FEN FAKÜLTESİ KİMYA BÖLÜMÜ VE EĞİTİM FAKÜLTESİ KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA ALAN BİLGİLERİ VE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2012, Sayı: 32, 104 - 118, 01.12.2012

Melis Arzu Uyulgan Mehmet Kartal

Öz

Bu araştırmada; fen fakültesi kimya bölümü ve eğitim fakültesi kimya öğretmenliği son sınıf öğrencilerinin kimya alan bilgileri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Türkiye’deki eğitim fakülteleri üniversite giriş sınav sistemi puanlarına göre alt-orta ve üst şeklinde 3 grupta toplanmıştır. Bu gruplardan birer eğitim fakültesi seçilmiş ve aynı zamanda seçilen üniversitelerin fen fakülteleri de çalışma kapsamına alınmıştır. Bu fakültelerin son sınıf öğrencilerinin (N=163) alan bilgileri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları grup içinde ve gruplar arasında değerlendirilmiştir. Araştırma tarama modeline göre tasarlanmıştır. Veriler kimya alan bilgisi başarı testi, laboratuar yeterlilikleri testi ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği ile toplanarak aralarındaki ilişkiler t testi, ANOVA ve korelasyon teknikleriyle analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre eğitim ve fen fakültesi öğrencilerinin kimya alan bilgilerinin birbirine çok yakın ve ortalamanın altında (% 43), öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının ise eğitim fakülteleri lehine olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Kimya alan bilgisi, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum, kimya öğretmen adayları

EVALUATION OF THE SENIOR STUDENTS’ CHEMISTRY SUBJECT MATTER KNOWLEDGE AND ATTITUDES TOWARDS TEACHING PROFESSION IN FACULTY OF SCIENCE CHEMISTRY DEPARTMENT AND FACULTY OF EDUCATION CHEMISTRY EDUCATION DEPARTMENT

Öz

In this study it is aimed to evaluate of the senior students’ chemistry subject matter knowledge and attitudes towards teaching profession in faculty of science chemistry department and faculty of education chemistry education department. For this purpose the faculties of education in Turkey were collected from 3 groups in the form of lower-middle and upper according to university entrance exam scores. From each of these groups’ faculties were selected and at the same time the selected university’s science faculties were studied. The senior students’ subject matter knowledge and attitudes towards teaching profession were evaluated within groups and between groups. In addition, It is also analyzed the relationship between students' subject matter knowledge, laboratory competencies and attitudes towards the teaching profession. According to the findings of the study, students’ subject matter knowledge in education and science faculties are very close to each other, but attitudes towards the teaching profession were significantly different. It is concluded that the comparisons between the groups of selected universities’ faculties of education in the top group students’ subject matter knowledge are better than the other group students as expected.

Anahtar Kelimeler

Chemistry subject matter knowledge, attitudes towards teaching profession, chemistry teacher candidates

Kaynakça

• Acat, B., Balbağ, M. Z., Demir, B., ve Görgülü, A. (2005). Fen Edebiyat Fakültesi, Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Öğrencilerin Öğretmenlik Meslek Algıları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 27–35.
• Anderson, L.M., Smith, D.C., & Peasley, K. (2000). Integrating Learner And Learning Concerns: Prospective Elementary Science Teachers’ Paths And Progress. Teaching and Teacher Education, 16, 547-574.
• Başbay, M., Ünver, G. ve Bümen, N. T. (2009) Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları: Boylamsal Bir Çalışma, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 59, 345-366.
• Bulut, H. ve Doğar, Ç. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi 8(1), 13-27.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 7. Baskı, Ankara: PegemA yayıncılık.
• Carlsen, W. S. (1991). Subject-matter knowledge and science teaching: A pragmatic perspective. In J. E.Brophy (Ed.), Advances in research on teaching: Teachers' knowledge of subject matter as it relates to their teaching practice, 2, 115-143, Greenwich, CT: JAI Press.
• Castetter, B.W. (1986). Administering School Personal, New-York.
• Claycomb, C. & Hawley. D.W. (2000). Recruiting and retaining effective teachers for urban schools: Developing a strategic plan March 2000. Retrieved January 15, 2011, from http:// www. npeat.org.
• Cobb, V.L. (1999). An international comparison of teacher education. ERIC Clearinghouse on Teaching and Teacher Education. Digest Number: 1999-2. Retrieved December 17, 2011, from http://www.ericsp.org.
• Çakır, Ö., Kan, A. ve Sünbül, Ö. (2006). Öğretmenlik Meslek Bilgisi Ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarının Tutum ve Özyeterlik Açısından Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 36-47.
• Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73.
• Çetinkaya, Z. (2009). Identifying Turkish pre-service teachers’ attitudes toward teaching profession. İlköğretim Online, 8(2), 298-305, http://ilkogretimonline.org.tr,14/03/2009 tarihinde alındı.
• Davis, C. E. (2003). Prospective teachers subject matter knowledge of similarity. Mathematics educations . Ph.D Thesis, Raleigh.
• Driel, J.H. & Beijaard, D., & Verlop, N. (2001). Professional development and reform in science education: the role of teachers’ practical knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 38, 137-158.
• Erdem, A. R. ve Anılan, H. (2000). PAÜ. Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 144–149.
• Erdem, A. R., Gezer, K. ve Çokadar, H. (2005) Ortaöğretim Fen-Matematik ve Sosyal Alanlar Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi 28-30 Eylül 2005 Kongre Kitabı I. Cilt içinde, 471-477, Denizli.
• Feldman, S. (2000). Building a Profession. Report. June 2000 AFT. Retrieved January 15, 2011, from http://www.aft.org/higher_ed/reports/k16report.html
• Gömleksiz, M. N., Oral, B. ve Bulut, İ. (2006). Ortaöğretime Nitelikli Öğretmen Yetiştirmede Tezsiz Yüksek Lisans Uygulaması. Orta Öğretimde Yeniden Yapılanma Sempozyumu 20-22 Aralık 2004 Bildiriler Kitabı içinde (545-551), Ankara: MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Gürbüz, H., ve Kışoğlu, M. (2007). Tezsiz yüksek lisans programına devam eden fen-edebiyat ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Atatürk Üniversitesi örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (2), 71–83. [Online]: http://www.erzincan.edu.tr/birimler/egitim/userfiles/eefdergi/index.htm 15.05.2011 tarihinde indirilmiştir. adresinden
• Hacıömeroğlu, G. ve Taşkın, Ç. Ş. (2010). Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları (OFMA) Eğitimi bölümü öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1), 77–90.
• Işık, S., Yaman, M. ve Soran, H. (2005). Biyoloji ve biyoloji öğretmenliğine karşı tutumlarına göre biyoloji öğretmen adaylarının tiplerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 110-116.
• Jegede, O. & Taplin, M. (2000). Trainee teachers’ perception of their knowledge about expert teaching. Educational Research, 42, 287-308.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kartal, M. (2011). Türkiye’nin Alan Öğretmeni Yetiştirme Deneyimleri ve Sürdürülebilir Yeni Model Yaklaşımları, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 50-57.
• Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmeni yetiştirme, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35 (1-2), 1-14.
• Kaya, A. ve Büyükkasap, E. (2005). Fizik öğretmenliği programı öğrencilerinin profilleri, öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve endişeleri: Erzurum örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 367-380.
• Kırbıyık, H. (1995). Fen ve matematik öğretmenlerinin eğitimi. Uluslararası Dünya Öğretmen Eğitimi Konferansı Bildirileri, 27 Ağustos-2 Eylül 1995. Ankara, 176-186.
• Küçükahmet, L. (2008). Etkili Öğretimin İlkeleri. Türkiye Özel Okullar Birliği Dergisi, 3, 28- 35.
• Mendro, R. L. (1998). Student achivement and school and teacher accountability. Journal of Personnal Evaluation in Education, 12, 257-267.
• Mertens, D. M. (1998). Research methods in education and psychology: Integrating diversity with quantitative and qualitative approaches. London: Sage Publications.
• Ocak G. ve Demirdelen C. (2008). Eğitim fakültesi öğrencileri ile tezsiz yüksek Lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine Yönelik tutumlarının karşılaştırmalı incelemesi, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (2), 151-171.
• Oğuz, A., ve Topkaya, N. (2008). Ortaöğretim alan öğretmenliği öğrencilerinin öğretmen özyeterlik inançları ile öğretmenliğe ilişkin tutumları. Akademik Bakış, 14, 23–36.
• Oral, B. (2004). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim Araştırmaları, 15, 88-98.
• ÖSYM (2007). http://osym.gov.tr/belge/1-8315/2007-ossye-iliskin-sayisal-bilgiler.html
• Özder, H., Konedralı, G. & Zeki, C. P. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 16(2), 253-275.
• Öztürk, B., Doğan, S. ve Koç, G. (2005). Eğitim fakültesi öğrencileri ile fen-edebiyat fakültesi mezunlarının öğretmenlik mesleğine yönelik algılarının karşılaştırılması (Gazi Üniversitesi Örneği), Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (1): 1-22.
• Roth, W.M & Tobin, K. (2001). Learning to teach science as practice. Teaching and Teacher Education, 17, 741-762.
• Senemoğlu, N. (1989). Orta Öğretime Öğretmen Yetiştirmede "Alan Bilgisi" Bakımından Fen-Edebiyat ve Eğitim Fakültelerinin Etkililiği, H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi. 4, 109- 126.
• Sıvacı, S.Y. (2003). Sınıf Öğretmenliği Son Sınıf Öğrencilerinin Matematik Alan ve Meslek Bilgisi Yeterlilikleri ile Derse Yönelik Tutumları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Shulman, L.S. (1986). Those Who Understand; Knowledge Growth İn Teaching, Educational Researcher, 15(2), 4-14.
• Şahin Yanpar, T., Şahin, B. ve Çakır, Ö. S. (2001). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Bilişsel ve Duyuşsal Öğrenmelerini Tahmin Eden Çeşitli Değişkenler ve Tahmin Etme Güçleri, Eğitim Araştırmaları, 3-4, 133-138.
• Şimşek, H. (2005). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi http://efdergi.yyu.edu.tr/makaleler/cilt_II/huseyin_simsek.doc adresinden 07.05.2011 tarihinde indirilmiştir. Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), [Online]:
• Thoren, I. (1999). Physics theory and methodology integrated in student teachers education. Paper presented at 24th ATEE Annual Conference, 30 August - 5 September 1999 RDC2.
• Terzi, A. R. ve Tezci E. (2007) Necatibey Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52, 593-614.
• Ülgen, G. (1997). Eğitim Psikoloji, İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,45, 109-127.
• YÖK (1998). Eğitim Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme Programlarının Yeniden Düzenlenmesi, Ankara.
• YÖK (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri (1982–2007). Ankara: Temmuz.
• YÖK (2008). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programları. http://yok.gov.tr/egitim/tezsizyl/tezsizyl.pdf 15.12.2008.
• Yumuşak, A., Aycan, N., Aycan, Ş., Çelik, F., Kaynar, H. Ü. (2006). Muğla üniversitesi tezsiz yüksek lisans programı ile eğitim fakültesi lisans programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve endişelerinin karşılaştırılması. 15. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Özetleri, 13-15 Eylül 2006, MÜ. Muğla, 266.
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi 28–30 Eylül 2005, Denizli.
• Yüksel, S. (2004) Tezsiz Yüksek Lisans Programının Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarına Etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (2), 355- 379.