Çizgi Filmlerde 21. Yüzyıl Becerileri: Rafadan Tayfa Örneği

Yıl 2025, Sayı: 65, 2678 - 2693, 30.09.2025

Asuman Bilbay , Ayşenur Koç , Nevra Atış Akyol

https://doi.org/10.53444/deubefd.1542946

Öz

Araştırmada Rafadan Tayfa çizgi filminde 21. yüzyıl (yy.) becerilerine hangi sıklıkla yer verildiğini belirlemek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modelinde planlanan araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. 21. yy. becerileri açısından incelenecek olan çizgi film, bağımsız devlet anaokullarına devam eden 50 kız ve 50 erkek çocuğun görüşleri doğrultusunda belirlenmiştir. Rafadan Tayfa çizgi filminin 127 bölümünden basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olan 13 bölümü araştırmacılar tarafından izlenmiştir. İzlenilen bölümlerde yer alan beceriler 12 başlık ve 65 alt maddeden oluşan “21. Yüzyıl Becerileri Kontrol Listesi”nde bulunma durumuna göre var (1), yok (0) şeklinde puanlanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre Rafadan Tayfa çizgi filminde 21. yy. becerileri içerisinde en fazla yer verilen “Öğrenme ve Yenilik Becerileri” olup bunu “Yaşam ve Kariyer Becerileri” takip etmektedir. Ayrıca Rafadan Tayfada en az “Bilgi, Medya ve Teknoloji Becerileri” nin bulunduğu görülmüştür. Araştırmanın sonucunda çizgi filmin 21. yy. becerilerini desteklediği ancak bazı alt beceriler açısından zenginleştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmış ve bu doğrultuda öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çizgi film , 21. yy becerileri , okul öncesi eğitim

Etik Beyan

Araştırma döküman inceleme yöntemi ile gerçekleştirildiği için etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalar arasında yer almaktadır. Araştırma etik kurallara uygun olarak yürütülmüştür.

21st Century Skills in Cartoons: The Example of Rafadan Tayfa

Öz

In the study, it was aimed to determine how often 21st century (21st century) skills were included in the Rafadan Tayfa cartoon. The research was planned using the case study model from qualitative research methods, and the document analysis method was employed. The cartoon to be analyzed in terms of 21st century skills was determined based on the opinions of 50 girls and 50 boys attending public kindergartens. Of the 127 episodes of the Rafadan Tayfa cartoon, 13 episodes determined by simple random sampling method were watched by the researchers. The skills in the watched episodes were scored as present (1) or absent (0) according to their presence in the “21st Century Skills Checklist” consisting of 12 titles and 65 sub-items. According to the findings of the study, “Learning and Innovation Skills” are the most common 21st century skills in Rafadan Tayfa cartoon, followed by “Life and Career Skills”. In addition, “Information, Media and Technology Skills” were found to be the least in Rafadan Tayfa. As a result of the research, it was concluded that the cartoon supports 21st century skills, but it should be enriched in terms of some sub-skills and suggestions were presented in this direction.

Anahtar Kelimeler

Cartoon , 21 century skills , early childhood education

Kaynakça

• Akıncı, A. (2013). Okul öncesi döneme yönelik hazırlanan çizgi filmlerde değerlerin sunumu: TRT Çocuk Kanalı örneği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Arslan, P. (2016). Çizgi filmlerde lider özelliklerinin eğitimdeki yeri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Atış-Akyol, N. & Aşkar, N. (2022). Erken çocukluk döneminde 21. yüzyıl becerileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(3), 2597-2629. DOI: 10.17152/gefad.1081472
• Aşkar N., Atış-Akyol, N. & Çakır, H. (2024). TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisinin 21. yy. becerileri açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 24(1), 769–787. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2024
• Atış-Akyol, N. (2023). Examination on 21st-century skills of preschool teachers. Educational Research, 14(1), 57-70. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1168267
• Aydın, S. (2017). Okul öncesi dönemde iletişim becerilerinin geliştirilmesi. International Journal of Early Childhood Education Studies, 2(1), 1-15.
• Balat Uyanık, G. & Dağal Balaban, A. (2006). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi etkinlikleri. 1. Baskı. KÖK Yayıncılık.
• Büyükbaykal, G. (2007). Televizyonun çocuklar üzerindeki etkileri. İÜ. İletişim Fakültesi Dergisi, 28, 31-44.
• Can, A. (1995). Okulöncesi çocuklara yönelik televizyon programları içinde çizgi filmlerin çocukların gelişimine ve iletişimine etkileri. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Dinler, H., Simsar, A. & Yalçın, V. (2021). 3-6 Yaş çocukların 21. yüzyıl becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. e-Kafkas Journal of Educational Research, 8(2), 281-303 . DOI: 10.30900/kafkasegt.941467
• Duyan Çamurdan, A. (2007). Görsel medyanın çocuk sağlığına etkileri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 16(2), 25-30. DOI: http://dx.doi.org/10.14520/adyusbd.762
• Elekoğlu, F. & Demirdağ, S. (2020). Okul müdürlerinin 21. yüzyıl becerileri, iletişim becerileri ve liderlik stillerinin öğretmen algılarına göre incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(1), 101-117.
• Erdoğan, D. & Cevat, E. (2020). Türkçe öğretmen adaylarının 21. yy. becerileri ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(1), 118-148.
• Gündüz Kalan, Ö. (2010). Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, 1(39). 59-73.
• Jonassen, D. H. (2000). Toward a design theory of problem solving. Educational Technology Research and Development, 48(4), 63–85.
• Jusoff, K., ve Sahimi, N. N. (2009). Television and media literacy in young children: issues and effects in early childhood. International Education Studies, 2(3), 151-157. DOI:10.5539/ies.v2n3p151
• Kabadayı, A. (2024). From screen to skills: Investigating cartoons’ influence on preschoolers’ development. International Journal of Academic Research in Education, 10(1), 13–29. https://doi.org/10.17985/ijare.2024.10.1.13
• Karakaş, A. (2012). The use of cartoons for developing the skills of understanding and using idioms in foreign language teaching and learning. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 55, 769–774. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.09.565
• Kardeş, S. (2020). Okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri ve STEAM eğitimi bağlamında incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(2), 109-119.
• Katz, I. R. (2007). ETS research finds college students fall short in demonstrating ICT literacy. College and Research Librares News, 68(1), 1-3.
• Kaya, Z., & Uzoğlu, M. (2020). Çizgi filmlerin eğitim alanında kullanılmasınıyla ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi [Investigation of studies on the use of cartoons in education]. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (Eğitim ve Toplum Özel Sayısı), 6194–6214. https://doi.org/10.26466/opus.803593
• Kozikoğlu, İ., & Özcanlı, N. (2020). Öğretmenlerin 21. yüzyıl öğreten becerileri ile mesleğe adanmışlıkları arasındaki ilişki. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(1), 270-290. http://dx.doi.org/10.30703/cije.579925
• Kurbanoğlu, S. S. & Akkoyunlu, B. (2002) Bilgi okuryazarlığı: bir ilköğretim okulunda yürütülen uygulama çalışması. Türk Kütüphaneciliği 16(1). 20-40.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2024). Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Okul Öncesi Eğitim Programı, https://tymm.meb.gov.tr/upload/program/2024programokuloncesiOnayli.pdf
• Özer, Ö. (2015). İki bin sonrası sinemalarda gösterilen çizgi filmlerin okul öncesinde kazandırılması gereken değerler açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Özgür, H. (2016). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterlikleri ve bilgi okuryazarlığı öz-yeterlikleri üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 22-38. DOI: http://dx.doi.org/10.17860/efd.08241
• Öztürk, C. & Karayağız, G. (2007). Çocuk ve televizyon. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(2), 81-85.
• Partnership for 21st Century Skills (P21). (2019). 21st century learning for early childhood: framework. 20 Eylül 2023 tarihinde http://static.battelleforkids.org/documents/p21/P21EarlyChildhoodFramework.pdf adresinden edinilmiştir.
• Piaget, J. (1952). The origins of intelligence in children. International University Press.
• Prithviraj, M. M., Alam, M. R., & Devi, N. (2024). The cartoon character syndrome: Navigating the impact on childhood development in the digital age. Indian Journal of Psychiatry, 66(5), 463–465. https://doi.org/10.4103/indianjpsychiatry.indianjpsychiatry_201_24
• Rafadan Tayfa (2023). Rafadan Tayfa (dizi). 16 Temmuz 2023 tarihinde http://www.rafadantayfa.com/hikaye/1/rafadan-tayfa-dizi. adresinden edinilmiştir.
• Sevim, Z. (2013). Çizgi filmlerin değerler eğitimi bakımından karşılaştırılması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uşak Üniversitesi.
• Şişman, B. & Uluğ Yurttaş, Ö. (2015). An empirical study on media literacy from the viewpoint of media. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 174(12). 798-804. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.662
• Şahin, Ç. & Tüzel, S. (2011). Medya dünyasının gerçek dünyayı yansıtma düzeyinin öğretmen adaylarının görüşleri doğrultusunda belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(159), 127-140.
• Tanrıkulu, S., & Baysal, Z. N. (2023). The effect of cartoon-supported problem-based learning method on primary school students' problem-solving skills and achievement. International Journal of Progressive Education, 19(3), 61–76. https://doi.org/10.29329/ijpe.2023.589.5
• Tuğluk, M. N. & Özkan, B. (2019). MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programının 21. yüzyıl becerileri açısından analizi. Temel Eğitim, 1(4), 29-38.
• Williams Howe, C. (2016). How to raise critical thinkers in a world that desperately needs them. 18 Ekim 2023 tarihinde https://www.gottman.com/blog/raise-critical-thinkers-world-desperately-needs/ adresinden edinilmiştir.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, C. (2016). 3-6 yaş çocuklarının tercih ettikleri çizgi filmlerdeki şiddet içeriklerinin analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 698-716. DOI: 10.17240/aibuefd.2016.16.2-5000194950
• Yılmaz, Ö. & Özkan, B. (2013). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri ve okul öncesi öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeylerinin karşılaştırılması. Electronic Journal of Vocational Colleges, 3(1), 178-183.
• Zang, Q. (2021). Positive effects of prosocial cartoon viewing on aggression among children: The potential mediating role of aggressive motivation. Frontiers in Psychology, 12. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.742568