Aday Okul Öncesi Öğretmenlerinin Mesleğe Entegrasyonu

Yıl 2025, Sayı: 65, 2749 - 2767, 30.09.2025

Sema Öngören Özcan

https://doi.org/10.53444/deubefd.1544202

Öz

Göreve yeni başlayan aday öğretmenler, mesleğe, görev yaptıkları okula ve sosyal çevreye en iyi şekilde entegre olmalarını amaçlayan uyum eğitimine katıldıktan sonra öğretmen olarak kariyerlerine başlamaktadır. Bu araştırmada mesleğe entegrasyon sürecinde okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan aday öğretmenlere sağlanan destek uygulamaların incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel bir araştırma olarak tasarlanan bu çalışma durum çalışması desenine uygun olarak yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcıları devlet okullarında çalışan ve göreve yeni başlayan 19 aday okul öncesi öğretmeninden oluşmuştur. Çalışma grubunu oluşturan katılımcılar amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ile belirlenmiştir. Araştırmanın verileri görüşme yöntemi ile toplanmış ve veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, danışman öğretmen, zümre öğretmen/öğretmenleri, okul yönetimi ve Milli Eğitim Müdürlükleri tarafından mesleğe entegrasyon sürecinde bilgilendirme, rehberlik, yöneltme, gözlem, destek olma, tecrübe aktarımı ve uyum eğitimine yönelik çalışmaların yapıldığı ortaya çıkmıştır. Aday öğretmenlerin uyum sürecinde denetleyici, destekleyici ve işbirliğine yönelik uygulamalarla öğretmenlik kariyerine hazırlandıkları belirlenmiştir. Araştırma sonuçları doğrultusunda profesyonel destek uygulamaları ile aday öğretmenlerin mesleğe entegrasyonunun kolaylaştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aday öğretmen , danışman , entegrasyon , mesleki gelişim , uyum eğitimi

IIntegration of Candidate Preschool Teachers into the Profession

Öz

Newly appointed teachers start their careers as teachers after participating in the adaptation training, which aims to integrate them into the profession, the institution they work in and the social context in which they live. In this study, it was purpose to examine the support practices provided to new teachers working in preschool education institutions in the process of integration into the profession. This study, designed as a qualitative research, was conducted in accordance with the case study design. The participants of the study consisted of 19 new preschool teachers working in public schools who had just started to work. The participants forming the study group were determined by criterion sampling, one of the purposeful sampling methods. Interviews were used to collected study data, which were then analysed using the content analysis method. The study's findings revealed that practices were carried out by the mentor teacher, branch teacher(s), the school administration and the Directorates of National Education for informing, guiding, directing, observing, supporting, transferring experience and adaptation training in the process of integration into the profession. It was determined that new teachers were prepared for their teaching career with supervisory, supportive and cooperative practices during the adaptation process. It is recommended to use professional support methods to help new teachers integrate into the profession in accordance with the research findings.

Anahtar Kelimeler

Adaptation training , integration , mentor , new teacher , professional development

Kaynakça

• Akyıldız, S., Altun, T., & Kasım, Ş. (2020). Adaylık eğitimi uygulama sürecinin aday öğretmenlerin görüşlerine göre incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 117-131. https://doi.org/10.21733/ibad.655108
• Alıncak, F. (2021). Göreve yeni başlayan beden eğitimi öğretmenlerinin yeterlik algılarının ve karşılaştıkları sorunların incelenmesi. International Journal of New Approaches in Social Studies, 5(1), 232-247. https://doi.org/10.38015/sbyy.913672
• Analı, K. C., & Şahin, A. (2020). Kırsal bölgelerde mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin mesleki sorunları. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(2), 396-414. https://dergipark.org.tr/en/pub/turkegitimdergisi/issue/55125/779173
• Aspfors, J., & Bondas, T. (2013). Caring about caring: newly qualified teachers’ experiences of their relationships within the school community. Teachers and Teaching, 19(3), 243-259. https://doi.org/10.1080/13540602.2012.754158
• Balkar, B., & Şahin, S. (2019). Aday öğretmenlere yönelik mentorluk programının uygulanmasına ilişkin eğitimcilerin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 8(29), 83-100. doi: 10.9761/JASSS2547
• Beijaard, D., Meijer, P. C., & Verloop, N. (2004). Reconsidering research on teachers’ professional identity. Teaching and Teacher Education, 20(2), 107-128. https://doi.org/10.1016/j.tate.2003.07.001
• Burger, J., Bellhäuser, H., & Imhof, M. (2021). Mentoring styles and novice teachers’ well-being: The role of basic need satisfaction. Teaching and Teacher Education, 103, 1-11. https://doi.org/10.1016/j.tate.2021.103345
• Carmel, R., Rozenberg, K., Hammer, D., Pasternak, I., Yaish, D. B., & Hachmon, M. (2023). Exploring predictors for new kindergarten teachers’(NKTs’) integration in the workplace. Early Childhood Education Journal, 51(1), 31-42. https://doi.org/10.1007/s10643-021-01276-0
• Creswell, J.W. (2015). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative research. Pearson Education Inc.
• Çevik, A., & Demirtaş, H. (2021). Okul müdürleri ve öğretmenlerin bakış açısıyla okul müdürlerinin 21. yüzyıl becerileri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 1512-1543. https://doi.org/10.17679/inuefd.960126
• Deever, D. A., Grubaugh, S., Levitt, G., & Gonzales, G. (2020). Why new career ve technical education teachers leave, why new ones stay and how principals affect attrition and retention rates. Journal of Education and Human Development, 9(2), 1-12. https://doi.org/10.15640/jehd.v9n2a1
• Delican, E., & Sönmez, Ö. F. (2020). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları ilk deneyimler. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 125-151. https://dergipark.org.tr/en/pub/turksosbilder/issue/59442/839116
• Durgut, S., & Kartal, S. (2021). Yönetici davranışlarının öğretmenlerin mesleki sosyalleşmelerine etkisi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 28-50. https://doi.org/10.29065/usakead.909917
• Flores, M. A. (2001). Person and context in becoming a new teacher. Journal of Education for Teaching, 27(2), 135-148.https://doi.org/10.1080/02607470120067882
• Gaede, O. F. (1978). Reality shock: A problem among first-year teachers. The Clearing House, 51(9), 405-409. https://doi.org/10.1080/00098655.1978.9957085
• Gaikhorst, L., Beishuizen, J. J., Korstjens, I. M., & Volman, M. L. (2014). Induction of beginning teachers in urban environments: An exploration of the support structure and culture for beginning teachers at primary schools needed to improve retention of primary school teachers. Teaching and Teacher Education, 42, 23-33. https://doi.org/10.1016/j.tate.2014.04.006
• Gül, İ., Türkmen, F., & Aksel, N. (2017). Aday öğretmen görüşlerine göre aday öğretmen yetiştirme sürecinin değerlendirilmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 365-388. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.289419
• Haggarty, L., & Postlethwaite, K. (2012). An exploration of changes in thinking in the transition from student teacher to newly qualified teacher. Research Papers in Education, 27(2), 241-262. https://doi.org/10.1080/02671520903281609
• Kara, N., & Demir, M. K. (2021). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin mesleğe uyum sorunlarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(229), 587-606. https://dergipark.org.tr/en/pub/milliegitim/issue/60215/874896
• Karaarslan, B., Öztürk, R., Zencir, E., Pehlivan, Ü., & Öztürk, N. S. (2024). Göreve yeni başlayan öğretmenlerin oryantasyon sürecindeki görüşleri. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 10(38), 51-61. https://doi.org/10.5281/zenodo.10680555
• Karlberg, M., & Bezzina, C. (2022). The professional development needs of beginning and experienced teachers in four municipalities in Sweden. Professional Development in Education, 48(4), 624-641. https://doi.org/10.1080/19415257.2020.1712451
• Karlıdağ, İ., & Sağlam, M. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin meslek yaşantılarının ilk yıllarına ilişkin anlatıları. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 54(2), 391-430. https://doi.org/10.30964/auebfd.690366
• Kemmis, S., Heikkinen, H. L., Fransson, G., Aspfors, J., & Edwards-Groves, C. (2014). Mentoring of new teachers as a contested practice: Supervision, support and collaborative self-development. Teaching and Teacher Education, 43, 154-164. https://doi.org/10.1016/j.tate.2014.07.001
• Kılıç, D., & Yıldız, V. A. (2022). İlkokul zümre öğretmenler kurulu kararlarının uygulanma düzeyi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(Özel Sayı), 83-95. https://dergipark.org.tr/en/pub/guebd/issue/69507/999969
• Korthagen, F. (2017). Inconvenient truths about teacher learning: Towards professional development 3.0. Teachers and Teaching, 23(4), 387-405. https://doi.org/10.1080/13540602.2016.1211523
• Krippendorff, K. (2018). Content analysis: An introduction to its methodology. Sage Publications.
• Kubilay, S., & Sipahioglu, M. (2022). Aday öğretmen yetiştirme programına ilişkin aday öğretmen görüşleri. Öğretmen Eğitimi ve Öğretim, 3(2), 106-119. https://doi.org/10.55661jnate/1077577
• Kurban, E., & Sapsağlam, Ö. (2024). Göreve yeni başlayan okul öncesi öğretmenlerinin yaşadıkları gerçeklik şoku. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 1-17. https://doi.org/10.58638/kebd.1469588
• Macià, M., & García, I. (2016). Informal online communities and networks as a source of teacher professional development: A review. Teaching and Teacher Education, 55, 291-307. https://doi.org/10.1016/j.tate.2016.01.021
• Mahmood, S. (2013). Reality shock: New early childhood education teachers. Journal of Early Childhood Teacher Education, 34(2), 154–170. https://doi.org/10.1080/10901027.2013.787477
• Maready, B., Cheng, Q., & Bunch, D. (2021). Exploring mentoring practices contributing to new teacher retention: An analysis of the beginning teacher longitudinal study. International Journal of Evidence Based Coaching and Mentoring, 19(2), 88-99. doi: 10.24384/rgm9-sa56
• Maxwell, J. A. (2008). Designing a qualitative study. Sage Publications.
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. revised and expanded from. Case study research in education. Jossey-Bass Publishers.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2024, 18 Ekim). Öğretmenlik Mesleği Kanunu (7528). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=7528&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 Erişim Tarihi: 11.07.2025
• Milli Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Genel Müdürlüğü (MEB) (2019, 27 Ağustos). Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurulları ve Zümreleri Yönergesi. https://ogm.meb.gov.tr/www/mill-egitim-bakanligi-egitim-kurullari-ve-zumreleri-yonergesinde-degisiklik-yapilmasina-dair-yonerge/icerik/796 Erişim Tarihi: 10.07.2024
• Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü (MEB) (2022, 12 Mayıs). Millî Eğitim Bakanlığı Aday Öğretmen Yetiştirme Sürecine İlişkin Kılavuz. https://oygm.meb.gov.tr/www/aday-ogretmen-is-ve-islemleri/icerik/452 Erişim Tarihi: 09.07.2024
• Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü (MEB) (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. http://oygm.meb.gov.tr/www/ogretmenlik-meslegi-genel-yeterlikleri/icerik/39 Erişim Tarihi: 11.08.2025
• Naillioğlu, M., & Sezgin, F. (2021). Danışman mentorluk rolleri: Aday öğretmen yetiştirme sürecinde aday ve danışman öğretmenlerin görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(1), 307-345. https://dergipark.org.tr/en/pub/gefad/issue/62024/868329
• Parker, A. K., Zenkov, K., & Glaser, H. (2021). Preparing school-based teacher educators: Mentor teachers’ perceptions of mentoring and mentor training. Peabody Journal of Education, 96(1), 65-75. https://doi.org/10.1080/0161956X.2021.1877027
• Partnership for 21st Century Learning (P21) (2007). Framework for 21st century learning. Washington, DC. http://www.p21.org/storage/documents/docs/P21_framework_0116.pdf Erişim Tarihi: 12.07.2025
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. Sage Publications.
• Pyhältö, K., Pietarinen, J., & Soini, T. (2015). Teachers’ professional agency and learning-from adaption to active modification in the teacher community. Teachers and Teaching, 21(7), 811-830. https://doi.org/10.1080/13540602.2014.995483
• Robson, C., & McCartan, K. (2002). Real world research (Vol. 2). Blackwell.
• Sağın, A. E., Güllü, M., & Uğraş, S. (2020). Beden eğitimi zümre öğretmenlerinin işbirliği düzeyinin belirlenmesi: Bir karma yöntem araştırması. Mediterranean Journal of Educational Research, 14(32), 369-388. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.258.19
• Samier, E. (2000). Public administration mentorship: Conceptual and pragmatic considerations. Journal of Educational Administration, 38(1), 83-101. https://doi.org/10.1108/09578230010310993
• Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22(2), 63-75. doi: 10.3233/EFI-2004-22201
• Thomas, L., Tuytens, M., Devos, G., Kelchtermans, G., & Vanderlinde, R. (2020). Transformational school leadership as a key factor for teachers’ job attitudes during their first year in the profession. Educational Management Administration ve Leadership, 48(1), 106-132. https://doi.org/10.1177/1741143218781064
• Ulubey, Ö. (2018). Aday öğretmen yetiştirme programının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 480-502. doi: 10.16986/HUJE.2017031014
• Veenman, S. (1984). Perceived problems of beginning teachers. Review of Educational Research, 54(2), 143-178. https://doi.org/10.3102/00346543054002143
• Walters, W., Robinson, D. B., & Walters, J. (2020). Mentoring as meaningful professional development: The influence of mentoring on in-service teachers' identity and practice. International Journal of Mentoring and Coaching in Education, 9(1), 21-36. https://doi.org/10.1108/IJMCE-01-2019-0005
• Wyatt, J. E., & O’Neill, M. (2021). Investigation of early career teacher attrition and the impact of induction programs in Western Australia. International Journal of Educational Research, 107, 1-19. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2021.101754
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2003). Case study research design and methods. Sage Publications.
• Yurdakul, M., Kanaatkar, O., İrtegün, E., Çalbay, F., & Yıldırım, R. (2023). Öğretmenlerin motivasyonlarında okul yöneticilerinin rolü. TURAN: Stratejik Araştırmalar Merkezi, 15(59), 370-376. doi:10.15189/1308-8041
• Zhang, Y., & Wildemuth, B. M. (2009). Qualitative analysis of content. In B. M. Wildemuth (Eds.), Applications of social research methods to questions in information and library science (pp. 308–319). Libraries Unlimited.