İSMET İNÖNÜ IN POLITICS AFTER THE MILITARY COUP OF MAY 27, 1960: ANALYSIS OF SIR MAGAZINE (1960-1961)

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 246 - 272, 24.10.2023

Pınar Aydoğan

Öz

After the military coup of May 27, 1960, the publishing industry livened up, and many new newspapers and magazines started publication during that period. SIR magazine was of these new publications. SIR, about which no study has been done before, was a magazine published between June 21, 1960 and October 2, 1961, following the political agenda of the period. The aim of this study is to question Ismet Inönü’s leadership position in the post-coup politics through SIR magazine. Document analysis method was used in this study to analyze the 56 issues of the magazine. SIR positioned its editorial policy in line that defended, emphasized and strengthened the image of “Ismet Pasha” as a political leader.

Anahtar Kelimeler

İsmet İnönü, SIR magazine, 27 May 1960, political leader

Proje Numarası

yok

27 MAYIS 1960 ASKERÎ DARBESİ SONRASI SİYASETTE İSMET İNÖNÜ: SIR DERGİSİ (1960-1961) TAHLİLİ

Öz

27 Mayıs 1960 askerî darbesi sonrasında yayın hayatı hareketlenmiş, birçok yeni gazete ve dergi yayımlanmıştır. Yayınına devam eden, yeniden yayımlanan dergi ve gazetelerin büyük bölümü darbeyi ve Millî Birlik Komitesi’ni destekleyen bir politik çizgiye sahiptir. Bu yeni yayınlardan biri de SIR dergisi olmuştur. Hakkında daha önce hiçbir çalışma yapılmamış olan SIR, 21 Haziran 1960 ve 2 Ekim 1961 yılları arasında yayımlanan, dönemin siyasi gündemini takip eden bir dergidir. Çalışmanın amacı, darbe sonrası siyasette İsmet İnönü’nün liderlik konumunun, SIR dergisi üzerinden ele alarak, sorgulanmasıdır. Çalışmada belge analizi yöntemi kullanılarak derginin 56 sayısı analiz edilmiştir. Dergi yayın politikasını bir siyasal lider olarak “İsmet Paşa” imgesini savunan, vurgulayan, güçlendiren çizgide konumlandırmıştır.

Anahtar Kelimeler

ismet İnönü,, SIR dergisi, 27 Mayıs 1960, siyasal lider

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Ahmad, F. (1992). Demokrasi sürecinde Türkiye (1945-1980). (Çev). Ahmet Fethi. Hil Yayınları.
• Akpınar, B. (2021). Demokrat Parti döneminde basına uygulanan sansür: Kim/Mim mecmuası örneği (1958-1960) [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Aldoğan, S. (19 Temmuz 1960). Kurucu Meclis için seçimler, SIR.
• Arcayürek, C. (1984). Yeni demokrasi yeni arayışlar 1960- 1965. Bilgi Yayınevi.
• Arcayürek, C. (1983). Yeni iktidar yeni dönem 1951-1954. Bilgi Yayınevi.
• Aydemir, Ş. S. (1968). İkinci adam. 2. Cilt. Remzi Kitabevi.
• Blondel, J. (1987). Political leadership. Sage Publications.
• Burns, J. M. (2010). Leadership. Harper Collins Publishers.
• Çakmak, D. (2010). Forum dergisi (1954-1960). Libra Yayınları.
• Coşar, Ö. S. ve İpekçi, A. (1965). İhtilalin iç yüzü. 1. Cilt. Toker Matbaası.
• Demirel, T. (2021). Türkiye’nin uzun on yılı- Demokrat Parti iktidarı ve 27 Mayıs darbesi. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Dubrin, Andrew J. (2016). Leadership: research findings, practise, and skills. Cengage Learning.
• Elcock, H. (2001). Political leadership. Edward Elgar Publishing.
• Erkanlı, O. (1973). Anılar…sorunlar… sorumlular. Baha Matbaası.
• Engin, İ. (6 Ağustos 1960). Güven. SIR.
• Engin, İ. (15 Kasım 1960). Demokrasiye giden yol. SIR.
• Engin, İ. (20 Eylül 1960). Partiler ve korku. SIR.
• Engin, İ. (4 Ekim 1960). Sadece oy vermeyiz. SIR.
• Engin, İ. (20 Ekim 1960). Şarklılığımıza güvenme artık. SIR.
• Erbil, S. (1988). Kim’de basın ve siyasal iktidar ilişkileri (30 Mayıs 1958- 30 Mayıs 1960) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Esin, N. (2005). Devrim ve demokrasi- bir 27 Mayısçının anıları. Doğan Kitap.
• Gaytancıoğlu, K. (2013). Politik liderlik ve bir politik lider olarak Bülent Ecevit. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Gevgili, A. (1981). Yükseliş ve düşüş. Altın Kitaplar Matbaası.
• Günöy, Ç. (2002). Demokrat Parti’ye karşı basın muhalefeti: Akis mecmuası örneği 1954-1961 [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Hendriks, F. ve Karsten, N. (2014). Theory of democratic leadership. (Edi) Rhodes, R.A.W ve ‘T Hart, P. The Oxford Handbook of Political Leadership. Oxford University Press, s. 41-56.
• İnuğur, M. N. (1992). Türk basın tarihi (1919-1989). Der Yayınları.
• Kayalı, K. (1994). Ordu ve siyaset 27 Mayıs-12 Mart. İletişim Yayınları.
• Karaoğlu, F. (1987). Akis: 1954-1960 Siyasi Bir Mücadele Aracı Olarak [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Kellerman, B. (1986). Political leadership. University of Pittsburgh Press.
• Koçak, C. (2022). Akis dergisi ümit ve hayal kırıklığı (1954-1957). 1. Cilt. Vakıfbank Kültür Yayınları.
• Koçak, C. (2013). Türkiye’de Millî Şef dönemi (1938-1945). İletişim Yayınları.
• Koloğlu, O. (1992). Osmanlı’dan günümüze Türkiye’de basın. İletişim Yayınları.
• Komsuoğlu, A. (2003). Siyasal liderlik ve Süleyman Demirel örneği [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Kuran, A. (28 Haziran 1960). Geçici kanun. SIR.
• Kuran, A. (12 Temmuz 1960). Geçici kanun II. SIR.
• Kuran, A. (21 Haziran 1960). Meşru bir ihtilal hükümeti. SIR.
• Kuran, A. (5 Temmuz 1960). Parti kademeleri. SIR.
• Oran, O. (16 Ağustos 1960). Kalacaklar mı?. SIR.
• Oran, O. (6 Eylül 1960). İki görüş etrafında. SIR.
• Oran. O. (26 Temmuz 1960). İleri hedefler beyannamesi. SIR.
• Öymen, A. (2018). Umutlar ve İdamlar 1960-1961. Doğan Kitap.
• Özen, Y. (6 Aralık 1960). Bu bir profesör. SIR.
• Özen, Y. (27 Eylül 1960). Çarpık fikirler. SIR.
• Özen, Y. (28 Haziran 1960). İnönü ile mülakat. SIR.
• Özcan, M. (1996). Başlangıcından günümüze Türkiye’de haftalık haber dergiciliğinin gelişim evreleri [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Paige, G. D. (1977). The scientific study of political leadership. Mac Millan.
• Sayarı, S., Heper, M. (edi). (2002). Political leaders and democracy in Turkey. Lexington Books.
• SIR’ın Değerli Okuru. (27 Aralık 1960). SIR.
• SIR Okurlarına. (29 Kasım 1930). SIR.
• Şahin, M. (2017), Öncü: 27 Mayıs 1960 askerî darbesinin ardından çıkan bir gazetenin tarihi [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Taşkın, Y. ve Aydın, S. (2018). 1960’tan günümüze Türkiye tarihi. İletişim Yayınları.
• Tokatlı, Ş. (2018). Metin Toker ve Akis ekseninde Türk siyasi hayatına bakışı, [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Toker, M. (2020). Demokrasimizin İsmet Paşalı yılları 1944-1960. I. Cilt. Bilgi Yayınevi.
• Toker, M. (2020). Demokrasimizin İsmet Paşalı yılları 1960-1973. II. Cilt. Bilgi Yayınevi.
• Toker, M. (23 Haziran 1960). Millî afet: Ocak başkanı. AKİS.
• Topuz, H. (1996). 100 soruda Türk basın tarihi. Gerçek Yayınevi.
• Weber, M. (2006). Meslek olarak siyaset. (çev.) A. Timuçin ve M. Sert. Çiviyazıları Yayınevi.
• Weiker, W. F. (1967). 1960 Türk ihtilali. (çev.) M. Ergin. Cem Yayınevi.