Türkçe Öğretmenlerinin Dil Becerileri ile İlgili Uygulamaları ve Yeterlikleri

Yıl 2022, Sayı: 54, 1016 - 1029, 28.12.2022

Atilla Dilekçi

https://doi.org/10.53444/deubefd.1104084

Cited By: 1

Öz

Araştırmada Türkçe öğretmenlerinin dil becerilene yönelik sınıf içinde yaptıkları çalışmaların belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışmasına göre yürütülmüştür. Bunun için tesadüfi örneklemeye göre 11 Türkçe öğretmeni seçilmiştir. Bu öğretmenlerin sınıf içi uygulamalarını belirlemek için gözlem formu kullanılmıştır. Her bir öğretmen 5 Türkçe ders saati gözlemlenmiştir. Elde edilen veriler betimsel analize göre çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin bilgi vermekten öte beceri temelli dersi yapılandırdıkları belirlenmiştir. Öğretmenler öğrencilerin okuma becerilerini geliştirmek için örnek okuma yaptığı, ardından öğrencilere metni okuttuğu ve metne bağlı olarak sorulara cevap verme, metni çözümleme çalışmaları yapmıştır. Metin yazma çalışmaları sınıfta en çok kullanılan etkinliklerin başında yer almıştır. Zaman kaygısı nedeniyle bu etkinliklere ayrılan süre az olmuştur. Dolayısıyla öğrencilerden kısa sürede metinlerini yazmaları istenmiştir. Ayrıca öğrenci metinlerinin tamamı için değerlendirme çalışmaları yapılmamıştır. Dinleme becerisi için sıklıkla katılımsız dinleme, az da olsa diğer dinleme yöntem ve teknikleri kullanılmıştır. Dinleme becerisine yönelik etkinlik çeşitliliğinin az olduğu belirlenmiştir. Araştırmada öğretmenler öğrencilerin konuşma becerisini geliştirmek için beyin fırtınası, hazırlıklı ve hazırlıksız konuşma yapma, metinle ilgili soruları cevaplama, metni değerlendirme çalışmaları yapmışlardır.

Anahtar Kelimeler

dil becerileri, okuma becerisi, yazma becerisi, dinleme becerisi, konuşma becerisi

Kaynakça

• Aytan, T. (2011). Aktif öğrenme tekniklerinin dinleme becerisi üzerindeki etkileri. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Konya.
• Batur, Z., Gülten, E., Kadir, K. ve Ertuğrul, E. (2017). Türkçe eğitimi ve yabanci dil olarak ingilizce öğretiminde dört temel dil becerisinin edinimine ilişkin öğretmen görüşleri, Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 42-75.
• Calp, M. (2007). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Çaylı, C. (2012). İlköğretim ikinci kademe Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarındaki dinleme metinlerine yönelik öğretmen uygulamalarının değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Çer, E. (2017). Türkçe öğretmenlerinin “Türkçe öğretimine” yönelik yeterlilikleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 68-89.
• Doğan, Y. (2007). İlköğretim ikinci kademede dil becerisi olarak dinlemeyi geliştirme çalışmaları (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Doğan, Y. (2010). Dinleme becerisini geliştirmede etkinliklerden yararlanma. TÜBAR, XXVII, 263-274. Epçaçan, C. (2013). Temel bir dil becerisi olarak dinleme ve dinleme eğitimi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 331-352.
• Göçen, G. (2020). Türkçe eğitiminde algısal dil becerilerine yönelik yapılan uygulamalar ve yaşanan sorunlar. Journal of Sustainable Educational Studies, 1(1), 64-77.
• Göçer, A., ve Çaylı, C. (2019). Ortaokul Türkçe derslerinde dinleme becerisinin gelişimine yönelik öğretmen uygulamaları. Trakya Eğitim Dergisi, 9(3), 456-476.
• Güneş, F. (2017). Türkçe öğretiminde etkinlik yaklaşımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(1), 48-64.
• Kavcar , C., Sever, S., ve Oğuzkan, A. F. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınları.
• Lüle Mert, E. (2014) Türkçenin eğitimi ve öğretiminde dört temel dil becerisinin geliştirilmesi sürecinde kullanılabilecek etkinlik örnekleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(1), 23-48.
• Melanlıoğlu, D. (2012). Dinleme becerisinin geliştirilmesinde ailenin rolü. Sosyal Politika Çalışmaları, 7(29), 65-77
• Murray, D. (1997). Teach Writing as a Process not Product. V. J. Villanueva içinde, Cross-Talk in Comp Theory: A Reader. Urbana, USA/ Illinois: National Council of Teachers of English. (ERIC Document Reproduction Service No. ED474209).
• Ozman, E., Gürbüz, B. (2006). Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı Işığında Dinleme Becerilerinin Geliştirilmesine ve Değerlendirilmesine Yönelik Bir Örnek, Eğitimde Çağdaş Yönelimler III ‘Yapılandırmacılık ve Eğitimi Yansımaları’ Sempozyumu Bildiri Kitabı, 140-142, İzmir: Özel Tevfik Fikret Okulları.
• Özbay, M. (2003). Türkçe öğretiminde ihmal edilmiş bir alan: dinleme eğitimi. Anadolu çağdaş eğitim vakfı cumhuriyetimizin 80. yılında Türkçemiz (s. 93-104). Ankara: ANAÇEV Yayınları.
• Özbay, M. (2009). Türkçe özel öğretim yöntemleri I. Ankara: Öncü Basımevi.
• Sever, S. (1998). Dil ve iletişim (etkili yazılı ve sözlü anlatım). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 31(1), 51-66.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.