SYNTAX TREE GENERATOR FOR TURKISH

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 407 - 421, 22.10.2024

Murat Özgen , Özlem Aktaş , Cansel Özgen , Öykün Yenal , Çağdaş Can Birant

https://doi.org/10.69878/deuefad.1436282

Öz

This research is the finalized version of an algorithm that aims to automatically create Turkish syntax trees within the framework of dominant generative theories discussed within the framework of Universal Grammar. In this sense, syntactic tools and mechanisms shaped within the framework of Chomsky (1965, 1981, 1995, 2000 and his subsequent works) have been processed into the program code. Nominal agreeing clauses among the findings were excluded from the scope of the study. The reason for this is that there has not yet been a consensus in the literature on the aspects in nominal agreeing clauses. In this sense, users will be able to apply the necessary changes to the trees using the operations in the formatting bar on the left of the interface. For users who want to transfer the final formatting of sentence trees to environments such as Office Word or Latex, there are options to save as or "Save as...".

Anahtar Kelimeler

natural language processing, syntax, tree, interface, automation

Proje Numarası

2019.KB.SOS.002

TÜRKÇE İÇİN SÖZDİZİM AĞACI ÜRETİCİ

Öz

Bu araştırma, Evrensel Dilbilgisi çerçevesinde ele alınan başat türetimci kuramlar çerçevesinde Türkçe sözdizim ağaçlarını otomatik olarak oluşturmayı hedefleyen bir algoritmanın sonlanmış biçimidir. Bu anlamda Chomsky (1965, 1981, 1995, 2000 ve izleyen çalışmaları) çerçevesinde biçimlenen sözdizimsel araç ve düzenekler, program koduna işlenmiştir. Bulgular arasında yer alan adcıl uyumlu içtümceler çalışma kapsamı dışında bırakılmıştır. Bunun nedeni, adcıl uyum taşıyan tümcelerde yer alan görünümler üzerine alanyazında halihazırda bir uzlaşma sağlanamamış olmasıdır. Bu anlamda, kullanıcılar arayüzün solunda yer alacak olan biçimlendirme çubuğundaki işlemleri kullanarak işlerini görecek olan değişiklikleri ağaçlara uygulayabilecektir. Tümce ağaçlarının son biçimlenmelerini Office Word ya da Latex gibi ortamlara aktarmak isteyen kullanıcılar için farklı kaydet ya da "... biçiminde kaydet" seçenekleri bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

doğal dil işlemleme, sözdizim, ağaç, arayüz, otomasyon

Destekleyen Kurum

Dokuz Eylül Üniversitesi Bilim Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

2019.KB.SOS.002

Teşekkür

Bu proje Dokuz Eylül Üniversitesi Bilim Araştırma Projeleri Birimi tarafından 2019.KB.SOS.002 koduyla maddi olarak desteklenmiştir. İlgili birime teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Aktaş, Ö. & Çebi, Y. (2013). Rule-based sentence detection method (RBSDM) for Turkish, International Journal of Language and Linguistics. Vol. 1, No. 1, 2013, pp. 1-6. 10.11648/j.ijll.20130101.11
• Birant, Ç. C. (2008). Root-suffix seperation of Turkish words. [Unpublished MA Thesis]. Dokuz Eylul University.
• Chomsky, N. (1957). Syntactic structures. Mouton de Gruyter.
• Chomsky, N. (1965). Aspects of the theory of syntax . MIT press.
• Chomsky, N. (1971). Deep structure, surface structure and semantic interpretation. Semantics: foundational issues içinde (s. 193-216). Routledge.
• Chomsky, N. (1981). Lectures on government and binding: The Pisa lectures. Walter de Gruyter.
• Chomsky, N. (1993). A minimalist program for linguistic theory. The view from building 20: Essays in linguistics in honor of Sylvain Bromberger içinde, (s. 1–52). MIT Press.
• Chomsky, N. (1995). The minimalist program. MIT Press.
• Chomsky, N. (2000). Minimalist inquiries: the framework. Step by step içinde (s. 89-156). MIT Press.
• Chomsky, N. (2001). Derivation by phase. Ken Hale: A life in language içinde (s. 1-52). MIT Press.
• Chomsky, N. (2004). Beyond explanatory adequacy. Structures and beyond içinde (s. 104-131). Oxford University Press.
• Chomsky, N. (2005). Three factors in language design. Linguistic inquiry 36: 1. 1-22. 10.1162/0024389052993655
• Chomsky, N. (2006). Approaching UG from below. Ms.: MIT.
• Chomsky, N. (2008). On phases. Foundational issues in linguistics theory içinde. (s. 133-166) MIT Press.
• Jackendoff, R. (1972). Semantic interpretation in Generative Grammar. MIT Press.
• Karlsson, F. (1995). The formalism and environment of Constraint Grammar Parsing. Constraint grammar. a language ındependent system for parsing unrestricted text içinde (s.41-89) Mouton de Gruyter.
• Kelepir, M. (1996). The implications of antisymmetry theory of syntax on Turkish word order. [Unpublished MA Thesis]. Boğaziçi Üniversitesi.
• Keskin, C. (2009). Subject agreement-dependency of accusative case in Turkish or jump-starting grammatical machinery. LOT Publishing.
• Kural, M. (1997). Postverbal constituents and Linear Correspondence Axiom in Turkish. The Linguistic Inquiry (28), 498-519. https://www.jstor.org/stable/4178988
• Lee, J.-S. (2007). Deriving SOV from SVO in Korean. The Linguistic Association of Korea Journal, 15 (3), 1-20.
• Moore, J. (1998). Turkish copy-raising and A-chain locality. Natural language & linguistic theory, 16(1), 149-189.
• Özsoy, A. S. (2001). On ‘small’clauses, other ‘bare’verbal complements and feature checking in Turkish. The verb in Turkish içinde (s. 213-237). John Benjamins.
• Pearson, M. (2001). The clause structure of Malagasy: A minimalist approach. [Unpublished PhD Dissertation]. UCLA, Department of Linguistics.
• Stepanov, A. (2007). The end of CED? Minimalism and extraction domains. Syntax, 10 (1), 80–126. https://doi.org/10.1111/j.1467-9612.2007.00094.x
• Zidani-Eroğlu, L. (1997). Exceptionally case-marked NPs as matrix objects. Linguistic inquiry, 28, 219-230. https://www.jstor.org/stable/4178975
• Zwart, C. J. (1994). Dutch is head-initial. The Linguistic review (11), 377-406.
• Zwart, C. J. (2002). The antisymmetry of Turkish. Generative Grammar in Geneva (3), 23-36.