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeylerine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(79), 1137-1161. doi:https://doi.org/10.17755/esosder.842683
  • Seligman, M. E. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. Simon and Schuster.
  • Shannon, D. C. W. (2018). Effective management communication strategies. [Doctotal dissertation]. Walden University
  • Shepherd-Jones, A. (2018). Perceptions matter: The correlation between teacher motivation and principal leadership styles. Journal of Research in Education, 28(2), 93-131.
  • Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2020). Teacher burnout: relations between dimensions of burnout, perceived school context, job satisfaction and motivation for teaching. A longitudinal study. Teachers and Teaching, 26(7-8), 602-616. doi: https://doi.org/10.1080/13540602.2021.1913404
  • Solak, B. (2023). Okul yöneticilerinin iletişim biçimlerine yönelik sınıf öğretmenlerinin algıları. Premium E-journal of Social Science (PEJOSS), 7(28), 194-202.
  • Steiner, E. D., Doan, S., Woo, A., Gittens, A. D., Lawrence, R. A., Berdie, L., ... & Schwartz, H. L. (2022). Restoring teacher and principal well-being is an essential step for rebuilding schools. Rand Corporation.
  • Şanlı, Ö., Altun, M., & Karaca, R. (2015). Okul yöneticilerinin iletişim becerilerinin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(2).
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
  • Tai, M. K., & Kareem, O. A. (2019). The relationship between emotional intelligence of school principals in managing change and teacher attitudes towards change. International Journal of Leadership in Education, 22(4),469-485. doi:https://doi.org/10.1080/13603124.2018.1481535
  • Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3), 374-384.
  • Tschannen-Moran, M. (2014). Trust matters: Leadership for successful schools. John Wiley & Sons.
  • Tümkaya, S., & Asar, Ç. (2017). İlkokul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin yönetici ve öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 243-258.
  • Uludağ, T., & Bilgivar, O. O. (2024). Okul yöneticilerinin iletişim sürecindeki etkililiğinin öğretmenlerin mesleki etik davranışlarına etkisi. İstanbul Eğitim Dergisi, 1(1), 74–97. doi:https://doi.org/10.71270/istanbulegitim.istj.1547975
  • Uzun, T., & Ayık, A. (2016). Öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin sözsüz iletişim beceri düzeylerinin belirlenmesi: Bir öncü çalışma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2016(43), 150-167.
  • Ülken, E. (2023). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluşlarının okul yöneticilerinin erdemli liderliği açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Wilkinson, J., Purvee, A., & MacDonald, K. (2021). Gender and educational leadership. In S. J. Courtney, H. M. Gunter, R. Niesche, & T. Trujillo (Eds.), Understanding educational leadership: Critical perspectives and approaches (1st ed., pp. 255-268). Bloomsbury Academic.
  • Yıldız, B., & Aslan, H. (2023). Öğretmenlerin psikolojik iyi oluşları ile erteleme davranışları arasındaki ilişki. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 6(2), 246-278. doi:https://doi.org/10.55150/apjec.1375474
  • Yitik, S. (2022). Okul yöneticilerinin iletişim yeterlilikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi. doi:https://gcris.pau.edu.tr/handle/11499/45548
  • Yüksel, M. Y., Nurşen, K. Ö. S. E., & Özen, Ö. B. (2023). Orta yetişkinlik dönemindeki öğretmenlerin öznel iyi oluşları ve iş doyumları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12(6), 745-757.
  • Zakaria, Z., Don, Y., & Yaakob, M. F. M. (2021). Teachers' well-being from the social psychological perspective. International Journal of Evaluation and Research in Education, 10(2), 641-647. doi:https://doi.org/10.11591/ijere.v10i2.21115
  • Zee, M., & Koomen, H. M. (2016). Teacher self-efficacy and its effects on classroom processes, student academic adjustment, and teacher well-being: A synthesis of 40 years of research. Review of Educational Research, 86(4), 981-1015. doi:https://doi.org/10.3102/0034654315626801
Toplam 89 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitimde Liderlik, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi (Diğer), Eğitim Üzerine Çalışmalar (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Aysel Ateş 0000-0001-7582-6243

Aslı Arslan 0009-0003-2247-4303

Gönderilme Tarihi 20 Ocak 2025
Kabul Tarihi 3 Ekim 2025
Yayımlanma Tarihi 29 Aralık 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Sayı: 66

Kaynak Göster

APA Ateş, A., & Arslan, A. (2025). Okul Yöneticilerinin İletişim Etkililiği ve Öğretmenlerin Psikolojik İyi Oluşu. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi(66), 3967-4001. https://doi.org/10.53444/deubefd.1623559