ÖRGÜTSEL KÜLTÜR (DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2009, Sayı: 25, 42 - 62, 01.12.2009

Ali Aksu Nejat İra

Öz

Bu araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim elemanlarının örgüt kültürü ile onun alt
boyutlarında yapılan uygulamalara katılma derecelerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Araştırmanın evrenini 2003 yılında Dokuz Eylül Üniversitesine ait Fakülteler, Yüksekokullar,
Meslek Yüksek Okulları, Enstitüler ve Rektörlük kadrosunda çalışan 2946 öğretim elemanı
oluşturmaktadır. Araştırma anketi, araştırma örneklemine alınan 492 öğretim elemanına
uygulanmış, 477 araştırma anketi değerlendirmeye alınmıştır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak, örgüt kültürü ile örgüt kültürünün alt
boyutlarında yer alan uygulamaları ölçmeye yarayan likert tipi derecelendirme ölçeği
kullanılmıştır.
Verilerin analizinde, veri gruplarının türüne göre t, r ve tek yönlü varyans analizi testleri
kullanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi testi sonucunda farkın önemli çıktığı durumlarda,
farkın hangi grup ya da grupların ortalamasından kaynaklandığını bulmak için LSD testi
kullanılmıştır.
Araştırmanın bağımlı değişkenleri olan “örgüt kültürü ile onun alt boyutlarında yapılan
uygulamalara katılma dereceleri” ile bağımsız değişkenleri öğretim elemanı özellikleri
(cinsiyetleri, medeni halleri, Dokuz Eylül Üniversitesinde görev yapma süreleri, unvanları,
yönetsel görev, lisansüstü eğitimde yurtdışında bulunma, görev yerleri) arasındaki ilişki ele
alınmıştır.
Yapılan istatiksel çözümleme sonucunda şu sonuçlar elde edilmiştir:
1. Medeni durumlarına göre öğretim elemanlarının, örgütsel kültürün, yönetim alt boyutunda
yapılan uygulamalara katılma dereceleri önemli farklılık göstermektedir.
2. İşyerindeki unvanlarına göre öğretim elemanlarının, örgütsel kültürün, örgüte bağlılık-örgütle
özdeşleşme alt boyutunda yapılan uygulamalara katılma dereceleri önemli farklılık
göstermektedir.
3. Yönetsel görevinin olması ya da olmamasına göre öğretim elemanlarının, örgütsel kültürün,
çalışma ortamı-değişikliklere uyum alt boyutunda yapılan uygulamalara katılma dereceleri
önemli farklılık göstermektedir.
4. Cinsiyetine, yönetsel görevinin olması ya da olmamasına göre öğretim elemanlarının,
örgütsel kültürün, işbirliği-iletişim alt boyutunda yapılan uygulamalara katılma dereceleri
önemli farklılık göstermektedir.
5. Cinsiyetine, yönetsel görevinin olması ya da olmamasına göre öğretim elemanlarının,
örgütsel kültürün, törenler-toplantılar, dil, maddi kültür öğeleri alt boyutunda yapılan
uygulamalara katılma dereceleri önemli farklılık göstermektedir.
6. Görev yerlerine göre öğretim elemanlarının, örgütsel kültürün, örgüte bağlılık-örgütle
özdeşleşme alt boyutunda yapılan uygulamalara katılma derecelerinde önemli farklılık
bulunmaktadır

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Kültür, Öğretim Elemanı, Üniversite

ORGANIZATIONAL CULTURE (DOKUZ EYLÜL UNIVERSITY SAMPLE)

Öz

The aim of this study is caried on to clarify the Dokuz Eylül Univercity lecturers’ perception
about organizational culture.
The survey consist of the faculties, high schools, profession schools, instutions, belongs to the
Dokuz Eylül Univercity in 2003 and 2946 lecturers employed in chancellor’s staff. The survey
questionnaire is applied to 492 lecturers, 477 questionnaires are assed.
İn the survey as a means of data collecting “organizational culture” scale is applied.
İn the analysis of data, t, r, and One Way ANOVA tests have been used according to the type of
data groups. İn case of significiant difference at the end of One Way ANOVA test, LSD test
has been applied in order to find out which group’s average caused the difference.
İn the survey the realation between the dependent variables lectures’ perception of
“organizational culture” and the independent variables lecturers (sex, mariage status, howlong
he has been employed in the Dokuz Eylül Univercity, title, administrative mission, having
master degree abroad, place of work) is dealt with.
İn the result of statistical analyze, these are the findings:
1. Lecturers’ perception of organizational culture from the point of administration there is
meaningful diffrence acording to their maritial status.
2. Lecturers’ perception of organizational culture from the point of depending on organization
and devotion to the organization, there is a meaningful difference according to their titles.
3. Lecturers’ perception of organizational culture from the point of adaption to changes in
working place there is a meaningful difference according to whether they have a mission in
administration or not.
4. Lecturers’ perception of organizational culture from the point of cooperation and
communication there is a meaningful difference according to their sexes, whether they have a
mission in administration or not.
5. Lecturers’ perception of organizational culture from the point of ceremonies, meetings,
language, concrete, cultural elements, there is a meaningful difference according to lecturers’
sexes, whether they have a mission in administration or not.
6. Lecturers’ perception of organizational culture from the point of depending on and devotion
to the organization there is a meaningful difference according to their working place faculties,
high school, profession schools.

Anahtar Kelimeler

Organizational Culture, Lecturer, University

Kaynakça

• 1-ARSLAN, Hasan; Doyuran, Soheyda (2003). Yükseköğretimde Örgütsel Kültürün İncelenmesi. Antalya: Eğitim Bilimleri Kongresi
• 2-AYDIN, Mustafa (1994). Eğitim Yönetimi: Kavramlar, Kuramlar, Süreçler, İlişkiler. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi
• 3-BALAY, Refik (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı (Ankara ili örneği).
• 4-BALCI, Ali (2000). Örgütsel Gelişme: Kuram ve Uygulama. Ankara: Pegem A Yayıncılık BERBEROĞLU, Güneş (1990). Örgüt Kültürü ve Yönetsel Etkinliğe Katkısı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fak. Dergisi C:VIII, S: 1-2
• 5-BERBEROĞLU, Güneş; BESLER, Senem; TONUS, H.Zümrüt ( 1998). Örgüt Kültürü: Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Örgüt Kültürü Araştırması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fak. Dergisi C:14 S: 1-2
• 6-BURSALIOĞLU, Ziya (1994). Okul Yönetiminde Yeni Yapı Ve Davranış. Ankara: Pegem
• 7-CAMERON, K.S. (1978). “ Measuring Institutional Effectiveness in Institutions of Higher Education.” Administrative Science Quarterly
• 8-ÇEÇEN, Anıl (1996). Kültür ve Politika. Ankara: Gündoğan Yayınları
• 9-ÇINGI, Hülya (1990). Örnekleme Kuramı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi 10-EREN, Erol (2000). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayıncılık
• 11-GİZİR, Sıdıka (2002). Üniversite ve İletişim: Bir Durum Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. Yıl:8, Sayı: 30, s.219-244
• 12-GİZİR, Sıdıka (2003). Örgüt Kültürü Çalışmalarında Yöntemsel Yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. Yıl: 9, Sayı: 35, s.374-397
• 13-GÖKBERK, Macit (1997). Değişen Dünya Değişen Dil. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• 14-GÜVEN, Ayşe Sevinç, (1996). Üniversitelerde Örgüt Kültürü- Osmangazi Üniversitesinde Örgüt Kültürü Araştırması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• 15-GÜVENÇ, Bozkurt (1996). İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitapevi KARASAR, Niyazi (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• 16-KOZLU, Cem (1998). Kurumsal Kültür: Amerika, Japonya ve Türkiye, Başarılı Firma Yönetimlerinde Kurumsal Kültürün Rolü. İstanbul: Defne Yayıncılık ve Tanıtım
• 17-ÖZKALP, Enver; KIREL, Çiğdem (2001). Örgütsel Davranış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
• 18-ÖZDAMAR, Kazım (2002). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitapevi
• 19-RAELİN, Joseph A. (1999). Kültürlerin Çatışması: Yönetenler ve Yönetilenler. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• 20-Sencer, Muzaffer: Irmak, Yakut (1984). Toplumbilimlerinde Yöntem. İstanbul: Say Kitap Pazarlama.
• 21-ŞİŞMAN, Mehmet (2002). Örgütler ve Kültürler. Ankara: Pegem A Yayıncılık 22-ŞİŞMAN, Mehmet (2002). Eğitimde Mükemmellik Arayışı: Etkili Okullar. Ankara: Pegem A Yayıncılık
• 23-VURAL, Beril Akıncı (2003).Kurum Kültürü. İstanbul: İletişim Yayınları
• 24-YAMANE, Taro (2001). Temel Örnekleme Yöntemleri. İstanbul: Literatür Yayıncılık
• 1-GÜRÇAY, Cemile (2002).İşletmelerde Örgüt Kültürü Faktörlerinin Farklı Boyutlarda Oluşmasında Sektörel Farklılığın Etkisi: Hizmet Ve Sanayi Sektörlerindeki Yöneticiler Üzerinde Yapılan Bir Araştırma Sonuçları. : http://www.isgucdergi.org/?p=arc_view &ex=99&inc=arc&cilt=3&sayi=1&year= 2001